Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Phim nền


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Thông tin cuộc thi
Trang bìa

Tiêu đề bài dự thi

Cuộc thi quốc gia Thiết kế bài giảng e-Learning lần thứ 4

Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

Chủ đề:

Môn Sinh học lớp 10

Thông tin tác giả:

Giáo viên: Nguyễn Thị Quyên

E-mail:

 

Điện thoại liên lạc:

0984 652 016

Đơn vị công tác:

Thôn/Đường,

QUỸ LAWRENCE S.TING

Trường THPT Lê Hồng Phong

Xã/Phường,

Huyện/Quận, Tỉnh/Thành phố:

Km 17 Thôn 1
Hòa Ninh
Di Linh
Lâm Đồng

Giấy phép bài dự thi

CC-BY hoặc CC-BY-SA


Hình màng sinh chất


Bài 11

VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT
QUA MÀNG SINH CHẤT

Nội dung bài học

I. Vận chuyển thụ động
II. Vận chuyển chủ động
III. Nhập bào và xuất bào


Tạo tình huống có vấn đề

Quả mơ teo lại và có vị chua ngọt.
Đường tan ra và có vị ngọt chua.


I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

Thí nghiệm về hiện tượng khuếch tán

Màng thấm
Nước
Tinh thể CuSO4
Tinh thể KI

Mơi trường có nồng độ
chất tan cao

CHẤT TAN

Mơi trường có nồng độ
chất tan thấp

I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

Thí nghiệm về hiện tượng thẩm thấu
A
Dung dòch
đường 5%

Thế nước cao

A

B

B

Dung dòch
đường 11%
Màng bán thấm

Nước

Thế nước thấp

Mơi trường có nồng độ chất tan

Mơi trường có nồng độ chất tan

thấp

cao


I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Khái niệm vận chuyển thụ động

- Vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp, khơng tiêu
tốn năng lượng.

Màng thấm
Nước
Tinh thể CuSO4
Tinh thể KI


I. VAÄN CHUYEÅN THUÏ ÑOÄNG
Các hình thức vận chuyển thụ động
- Có 2 hình thức vận chuyển thụ động
+ Khuếch tán: là sự chuyển động của các chất phân tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có
nồng độ thấp.

+ Thẩm thấu: Hiện tượng nước (dung môi) khuếch tán qua màng.


Các loại môi trường
Ngoài

Môi trường ưu trương

Môi trường nhược trương

màng

Trong
màng
Chất tan
Môi trường đẳng trương


Drag Drop

Đúng
Sai
rồi!
kích
kích
chuột
chuột
vào
vào
nơi
nơi
bất
bất
kìkìkìđể
để
tiếp
tiếp
tục!
tục!

Đúng
Sairồi!
rồi!
rồi!
kích
kích
chuột
chuột
vào
vào
nơi
nơi
bất
bất
kìđể
để
tiếp
tiếp
tục!
tục!

Chấp nhận!

Hủy bỏ!


Gii thớch hin tng

TB hong cau

TB thửùc vaọt

1- Mụi trng u trng

2- Mụi trng nhc trng

3- Mụi trng ng trng


Liên hệ kiến thức

Vì tế bào của người ở trong dung dịch đẳng trương

- Vì sao tế bào hồng cầu và các tế bào khác trong cơ
thể người không bị vỡ?


I. VAÄN CHUYEÅN THUÏ ÑOÄNG

Các con đường vận chuyển thụ động

a.

b.
Các phân tử Oxi
Các phân tử glucose

C1

>

C2


I. VAÄN CHUYEÅN THUÏ ÑOÄNG

Có hai con đường vận chuyển thụ động
Click to edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

+ Qua lớp kép photpholipit: Các phân tử có kích thước nhỏ
(CO2, O2), không phân cực hay các phân tử tan trong lipit.

+ Qua kênh prôtêin mang tính chọn lọc: protein,
glucôzơ…

Nước
Aquaporin


Giải quyết tình huống

Quả mơ teo lại và có vị chua ngọt.

Do nồng độ đường bên ngoài cao hơn bên trong quả mơ nên + nước trong quả thẩm thấu
ra ngoài  quả teo lại.

+ đường khuếch tán vào bên trong quả  quả vừa chua vừa ngọt.

Đường tan ra và có vị ngọt chua.

Do nồng độ các chất chua trong quả cao hơn bên ngoài nên các chất này khuếch tán ra bên
ngoài  nước vừa ngọt vừa chua.


Câu hỏi: Tại ống thận, nồng độ glucôzơ trong máu cao hơn trong nước tiểu là 1,2g/l, nồng độ urê trong nước tiểu cao hơn
gấp nhiều lần so với nồng độ urê trong máu. Vậy glucôzơ và urê sẽ được vận chuyển như thế nào?

A)

glucôzơ và urê sẽ được vận chuyển từ máu ra nước tiểu.

B)

glucôzơ và urê sẽ được vận chuyển từ nước tiểu trở về máu.

C)

glucôzơ vận chuyển từ nước tiểu trở về máu, urê sẽ được vận chuyển từ máu ra nước tiểu.

D)

urê vận chuyển từ nước tiểu trở về máu, glucôzơ sẽ được vận chuyển từ máu ra nước tiểu.

Chấp nhận!

Em

Chúc
chưa
mừng,
hoàn
em
thành
đã
hoàn
bài
tập
thành
của
bài
mình!
học!
Sai
rồi!
kích
chuột
vào
nơi
bất
kì
để
tiếp
tục!
Em
Chúc
chưa
mừng,

hoàn
em
thành
đã
hoàn
bài
tập
thành
của
bài
mình!
học!tục!
Đúng
rồi!
kích
chuột
vào
nơi
bất
kì
để
tiếp
Phải
trả
lời
câu
hỏi
này
tiếp
tục!

Sai
rồi!
kích
chuột
vào
nơi
bất
kì
để
tiếp
tục!
Đúng
rồi!
kích
vào
nơimới
bất
kì
để
tiếp
tục!
Phải
trả
lờichuột
câu
hỏi
này
mới
tiếp
tục!

Hủy bỏ!


II.

Vận chuyển chủ động

Máu (mao mạch)

Nước tiểu (Ống thận)
[urê] = 65 lần

[urê] = 1 lần

Màng tế bào quản cầu thận

- Vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao, cần chất vận
chuyển (chất mang), tiêu tốn năng lượng ATP.


II.

Vận chuyển chủ động

- Vận chuyển các chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao, cần chất vận
chuyển (chất mang), tiêu tốn năng lượng ATP.


Quan sát đoạn phim và cho biết các chất vận chuyển theo phương thức

nào?


Phim nhập bào và xuất bào


Nhập bào và xuất bào
III.
- Là phương thức vận chuyển các chất nhờ sự biến dạng của màng.

+ Nhập bào là phương thức tế bào đưa các chất vào bên trong bằng cách biến dạng màng
sinh chất.


Các hình thức nhập bào

* Thực bào: Chất đưa vào tế bào có khối lượng
phân tử lớn ở dạng rắn, không thể lọt qua lỗ
màng được.

* Ẩm bào: Là nhập bào đối với chất lỏng.


III.

Nhập bào và xuất bào

+ Xuất bào là phương thức tế bào bài xuất ra các chất hoặc phân tử bằng cách hình thành
các bóng xuất bào, các bóng này liên kết với màng, màng sẽ biến đổi và bài xuất các chất
hoặc các phân tử ra ngoài.