KINH TẾ VI MÔ De cuong BAITAPVM chuong 3

KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

CHƯƠNG III
LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI
CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG

Tài liệu tham khảo:
1/ KINH TẾ HỌC. Tập 1 (Trang 164 – 205)
Paul A. Samuelson
William D. Nordhaus
Xuất bản lần thứ 15
Nhà xuât bản Chính trò Quốc gia
2/ KINH TẾ NGÀY NAY (Trang 492-494; 510-528)
Brandley R.Schiller
Nhà xuất bản Đại học Quốc gia- ĐHQG
Hà nội
Người dòch: Tiến só kinh tế Trần Nam
Bình.
ĐỀ CƯƠNG:
PHẦN 1: NGHIÊN CỨU THEO HƯỚNG LI ÍCH BIÊN
TẾ (CỔ ĐIỂN)
I/ Lợi ích (Utility):
1. Khái niệm
2. Tổng lợi ích (Total utility) và lợi ích biên tế
(Marginal utility)
3. Qui luật lợi ích biên tế giảm dần
II/ Sự lựa chọn của người tiêu dùng
1. Mục tiêu của người tiêu dùng

2. Sự lưạ chọn của người tiêu dùng
3. Qui luật lợi ích biên tế bằng nhau của mỗi
đồng thu nhập
III/ Nghòch lý giá trò và thặng dư tiêu dùng
1. Nghòch lý giá trò
2. Thặng dư tiêu dùng
3. Sự thay đổi thặng dư tiêu dùng và đường
cầu cá nhân người tiêu dùng
IV/ Đường cầu thò trường
PHẦN II: NGHIÊN CỨU THEO HƯỚNG ĐƯỜNG ĐẲNG
ÍCH (ĐƯỜNG BÀNG QUAN)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 1
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I/ Các điểm cần lưu ý khi nghiên cứu theo hướng
đường đẳng ích
1. Giỏ hàng trên thò trường
2. Ba giả thiết
II/ Đường đẳng ích
3. Khái niệm
4. Biểu đồ đẳng ích
5. Các đặc điểm của đường đẳng ích
III/ Đường ngân sách (đường giới hạn tiêu dùng)
IV/ Sự lựa chọn của người tiêu dùng

V/ Xác đònh dạng thức đường cầu (chứng minh quy
luật cầu)
1. Xác đònh dạng thức đường cầu
2. Hiệu ứng thu nhập và hiệu ứng thay thế
VI/ Mối quan hệ giữa độ dốc của đường tiêu thụ
giá cả và các trạng thái co dãn theo giá của cầu.
CÂU HỎI TÌM HIỂU BÀI
1. theo anh (chò) khi nào người tiêu dùng quyết đònh
chi tiền để mua một sản phẩm hay sử dụng một
lọai dòch vụ nào đó?
2. Lợi ích (hay hữu ích) là gì? Hãy phân biệt tổng lợi
ích và lợi ích biên tế?
3. Theo anh (chò) khi chúng ta tăng dần số lượng tiêu
dùng của một lọai sản phẩm trong một khỏan
thời gian nhất đònh nào đó thì lợi ích biên tế của
đơn vò tiêu dùng sau cùng có thay đổi không?
Nếu có thì thay đổi theo chiều hướng nào? Tại sao?
4. Hãy phát biểu nội dung quy luật lợi ích biên tế
giảm dần.
5. Theo anh (chò) khi người tiêu dùng thoả mãn trọn
vẹn nhu cầu đối với một loại sản phẩm trong
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

một khoản thời gian nhất đònh nào đó thì lợi ích
biên tế của sản phẩm đó bằng bao nhiêu?
6. Theo anh (chò) mục tiêu của người tiêu dùng khi
quyết đònh chi tiêu những đồng thu nhập của mình
là gì? Tại sao người tiêu dùng lại hướng đến mục
tiêu đó?
7. Để đạt được mục tiêu tối đa hóa lợi ích với thu
nhập hạn hữu của mình người tiêu dùng sẽ
quyết đònh chi tiêu những đồng thu nhập của họ
cho các lọai hàng hóa dòch vụ mà họ cần như thế
nào?
8. Tại sao từ hành vi tiêu dùng: “Mặt hàng nào
người tiêu dùng cần hơn họ sẽ mua trước”, các
nhà kinh tế đã khái quát bằng phương trình:
 MUx / Px = MUy / Py = MUz / Pz =… (1)
Tại sao (1) được gọi là trạng thái cân bằng của
người tiêu dùng?
9. Hãy phát biểu nội dung của quy luật lợi ích biên
tế bằng nhau của mỗi đồng thu nhập?
10. Người tiêu dùng không thể mua mọi thứ mà
anh ta muốn vì thu nhập của anh ta có giới hạn.
Anh (chò) hãy viết phương trình thể hiện sự giới
hạn đó.
11. Để đạt được mục tiêu tối đa hóa lợi ích, trong
qúa trình chi tiêu người tiêu dùng phải thỏa mãn
bao nhiêu điều kiện? Mỗi điều kiện đó đã
chuyển tải nội dung kinh tế gì?
12.

Nghòch lý gía trò là gì? Cho ví dụ minh họa.

13.
Quan sát thực tế cho thấy “Nước là thứ rất
cần thiết đối với con người nhưng giá nước trên
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 3
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

thò trường rất thấp trong khi đó kim cương là thứ ít
cần thiết hơn nhưng giá của nó trên thò trường
rất cao”. Anh (chò) hãy sử dụng lý thuyết cung –
cầu và lý thuyết lợi ích đã học để lý giải hiện
tượng trên. Cho biết: đường cung chính là đường chi
phí biên tế (chi phí phụ thêm để sản xuất thêm 1
đơn vò sản phẩm) của doanh nghiệp (phần này sẽ
được chứng minh trong chương V).
14.
Theo tôi, một trong những nguyên tắc thông
thường của cuộc sống là: “Có chi thì mới có thu
hay muốn nhận thì phải chi”. Từ nguyên tắc đó
anh (chò) hiểu thế nào là “thặng dư”.
15. Thặng dư tiêu dùng là gì? Anh (chò) hãy đưa ra
công thức tính thặng dư mà người tiêu dùng
nhận được khi họ tiêu dùng:
- Một đơn vò sản phẩm.

- Một số lượng sản phẩm Q trong một khỏan thời
gian nào đó.
Thể hiện phần thặng dư này lên đồ thò.
16. Khi giá trên thò trường thay đổi (tăng hoặc
giảm) là do đường cung dòch chuyển, đường cầu
cố đònh, thì phần thặng dư của tất cả những
người tiêu dùng trên thò trường sẽ thay đổi như
thế nào? Minh hoạ bằng đồ thò?
17. Có người phát biểu: “Đường lợi ích biên của
người tiêu dùng chính là đường cầu của họ” Theo
anh (chò) phát biểu trên đúng hay sai? Hãy chứng
minh.
18.

Giỏ hàng trên thò trường là gì?

19.
Để đơn giản hóa vấn đề khi nghiên cứu lý
thuyết về hành vi của người tiêu dùng theo
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 4
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

hướng đường đẳng ích, các nhà kinh tế đã đưa ra
3 giả thiết gì?

20. Phát biểu khái niệm đường đẳng ích.
21. Biểu đồ đẳng ích là gì? Thông qua biểu đồ
đường đẳng ích chúng ta có thể biết được sở
thích của người tiêu dùng đối với các giỏ hàng
khác nhau trên thò trường hay không?
22. Hãy phát biểu và chứng minh 3 đặt điểm của
đường đẳng ích.
23. Đường ngân sách là gì? Xác đònh độ dốc của
đường ngân sách. Đường ngân sách có cố đònh
theo thời gian không? Tại sao?
24. Khi quyết đònh chọn mua một giỏ hàng trong vô
số các giỏ hàng hiện có trên thò trường, người
tiêu dùng đã chòu sự chi phối bởi sở thích của
họ, thu nhập hiện có của họ và giá cả của các
lọai hàng hóa, dòch vụ trên thò trường. Vì vậy có
người phát biểu:”Để tối đa hóa lợi ích với thu
nhập hiện có của mình, thì giỏ hàng mà người
tiêu dùng quyết đònh mua phải thoả mãn 2 điều
kiện...” ? Theo anh (chò) đó là 2 điều kiện gì? Minh
họa bằng đồ thò sự lựa chọn trên.
25. Qua nghiên cứu chúng ta đã biết khi giá một
mặt tăng lên (trong điều kiện các yếu tố khác
tác động trực tiếp đến cầu là không đổi) thì
lượng cầu về hàng hóa đó giảm xuống là do
chòu sự chi phối bởi 2 tác động: tác động thay
thế và tác động thu nhập. Anh (chò) hãy sử dụng
đồ thò đường ngân sách và đường đẳng ích để
thể hiện nội dung trên.
26. Đường tiêu thụ theo gía của một lọai sản phẩm
là gì?

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 5
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

27. Hãy phát biểu và chứng minh mối quan hệ
giữa độ dốc của đừơng tiêu thụ theo giá và các
trạng thái co giãn theo giá của cầu.
28. Hãy phối hợp kiến thức co giãn theo giá của
cầu (co giãn điểm) và câu 26 để phát họa tòan
diện đường tiêu thụ theo giá của một lọai sản
phẩm (giả sử đường cầu của sản phẩm này là
đường thẳng dốc xuống từ trái sang phải).,.
BÀI TẬP
1/ Người tiêu dùng A hằng ngày dùng 24đ để mua 2
sản phẩm X và Y với giá của Y là P y = 1đ. Sở thích
của người này đối với 2 sản phẩm X và Y được
thể hiện bởi hàm tổng lợi ích sau:
Uxy = xy Trong đó:
- x: số lượng sản phẩm X
- y: số lượng sản phẩm y
Yêu cầu:
a) Hãy xác đònh:
- Số lượng sản phẩm X và Y mà người này
tiêu dùng để đạt lợi ích tối đa.
- Tổng lợi ích đạt được.

- Thặng dư người này được hưởng.
Trong các trường hợp sau:
a1) Giá của X là 3.
a2) Giá của X là 2.
b) Anh chò có nhận xét gì về sự thay đổi số
lượng tiêu dùng và phần thặng dư anh A nhận được
khi giá của hàng X giảm từ 3 xuống 2?
c) Vẽ đường cầu của sản phẩm X (giả đònh
đường cầu sản phẩm X là đường thẳng).
d) Theo qui luật cầu: khi giá X giảm thì lượng cầu
của X tăng (trong điều kiện các yếu tố khác
không đổi) là do chòu sự chi phối của 2 tác động,
đó là tác động thu nhập và tác động thay thế.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 6
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Anh (chò) hãy xác đònh mức độ chi phối của 2 tác
động trên khi giá X giảm từ 3 xuống 2.
2/ Tổng lợi ích đạt được của cá nhân A khi tiêu thụ
hai sản phẩm X,Y cho ở bảng sau:
Sản phẩm X

Sản phẩm Y

Qx

TUx

Qy

TUy

1
2
3
4
5
6
7
8

54
101
143
181
215
245
271
293

1
2
3
4

5
6
7
8

40
74
102
125
143
157
167
174

Biết đơn giá của 2 sản phẩm này là:
Px=9000đ/sp, Py =3000đ/sp. Nếu mỗi tháng cá nhân
A dùng 75.000đ để mua hai sản phẩm X và Y thì phải
mua mỗi thứ với số lượng là bao nhiêu để đạt
tổng lợi ích tối đa? Tính tổng lợi ích mà người dùng
này nhận được?
3/ Một người tiêu dùng dành một khoản thu nhập
hàng tháng là Io = 650 để mua hai sản phẩm là X,Y
với giá Px =30, Py = 40. Sở thích người này thể hiện
qua 2 hàm số tổng lợi ích:
TUx = - 1/7 Q2x + 32 Qx ; TUy = -3/2 Q2y + 73 Qy
Yêu cầu:
a) Tìm phương án tiêu dùng tối ưu của người
tiêu thụ?
b) Tính tổng lợi ích lớn nhất người này đạt được?
4/ Một người tiêu dùng có sở thích về 2 hàng hóa

X và Y biểu hiện qua hàm số tổng lợi ích sau: TU =
(Qx – 2)Qy và cho biết:
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 7
TRƯƠNG THỊ HẠNH


KINH TẾ VI MÔ
CIII: LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI NGƯỜI
TIÊU DÙNG
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Phần thu nhập dùng cho việc chi tiêu 2 hàng
hóa này là: I = 200
- Gía hàng hóa Y là: Py = 10
Yêu cầu: Hãy tính hệ số co dãn theo giá của cầu
của hàng hóa X (Epx) và hệ số co dãn theo giá
chéo của cầu của hàng hoá Y (E xy) khi giá X thay
đổi trong khoảng từ 8 đến 10.
5/ Có 2 người tiêu dùng A và B dùng tòan bộ thu
nhập của mình để mua 2 sản phẩm X và Y. Hãy quan
sát đồ thò để trả lời các câu hỏi sau:
Trong đó:
- I : Đường ngân sách
- Ua: Đường bàng quan của A
- Ub: Đường bàng quan của B
a) Nếu giá của X là 20 thì giá của Y là bao
nhiêu?
b) Viết phương trình đường ngân sách cụ thể
trong trường hợp này.
c) Xác đònh giỏ hàng tiêu dùng tối ưu của A

và B.
d) So sánh tỷ suất thay thế lề của X cho Y
(MRSxy) tại 2 giỏ hàng tiêu dùng tối ưu của A và B.
e) Người tiêu dùng nào thích sản phẩm X hơn?
Y
Ua
L

K
Ub

I

X

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 8
TRƯƠNG THỊ HẠNH