Bài 43. Cấu tạo trong của chim bồ câu

NĂM HỌC 2015- 2016

SINH HỌC 7

GV: PHẠM THỊ THANH HÒA


KIỂM TRAI BÀI CŨ
1. Đặc điểm cấu tạo ngoài của chim thích nghi với đời sống bay lượn?

A. Da khô có vảy sừng, cổ dài; Đuôi và thân dài; chi ngắn, yếu có vuốt.
B. Da khô phủ lông vũ; Thân hình thoi; Mỏ sừng, hàm không có răng; Cổ dài, khớp đầu với thân.
C. Chi trước biến thành cánh; Chi sau có bàn chân dài, các ngón có vuốt: 3 ngón trước và 1 ngón sau.
D. Đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn; Da trần phủ chất nhầy; chi 5 phần có ngón chia
đốt, chi sau có màng bơi.


BÀI 43

CẤU TẠO TRONG CỦA CHIM BỒ CÂU


NỘI DUNG:

I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN


I. Các cơ quan dinh dưỡng
1. Tiêu hoá
THỰC QUẢN

THỰC QUẢN

DIỀU

GAN
DẠ DÀY

TỤY

MẬT

RUỘT
DẠ DÀY TUYẾN
RUỘT NON

RUỘT GIÀ

LỖ HUYỆT

GAN

TỤY

DẠ DÀY CƠ (MỀ)

HUYỆT


I. Các cơ quan dinh dưỡng
1. Tiêu hoá

Hệ tiêu hóa có cấu tạo hoàn
chỉnh hơn Bò sát nên tốc độ
tiêu hóa cao


I. Các cơ quan dinh dưỡng
00:37
01:22
00:59
00:36
00:35
01:56
00:40
00:56
01:04
01:26
01:54
01:08
00:41
00:39
00:38
00:55
01:01
01:45
01:13
00:33
00:46
01:03
01:21

01:39
00:34
00:58
01:02
01:05
01:15
01:31
01:36
01:19
01:46
01:07
01:30
01:25
01:29
00:47
01:06
01:10
01:09
01:12
01:20
01:23
01:28
01:38
01:37
01:40
01:11
01:57
00:32
00:44
01:44

00:49
00:48
00:57
01:35
01:34
00:54
00:53
00:50
01:27
01:43
01:42
01:50
01:14
01:48
01:47
01:51
00:27
00:17
01:32
00:42
00:45
00:52
00:51
01:00
01:33
01:41
01:55
01:53
01:18
01:17

01:49
00:05
00:09
00:08
00:07
00:02
00:01
00:04
00:03
00:06
00:10
00:12
00:20
00:13
00:31
00:30
00:29
00:28
00:26
00:25
00:24
00:23
00:22
00:21
00:11
00:14
00:15
00:16
00:18
00:19

01:24
00:00
00:43
01:52
01:16

Thảo luận: 2 phút

2. Tuần hoàn

Tâm nhĩ phải
Tâm nhĩ phải

Tâm thất

Tâm thất phải

Tâm nhĩ trái

Tâm nhĩ trái

Tâm thất trái
Vách hụt

Sơ đồ hệ tuần hoàn ở chim

Sơ đồ hệ tuần hoàn ở thằn lằn

- Hệ tuần hoàn của chim bồ câu có cấu tạo như thế nào ?
- Tim bồ câu có điểm gì khác tim thằn lằn?

2. Tuần hoàn

-

Tim có 4 ngăn (2 tâm nhĩ, 2 tâm thất) gồm 2 nửa riêng biệt : nửa trái chứa máu đỏ tươi, nửa phải chứa máu
đỏ thẫm;máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi (máu không bị pha trộn)đảm bảo cho sự trao đổi chất mạnh.

-

Chim có 2 vòng tuần hoàn

Tâm nhĩ phải
3

Tâm thất phải

4

1

A. Vòng tuần hoàn phổi

Tâm nhĩ trái

2

Tâm thất trái

B. Vòng tuần hoàn lớn
Sơ đồ hệ tuần hoàn của chim bồ câu


Tuần hoàn máu của chim bồ câu

B. Vòng tuần hoàn lớn:

Tâm nhĩ phải
ĐMC

Máu đỏ tươi( TT trái)

Các cơ quan

Tâm thất phải

TĐK

TM
Tâm nhĩ phải

Đỏ thẫm
Tâm nhĩ trái

A. Vòng tuần hoàn phổi:
Máu đỏ thẫm ( TT phải )

ĐMP
Phổi

Tâm thất trái

TĐK
TMP
Tâm nhĩ trái

Đỏ tươi

Sơ đồ hệ tuần hoàn của chim bồ câu


3. Hô hấp

-

Phổi có mạng ống khí thông với túi khí (9 túi) làm tăng bề mặt TĐK.

- Vai trò của túi khí làm giảm khối lượng chim và giảm ma sát nội quan khi bay.
- Sự thông khí do:
+ Sự hút – đẩy của túi khí khi bay
+ Sự thay đổi thể tích lồng ngực khi đậu

Phổi

Khí quản

Các túi khí bụng
Các túi khí ngực

Sơ đồ hệ hô hấp


Thảo luận: 3 phút
So sánh hô hấp của chim bồ câu với thằn lằn

Đặc điểm so sánh

- Cấu tạo phổi

- Sự thông khí phổi

Bồ câu

Thằn lằn


So sánh hô hấp của chim bồ câu với thằn lằn
Đặc điểm so sánh

Bồ câu

Thằn lằn

- Phổi :

- Cấu tạo phổi

+ Có mạng ống khí dày đặc

bề mặt trao đổi khí

- Phổi có nhiều vách ngăn.

rộng.
+ Một số ống khí thông với túi khí.

- Sự thông khí phổi

- Khi chim bay: do sự co dãn túi khí.
Sự co dãn của các cơ liên sườn( thay
đổi thể tích lồng ngực).
- Khi chim đậu: do sự thay đổi thể tích lồng
ngực.


4.Bài tiết và sinh dục
a. Bài tiết
thận
- Thận sau (số lượng cầu thậnTuyến
lớn)trên
giống
bò sát.

- Không có bóng đái, nước tiểu đặc thải ra cùng với phân.

Thận

Ống dẫn nước tiểu

Xoang huyệt

Hệ niệu sinh dục chim trống

Hệ niệu sinh dục chim mái


4.Bài tiết và sinh dục
b. Sinh dục

- Con trống: Có 1 đôi tinh hoàn.
Tuyến trên thận
Buồng trứng

- Con mái: chỉ có buồng trứng trái phát triển.
Tinh hoàn
Thận

Phễu

Ống dẫn tinh
Ống dẫn nước tiểu

ống dẫn trứng trá

Ống dẫn trứng phải

Xoang huyệt

Hệ niệu sinh dục chim trống

Lỗ đổ ra xoang huyệt

Hệ niệu sinh dục chim mái


II. Thần kinh và giác quan
1. Thần kinh
Sơ đồ cấu tạo bộ não chim bồ câu.

Não trước(đại não)

Não giữa

Tiểu não
Hành tuỷ
Tuỷ sống


1. Thần kinh
Bộ não chim phát triển gồm 5 phần liên quan đến đời sống phức tạp và phạm vi hoạt động
rộng. Não trước, não giữa và não sau phát triển hơn bò sát.

Não trước

Não giữa

Tiểu não

II. Thần kinh và giác quan
2. Giác quan

Mắt rất tinh có mí mắt thứ 3 mỏng.
Tai đã có ống nghe ngoài nhưng chưa có vành tai.


Củng cố


Cấu tạo trong của chim thích nghi với đời sống bay lượn

- Hệ hô hấp có thêm hệ thống ống khí thông với phổi.

-

Tim 4 ngăn nên máu không bị pha trộn phù hợp với trao đổi chất mạnh.
Không có bóng đái.
Chim mái chỉ có một buồng trứng bên trái phát triển.Não phát triển liên quan đến
nhiều hoạt động phức tạp.


So sánh cấu tạo trong của chim bồ câu với thằn lằn
Các hệ cơ

Chim bồ câu

Thằn lằn

quan

Tuần hoàn

Tim 4 ngăn. Máu đỏ tươi nuôi cơ thể.

Tim 3 ngăn, tâm thất có vách hụt. Máu pha nuôi cơ
thể.

Tiêu hoá

- Ống tiêu hoá: mỏ sừng, diều, dạ dày tuyến,
dạ dày cơ( mề).

Đầy đủ các bộ phận nhưng tốc độ tiêu hoá chậm.

- Tốc độ tiêu hoá cao.

Hô hấp

Hô hấp bằng hệ thống ống khí nhờ sự hút
đẩy của túi khí.

- Phổi có nhiều vách ngăn.
- Sự thông khí phổi nhờ sự tăng giảm thể tích khoang
thân.

Bài tiết
Sinh sản

Thận sau, không bóng đái

Đẻ, ấp trứng.

Thận sau, có bóng đái.
Đẻ trứng, phôi phát triển phụ thuộc nhiệt độ môi
trường.


Trò chơi: mở miếng ghép
< Đây là con gì >

1

2

3

4

5

6

Luật chơi : Lớp chia làm 2 đội , mỗi đội được
phép chọn 3 ơ bất kì để tìm đáp án. chỉ được trả lời
đáp án đúng của trò chơi khi đã mở được ít nhất 4ơ.

Câu1:
HệTim
tiêu
hoá

của
bồ
hoàn
chỉnh
hơn
Câu2:
của
chim
bồchim
câu
cócâu
gì
khác
timgì
của
Câu3:Hệ
bài tiết
của
chim
bồ câu
có
đặcvới
điểm
giúp cho cơ thể chim nhẹ?
Câu
6:
Bộ
não
chim
có

gì
khác
so
với
thằn
lằn?
bòthằn
sát ở
những điểm nào ?
lằn?
Câu 5:Hệ sinh dục của chim bồ câu có đặc điểm cấu tạo như thế nào
Câu để
4: Hệ
hô
hấp
của
chim
bồbay
câu
có gì khác so với thằn lằn?
thích
nghi
với
đời
sống
lượn?
Câu1:: Không
Thực quản
có diều,dạ
dày gồm dạ dày tuyến

Câu3
có bóng
đái
và dạTim
dày
cơ.
Câu2:
4 ngăn
hoàn toan, máu khơng bị pha trộn
Câu 4 :Phổi có mạng ống khí thơng vớiù hệ thống túi khí.
Câu 6: Não trước, não giữa, não sau phát triển
Câu 5 : Con trống không có cơ quan giao phối,
con mái chỉ có buồng trứng trái phát triển


DẶN DÒ

-

Học bài, trả lời câu hỏi sách giáo khoa, hoàn chỉnh bảng trang 142.
Vẽ sơ đồ hệ tuần hoàn chim bồ câu.
Chuẩn bị bài 44: Đa dạng và đặc điểm chung của lớp chim. Kẻ sẵn bảng 44.3 trang
145 SGK vào vở bài tập.


CHUÙC CAÙC EM HOÏC TOÁT