Bài 10. Axit nuclêic

Bài 6: AXIT NUCLÊIC
• I – AXIT ĐÊÔXIRIBONUCLÊIC (ADN)
• 1. Cấu trúc ADN
•
- ADN có cấu trúc đa phân, nghĩa là nhiều đơn phân kết hợp
lại với nhau.Đơn phân của ADN là các nuclêôtit.
•
- Mỗi nuclêotit được cấu tạo từ 3 thành phần chính:
•
+ Đường Pentôzơ (Đường 5 cacbon)
•
+ Nhóm Photphat
•
+ Bazơ nitơ( thành phần cơ bản cấu tạo nên các
nuclêôtit)
•
- Trong ADN có 4 loại nuclêotit là A(Ađênin),
T(Timin),G(Guanin), X(Xitôzin). Trong đó X và T thuộc
nhóm Pirimidin, A và T thuộc nhóm Purin.
•


• *ADN có cấu trúc gồm 2 chuỗi pôlinuclêôtit.
• Chuỗi pôlinuclêotit liên kết với nhau theo trình tự xác định.
Mỗi trình tự xác định của các nucleotit lại mã hóa sản phẩm
nhất đinh(gen). AND có kích thước rất lớn từ hàng chục
nghìn đến hàng triệu nucleotit.
• Hai chuỗi pôlinuclêôtit liên kết với nhau bằng liên kết hiđrô
của các nuclêôtit theo nguyên tắc bổ sung:
•
A+T=2H

•
G+X=3H
• Ngoài ra, theo chiều dọc chúng xoắn lại quanh trục tưởng
tượng tạo nên một xoắn kép giống như cầu thang xoắn. Các
nuclêôtit liên kết với nhau bằng liên kết cộng hóa trị
(photphodieste) tạo nên chuỗi pôlinuclêic.


•
*ADN có cấu trúc xoắn kép:
• - Đường kính vòng xoắn là 2nm, 1 vòng xoắn là 3,4nm.
• *Tính đa dạng và đặc thù AND quy định bởi: Số lượng, thành
phần, trật tự sắp xếp các nuclêôtit trên AND.
•


2. Chức năng của ADN
•

- ADN có chức năng mang, bảo quản và truyền đạt thông tin
di truyền.
•
+ Thông tin di truyền được lưu trữ tại các phân tử ADN
dưới dạng số lượng, thành phần, trình tự các nuclêôtit.
•
+ Trình tự các nuclêôtit trên ADN lại mã hóa trình tự các
axit amin trong chuỗi pôlipeptit (prôtêin).


II – AXIT RIBÔNUCLÊIC(ARN)

• 1. Cấu trúc của ARN
•
•
•
•
•
•
•

- ARN được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân. Đơn phân là
các nuclêôtit.Có cấu trúc mạch đơn được phiên mã từ gen cấu
trúc.
- Trong ARN có 4 loại nuclêotit là A(Ađênin),
U(Uraxin),G(Guanin), X(Xitôzin).
- Cấu tạo từ 1 chuỗi pôlinucleôtit.
- Có 3 loại ARN:
+ ARN thông tin(mARN)
+ ARN vận chuyển(tARN)
+ ARN ribôxôm(rARN)


2. Cấu trúc & chức năng ARN
Các loại ARN

Cấu trúc

Chức năng

mARN( Messenger RNA)

- Là 1 chuỗi
- Truyền đạt thông tin
pôlinucleôtit dưới dạng di truyền.
mạch thẳng.

tARN( Trans-fer RNA)

- Có cấu trúc 3 thùy, 1
thùy mang bộ ba đối
mã và đoạn mạch đơn
ARN có tận cùng là
Ađênin mang axit
amin.

- Vân chuyển axit
amin tới ribôxôm để
tổng hợp prôteein.

rARN( Ribosomal RNA)

- Là 1 mạch
pôlinucleôtit, các
nucleotit liên kết bổ
sung tạo nên các vùng
xoắn kép cục bộ.

- Tham gia cấu tạo
ribôxôm.