Bài 10. Axit nuclêic

1. Tổ chức


2. Kiểm tra bài cũ
Hãy nêu đặc điểm chung của Protein?


Tiết 9: Axit Nucleic
Nội dung chính
I. Đặc điểm chung của ADN
II. Cấu trúc ADN
III. Chức năng của ADN



I. Đặc điểm chung của ADN
- Thành phần nguyên tố:

C, H, O, N, P

- Kích thước và khối lượng lớn

Đại phân
tử

- Polime sinh học, cấu tạo theo nguyên tắc
đa phân
- Đơn phân: Nucleotit
-Vị trí tồn tại: Nhân tế bào, tế bào chất

II. Cấu trúc của ADN
1. Nucleotit – Đơn phân của ADN
- Cấu tạo của 1 Nucleotit:
Bazo nitơ

3 thành phần:

Đường
Deoxiribozo
Axit
Photphoric


- Tên gọi của các Nucleotit: Tên gọi của
các bazơ nitơ
Có 4 loại Nucleotit
+ Adenin : A

+ Timin: T

+ Guanin: G

+ Xitozin: X


Axit
photphoric

Đường
C5H10O5

2. Cấu trúc của ADN
2. 1. Cấu trúc hóa học( cấu trúc bậc 1) của
ADN
- Các Nucleotit liên kết với nhau bằng liên kết
photphodieste => chuỗi polinucleotit
- Liên kết photphodieste: được hình thành
giữa nhóm 3’OH của Nu này với nhóm P ở vị
trí C5’ của Nu kế tiếp
Chuỗi polinucleotit: chiều xác định từ
5’ – 3’.


Liên kết
photphodieste


Liên kết
Photphodieste


J. Oatson & F.Cric


2.2. Cấu trúc không gian của ADN

Đặc điểm chính trong cấu trúc không gian
ADN theo dạng B
+ Chuỗi xoắn kép: 2 mạch polinucleotit chạy
song song và ngược chiều nhau xoắn đều
quanh 1 trục phân tử
+ Giữa hai mạch polinucleotit, các bazơ nitơ
liên kết với nhau theo nguyên tắc bổ sung


-Nguyên tắc bổ sung trong cấu trúc ADN:
A - T bằng 2 liên kết H; G - X bằng 3 liên kết
H và ngược lại
-Hệ quả: A = T
G=X
-Ý nghĩa của nguyên tắc bổ sung
* Đảm bảo ổn định cấu trúc không gian ADN
* Biết trình tự sắp xếp các Nu của mạch này
=> trình tự các Nu của mạch kia


+ Chiều xoắn: từ trái => phải
+ Phân tử ADN xoắn có
chu kì
-1 chu kì xoắn : chiều
cao 3.4 nm, gồm 10
cặp Nu
-Đường kính vòng
xoắn: 2 nm

A
T
X
G

G
X

-Ở các TB nhân sơ, phân tử AND thường có cấu
trúc dạng mạch vòng.
A X G

T G X
-Ở các TB nhân thực, phân tử AND có cấu trúc dạng
mạch thẳng.


Sinh vật nhân sơ

Sinh vật nhân thực


TÝnh ®a d¹ng vµ ®Æc thï cña ADN
T

T

T

T

G

GX

T

T
A

G

X

X

X

X

T
A

T
A

T
A

G

GX

T
A

G
T

G

T

G

X

T

=> Cơ sở hình thành tính đa dạng và đặc thù
của các loài sinh vật


III. Chức năng của ADN
Lưu giữ, bảo quản, truyền đạt thông tin di
truyền
+ Thông tin di truyền được lưu giữ trong phân tử
AND dưới dạng trình tự các Nu xác định

Liên kết photphodieste

+ Bảo quản:

Cấu trúc mạch kép
Liên kết Protein

+ Truyền đạt thông tin di truyền
- Từ thế hệ này sang thế hệ khác
- Từ ADN => ARN => Protein


4. Củng cố
Hãy nêu các nguyên tắc thể hiện trong cấu
trúc của phân tử ADN? Ý nghĩa của các
nguyên tắc đó là gì?
+ Nguyên tắc đa phân

ADN vừa đa dạng,
vừa đặc thù

+ Nguyên tắc bổ sung
* Đảm bảo ổn định cấu trúc không
gian của ADN
* Biết trình tự sắp xếp các Nu của
mạch này => trình tự các Nu của mạch
kia