Bài giảng chương 2 Lịch sử phát triển của quản lý và lý luận quản lý TS. Bùi Quang Xuân

QUẢN TRỊ HOC

LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
CỦA QUẢN LÝ
VÀ LÝ LUẬN QUẢN LÝ

TS. BÙI QUANG XUÂN
HV CHINH TRI –HANH CHÍNH QG




Company

LOGO

Chương II

LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
CỦA QUẢN LÝ
VÀ LÝ LUẬN QUẢN LÝ


CHÚNG TA CÙNG BÀN
1. Sự phát triển lý luận quản lý có thể chia thành mấy giai
đoạn?
2. Nội dung chủ yếu của lý luận cổ điển là gì? Lý thuyết
quan hệ con người đã bổ sung và phát triển những yếu
tố nào đối với lý luận quản lý cổ điển.
3. Nội dung của trường phái quản lý chức năng có ưu
điểm gì?

4. Vì sao lý luận của Barnard được đánh giá cao?
5. Trường phái quản lý hệ thống và trường phái quản lý
theo tình huống định tổng hợp lý luận của trường phái
khác như thế nào?
6. Những chủ đề gì đã nổi lên trong quản lý từ những năm
1990?


BỐI CẢNH LỊCH SỬ
4 MỐC QUAN TRỌNG

Trước công nguyên : tư tưởng quản trị sơ khai, gắn liền
với tôn giáo & triết học.
Thế kỷ 14 : sự phát triển của thương mại thúc đẩy sự
phát triển của quản trị.
Thế kỷ 18 : cuộc cách mạng công nghiệp là tiền đề xuất
hiện lý thuyết quản trị.
Thế kỷ 19 : sự xuất hiện của nhà quản trị chuyên nghiệp
đánh dấu sự ra đời của các lý thuyết quản trị.
CN

TK14

TK18

TK19


NỘI DUNG
BỐI CẢNH LỊCH SỬ

1

TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ CỒ ĐIỂN

2

TRƯỜNG PHÁI TÂM LÝ XÃ HỘI

3

TRƯỜNG PHÁI ĐỊNH LƯỢNG

4

TRƯỜNG PHÁI HỘI NHẬP TRONG QUẢN TRỊ

5
6

TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ HIỆN ĐẠI


Sự phát triển lý luận quản lý có thể chia
thành mấy giai đoạn?

1.
2.
3.
4.

“Quản lý truyền thống”,
“Quản lý theo khoa học”,
“Quản lý hiện đại”
“Quản trị mới nhất”.


1. QUẢN LÝ TRUYỀN THỐNG.
 Nẩy sinh từ cuối thế kỷ 17, thời kỳ công
trường thủ công tư bản chủ nghĩa phát
triển mạnh.
Nhà kinh tế chính trị Anh W. Petty sáng
lập lý luận phân công
Năm 1776, Adam Smith phân tích lợi
ích kinh tế của phân công lao động, đưa
ra khái niệm “hợp lý hoá sản xuất
Năm 1886, Owen nhóm lên ngọn lửa
“phong trào quản lý”


QUẢN TRỊ HOC

TRƯỜNG PHÁI QUẢN
TRỊ CỔ ĐIỂN

TS. BÙI QUANG XUÂN
HV CHINH TRI –HANH CHÍNH QG

TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ CỔ ĐIỂN

Trường phái
quản trị cổ điển

Lý thuyết
quản trị
khoa học

Lý thuyết
quản trị
hành chính


2. LÝ LUẬN QUẢN LÝ
THEO KHOA HỌC.
 Cuối thế kỷ 19 đến những năm 40 của
thế kỷ 20. F. W. Taylor_Lý luận quản lý
theo khoa học
 Gantt nghiên cứu yếu tố con người
 Gilbreth nghiên cứu các thao tác đưa đến
cách tốt nhất để làm một việc.
 Henri Fayol _tập trung nghiên cứu vấn
đề kiểm tra hành chính của quản lý.


2.1 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ
KHOA HỌC

1. Quản trị khoa học là tiến hành
hành động dựa trên những dữ
liệu có được do quan sát, thí
nghiệm, suy luận có hệ thống.
2. Trường phái này quan tâm đến
năng suất lao động và hợp lý hóa
các công việc.


2.2 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ HÀNH
CHÍNH
Xây dựng lý thuyết trên giả thiết:

Mặc dù mỗi loại hình tổ chức có
những đặc điểm riêng (doanh nghiệp,
nhà nước, các tổ chức đoàn thể, tôn
giáo …), nhưng chúng đều có chung
một tiến trình Quản trị mà qua đó
nhà quản trị có thể quản trị tốt bất cứ
một tổ chức nào.


2. TRƯỜNG PHÁI QUẢN TRỊ CỔ ĐIỂN
2.2 Lý thuyết quản trị hành chính
Xây dựng lý thuyết trên giả thiết:
Mặc dù mỗi loại hình tổ chức có những đặc điểm
riêng (doanh nghiệp, nhà nước, các tổ chức đoàn thể,
tôn giáo …), nhưng chúng đều có chung một tiến
trình Quản trị mà qua đó nhà quản trị có thể quản trị
tốt bất cứ một tổ chức nào.

2.1 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ
KHOA HỌC

-Federick F. Taylor:
- Cha đẻ của quản trị học.
-Cho ra đời tác phẩm đầu
tiên về công việc quản trị:
“Những nguyên tắc quản
trị khoa học”


NHỮNG NGƯỜI TIẾP BƯỚC TAYLOR

Henry L.Gantt

Frank & Lillian Gibreth


CÁC NGUYÊN TẮC QUẢN TRỊ KHOA
HỌC CỦA TAYLOR
1. Xây dựng cơ sở khoa học cho các công việc
với những định mức và tuân theo các phương
pháp.
2. Chọn công nhân một cách khoa học, chú
trọng kỹ năng và sự phù hợp với công việc,
huấn luyện một cách tốt nhất để hoàn thành
công việc.
3. Khen thưởng để đảm bảo tinh thần hợp tác,

trang bị nơi làm việc đầy đủ và hiệu quả.
4. Phân nhiệm giữa quản trị và sản xuất, tạo ra
tính chuyên nghiệp của nhà quản trị.


NHỮNG NGƯỜI TIẾP BƯỚC TAYLOR

 Frank

& Lillian Gibreth :

 Khác quan điểm với Taylor, tăng năng
suất lao động bằng cách giảm các tác
động thừa (ví dụ về thao tác của người
thợ xây).
 Lillian Gibreth: Người đầu tiên đề cập
đến vấn đề tâm lý của người lao động.


NHẬN XÉT SƠ ĐỒ GANTT:
Ưu điểm:

 Dễ xây dựng và làm cho người đọc dễ nhận biết công việc
và thời gian thực hiện của các công tác.
 Thấy rõ tổng thời gian thực hiện các công việc.
•

Nhược điểm:
 Không thể hiện được mối quan hệ giữa các công việc.
Trong dự án có nhiều công việc, điều này thể hiện rất rõ.

 Chỉ phù hợp áp dụng cho những dự án có quy mô nhỏ,
không phức tạp.


2.2 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ
HÀNH CHÍNH

Xây dựng lý thuyết trên giả thiết:

Mặc dù mỗi loại hình tổ chức có
những đặc điểm riêng (doanh nghiệp,
nhà nước, các tổ chức đoàn thể, tôn
giáo …), nhưng chúng đều có chung
một tiến trình Quản trị mà qua đó
nhà quản trị có thể quản trị tốt bất cứ
một tổ chức nào.


2.2 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ
HÀNH CHÍNH

Những đại diện
tiêu biểu:
 Henri
Fayol


Henri Fayol
Phân chia công việc doanh nghiệp ra thành 6 loại.
1. - Sản xuất (kỹ thuật sản xuất).

- Thương mại (mua bán, trao đổi).
- Tài chính (tạo và sử dụng vốn có
hiệu quả).
4. - An ninh (bảo vệ tài sản và nhân
viên).
5. - Kế toán.
2.
3.


Henri Fayol
+

Đề ra 14 nguyên tắc
quản trị:
- Phân chia công
việc.
- Tương quan giữa
thẩm quyền và trách
nhiệm.
- Kỷ luật.
- Thống nhất chỉ
huy.
- Thống nhất điều
khiển.

- Cá nhân lệ thuộc
lợi ích chung.
- Thù lao tương

xứng.
- Tập trung và phân
tán.
- Hệ thống quyền
hành
- Trật tự.
- Công bằng.
- Ổn định nhiệm vụ.
- Sáng kiến.
- Đoàn kết (tinh
thần tập thể).


2.2 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ
HÀNH CHÍNH

Những đại diện
tiêu biểu:
Maz
Weber


2.2 LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ
HÀNH CHÍNH

Những đại diện
tiêu biểu:
Chester
Barnard

Henri Fayol
Đề ra một hệ thống các
chức năng quản trị:
- Hoạch định.
- Tổ chức.
- Chỉ huy.
- Phối hợp.
- Kiểm tra.