Bài 24. Ứng động

TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
I. KHÁI NIỆM ỨNG ĐỘNG:

-Quan
Ứng
sát
động:
2 hiện
Làlà
tượng
hình
sau,
thứcchỉ
phản
ra sự
ứng
khác
củabiệt
cây
trong
trước
phản
tác
Ứng
động
gì? Ứng
động

có
những
hình
thức
nhân
kích
thích
định
hướng.
ứng hướng
sáng
và
động
nở
? Hướng
kích
thích,
nào?
Cănkhông
cứvận
vào
đâu
để hoa
phân
loại như
vậy?
- Ứng
Quang ứng động, nhiệt ứng động,
cơ
quanđộng

thực bao
hiệngồm:
?
thuỷ ứng động, ứng động tiếp xúc,..….


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
1.Ứng động sinh trưởng:

- Ứng động sinh trưởng là kiểu ứng động, trong đó, các tế bào ở hai phía
Ứng
sinh
trưởng
là hoa,…)
gì? Cơcó sở
đối
diện động
nhau của
cơ quan
(lá, cánh
tốc khoa
độ sinh học
trưởngcủa
khác
nhau do tác động của các
kíchtượng
thích không
định hướng từ ngoại cảnh
hiện

này?
(ánh sáng, nhiệt độ,…..)
- Cơ sở KH: có sự tham gia của các hocmon thực vật.


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
1.Ứng động sinh trưởng:

* Các hình thức ứng động sinh trưởng:
a, Vận động quấn vòng( tạo giàn – xoắn ốc )
- Là hình thức vận động ST
Vận
là gì?
khôngđộng
đồngquấn
đều,vòng
không
phụ
thuộc
môiquấn
trường.
Phảnvào
ứng
vòng liên
-quan
Phản ứng
là kếtnào?
quả của
đến quấn

tác nhân
việc tích luỹ Auxin bề mặt dưới
của thân, làm TB kéo dài hơn so
với bề mặt trên → Thân ST
không đều → Vặn vẹo và quấn
quanh vật thể.
- Có sự kích thích của hoocmon
Gibêrêlin cho sự
vận động
này cả ngày đêm


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
 Tại sao khi mua hoa tuylip về
trưng trong những ngày tết, người
bán khuyên chúng ta để vài cục
b, Vận động nở hoa:
- Cảm ứng theo nhiệt độ nước đá nhỏ dưới gốc cây?

II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
1.Ứng động sinh trưởng:

Giảm 1oC

Tăng 3oC


7h
- Cảm ứng theo ánh sáng

10h

9h

24h


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
1.Ứng động sinh trưởng:

b, Vận động nở hoa:
Hiện tượng:
- Cảm ứng theo nhiệt độ:
+ Hoa nghệ tây nở và cụp do sự biến đổi của nhiệt độ.
+ Hoa mười giờ lúc ánh sáng ở t0 20 - 25 0C nở.
+ Hoa Tuylíp lúc ánh sáng ở t0 25 - 30 0C nở.
- Cảm ứng theo ánh sáng:
+ Hoa cúc khép lại khi ban đêm, nở khi có ánh sáng.
+ Hoa quỳnh, hoa dạ hương nở ban đêm( 24h).
* Giải thích:
- Vận động nở hoa do sự ST không đồng đều ở 2 phía cơ quan.
- Liên quan đến sự dẫn truyền Auxin và trạng thái cân bằng
hoocmon.


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
1.Ứng động sinh trưởng:

c, Vận động ngủ, thức:
- Thế
Hiện nào
tượng
sự vận
động
của cơ nhân
quan của
thực
làngủ,
vận thức:
độngLà
ngủ,
thức?
Nguyên
vật theo chu kì nhịp điệu sinh học, theo điều kiện môi
các hiện tượng này?
trường.
- HiệnMùa
tượng
ngủ : Lá cây họ đậu,Mùa
chuaxuân
me,… chồi
ngủ
đông
khi điều kiện bất lợi, hạt ngủ các hoạt động giảm tối
thiểu…
- Nguyên nhân:
+ Do điều kiện sống thay đổi.
+ Tích luỹ ức chế sinh trưởng ( Axit Abxixíc ) và giảm

lượng các chất kích thích sinh trưởng ( Auxin, Gêbêrêlin )
=> Phản ứng thích nghi và trở thành đặc tính.


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
2. Ứng động không sinh trưởng:

a, Vận động tự vệ của cây trinh nữ:
Giải thích hiện tượng lá cụp xuống?
TB thể gối
TB thể gối
- Giải thích:
phía trên
phía trên
tăng
giảm thể gối ở cuống
Kíchláthích
+ Sự giảm
sức trương của
và
sức trương
sức trương
gốc lá chét.
+ Vận chuyển ion K+ ra khỏi không bào gây
K
K
mất H2O → P thẩm thấu giảm.
=> Sự vận động tự vệ ở cây trinh nữ liên quan
TB thể gối

đến sức trương của TB
nước.
thể gối
+

+

Lá chét mở ra

phía dưới
giảm
sức trương

Lá chét

phía dưới
khép lại tăng
Lá cây sức
cụptrương
xuống


MỘT SỐ HÌNH ẢNH VÀ ĐOẠN PHIM VỀ ỨNG ĐỘNG


MỘT SỐ HÌNH ẢNH VÀ ĐOẠN PHIM VỀ ỨNG ĐỘNG


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
Vậy như thế nào là ứng

động không sinh trưởng ?
b, Vận động bắt mồi ở cây ăn côn trùng:

II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
2. Ứng động không sinh trưởng:

- Hiện
để bắt
côngì?
trùng.
Cáctượng:
loại láLá
câybiến
trêndạng
có hiện
tượng
- CơCơ
chế:chế bắt mồi của
+ Khi
conlámồi
chạm
các
loại
trên
diễnvào
ralá,
lực trương nước giảm → Các
như
thế
nào?

gai, tua, lông cụp, nắp đậy lại
giữ chặt con mồi.
+ Các tuyến trên các lông của
lá tiết enzim phân giải prôtêin
của con mồi.
=> Vận động bắt mồi của thực
vật là nhờ sức trương nước của
tế bào.


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
2. Ứng động không sinh trưởng:

c, Khái niệm ứng động không sinh trưởng:

- Ứng động không sinh trưởng: Là kiểu ứng động
không có sự phân chia và lớn lên của TB.
- Chỉ liên quan đến sức trương của nước, xảy ra
sự lan truyền kích thích, có phản ứng nhanh ở các
miền chuyên hoá của cơ quan.
- Là vận động cảm ứng mạnh mẽ do các chấn
động, va chạm cơ học.

 So sánh ứng động sinh trưởng và ứng động
không sinh trưởng ?


So sánh ứng động sinh trưởng và ứng động không sinh trưởng ?
* GIỐNG NHAU:

- Đặc điểm của kích thích : vô hướng
- Phản ứng của cây: không định hướng ( vô hướng)
- Mức độ phản ứng : nhanh
- Cơ chế: Do cử động trương nước hoặc nhịp điệu đồng hồ

sinh học

* KHÁC NHAU:

Ứng động sinh trưởng

Ứng động không sinh trưởng
- Vận động không có sự sinh
trưởng của tế bào.
- Theo sức trương nước.

- Vận động có sự sinh trưởng của
tế bào.
- Thường theo nhịp điệu đồng hồ
sinh học.
- Có tính chu kì, không định - Không có tính chu kì, do các
hướng do ảnh hưởng của ánh chấn động, va chạm cơ học
sáng, nhiệt độ, hooc môn thực vật


TIẾT 24 – BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
3. Vai trò của ứng động:

Ứng động ở thực vật có vai trò và được

ứng dụng như thế nào?
- Vai trò: Giúp thực vật thích nghi đa dạng với sự biến đổi
của môi trường như ánh sáng, nhiệt độ,.… đảm bảo tồn tại
và phát triển theo nhịp độ sinh học.
- Ứng dụng:
+ Với cây nhập nội cần đảm bảo nhiệt độ, ánh sáng cho
quá trình ra hoa.
+ Có thể thúc đẩy nhanh hoặc kìm hãm chồi, hạt ngủ
thêm hoặc thức sớm theo nhu cầu con người.


Muốn
cho hoa
vào
Nguyên
đán,đúng
cần bón
Muốn
hoanở
đào
vàtếthoa
mai nở
dịp thúc
tết
nhiều ta
phân
tốt làm
vào tháng
10 -nào?
11.

người
phải
như thế


Biện pháp bảo quản khoai tây bằng cát khô rất có hiệu

thức 5vận
động
nào? bị
Muốn
bảo
quả.Đây
Sau là
khihình
bảo quản
tháng,
củ không
mọc mầm,
quảnbịkhoai
đểnước,
ăn người
tahụt
phải
không
teo tóp tây
do mất
tỷ lệ hao
dướilàm
10%gì?

BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 1: Hiện tượng cụp lá ở cây trinh nữ khi có vật
đụng vào nó được gọi là:
A. ứng động sức trương.
B. ứng động tiếp xúc và hoá ứng động.
C. ứng động tổn thương.
D. hoá ứng động.


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 2: Sự vận động bắt mồi của cây gọng vó là:
A. ứng động sức trương.
B. ứng động tiếp xúc và hoá ứng động.
C. ứng động tổn thương.
D. thuỷ ứng động.


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 3: Hoa quỳnh nở về đêm, sáng khép lại là ứng
động:
A. theo nhiệt độ.
B. theo ánh sáng.
C. theo sự trương nước.
D. ngủ, thức


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 4: ứng động nào sau đây theo sức trương nước:

A. Hoa mười giờ nở vào buổi sáng.
B. Sự đóng mở của lá cây trinh nữ.
C. Hiện tượng thức, ngủ của chồi cây bàng.
D. Hiện tượng thức, ngủ của chồi cây khoai tây.


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu 5: Hoa mười giờ nở là ứng động:
A. theo nhiệt độ.
B. theo ánh sáng.
C. theo sự trương nước.
D. ngủ, thức


Xin chân thành
cảm ơn quý thầy
cô và các em!