SLIDE SINH LÝ TUYẾN YÊN

TUYN YN
ỉ 1 tuyóỳn nhoớ: õk
1 cm, nũm trong
họỳ yón cuớa x.
bổồùm, nỷng 0,5g.
ỉLión quan mỏỷt
thióỳt vồùi VD qua
hóỷ thọỳng cổớa D
- yón, boù sồỹi TK
dổồùi õọửi - yón
ỉTuyóỳn yón laỡ 1
tuyóỳn họựn hồỹp,


THUèY TRC
Nhổợng tóỳ baỡo tuyóỳn,
coù nhióửu loaỷi, mọựi
loaỷi tọứng hồỹp vaỡ baỡi
tióỳt mọỹt loaỷi H
- tóỳ baỡo ổa acid :3040% tóỳ baỡo tuyóỳn baỡi
tióỳt GH
- tóỳ baỡo tọứng hồỹp
vaỡ baỡi tióỳt ACTH
20% tóỳ baỡo tuyóỳn
- Caùc loaỷi tóỳ baỡo coỡn


THUèY SAU
- Thuỡy thỏửn kinh: caùc
tóỳ baỡo ồớ õỏy giọỳng
tóỳ baỡo tk. õóỷm

- Khọng coù khaớ nng
chóỳ tióỳt hormon
- Coù chổùc nng họự
trồỹ cho caùc sồỹi truỷc
vaỡ cuùc tỏỷn cuỡng tióỳt
ADH vaỡ Oxytocin


 THUÌY GIÆÎA
- Baìi tiãút MSH vaì cuìng våïi
thuìy træåïc baìi tiãút POMC
(Proopiomelanocortine) vaì β-LPH
(β-Lipotropin)
- Thuyì naìy åí ngæåìi keïm phaït
triãøn


MACH MAẽU-THệN
KINH
- Maỷch maùu: cung cỏỳp tổỡ VD
qua hóỷ thọỳng cổớa dổồùi õọửi-yón
(Popa - Fielding)
- Thỏửn kinh: coù ồớ thuỡy sau, laỡ boù
sồỹi TK õi tổỡ nhỏn trón thở vaỡ nhỏn
caỷnh naợo thỏỳt cuớa VD xuọỳng



CAÏC HORMON
THUÌY TRÆÅÏC TUYÃÚN YÃN

Hormon tng trổồớng
(GH)coù 191 a.a,
laỡ 1 polypeptid,
PM 22.005.
1- Taùc duỷng lón hỏửu hóỳt caùc
mọ cồ thóứ
= Tng sọỳ lổồỹng vaỡ kờch thổồùc tóỳ
baỡo, tng kờch thổồùc
caùc phuớ
taỷng
- Kờch thờch phaùt trióứn mọ suỷn ồớ õỏửu
x. daỡi laỡm thỏn x.
daỡi ra
- mọ suỷn õổồỹc cọỳt hoaù õóỳn tuọứi vở
thaỡnh nión õỏửu xổồng
vaỡ thỏn
xổồng hồỹp nhỏỳt vồùi nhau, xổồng


Hormon tng trổồớng
(GH)
2- Taùc duỷng lón chuyóứn
hoùa
= tọứng hồỹp protein
- thu nhỏỷn a.a tóỳ baỡo
- Giaớm quaù trỗnh
protein vaỡ acid amin

thoaùi

hoùa


Hormon tng trổồớng
(GH)
2- Taùc duỷng lón chuyóứn
hoùa
= Gỏy õổồỡng huyóỳt:
- sổớ duỷng glucose tóỳ baỡo
- dổỷ trổợ glycogen tóỳ baỡo õóỳn mổùc
baợo hoaỡ
- õổa glucose vaỡo tóỳ baỡo
- baỡi tióỳt insulin vaỡ khaùng insulin ồớ
mọ cồ laỡm vỏỷn chuyóứn G qua maỡng
tóỳ baỡo


Hormon tng trổồớng
(GH)
2- Taùc duỷng lón chuyóứn
hoùa
= taỷo nng lổồỹng tổỡ nguọửn
lipid:
- huy õọỹng mồợ dổỷ trổợ cung
cỏỳp E nọửng õọỹ a. beùo trong
maùu
- Dổồùi taùc duỷng cuớa GH, L sổớ duỷng õóứ

taỷo E nhũm tióỳt kióỷm protein daỡnh cho
sổỷ phaùt trióứn cồ thóứ õỏy laỡ taùc duỷng
rỏỳt quan troỹng


Hormon tng trổồớng
(GH)
Sổỷ tổồng
taùc giổợa GH vaỡ
somatomedin
somatomedine laỡ 1 polypeptid do gan
vaỡ thỏỷn saớn xuỏỳt.
+ coù cỏỳu truùc gỏửn giọỳng
insulin, õổồỹc goỹi laỡ insulinlike
growth factor I (IGF-I).
+Taùc duỷng phọỳi hồỹp vồùi GH
trong chuyóứn hoaù protein, phaùt
trióứn suỷn vaỡ phaùt trióứn cồ thóứ
-Coù taùc duỷng kờch thờch taỷo


- ióửu hoỡa baỡi tióỳt GH
+ Thay õọứi theo lổùa tuọứi:
ồớ ngổồỡi trổồớng thaỡnh 1,5-3ng/ml,
ồớ TE vaỡ tuọứi dỏỷy thỗ 6ng/ml,
ồớ ngổồỡi cao tuọứi
+ Sổỷ baỡi tióỳt dao õọỹng tổỡng
phuùt vaỡ phuỷ thuọỹc nhióửu yóỳu tọỳ
(haỷ õổồỡng huyóỳt, vỏỷn cồ, chỏỳn
thổồng...)

Nọửng õọỹ cao nhỏỳt ban ngaỡy 3-4
giồỡ sau bổợa n, ban õóm GH 2 giồỡ


- ióửu hoỡa baỡi tióỳt GH
GH õổồỹc kióứm soaùt bồới 2 hormon VD
laỡ GRH,
GIH qua cồ chóỳ õióửu hoỡa
ngổồỹc
GLUCOSE
GIAM

ACID BEẽO
GIAM

PROTEIN
GIAM

GH TNG
STRESS

CHN
THặNG

VN C


Hormon kờch thờch tuyóỳn
giaùp (TSH)
1 glycoprotein, PM khoaớng

28.000
- Taùc duỷng:
+ Tỏỳt caớ caùc giai õoaỷn tọứng
hồỹp, baỡi tióỳt H giaùp
+ Dinh dổồợng tuyóỳn giaùp
vaỡ tng phaùt trióứn hóỷ thọỳng
mao maỷch cuớa tuyóỳn giaùp


- ióửu hoỡa baỡi tióỳt GH
TSH õổồỹc kióứm soaùt bồới hormon
VD laỡ TRH qua cồ chóỳ õióửu hoỡa
ngổồỹc
- Phuỷ thuọỹc vaỡo nọửng õọỹ
T3, T4 tổỷ do theo cồ chóỳ õióửu hoỡa
ngổồỹc
- Caùc H sinh duỷc (estrogen,
testosteron) cuợng coù taùc duỷng ổùc
chóỳ baỡi tióỳt TSH
Nọửng õọỹ bỗnh thổồỡng laỡ 2,12
0,91 mU/L


VUÌNG DÆÅÏI
ÂÄÖI
↓TRH

Feedback
(-)
TUYÃÚN YÃN

↓ TSH

TUYÃÚN GIAÏP
↓↓T3, T4 ↑↑↑

(-)


Hormon kờch thờch voớ thổồỹng
thỏỷn (ACTH)
ACTH laỡ 1 polypeptid coù 39
a.a, PM: 5000
- Taùc duỷng:
+ Dinh dổồợng, kờch thờch sổỷ
tọứng hồỹp vaỡ baỡi tióỳt hormon
voớ thổồỹng thỏỷn
+ Trón tọứ chổùc naợo,
ACTH laỡm tng quaù trỗnh hoỹc
tỏỷp vaỡ trờ nhồù



Hormon kờch thờch voớ thổồỹng
thỏỷn (ACTH)
ACTH laỡ 1 polypeptid coù 39
a.a, PM: 5000
- Taùc duỷng:
Do coù mọỹt phỏửn cỏỳu truùc
gỏửn giọỳng MSH nón cuợng coù
taùc duỷng MSH

ngổồỡi do lổồỹng MSH baỡi
tióỳt khọng õaùng kóứ nón chờnh
ACTH coù taùc duỷng kờch thờch
tóỳ baỡo sừc tọỳ saớn suỏỳt


- ióửu hoỡa baỡi tióỳt ACTH
õổồỹc kióứm soaùt bồới hormon VD
laỡ CRH qua cồ chóỳ õióửu hoỡa ngổồỹc
- Cortisol coù taùc duỷng õióửu
hoaỡ ngổồỹc ỏm tờnh ổùc chóỳ giaới
phoùng CRH
- ACTH õióửu hoaỡ theo nhởp
sinh hoỹc, nọửng õọỹ cao nhỏỳt tổỡ 6-8
giồỡ saùng
ngổồỡi Vióỷt Nam trổồớng
thaỡnh nọửng õọỹ ACTH laỡ 9,78 4,60
pg/ml


Hormon hổồùng sinh duỷc
FSH vaỡ LH õóửu laỡ caùc glycoprotein
FSH (kờch noaợn tọỳ) coù 236 a.a, PM
32.000
LH (kờch hoaỡng thóứ tọỳ), 215 a.a, PM
30.000


Hormon hổồùng sinh duỷc
- Taùc duỷng:

FSH:

nam giồùi:
hoaỡn,
+

+ dinh dổồợng tinh
phaùt

trióứn

ọỳng

sinh tinh
+ saớn sinh tinh truỡng
nổợ giồùi:
+ kờch thờch sổỷ phaùt trióứn
cuớa caùc nang trổùng trong giai õoaỷn
õỏửu


Hormon hổồùng sinh duỷc
- Taùc duỷng:

LH:

nam giồùi: + dinh dổồợng tóỳ baỡo
Leydig,
+ kờch thờch sổỷ baỡi tióỳt

testosteron
nổợ giồùi:
+

gỏy

hióỷn

tổồỹng

ruỷng

trổùng
+ tióỳt estrogen, sau õoù taỷo
hoaỡng thóứ vaỡ kờch thờch sổỷ baỡi
tióỳt progesteron


- ióửu hoỡa baỡi tióỳt
+ ióửu hoỡa theo cồ chóỳ õióửu
khióứn ngổồỹc ỏm tờnh cuớa estrogen,
progesteron, testosteron vaỡ GnRH
- Rióng estrogen coù taùc duỷng
FB(+) ngay trổồùc giai õoaỷn phoùng
noaợn, estrogen maùu cao kờch thờch
tuyóỳn yón baỡi tióỳt FSH vaỡ LH
- Nọửng õọỹỹ FSH vaỡ LH ồớ nổợ
dao õọỹng trong chu kyỡ kinh nguyóỷt