Right and left handedness in humans

Right and left-handedness in humans
Vì sao phần lớn chúng ta thuận tay phải?
Why do humans, virtually alone among
all animal species, display a distinct left
or right-handedness? Not even our
closest relatives among the apes possess
such decided lateral asymmetry, as
psychologists call it.
Yet about 90 per cent of every human
population that has ever lived appears
to have been right-handed.

Tại sao con người, gần như là loài duy
nhất trong tất cả các loài động vật, thể
hiện riêng biệt việc thuận tay trái hay
tay phải? Ngay cả họ hàng gần nhất với
chúng ta là loài khỉ cũng không có tính
phi đối xứng một bên như vậy - theo
cách gọi của các nhà tâm lý học.
Tuy nhiên, khoảng 90 phần trăm loài
người chúng ta có vẻ thuận tay phải
hơn.

Professor Bryan Turner at Deakin
University has studied the research
literature on left-handedness and
found that handedness goes with
sidedness.

Giáo sư Bryan Turner tại Đại học
Deakin đã nghiên cứu các tài liệu

nghiên cứu về thuận tay trái và thấy
rằng tay thuận cũng đi kèm với thuận
một bên.

So nine out of ten people are righthanded and eight are right-footed.

Vì vậy, trong số mười người thì có 9
người thuận tay phải và 8 người thuận
chân phải.

He noted that this distinctive
asymmetry in the human population is
itself systematic.
Humans think in categories: black and
white, up and down, left and right.
It’s a system of signs that enables us to
categorise phenomena that are
essentially ambiguous.
Research has shown that there is a
genetic or inherited element to
handedness.

Ông Turner cũng lưu ý rằng tính phi đối
xứng đặc biệt này ở loài người là do
bản thân chúng ta được sắp xếp có hệ
thống như vậy.
Loài người chúng ta suy nghĩ theo từng
phân loại khác nhau như đen và trắng,
lên xuống, trái phải.
Đó là 1 một hệ thống ký hiệu cho phép

chúng ta phân loại các hiện tượng mà
cơ bản còn hơi mập mờ.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc thuận
tay có liên quan đến yếu tố di truyền
hay thừa kế gene.


But while left-handedness tends to run
in families, neither left nor right
handers will automatically produce offspring with the same handedness; in
fact about 6 per cent of children with
two right-handed parents will be lefthanded.
However, among two left-handed
parents, perhaps 40 per cent of the
children will also be left-handed.
With one right and one left-handed
parent, 15 to 20 per cent of the
offspring will be left-handed.
Even among identical twins who have
exactly the same genes, one in six pairs
will differ in their handedness.

Nhưng trong khi thuận tay trái có xu
hướng di truyền thì cả những người
thuận tay phải hay tay trái sẽ tự động
sinh ra những thế hệ (con cái) cũng
thuận tay giống họ mà trên thực tế có
khoảng 6 phần trăm trẻ em có cả hai
cha mẹ đều thuận tay phải nhưng
chúng lại thuận tay trái.

Tuy nhiên, nếu cả hai bố mẹ đều thuận
tay trái thì có thể có 40 phần trăm trẻ
em cũng sẽ được thuận tay trái.
Với nếu một trong hai người ba hay mẹ
thuận tay trái thì sẽ có từ 15 đến 20
phần trăm trẻ sinh ra sẽ thuận tay trái.

Ngay cả trong số các cặp song sinh
giống nhau tức là có gene di truyền
giống hệt nhau, thì trong 6 cặp sẽ có 1
What then makes people left-handed if
cặp không thuận tay giống nhau.
it is not simply genetic? Other factors
Vậy điều gì làm cho người thuận tay
must be at work and researchers have
trái nếu nó không phải đơn giản là do
turned to the brain for clues.
di truyền? Các nhân tố khác cũng cần
phải được xem xét đến và các nhà
In the 1860s the French surgeon and
nghiên cứu về não bộ đã tìm ra được
anthropologist, Dr Paul Broca, made
các manh mối.
the remarkable finding that patients
Trong những năm 1860, bác sĩ phẫu
who had lost their powers of speech as a thuật, nhà nhân chủng học người
result of a stroke (a blood clot in the
Pháp, tiến sĩ Paul Broca, đã có những
brain) had paralysis of the right half of phát hiện đáng chú ý là những bệnh
their body.

nhân bị mất khả năng nói do đột quỵ
(một cục máu đông trong não) thường
He noted that since the left hemisphere bị liệt nửa bên phải cơ thể của họ.
of the brain controls the right half of the
body, and vice versa, the brain damage
Ông cũng nói rằng bởi vì bán cầu não
must have been in the brain’s left
trái điều khiển nửa bên phải cơ thể, và
hemisphere.
ngược lại nên các tổn thương não như
trên phải nằm trong bán cầu não trái.
Psychologists now believe that among
right-handed people, probably 95 per


cent have their language centre in the
left hemisphere, while 5 percent have
right sided language.

Hiện nay các nhà tâm lý học tin rằng
trong số những người thuận tay phải,
có thể có 95% người có trung tâm ngôn
ngữ nằm ở bán cầu não trái, trong khi
Left-handers, however, do not show the 5% trong số đó có vùng ngôn ngữ ở bán
reverse pattern but instead a majority cầu não phải.
also have their language in the left
Tuy nhiên, người thuận tay trái, không
hemisphere.
cho thấy một mẫu ngược lại trên mà
thay vào đó đa số họ có vùng ngôn ngữ

Some 30 per cent have right hemisphere ở bán cầu não trái.
language.
Khoảng 30 phần trăm người tay trái có
Dr Brinkman, a brain researcher at the
vùng ngôn ngữ ở bán cầu não phải.
Australian National University in
Canberra, has suggested that evolution Tiến sĩ Brinkman, một nhà nghiên cứu
of speech went with right-handed
não tại Đại học Quốc gia Australia ở
preference.
Canberra, đã gợi ý rằng sự tiến hóa
của khả năng nói ở người có liên quan
According to Brinkman, as the brain
đến việc thuận (ưu tiên, yêu thích)
evolved, one side became specialised
tay phải.
for fine control of movement (necessary Theo Brinkman, khi bộ não phát triển,
for producing speech) and along with
một bên não đã thành chuyên môn hoá
this evolution came right-hand
để kiểm soát các hoạt động cơ thể tốt
preference.
hơn (cần thiết cho việc nói) và cùng với
sự tiến hóa này là sự ưu thế của việc
According to Brinkman, most leftthuận bên phải.
handers have left hemisphere
dominance but also some capacity in
Theo Brinkman, hầu hết người thuận
the right hemisphere.
tay trái thường phát triển phần lớn

(thống trị) bán cầu trái mặc dù cũng có
She has observed that if a left-handed
một phần (sức chứa) ở bán cầu não
person is brain-damaged in the left
phải.
hemisphere, the recovery of speech is
Cô Brinkman đã quan sát và thấy rằng
quite often better and this is explained
nếu một người thuận tay trái bị tổn
by the fact that left-handers have a more thương não ở bán cầu não trái thì cơ
bilateral speech function.
hội phục hồi khả năng nói là tốt hơn và
điều này giải thích vì sao trong thực tế
In her studies of macaque monkeys,
những người thuận tay trái có khả năng
Brinkman has noticed that primates
nói song ngữ tốt hơn người thuận tay
(monkeys) seem to learn a hand
phải.
preference from their mother in the first Trong các nghiên cứu về loài khỉ khổng


year of life but this could be one hand or lồ, Brinkman đã nhận thấy rằng loài
the other.
linh trưởng (loài khỉ) dường như học
cách dùng thuận tay từ mẹ của chúng
In humans, however, the specialisation trong năm đầu tiên của cuộc sống
in function of the two hemispheres
nhưng việc thuận tay có thể là tay trái
results in anatomical differences: areas hay tay phải.

that are involved with the production of Tuy nhiên, ở người việc chuyên biệt
speech are usually larger on the left side hoá các chức năng ở 2 bán cầu não dẫn
than on the right.
đến sự khác biệt giải phẫu về: các khu
vực có liên quan với việc tạo tiếng nói
Since monkeys have not acquired the
ở phía bên trái thường lớn hơn hơn so
art of speech, one would not expect to
với bên phải.
see such a variation but Brinkman
claims to have discovered a trend in
Vì loài khỉ không đạt được trình độ nói
monkeys towards the asymmetry that is như con người nên chúng ta sẽ không
evident in the human brain.
mong đợi để thấy một sự thay đổi như
vậy nhưng Brinkman tuyên bố đã phát
Two American researchers, Geschwind hiện ra một xu hướng về sự phi đối
and Galaburda, studied the brains of
xứng ở loài con khỉ mà được xem là
human embryos and discovered that
điều hiển nhiên trong bộ não con
the left-right asymmetry exists before
người.
birth.
Hai nhà nghiên cứu người Mỹ,
Geschwind và Galaburda, đã nghiên cứu
But as the brain develops, a number of
bộ não của phôi thai người và phát
things can affect it.
hiện ra rằng sự phi đối xứng trái-phải

tồn tại này trước khi sinh.
Every brain is initially female in its
organisation and it only becomes a male Nhưng khi bộ não phát triển thì một số
brain when the male foetus begins to
thứ có thể ảnh hưởng đến nó.
secrete hormones.
Mỗi não ban đầu được tổ chức là giống
Geschwind and Galaburda knew that
cái và nó chỉ trở thành bộ não giống đực
different parts of the brain mature at
khi các thai nhi nam bắt đầu tiết ra
different rates; the right hemisphere
kích thích tố.
develops first, then the left.
Geschwind và Galaburda biết rằng các
Moreover, a girl’s brain develops
bộ phận khác nhau của não trưởng
somewhat faster than that of a boy.
thành ở các mức độ khác nhau; bán cầu
não phải phát triển đầu tiên, sau đó là
So, if something happens to the brain’s
bán cầu não trái.
development during pregnancy, it is
Hơn nữa, bộ não của bé gái sẽ phát


more likely to be affected in a male and
the hemisphere more likely to be
involved is the left.
The brain may become less lateralised

and this in turn could result in lefthandedness and the development of
certain superior skills that have their
origins in the left hemisphere such as
logic, rationality and abstraction.
It should be no surprise then that
among mathematicians and architects,
left-handers tend to be more common
and there are more left-handed males
than females.
The results of this research may be
some consolation to left-handers who
have for centuries lived in a world
designed to suit right-handed people.
However, what is alarming, according to
Mr Charles Moore, a writer and
journalist, is the way the word “right”
reinforces its own virtue.
Subliminally, he says, language tells
people to think that anything on the
right can be trusted while anything on
the left is dangerous or even sinister.
We speak of left-handed compliments
and according to Moore, “it is no
coincidence that left-handed children,
forced to use their right hand, often
develop a stammer as they are robbed
of their freedom of speech”.
However, as more research is

triển hơi nhanh một tí so với bé trai.

Vì vậy, nếu có điều gì xảy ra đối sự
phát triển của não bộ khi mang thai, thì
có nhiều khả năng não bị ảnh hưởng ở
giống đực và phần bán cầu nhiều khả
năng bị liên quan là bên trái.
Bộ não có thể trở nên ít phát triển
một bên hơn và điều này có thể dẫn
đến việc thuận tay trái và sự phát triển
các kỹ năng vượt trội nhất định có
nguồn gốc từ bán cầu trái như logic,
tính hợp lý và trừu tượng.
Do đó chúng ta sẽ không nên ngạc nhiên
khi thấy trong số các nhà toán học và
kiến trúc sư thì người thuận tay trái có
xu hướng phổ biến hơn và nam giới
thuận tay trái nhiều hơn nữ giới.
Các kết quả của nghiên cứu này có thể
sẽ an ủi phần nào cho người thuận tay
trái vốn phải sống trong một thế giới
được thiết kế phù hợp cho người thuận
tay phải hàng thế kỷ nay.
Tuy nhiên, theo ông Charles Moore, một
nhà văn và nhà báo, thì thì cách mà
chúng ta đang dùng từ "right"
(phải/đúng) để củng cố tác dụng của
nó là đáng báo động.
Ông nói rằng theo tiềm thức thì ngôn
ngữ sẽ hướng chúng ta nghĩ rằng bất cứ
cái gì ở bên phải là có thể được tin
tưởng trong khi bất cứ cái gì trên trái là

nguy hiểm hoặc thậm chí mang điềm
xấu.
Chúng ta hay dùng những lời lẽ xúc
phạm những người thuận tay trái và
theo Moore, "không phải ngẫu nhiên
mà các trẻ thuận tay trái buộc phải sử


undertaken on the causes of lefthandedness, attitudes towards lefthanded people are gradually changing
for the better.

dụng tay phải của mình và chúng
thường nói lắp bắp do chúng bị cướp
đi quyền tự do ngôn luận".
Tuy nhiên, khi chúng ta thực hiện
nhiều cuộc nghiên cứu về nguyên nhân
Indeed when the champion tennis
của thuận tay trái thì thái độ đối với
player Ivan Lendl was asked what the
người thuận tay trái sẽ dần dần thay
single thing was that he would choose in đổi theo chiều hướng tốt hơn thôi.
order to improve his game, he said he
would like to become a lefthander.
Thật vậy khi vận động viên quần vợt
vô địch Ivan Lendl khi được hỏi điều
duy nhất anh có thể chọn để cải thiện
cách chơi của mình là gì thì ông ấy nói
rằng ông muốn trở thành một người
thuận tay trái.