Bài 37. Sinh trưởng và phát triển ở động vật

I. Khái niệm sinh trưởng
và phát triển ở động vật

Bài 37: SINH TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN Ở
ĐỘNG VẬT


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
1. Khái niệm sinh trưởng

Ví dụ:
Sinh trưởng

Gà con mới nở nặng 100g

Gà trống, mái sau 4 tháng nặng 2kg

Sinh trưởng

Chó con mới nở nặng 500g

Chó trưởng thành sau 6 tháng nặng
3kg

Sinh trưởng
độngtăng
vật kích
là gì?thước của cơ
 Sinh trưởng

là quáởtrình
thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
2. Khái niệm phát triển :
Phôi

Phát sinh hình thái các cơ quan

Phân hóa tế bào

Gà trưởng thành

Gà con

 Phát triển của cơ thể ĐV là quá trình biến đổi bao gồm
Phát
triển
ĐVbào
là gì?
sinh trưởng, phân hóa
(biệt
hóa)ở tế
và phát sinh hình
thái.


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

I. Khái niệm về sinh trưởng và phát triển.
3. Khái niệm biến thái ở động vật

Biến thái là gì?

 Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu
Em có nhận xét gì
tạo và sinh lý của động vật sau khi
sinh
ra
hoặc
nở
Phát
triển
về sự thay đổi hình
Giống
từ trứng ra.
Dựacấu
vào
biến
thái
thái,
tạo
và sinh
không
qua
biến
thái
phát
triển

ĐV
líthì
giữa
con
nonởvà
con
trưởng
thành
ở
gồm
những
kiểu
chó và
ếch?
nào?
Khác

Khác

Phát triển
qua biến thái


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật

Phát triển không
qua biến thái
Phát triển qua biến
thái hoàn toàn

Phát triển của
động vật
Phát triển qua
biến thái

Phát triển qua biến
thái không hoàn
toàn



Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
Các kiểu phát triển ở ĐV
Đặc điểm

Khái niệm
Các giai
đoạn
Trải qua lột
xác
Đại diện

PT không qua
biến thái

PT qua biến thái
PT qua biến
thái hoàn
toàn

PT qua biến
thái không
hoàn toàn


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
II. Phát triển không qua biến thái
Đặc điểm
Khái niệm

Các giai đoạn

Trải qua lột xác

Đại diện

Phát triển không qua biến thái
PT không qua BT là kiểu PT mà
con non có các đặc điểm hình thái,
cấu tạo và sinh lí tương tự con
trưởng thành.


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
II. Phát triển không qua biến thái

- Quá trình phát triển của người
a. Giai đoạn phôi thai
- Diễn ra trong tử cung của mẹ.

Mô tả quá trình
phát triển ở
Giai
đoạn
phôiphôi
thai
giai
đoạn
của người
diễn ra ở
thai người?

Nguyên phân

Phân hóa

nhiều lần

tạo cơ quan

- Hợp tử

Phôi

đâu?

Thai nhi

Hợp tử

Nguyên phân

Phân hóa tế bào
& nguyên phân và giảm phân

Thai nhi


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
II. Phát triển không qua biến thái
- Quá trình phát triển của người
a. Giai đoạn phôi thai

b. Giai đoạn sau sinh
So sánh đặc điểm hình
thái, cấu tạo của trẻ sơ sinh với người
Phát triển
trưởng
thành
-Trẻ
Trẻthành?
sinhcó đặc điểm hìnhNgười
trưởng
sơsơsinh
thái,
cấu
tạo
giống người
Không qua biến thái

trưởng thành.


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
II. Phát triển không qua biếnĐặc
thái
điểm

Phát triển không qua biến thái

Khái
niệm

PT không qua BT là kiểu PT mà con
non có các đặc điểm hình thái, cấu tạo
và sinh lí tương tự con trưởng thành.

Các giai
đoạn

- Giai đoạn phôi thai:
+ Diễn ra trong tử cung của mẹ.
+ Hợp tử ->
Phôi -> Thai nhi.
- Giai đoạn sau sinh:
+ Không có biến thái.
+ Con sinh ra có đặc điểm giống với
con trưởng thành.

Trải qua

lột xác

Đại diện

Không trải qua lột xác


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
II. Phát triển không qua biến thái

 Đại diện:

Kể tên các loài sinh vật
phát triển không qua
biến thái mà em biết?


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
II. Phát triển không qua biến thái
Đặc
điểm

Khái
niệm
Các giai
đoạn

Trải qua
lột xác

Đại diện

Phát triển không qua biến thái
PT không qua BT là kiểu PT mà con
non có các đặc điểm hình thái, cấu tạo
và sinh lí tương tự con trưởng thành.

- Giai đoạn phôi thai:
+ Diễn ra trong tử cung của mẹ.
+ Hợp tử ->
Phôi -> Thai nhi.
- Giai đoạn sau sinh:
+ Không có biến thái.
+ Con sinh ra có đặc điểm giống với
con trưởng thành.

Không trải qua lột xác.
Đa số ĐV có xương sống : cá, chim, bò
sát, động vật có vú, con người và 1 số
ĐV không xương sống.


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái
1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn
Đặc
điểm
Khái
niệm

Các
giai
đoạn
Trải
qua lột
xác
Đại
diện

Phát triển qua biến thái hoàn toàn
Là kiểu PT mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo
và sinh lí rất khác với con trưởng thành, trải
qua gđ trung gian, ấu trùng biến đổi thành
con trưởng thành


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái
1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn
- Quá trình phát triển của bướm
a. Giai đoạn phôi.
- Diễn ra trong trứng đã thụ tinh
- Hợp tử

Nguyên phân
nhiều lần

Quá trình phát triển
của bướm gồm mấy
giai đoạn?

Phôi

Phân hóa
tạo cơ quan

Sâu bướm


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái
1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn
a. Giai đoạn phôi
b. Giai đoạn hậu phôi
Sâu bướm
(Ấu trùng)
Sinh trưởng

lột xác

Nhộng
Tu chỉnh
Cơ thể

Bướm trưởng thành
(Con trưởng thành)


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái

1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn
Đặc
điểm

Phát triển qua biến thái hoàn toàn

Khái
niệm

Là kiểu PT mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo
và sinh lí rất khác với con trưởng thành, trải
qua gđ trung gian, ấu trùng biến đổi thành
con trưởng thành.

Các
giai
đoạn

- Giai đoạn phôi:
+ Diễn ra ở trứng đã thụ tinh.
+ Hợp tử
-> Phôi -> Sâu bướm.
Giai đoạn hậu phôi:
+ Xảy ra biến thái.
+ Sâu bướm -> Lột xác nhiều lần ->
Nhộng -> Con trưởng thành.

Trải
Ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác và giai
qua lột

đoạn trung gian (biến thái) biến đổi thành con
xác
trưởng thành.
Đại
Đa số các loài côn trùng (bướm, ruồi,
diện


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
Tại sao sâu bướm phá hoại cây cối, mùa
màng rất ghê gớm, trong khi đó bướm
trưởng thành thường không gây hại trực
tiếp cho cây trồng?

Sâu bướm ăn thực
vật → Hại mùa màng

Bướm trưởng thành ăn mật
hoa→thụ phấn cho hoa


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái
2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
Đặc
điểm
Khái
niệm

Các giai

đoạn
Trải qua
lột xác
Đại diện

Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
Là kiểu PT mà ấu trùng có hình dạng, cấu
tạo và sinh lí gần giống với con trưởng
thành, ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột
xác để biến đổi thành con trưởng thành


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái
2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
- Quá trình phát triển của châu chấu
a. Giai đoạn phôi.
- Diễn ra trong trứng
đã thụ tinh
Hợp tử
Nguyên phân nhiều lần

Phôi
Phân hóa tạo cơ quan

Ấu trùng
(Châu chấu non)


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT

2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
- Quá trình phát triển của
châu chấu:
a. Giai đoạn phôi.
b. Giai đoạn hậu phôi

Châu chấu non
(Ấu trùng)

Sinh trưởng
lột xác nhiều lần

Châu chấu trưởng thành
(Con trưởng thành)


Bài 37: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
III. Phát triển qua biến thái
2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
Đặc
điểm

Phát triển qua biến thái không hoàn toàn

Khái
niệm

Là kiểu PT mà ấu trùng có hình dạng, cấu
tạo và sinh lí gần giống với con trưởng
thành, ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột

xác để biến đổi thành con trưởng thành.

Các giai
đoạn

- Giai đoạn phôi :
+ Diễn ra ở trứng đã thụ tinh.
+ Hợp tử -> Phôi -> Ấu trùng.
Giai đoạn hậu phôi:
+ Xảy ra biến thái.
+ Ấu trùng -> Lột xác nhiều lần ->
Con trưởng thành.

Trải qua
lột xác
Đại diện

Ấu trùng phải trải qua nhiều lần lột xác
để biến đổi thành con trưởng thành.
Một số loài côn trùng như châu chấu,
cào cào, gián, cua…


Biến thái hoàn toàn

Chu trình phát triển của ếch


Củng cố

Câu1: Hãy chọn nội dung ở cột B sao cho phù hợp nội dung cột
A và điền vào cột C
Cột A
1.Phát triển không qua biến thái
2.Phát triển qua biến thái hoàn
toàn
3.Phát triển qua biến thái không
hoàn toàn

Cột B
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)

Cá quả
Bọ ngựa
Châu chấu
Người
Khỉ
Ruồi
Ếch
Bướm
Bò

Cột C

1…..
1- a,d,e,i
2- f, g,h
2….
3b,c
3….


Câu 2. Xác định thông tin ở cột B phù hợp với cột A
Cột A
1.Sinh trưởng
2.Phát
triển
qua biến thái
hoàn toàn.
3. Phát triển
không
qua
biến thái.
4. Phát triển.

Cột B
A.Bao gồm ba quá trình liên quan mật
thiết với nhau: sinh trưởng, biến hóa và
phát sinh.
B.Sự tăng kích thước, khối lượng cơ
thể động vật.
C.Con non giống con trưởng thành.

D.Con non phải trải qua nhiều lần lột
xác mới giống con trưởng thành.
E. Là sự biến đổi về hình thái và sinh lí.
F. Con non khác hoàn toàn con trưởng
thành.