Bài 38
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ
PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
? Quá trình sinh trưởng và phát triển ở gà chịu ảnh hưởng của những nhân tố nào?
Di truyền
Nhân tố bên trong
Các nhân tố ảnh hưởng
Giới tính
Hoocmôn
đến sinh trưởng và
phát triển ở động vật
Thức ăn
Nhân tố bên ngoài
Nhiệt độ
Ánh sáng
1. Di truyền
Voi và Thỏ đều ăn cỏ, tại sao Voi có kích thước lớn hơn nhiều so với Thỏ?
Sinh trưởng và phát triển của mỗi loài, mỗi cá thể động vật trước tiên là do nhân tố di truyền
quyết định.
Gà
Gà Ri
Ri
3 th¸ng tuæi - 1,6 kg
Gà
Gà Hồ
Hồ
2,5 th¸ng tuæi - 4,5 kg
2. Giới tính
?Hãy cho biết sự khác nhau trong tốc độ sinh trưởng ở
con đực và cái?
-Giới tính ảnh hưởng đến tốc độ sinh
Con trai
trưởng và kích thước tối đa của con đực
và con cái.
Con gái
-Con cái thường có tốc độ lớn nhanh và
sống lâu hơn con đực.
Mối chúa
3. Hoocmon
HM sinh trưởng
a. Các nhân tố ảnh hưởng đến
sinh trưởng và phát triển của
Tirôxin
động vật có xương sống
? Những loại hoocmon nào tác
động đến ST&PT của động vật có
xương sống?
Ơstrôgen
Testostêrôn
Tuyến yên
Loại hoocmon
Hoocmon điều hòa sinh
trưởng và phát triển ở
ĐVCXS
Tên hoocmon
Nơi sản xuất
GH
Thùy trước
( hocmon sinh
tuyến yên
trưởng )
Tác dụng sinh lí
- Kích thích phân chia TB và tăng
cường tổng hợp Protêin tăng kích
thước của TB.
- Kích thích PT xương
?Trường hợp nào là do dư thừa và do thiếu hoocmon sinh trưởng (GH)?
?Tại sao khi thừa hoocmon GH lại trở thành
người khổng lồ?
?Tại sao khi thiếu hoocmon GH lại trở thành
người tí hon?
-Dư GH Tế bào và xương PT quá mức
người khổng lồ
-Thiếu GH Tế bào và xương PT chậm người
tí hon
Ông Chandra Bahadur Dangi (74 tuổi),
người chỉ cao 54,6 cm và anh Sultan Kosen
(31 tuổi) cao 2,51 m đã có màn gặp gỡ ấn
tượng gần tháp Big Ben (tháp Elizabeth) ở
Luân Đôn (Anh quốc) vào ngày 13/11/2014.
Với chiều cao 2,57m, Leonid Stadnik người Ukraine hiện là người đàn ông cao nhất TG
Stadnik, 37 tuổi, là cựu bác sĩ thú y. Lúc
nhỏ, Stadnik cũng phát triển bình
thường như bao đứa trẻ khác. Tuy
nhiên, chiều cao của Stadnik bắt đầu
"phát triển" đột biến vào năm anh 14
tuổi sau khi trải qua một ca phẫu thuật
não.
Năm 2009, khi tròn 20 tuổi, He Pingping
(20 tuổi) cao 73cm đã có cuộc gặp gỡ đầy
thú vị với Svetlana (36 tuổi) – người có đôi
chân dài 1,3m được ghi vào sách Guinness
bấy giờ.
Jyoti Amge được mệnh danh là thiếu nữ nhỏ nhất TG theo sách kỉ lục của Ấn Độ. 15 tuổi nhưng chỉ cao
58cm, em thậm chí còn thấp hơn đứa trẻ 13 tháng tuổi của nhà hàng xóm
Năm 2013, cụ ông Chandra Bahadur Dangi (Nepal) cao 54,6 cm đã gặp mặt cô
Jyoti Amge (20 tuổi), người Ấn Độ cao 62,8 cm. Cả hai người hiện đang nắm giữ kỷ lục
Nam/Nữ thấp nhất thế giới.
?Muốn chữa bệnh tí hon theo em cần phải tiêm GH ở giai đoạn nào? Tại sao?
Tiêm lúc còn nhỏ, vì ở người lớn GH không có tác dụng. (Do xương của người lớn các mô
phân sinh kéo dài xương không còn nên dù có GH nhưng vẫn không thể cao thêm mà chỉ to
lên về kích thước).
Bệnh to đầu ngón
Thừa hoocmôn GH ở người lớn
Bàn chân
người
bệnh to đầu ngón
Bàn tay
bệnh to đầu ngón
người
Tuyến giáp
Chuyển hóa của tế bào
Quá trình sinh trưởng và phát triển
bình thường của cơ thể
Loại hoocmon
Hoocmon điều hòa sinh
Tên hoocmon
Nơi sản xuất
GH
Thùy trước
( hocmon sinh
tuyến yên
Tác dụng sinh lí
- Kích thích phân chia TB và tăng
cường tổng hợp Protêin tăng kích
thước của TB.
trưởng )
- Kích thích PT xương
trưởng và phát triển ở
ĐVCXS
Tirôxin
Tuyến giáp
- Kích thích chuyển hóa ở tế bào
- Kích thích q/trình ST bình thường của cơ
thể
- Ở lưỡng cư, tirôxin có tác dụng gây biến
thái nòng nọc ếch
Nòng nọc biến thành ếch
và phát triển bình thường
Nòng nọc không biến
thành ếch được.
Ếch sinh trưởng không
bình thường
?Hãy
biết
sự phát
triển của
nọcgây
ở từng
trường
hợp?nọc thành ếch.
Ở
ếchcho
nhái:
Tiroxin
do tuyến
giápnòng
tiết ra
biến thái
từ nòng
? Tại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iot thì trẻ em sẽ chậm lớn (hoặc ngừng
lớn), chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp?
Giảm quá trình chuyển hóa và
sinh nhiệt Chịu lạnh kém
Thiếu Iốt
Thiếu Tiroxin
Giảm quá trình phân chiaTB
trẻ chậm lớn, não ít nếp nhăn
đần độn