Bài 25 tiết 102 dùng cụm chủ vị để mở rộng câu

7 C
Ng­êi­thùc­hiÖn:­NguyÔn­ThÞ­Hång­
V©n


ưưưưưưCâuưhỏi: Cách chuyển đổi câu
chủ động thành câu bị động?

*ưCóưhaiưcáchưchuyểnưcâuưchủưđộngưthànhưcâuưbịư
động:
-ư Chuyểnư từư (hoặcư cụmư từ)ư chỉư đốiưtượngư củaưhoạtư
độngưlênưđầuưcâuưvàưthêmưcácưtừưbịưhayưđượcưvàoư
sauưtừư(cụmưtừ)ưấy.
-ưChuyểnưtừư(cụmưtừ)ưchỉưđốiưtượngưcủaưhoạtưđộngư
lênưđầuưcâu,ưđồngưthờiưlượcưbỏưhoặcưbiếnưtừư(cụmư
từ)ưchỉưchủưthểưcủaưhoạtưđộngưthànhưmộtưbộưphậnư
khôngưbắtưbuộcưtrongưcâu.
*ư Khôngư phảiư câuư nàoư cóư cácư từư bị,ư đượcư cũngư làư
câuưbịưđộng.


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu
I.Thếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểư
mởưrộngưcâuư?
Víưdụ:
ưưưưưưưưưVăn chơng gây cho ta những tình cảm
VN
ta khôngCNcó,
luyện những tình cảm ta sẵn có [...].
(Hoài Thanh)
những tình cảm ta

C
không có
V
những tình cảm ta sẵn
có
C
V

ưưưưưưCụmư
chủưưvịư
làmưthànhư
phầnưgìư
trongưcụmư
danhưtừ?


Phụ trớc
những
những

Trung tâm
(DT)

Phụ sau

tình cảm
tình cảm

taưkhôngưcó.
taưsẵnưcó.

Câuưhỏi:ưNhậnưxétưcấuưtạoưcủaưcácư
phưngữưtrongưmỗiưcụmưdanhưtừư
Trảưlời:ưCác
cụm danh từ có định
trên?ư
ngữ là một cụm chủ vị:
- ta / không có
- ta / sẵn có


CÊu­tróc­ng÷­ph¸p­cña­c¸c­côm­danh­tõ­
®ã.
(1) nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã
c

v

PN

(2) nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã
c

v
PN


T×m côm chñ vÞ lµm thµnh phÇn c©u
trong c©u sau?

C¸i­bµn­nµy­ch©n­bÞ­gÉy
­*­§¸p­¸n:
Côm­chñ­vÞ­:­ch©n/ bÞ gÉy
c­­­­­­­v
Lµm­thµnh­phÇn­vÞ­ng÷­trong­c©u­
C¸i­bµn­nµy//­ch©n­/­bÞ­gÉy
­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­c­­­­­­­­v
­­­­­­­

C

V


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu
I.Thếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểư
mởưrộngưcâuư?

*ưưGhiư
nh

Khi nói hoặc viết, có thể dùng
những cụm từ có hình thức giống câu
đơn bình thờng, gọi là cụmưchủ-ưvị
(cụm C-V), làm thành phần của câu
hoặc của cụm từ để mở rộng câu.


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu
I.ưThếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểưmởưrộngưcâuư?

II-ưCácưtrườngưhợpưdùngưcụmưchủư-ưưvịưđểưmởưrộngưcâu
Bi tp:sgk/68:
a, Chị Ba đến khiến tôi rất vui và vững tâm. (Bùi Đức ái)
b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh thần rất hăng
hái.
(Hồ Chí Minh)
c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm,
cũng nh trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.
(Thạch Lam)
d, Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng Việt chỉ mới thật sự
đợc xác định và đảm bảo từ ngày Cách mạng tháng Tám
thành công.
(Đặng Thai


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu
I.ưThếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểưmởưrộngưcâuư?
II-ưCácưtrườngưhợpưdùngưcụmưchủư-ưưvịưđểưmởưrộngưcâu

a, Chị Ba đến khiến tôi rất vui và
vững tâm.
C

V

C
Động từ
trung
tâm

V
Phụ ngữ

ưưưưư=>ưCụmưchủ-ưvịưlàmưchủư
ngữưvàưphụưngữưchoưđộngưtừ.


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu
I.ưThếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểưmởưrộngưcâuư?
II.ưCácưtrườngưhợpưdùngưcụmưchủư-ưưvịưđểưmởưrộngưcâu

b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta tinh
thần rấtTN
hăng hái.
VN
CN
CN

=>ưCụmưchủ-ưvịưlàmưvịư
ngữ

VN


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởư
rộngưcâu
I.ưThếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểưmởưrộngưcâuư?
II.ưCácưtrườngưhợpưdùngưcụmưchủư-ưưvịưđểưmởưrộngưcâu

c, Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để

bao bọc cốm,
C
V

cũng nhC trời sinh cốm
nằm ủ trong lá sen.
V
=>ưCụmưC-Vưlàmưphụưngữưtrongư
cụmưđộngưtừ.

Cụmưchủ-ưvịưgiữưvaiưtròưgìưtrongưcụmưđộngư
từ?


Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu

c.ưChúngưtaưcóưthểưnóiưrằngưtrờiưsinhưláưsenưđểưbaoư
bọcưcốm,ưcũngưnhưư
C

V

P1

ưưưưưưưưưtrờiưsinhưcốmưnằmưủưtrongưláưsen.ư
V
C
P2

=>ưCụmưC-Vưlàmưphụưngữưtrongưcụmư

độngưtừ.


d.Nói cho đúng thì phẩm giá của Tiếng
Việt
CN
TN
chỉ mới thực sự đợc xác định và đảm bảo
VN
từ ngày Cách mạng tháng Tám thành công.
c

PN

v

=> Cụm C-V là phụ ngữ trong cụm
danh từ.


Các thành phần câu như chủ ngữ, vị ngữ
và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động
từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng
cụm C-V.


ưưa.ưĐợiưđếnưlúcưvừaưnhất,ưmàưchỉưriêngưnhữngưngư
ờiư
DT

C

chuyênưmônưmớiưđịnhưđược,ưngườiưtaưgặtưmangưvề. ưư
ưưưưưưưưưưưưưư
V
CN
VN

CụmưCVưlàm ph ng trong cụm DT.

b. Trung đội trởng Bính khuôn mặt đầy
đặn.
C
V
CN

VN
ưCụmưchủưvịưlàmưvịưngữư.


c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp
V
lá sen
C
DT
V
C
ĐT hiện ra
chúng
từng

lá
cốm,
sạch sẽ
CN ta thấy
VN
và tinh khiết,

không mảy may một chút bụi nào.
Cụmưchủưvịưlàmưphụưngữ trongưcụm DT, cụmư
ĐT.


.
d. Bỗng một bàn tay đập vào vai khiến hắn
giật mình.
c

c

v

v
PN

CN

VN

=> Cụm C-V là chủ ngữ và phụ ngữ để mở
rộng câu.

Bàiư25-Tiếtư102ư:ưưưDùngưcụmưchủưưvịưđểưmởưrộngưcâu
I.ưThếưnàoưlàưdùngưcụmưchủưưvịưưđểưmởưrộngưcâuư?
II.ưCácưtrườngưhợpưdùngưcụmưchủư-ưưvịưđểưmởưrộngưcâu
III.ưLuyệnưtập
a. i n lỳc va nht, m ch riờng nhng ngi
chuyờn mụn mi nh c, ngi ta gt mang v. (Thạch Lam)
=>ưCụmưC-Vưlàmưphụưngữưtrongưcụmư
danhưtừ
b.Trung
i trng Bớnh khuụn mt y n. (Trần Đăng)
=>ưCụmưC-Vưlàmưvịưngữ
c. Khi cỏc cụ gỏi vũng gỏnh, gi tng lp lỏ sen, chỳng ta thy
hin ra tng lỏ cm, sch s v tinh khit, khụng my may mt chỳt bi
no. (Thạch Lam)
Cóư2ưcụmưC-V:-ưlàmưphụưngữưtrongưcụmư
danhưtừ:
d. ưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưưư-ưLàmưphụưngữưchoư
Bng mt bn tay p vo vai. (Nam Cao)
cụmưđộngưtừ


Bàiưtậpưtrắcưnghiệm:
A

Chỉ ra ý nào sau đây đã dùng cụm chủ vị để
mở rộng câu?
Mẹ bị ốm.

B

ưHai anh em rất ngoan.

C

ưTôi rất yêu con mèo bạn Tuấn Tặng.

D

ưChúng em học giỏi làm cha mẹ và thầy cô
rất vui lòng.

! Tic quỏ.
Bnưlàmưđúngưrồiư!
Chỳc mng bn !