Bài 43. Cấu tạo trong của chim bồ câu

Tiết 47-Bài 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU

I. Các cơ quan dinh dưỡng:
1. Tiêu hóa:


Thực quản
Diều

Ruột
Gan
Tụy

Dạ dày
tuyến
Dạ dày cơ

Quan sát tranh vẽ cho biết: Tiêu hóa chim bồ câu gồm
những thành phần nào? Đặc điểm nào hoàn chỉnh hơn so
với bò sát? Sự hoàn thiện này có ý nghĩa như thế nào trong
đời sống chim bồ câu?


Tiết 47-Bài 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU

I. Các cơ quan dinh dưỡng:
1. Tiêu hóa:
- Hệ tiêu hóa hoàn chỉnh hơn so với thằn lằn.
- Tốc độ tiêu hóa cao.
2. Tuần hoàn:

Tâm nhĩ phải

Vòng tuần hoàn nhỏ

Tâm thất phải

Vòng tuần hoàn lớn

Tâm nhĩ trái
Tâm thất trái

- Quan sát tranh; đối chiếu Hình 43.1 SGK xác định
các ngăn tim và vòng tuần hoàn .


- Tim chim bồ câu có gì khác so với tim của thằn lằn? Nêu ý nghĩa của sự khác nhau đó.
Tên động vật
Đặc điểm của tim

Vách ngăn
tâm thất
Số ngăn tim
Máu nuôi cơ thể

Chim bồ câu

Thằn lằn

Vách ngăn tâm Vách hụt ngăn
thất hoàn chỉnh
tâm thất
4
Đỏ tươi

3
Máu pha


Tiết 47-Bài 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU

I. Các cơ quan dinh dưỡng:
1. Tiêu hóa:
- Hệ tiêu hóa hoàn chỉnh hơn so với thằn lằn.
- Tốc độ tiêu hóa cao.
2. Tuần hoàn:
- Tim bốn ngăn, hai vòng tuần hoàn.
- Máu nuôi cơ thể giàu ôxi đáp ứng đủ ôxi cho chim
bay và trao đổi chất mạnh.
3. Hô hấp:


Phổi
Các túi
khí
bụng

Khí
quản

Các túi
khí ngực

Quan sát tranh vẽ xác định các bộ phận của hệ hô hấp?


So sánh hô hấp của chim bồ câu với thằn lằn
Đ/điểm so
Tên
sánh
động vật

Thằn lằn

Chim bồ
câu

Phổi

Sự thông khí phổi

- Có nhiều vách
Sự co dãn của các cơ liên
ngăn làm tăng
sườn làm tăng giảm thể
diện tích trao đổi
tích lồng ngực .
khí.
Sự co dãn của cơ liên sườn
- Có mạng ống làm tăng, giảm thể tích lồng

khí dày đặc tạo ngực khi đậu, đi, đứng. Sự
nên bề mặt trao phối hợp h/động của các túi
khí làm cho k/khí đi qua hệ
đổi khí rộng.
thống ống khí trong phổi
- Hệ thống túi khí theo 1 chiều khiến trong phổi
thông với phổi.
không có khí đọng đáp ứng
nhu cầu ôxi khi chim bay.


Tiết 47-Bài 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU

I. Các cơ quan dinh dưỡng:
1. Tiêu hóa:
- Hệ tiêu hóa hoàn chỉnh hơn so với thằn lằn.
- Tốc độ tiêu hóa cao.
2. Tuần hoàn:
- Tim bốn ngăn, hai vòng tuần hoàn.
- Máu nuôi cơ thể giàu ôxi đáp ứng đủ ôxi cho chim
bay và trao đổi chất mạnh.
3. Hô hấp:
- Phổi có mạng ống khí làm cho bề mặt trao đổi khí
rộng.
- Hệ thống túi khí thông với phổi.
4. Bài tiết và sinh dục:


Quan sát tranh vẽ kết hợp thông tin SGK:
- Nêu đặc điểm hệ bài tiết và hệ sinh dục chim bồ câu?

- Đặc điểm nào thích nghi với đời sống bay ?


Tiết 47-Bài 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU

I. Các cơ quan dinh dưỡng:
1. Tiêu hóa:
2. Tuần hoàn:
3. Hô hấp:
4. Bài tiết và sinh dục:
a/ Bài tiết: - Thận sau.
- Không có bóng đái.
b/ Sinh dục:
- Con trống: 2 tinh hoàn, 2 ống dẫn tinh.
- Con mái: 1 buồng trứng, 1 ống dẫn trứng trái
phát triển.
II. Thần kinh và giác quan:
1. Bộ não:


Não trước

Não giữa
Tiểu não

Hành tủy

Tuỷ sống

Quan sát não chim nêu tên các phần của bộ não

Sơ đồ cấu tạo bộ não thằn lằn

- Não chim có đặc điểm gì khác so với não thằn lằn?
- Nêu ý nghĩa sự khác nhau đó?


Tiết 47-Bài 43: CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU

I. Các cơ quan dinh dưỡng:
II. Thần kinh và giác quan:
1. Bộ não: Não trước, não giữa, não sau phát triển.
2. Giác quan: - Mắt tinh, có mí thứ ba mỏng.
- Tai: có ống tai ngoài.


Ghi nhớ
Chim thích nghi với đời sống bay còn được thể
hiện ở cấu tạo của các cơ quan bên trong cơ
thể, hệ hô hấp có thêm hệ thống túi khí thông
với phổi; tim 4 ngăn nên máu không bị pha trộn,
phù hợp với với trao đổi chất mạnh ở chim (đời
sống bay); không có bóng đái; ở chim mái chỉ
có một buồng trứng và ống dẫn trứng bên trái
phát triển. Não chim phát triển liên quan đến
nhiều hoạt động phức tạp ở chim.


- So sánh những điểm sai khác về cấu tạo trong của chim bồ

câu với thằn lằn theo bảng sau. Nêu ý nghĩa của sai khác đó.
Các hệ
cơ quan

Tuần hoàn

Tiêu hóa

Hô hấp

Bài tiết
Sinh sản

Thằn lằn

Chim bồ câu

Tim có 3 ngăn, tâm thất có vách
Tim 4 ngăn, máu không pha trộn.
hụt nên máu còn pha trộn.
Có sự biến đổi của ống tiêu hóa
Hệ tiêu hóa đầy đủ các bộ (mỏ sừng, không có răng, diều,
phận nhưng tốc độ tiêu hóa dạ dày tuyến, dạ dày cơ (mề).
Tốc độ tiêu hóa cao đáp ứng nhu
thấp.
cầu năng lượng lớn thích nghi
với đời sống bay.
Hô hấp bằng phổi có nhiều
vách ngăn làm tăng diện tích Hô hấp bằng hệ thống ống khí
trao đổi khí. Sự thông khí phổi nhờ sự hút đẩy của hệ thống túi

là nhờ sự tăng giảm thể tích khí (thông khí phổi).
lồng ngực.
Thận sau (số lượng cầu thận
Thận sau (số lượng cầu thận rất
khá lớn ).
lớn).
Thụ tinh trong.
Thụ tinh trong.
Đẻ trứng, phôi phát triển phụ
Đẻ và ấp trứng.
thuộc vào nhiệt độ môi trường.


Hướng dẫn học ở nhà:
- Học thuộc bài ghi, trả lời 2 câu hỏi SGK.
- Đọc trước bài 44, kẻ bảng trang 145 SGK.
- Sưu tầm tranh ảnh một số đại diện lớp chim.