Bài 44. Ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật

CÂU HỎI KIỂM TRA
Nhiệt độ của môi trường có
ảnh hưởng tới đặc điểm hình
thái và sinh lý của sinh vật
như thế nào?

- Nhiệt độ của mơi trường ảnh hưởng đến
hình thái, hoạt động sinh lý của sinh vật. Đa
số các lồi sinh vật sống trong phạm vi từ 0500 C. Tuy nhiên, cũng có một số sinh vật
thích nghi ở nhiệt độ rất cao ( vi khuẩn suối
nước nóng) hoặc rất thấp ( ấu trùng sâu ngơ)
- Sinh vật được chia thành 2 nhóm: sinh vật
hằng nhiệt và sinh vật biến nhiệt


Tuần 23 tiết 43

Bài 44. ẢNH HƯỞNG LẪN
NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT


Đàn kiến
cò
trâu


I./ QUAN HỆ CÙNG LOÀI

Rừng
thông

Đàn voi
rừng

 Các sinh vật cùng loài sống gần nhau và
liên hệ với nhau hình thành nhóm cá thể


Thực vật sống thành nhóm

Thực vật sống riêng lẻ

Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với
sống riêng lẻ ?

Thực vật sống thành nhóm cản bớt sức gió nên cây
ít bị ngã đổ


kiến tha mồi về tổ

Đại bàng và mòng biển

Trong tự nhiên động vật sống theo bầy đàn có lợi gì ?
Động vật sống theo bầy đàn có khả năng tự chống
kẻ thù, tìm kiếm thức ăn,… tốt hơn


Như vậy, các sinh vật sống thành nhóm, bầy đàn thể
hiện mối quan hệ gì ?

• Các

sinh vật sống thành nhóm, cá thể,
thể hiện mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau.


Khi gặp điều kiện bất lợi, các cá thể trong nhóm đã
xảy ra hiện tượng gì ?

Các cá thể cạnh tranh gay gắt, dẫn đến
hiện tượng tách nhóm.


Như vậy, các sinh vật cùng loài có
những mối quan hệ nào?



Hỗ trợ: Khi điều kiện thuận lợi (thức ăn, nơi
ở, mật độ cá thể…)



Cạnh tranh: Khi điều kiện bất lợi (thiếu thức
ăn, nơi ở, mật độ cá thể quá đông…)


II./ QUAN HỆ KHÁC LOÀI

•

Bảng 44. Các mối quan hệ khác loài


Trong các ví dụ sau đây, quan hệ nào
là hỗ trợ và đối địch:
1./ Ở địa y, các sợi nấm hút nước và muối khoáng từ môi
trường cung cấp cho tảo, tảo hấp thu nước, muổi khoáng và
năng lượng ánh sáng mặt trời tổng hợp nên các chất hữu cơ,
nấm và tảo đều sử dụng các sản phẩm hữu cơ do tảo tổng
hợp.

Tảo đơn bào

 Hỗ trợ “
cộng sinh “

H4 2.2 ĐỊA Y

Sợi nấm


2. Trên một cánh đồng lúa, khi cỏ
dại đang phát triển, năng suất lúa
giảm

Lúa
Cỏ dại

Đối địch:

“cạnh tranh”


3/ Hươu nai và hổ cùng hổ cùng sống trong một
cánh rừng. Số lượng hươu, nai bị khống chế bởi
số lượng hổ.

ĐỐI ĐỊCH: Sinh vật ăn sinh vật khác


4. Rận và bét sống trên da trâu bò.
Chúng sống được nhờ hút máu của
trâu bò

 Đối địch “ kí sinh


5. Địa y sống bám trên cành cây.

Cây
Địa y

Hỗ trợ: hội sinh


6. Cá ép bám vào rùa biển, nhờ đó cá
được đưa đi xa.

CÁ ÉP
RÙA BIỂN



Hỗ trợ “ hội sinh”


7. Dê và bò cùng ăn cỏ trên một
cánh đồng.

 Đối địch “ cạnh tranh”


8.  Giun đũa sống trong ruột
người.

Đối địch “kí sinh”


9. Vi khuẩn sống trong nốt sần của rễ cây họ

đậu.

Hỗ trợ: cộng sinh


10. Cây nắp ấm bắt côn trùng.

ÑOÁI ÑÒCH (sinh vaät aên sinh

Như vậy, sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ
hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật
khác loài là gì ?
Cộng sinh

Hỗ trợ
Quan hệ
khác loài

Hội sinh
Cạnh tranh

Đối địch

Kí sinh,
nửa kí sinh
Sinh vật ăn,
sinh vật khác


2
3 H
5 N
7

1 C
C Ạ
Ộ I
4 K
H I

6 Đ
Q U

Ộ
N
S
Í
Ệ
Ộ
A

N
H
I
S
T
N
N

G
T
N
I
Đ
G
G

S
R
H

N
Ộ
V
H

I N H
A N H
H
Ậ T
Ợ P

A U Q N S I V Ệ N H T Ậ H
Q U A N H Ệ S I N H V Ậ T

ÔÔ
sốsố65gồm
cái:Cụm
Cụmtừ
từchỉ
chỉmột
nhóm
sinh
vật có
khả
năng
gồm 77 chữ
chữ cái:
nhân
tố sinh
thái

tác
số
34gồm
7chữ
cái:
Cụm
chỉ
mối
quan
lợi
cho
có
689 chữ
cái:
Cụm
từ
chỉ
mối
quan
hệ
lấy
chất
Ô
số
số
21gồm
7gồm
gồm
chữ
8chữ

chữ
cái:
cái:
Cụm
Cụm
từtừ
từ
chỉ
chỉ
loại
vai
trò
chính
vềcó
của
các
chất
sinh
ÔÔÔ
số
cái:
Cụm
từ
chỉ
mối
quan
hệhệ
trong
đó
cảdiệp

diđộng
chuyển,
hệ vật
thầntạo
kinh,
quan
dinh
nhờvà
chất
nêncó
sinh
ra 2giác
nhóm
sinh
vật dưỡng
biến nhiệt
một
bên
dinh
dưỡng
từ vật
chủ. thức ăn, nơi ở…
vật
lục
khác
trong
loài
lá.tranh
giành
hai

bên
cùng
có
lợi.
hữu
cơ nhiệt.
có sẵn.
hằng


-

Học thuộc bài, trả lời câu hỏi
và bài tập 1, 2, 3, 4 SGK trang 134.
 - Đọc mục “Em có biết” trang 134.
 - Đọc trước bài 45 “Thực hành: tìm
hiểu môi trường và ảnh hưởng
của một số nhân tố sinh thái
lên đời sống sinh vật”
 - Sưu tầm tranh ảnh về sinh vật
sống ở các môi trường.


Bài

trình chiếu đến đây xin kết
thúc
Cảm ơn thầy cô và các bạn đã
lắng nghe và theo dõi.