Bài 12. Liên kết ion - Tinh thể ion

CHƯƠNG 3

LIÊN KẾT HÓA HỌC

Bài 12: LIÊN KẾT ION - TINH THỂ ION

-Sự hình thành ion, cation, anion
-Sự hình thành liên kết ion
-Tinh thể ion


KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu hỏi 1:
a)Viết cấu hình electron của Mg( Z=12).
b) Để đạt được cấu hình electron của nguyên tử khí hiếm gần nhất trong bảng tuần
hoàn, nguyên tử Mg nhận hay nhường bao nhiêu electron?
c) Mg thể hiện tính kim loại hay phi kim?


Câu hỏi 1: a) Viết cấu hình electron của Mg( Z=12).
b) Để đạt được cấu hình electron của nguyên tử khí hiếm gần nhất trong bảng tuần hoàn, nguyên tử Mg
nhận hay nhường bao nhiêu electron?
c) Mg thể hiện tính kim loại hay phi kim?

Trả lời: Mg( Z= 12)
a) Cấu hình electron:

2

2

6

1s 2 s 2 p 3s

2

b) Để đạt được cấu hình electron của nguyên tử khí hiếm gần nhất trong bảng tuần hoàn,
nguyên tử Mg nhường đi 2e.
c) Có 2e ở lớp ngoài cùng
=> Mg thể hiện tính kim loại.


KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu hỏi 2:

a) Viết cấu hình electron nguyên tử Cl (Z=17).
b) Để đạt được cấu hình electron của nguyên tử

khí hiếm gần nhất trong bảng

tuần hoàn nguyên tử Cl nhận hay nhường bao nhiêu e ?

c) Cl thể hiện tính kim loại hay phi kim?


Câu hỏi 2: a) Viết cấu hình electron nguyên tử Cl (Z=17).

a)

Để đạt được cấu hình electron của nguyên tử khí hiếm gần nhất trong bảng tuần hoàn nguyên tử Cl
nhận hay nhường bao nhiêu e ?

b)

Cl thể hiện tính kim loại hay phi kim?

Trả lời: Cl (Z=17)
a) Cấu hình e :

2

2

6

2

1s 2 s 2 p 3s 3 p

5

b) Để đạt được cấu hình electron của nguyên tử khí hiếm gần nhất trong bảng tuần hoàn
nguyên tử Cl nhận thêm 1e.
c) Có 7e ở lớp ngoài cùng
=> Cl thể hiện tính phi kim.


I.Sự tạo thành ion, cation, và anion

1.

Sự hình thành ion

Nguyên tử trung hòa vì điện.
Khi nguyên tử nhường hay nhận e thì trở thành phần tử mang điện gọi là ion.


+
Ví dụ 2: Sự tạo thành ion Na từ nguyên tử Na

+

11+

11+ và 11- = 0
Na

11+

11+ và 11- = 1+
+
Na

+


35
17

Cl

II/ Sự tạo thành ion, cation, anion
1) Sự tạo thành cation

12+

12+

24
12

Khi Mg nhường 2e :

Mg

2 2 6 2
:1s 2s 2p 3s có

2 2 6
CHe: 1s 2s 2p

Số p = 12 ; Số e =12; Số n=12
=> Nguyên tử trung hòa vì

Số p = 12 ; Số e =10; số n=12
điện.

=> phần còn lại của Mg mang điện tích là 2+ hay ion

2+
Mg .


I/ Sự tạo thành ion, cation, anion
2) Sự tạo thành cation
 Nguyên tử kim loại có khuynh hướng nhường e để có trở thành ion dương gọi là cation.

 Phương trình biểu diễn sự tạo thành cation:
Mg – 2e → Mg
Na + 1e → Na

2+

+

hay

Mg → Mg

hay

Na → Na

2+

+

+ 2e

+ 1e

n+
M – ne → M

Tổng quát :

Với

M : kim loại
n = 1, 2, 3


I.Sự tạo thành ion, cation, và anion
2. Sự hình thành cation

•

Cách gọi tên các ion dương:
Tên ion dương = cation + tên kim loại

VD:
K

+

: cation Kali

2+
Mg : cation Magie

I/ Sự tạo thành ion, cation, anion
3) Sự tạo thành anion
 Nguyên tử phi kim có khuynh hướng nhận e để trở thành ion âm gọi là anion.

 Phương trình biểu diễn sự tạo thành anion:
Cl + 1e → Cl

X + me → X

Tổng quát :

m–
17+

+

17+

Với
2 2 6 2 5
Cl: 1s 2s 2p 3s 3p

–

M : kim loại
n = 1, 2, 3

– 2 2 6 2 6

Cl : 1s 2s 2p 3s 3p


I.Sự tạo thành ion, cation, và anion
3. Sự

•

hình thành anion.

Cách gọi tên các ion âm (anion):
Tên ion âm = anion + tên gốc axít

VD:
Cl : anion clorua
Br : anion bromua
S

2-

: anion sunfua


2−
4

4) Ion đơn nguyên tử và ion đa nguyên tử

•Ion đơn nguyên tử là các ion được tạo nên từ 1 nguyên tử.
2+ 3+ 2– –

Vd: Mg , Al , O , F ,…

•Ion đa nguyên tử là những nhóm nguyên tử mang điện tích dương hay âm.
23+
Vd: SO4 , NO3 , PO4 , NH4 ,…


Ghi nhớ :

nhường

1e LNC

1e

2e LNC

2e

Tổng quát:
Kim loại

M – ne → M

n+

3e LNC

Cation

3e

m–
X + me → X
nhận

Phi kim

5e LNC

3e

6e LNC

2e

7e LNC

1e

Anion


II/ Sự tạo thành liên kết ion
Xét sự tạo thành liên kết ion trong phân tử NaCl
+
Na – 1e → Na
2 2 6 1
2 2 6
1s 2s 2p 3s

1s 2s 2p
Cl
+ 1e → Cl
2 2 6 2 5
2 2 6 2 6
1s 2s 2p 3s 3p
1s 2s 2p 3s 3p
+
–
Na + Cl → NaCl
Sơ đồ tạo thành liên kết ion:
1e

+
–
→ Na + Cl

Na + Cl
Phương trình hóa học :

2 x 1e

2Na

+

Cl2 → 2NaCl


Nguyên tử Na

Nguyên tử Cl

-

+

11+

17+

Phân tử NaCl

11+ và 10- = 1+
Na

+

Phương trình hóa học : 2Na + Cl2  2NaCl

17+ và 18- = 1-

2 x 1e
to

Cl

-

Ví dụ 2: Sự tạo thành liên kết ion trong phân tử MgCl 2
2+

12+

-

-

12+ và 10- = 2+

17+

Mg

17+ và18- = 1-

Cl

-

17+

2+

17+ và 18- = 1-

Phân tử MgCl2

Cl

1 x 2e
to

Phương trình hóa học : Mg + Cl2  MgCl2

-


II/ Sự tạo thành liên kết ion

Vậy: Liên kết ion là liên kết được hình thành do lực hút tĩnh điện giữa các ion
mang điện tích trái dấu.


KL:Liên kết ion

• Đặc điểm liên kết: giữa kim loại điển hình và phi kim điển hình.
• Sự hình thành liên kết :cho và nhận electron.
• Bản chất liên kết: lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu.


III. Tinh thể ion .
1.Tinh thể NaCl
Xét tinh thể NaCl
Cl

-

3

Na

+

1
6

5
2

+
Một ion Na được bao quanh bởi 6 ion Cl
+
Một ion Cl được bao quanh bởi 6 ion Na

4


2. Tính chất chung của hợp chất ion
*Các hợp chất ion đều khá rắn, khó bay hơi, khó nóng chảy.

o
Ví dụ: Nhiệt độ nóng chảy của NaCl là 800 C, của
o
MgO là 2800 C

*Tan nhiều trong nước.

*Dẫn điện ở trạng thái nóng chảy và trạng thái dung
dịch, trạng thái rắn không dẫn điện.

BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Liên kết hoá học trong NaCl được hình thành là do:
A. Hai hạt nhân hút electron rất mạnh.
B. Mỗi nguyên tử Na và Cl góp chung 1 electron.
C. Mỗi nguyên tử đó nhường hoặc thu electron để trở thành các ion trái dấu hút nhau.

+
+
D. Na → Na + 1e; Cl + 1e → Cl ; Na + Cl → NaCl
Câu 2: Dãy các hợp chất nào sau đây có liên kết ion:
A. MgO, HCl
B. H2O, NaCl
C. Na2O, MgCl2
D. NH3, CH4


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 3: Viết cấu hình electron các ion sau đây:
+
2+
2Li
,
Mg
,
F
,
O
3

12
9 8
Trả lời:
Cấu hình e của các ion sau:
2
1s

+

Li :
Mg

2+

:

2 2 6
1s 2s 2p

F:

2 2 6
1s 2s 2p

2O :

2 2 6
1s 2s 2p

+
2+ 2Viết sơ đồ hình thành các ion sau từ các nguyên tử tương ứng: K , Ca , S ,

Ví dụ 2:

3N
Trả lời:
- Sơ đồ tạo thành ion
K
Ca

+
K

+ 1e

2+
Ca

+ 2e

2-

S

+ 2e

S

N

+ 3e

3N

- Nhận xét
Các ion trên đều có 8e ở lớp ngoài cùng