Bài 47. Đại não

Đại não


Hãy so sánh kích thước của đại não với
các bộ phận khác của não bộ ?
Đại não

Tiểu não
Não
trung gian

Trụ não

Não bộ bổ dọc


I. Cấu tạo đại não


Rãnh liên
bán cầu

Thuỳ trán

Khe não

Khúc cuộn
của não
BCN trái

Thuỳ đỉnh

Thuỳ chẩm

BCN phải

H47-1. Hình não bộ nhìn từ trên


Thùy đỉnh

Thùy trán
Rãnh đỉnh

Thùy chẩm

Rãnh
Thái dương
Tiểu não

Thuỳ thái dương

H47-2. Bán cầu não trái


Chất xám
Đường liên
bán cầu

Chất trắng

Các nhân

nền

Đường
dẫn truyền
xuống

Nơi bắt
chéo của
đường dẫn
truyền
xuống

H47-3:Các đường dẫn truyền trong chất trắng của đại não


PHIẾU HỌC TẬP
Điền vào chỗ chấm các thuật ngữ thích hợp ..
khe
• Bề mặt của đại não có nhiều nếp gấp, đó là các (1)..
vµ
làm tăng diện tích bề mặt vỏ não (nơi chứa thân
rãnh
..(2)..
của các nơron) lên tới 2300-2500cm2. Hơn 2/3 vỏ não
nằm trong các khe và rãnh. Vỏ não chỉ dày khoảng 23mm, gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp. Các
rãnh chia mỗi nöa đại não ra làm các thùy. Rãnh đỉnh
…(4)…
ngăn cách thùy
và …(3)…
thùy;

Rãnh thái
dương
đỉnh
trán
ngăn cách thùy trán và thùy đỉnh với
.Trong
các thùy,
các khe đã tạo thành các hồi hay
…….(5)…….
thuỳ
thái
dương
khúc cuộn não.
• Dưới vỏ não là ……(6)…..
chất trắng trong đó chứa các nhân nền
(nhân dưới vỏ)


I. Cấu tạo của đại não
• Rảnh liên bán cầu chia đại não thành 2 nữa bán
cầu não
• Các rãnh sâu chia bán cầu não thành 4 thùy là
thùy trán, thùy đỉnh, thùy chẩm và thùy thái dương
• Các khe và rãnh đã tạo thành các hồi hay khúc
cuộn não, làm tăng diện tích bề mặt não lên tới
2300-2500cm2.
• Chất xám nằm ngoài là trung khu của các phản
xạ có điều kiện. Chất trắng nằm trong là các đường
thần kinh nối các phần của vỏ não với nhau

Một con chó bình thường

Một con chó bị cắt bỏ vỏ não

Con vật nhận biết được các sự vật
Con vật trở nên thờ ơ, lãnh đạm với
xảy ra xung quanh
mọi thứ xung quanh
Phân biệt được ai quen, ai lạ
Không phân biệt được ai quen, ai lạ
Tự biết đi tìm thức ăn khi đói
Dù đói cũng không biết tự đi tìm thức
ăn…
......

Học được một số điều đơn Mất tất cả các phản xạ có điều
giản mà chủ dạy, hình kiện đã được thành lập, nó
thành được các phản xạ có không còn nhớ gì....
điều kiện


Qua những hình ảnh mà chúng ta vừa
quan sát em có kết luận gì về vai trò
của vỏ não?

Vỏ não là trung ương thần kinh của các
phản xạ có điều kiện, trí nhớ, trí khôn.

Một người bị tổn
thương bán cầu não
trái sẽ để lại hậu quả
gì?

Nửa thân
bên phải bị
liệt


I. Cấu tạo đại não
II. Sự phân vùng chức năng của đại não


PHIẾU HỌC TẬP
Bài tập 2: Hãy chú thích trên hình tên các vùng chức
năng tương ứng với các số
?
?

Rãnh
đỉnh

Thùy đỉnh

Thùy
trán

?
?

Thùy
chẩm

Rãnh thái
dương

?

8

?
?

Thùy thái
dương

?


Vùng
vận
động ?
ngôn
ngữ

Vùng vận động
?

Rãnh

đỉnh

Vùng?cảm giác
Thùy đỉnh
Vùng
? hiểu
chữ viết

Thùy
trán
Rãnh
thái
dương
Vùng ?
vị giác

Thùy
chẩm

8
Thùy thái
dương

Vùng
thị
?
giác
Vùng
hiểu
?

tiếng nói
?
Vùng
thính giác

Hình: Các vùng chức năng của vỏ não


Chúng ta cần làm gì
để bảo vệ bộ não ?


- Đội mũ nón, mũ bảo
hiểm
- Không để đầu quá nóng

hoặc quá lạnh đột ngột
- Không để tổn thương đại
não
-Phòng chống bệnh viêm
màng não
…


So với não của động vật thuộc lớp Thú,
não người có đặc điểm gì tiến hóa hơn?

Tinh tinh

Người

Khối lượng (g)

430

1370

Tỉ lệ não/khối
lượng cơ thể

1/100

1/46


Những đặc điểm tiến hoá về cấu tạo và
chức năng của đại não người so với thú
là:
- Khối lượng não so với cơ thể ở người lớn hơn
các động vật khác thuộc lớp Thú.
- Vỏ não có nhiều khe, rãnh làm tăng diện tích
bề mặt (khèi lîng chÊt x¸m lín)
- Ngoài trung khu vận động và cảm giác như
các động vật thuộc lớp Thú, ở người còn có
các trung khu cảm giác và vận động ngôn ngữ
(nãi, viÕt, hiÓu tiÕng nãi, hiÓu chữ
viÕt)


II. Các vùng chức năng của

đại não
• Vỏ não có các vùng cảm giác và vùng vận động
ý thức thuộc PXCĐK(vùng thị giác, vùng thính
giác, vùng cảm giác, vùng vị giác, vùng vận
động)
• Riêng ở người có thêm vùng vận động ngôn ngữ
và vùng hiểu tiếng nói, chữ viết.


Bài tập
Điền từ thích hợp vào chỗ chấm :
- Đại não là phần não phát triển nhất ở người. Đại não
chất(1)
xám
gồm ……………..Tạo
thành vỏ não là trung tâm của
Có điều
(2) kiện
các phản xạ………..............nằm
dưới vỏ não là những
đường thần kinh nối các phần của vỏ não và với các
phần dưới của hệ thần kinh.Trong chất trắng còn có
Nhân
(3)nền
các………………(nhân
dưới vỏ)

(4)
rãnh
(5)

khe
- Nhờ các ………và…………làm tăng diện tích bề mặt

của đại não, mặt khác chia đại não thành các hồi và
các thuỳ của não,trong đó có vùng cảm giác, vùng vận
động đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ và vùng
Hiểu(6)
tiếng nói chữ viết
………………………..và


Đại não là phần não phát triển nhất ở người. Đại
não gồm : chất xám tạo thành vỏ não là trung tâm
của các phản xạ có điều kiện , chất trắng nằm dưới
vỏ não là những đường thần kinh nối các phần của
vỏ não với nhau và nối vỏ não với các phần dưới
của hệ thần kinh.Trong chất trắng còn có các nhân
nền (nhân dưới vỏ)
Nhờ các khe và rãnh làm tăng diện tích bề mặt của
đại não, mặt khác chia đại não thành các hồi và
các thuỳ của não,trong đó có vùng cảm giác và
vùng vận động, đặc biệt là vùng vận động ngôn ngữ
và vùng hiểu tiếng nói và chữ viết


Một bạn học sinh lập bảng sự khác nhau về cấu tạo và chức năng
của tủy sống và đại não. Em hãy xem bạn làm đúng hay sai?
(Nếu sai em hãy sửa lại cho đúng)
Tủy sống

Cấu Chất xám ở ngoài
tạo Chất trắng ở trong

Chất trắng là các đường dẫn
truyền nối các trung khu
trong tủy sống với nhau và
Chức với não bộ
năng Chất xám là trung khu của
các phản xạ có điều kiện, cảm
giác, ý thức trí nhớ, trí khôn,
tư duy và ngôn ngữ

Đại não

Chất xám ở trong
Chất trắng ở ngoài
Chất trắng là các đường thần
kinh nối các phần của vỏ não
với nhau và vỏ não với các
phần dưới của hệ thần kinh
Chất xám là trung khu của
các phản xạ không điều kiện


-Ôn lại kiến thức đã
học
- Làm bài tập
- Đọc trước bài “Hệ
thần kinh dinh
dưỡng”

Giờ học đã kết thúc xin trân trọng cảm ơn
các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh
-