Bài 11. Những chuyển biến về xã hội

KIỂM TRA BÀI CŨ


Ngày13/3/2017

Tiết 102: CHUYỂN

ĐỔI CÂU CHỦ
ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG


I. CÂU CHỦ ĐỘNG VÀ CÂU BỊ ĐỘNG
1. Xét ví dụ - SGK/57
Câu hỏi 1. Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau:
a. Mọi người / yêu mến em.
b.Em / được mọi người yêu mến.


Câu hỏi 2: Ý nghĩa của chủ ngữ trong hai câu sau khác nhau
như thế nào ?

a. Mọi người / yêu mến
Chủ thể

Hành động

b.Em / được mọi người
Đối tượng

Chủ thể

em.
Đối tượng
yêu mến.
Hành động


a. Mọi người
Chủ thể

yêu mến

em.

Hành động

Đối tượng

Do CN là chủ thể phát ra hành động nên gọi là
CÂU CHỦ ĐỘNG

b. Em được mọi người
Đối tượng

Chủ thể

yêu mến.
Hành động

Do CN chịu tác động một cách thụ động nên gọi là

CÂU BỊ ĐỘNG


* Lưu ý:
Những CÂU BỊ ĐỘNG thường hay chứa
các từ bị động: bị / được
Ví dụ:
+ Nam bị thầy giáo phê bình
+ Lớp học đã được lau dọn sạch sẽ.


Bài tập nhanh
Bài 1: Trong các câu sau, câu nào là CÂU CHỦ ĐỘNG?
A. Chúng ta cần bảo vệ động vật quý hiếm.
B. Bàn ghế được chúng em giữ gìn sạch đẹp.
C. Thuyền bị gió làm lật.
D. Ngôi nhà đã bị ai đó phá.
Bài 2: Trong các câu sau, câu nào là CÂU BỊ ĐỘNG?
A. Mẹ đang nấu cơm.
B. Lan được thầy giáo khen
C. Trời mưa to.
D. Em yêu quý ngôi trường của em.


Bài tập 3:
Xác định câu chủ động, câu bị động
1. Người lái đẩy thuyền ra xa.

Câu
chủ

động

X

2. Hoa được chị ấy cắm rất đẹp.
3. Người ta chuyển đá lên xe.

X
X

4. Em được thầy giáo khen.
5. Bọn xấu ném đá lên tàu hỏa.
6. Bé được mẹ rửa chân.

Câu
bị
động

X
X
X


- Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là
chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay..., tin này
chắc làm cho bạn bè xao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)

- Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi
đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay. Em được mọi
người yêu mến, tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)


THẢO LUẬN (1 phút)

So sánh hai cách viết sau. Cách nào phù hợp hơn?
Vì sao?

Câu a
Chò dắt con
chó đi dạo ven
rừng,
chốc
chốc dừng lại
ngửi chỗ này
một tí, chỗ kia
một tí.

Câu b
Con
chó
được chò dắt đi
dạo ven rừng,
chốc
chốc
dừng lại ngửi

chỗ này một
tí, chỗ kia một
=>Với cách viết câu(a) thì mạch văn
tí.sẽ khiến người đọc hiểu là

“chị dắt con chó đi dạo ven rừng” và “chốc chốc chị dừng lại ngửi
chỗ này một tí, chỗ kia một tí”. Nên dùng câu(b) sẽ phù hợp hơn,
làm cho đoạn văn mạch lạc hơn, dễ hiểu hơn.


III. LUYỆN TẬP
1. Bài tập - SGK/58: Tìm câu bị động trong các đoạn trích dưới
đây và giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy?
a. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng
bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có
khi bị cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
(Hồ Chí Minh)
b. Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những
bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa
lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ
thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần
thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ. ( Theo Hoài Thanh)
 Chọn cách viết câu bị động là tránh lặp lại kiểu câu dùng
trước đó, đồng thời tạo liên kết tốt giữa các câu trong đoạn.


Bài tập bổ sung: XEM HÌNH, ĐẶT CÂU

* Câu chủ động
Con bò kéo xe.

* Câu bị động:
Xe được con bò kéo.


Bài tập bổ sung: XEM HÌNH, ĐẶT CÂU

* Câu chủ động

Bố mẹ đưa em đi học.
* Câu bị động
Em được bố mẹ đưa đi
học.


Bài tập bổ sung: XEM HÌNH, ĐẶT CÂU
-Thầy giáo gọi học sinh lên
bảng.
=>Câu chủ động
- Học sinh được thầy giáo gọi
lên bảng.
=>Câu bị động
- Học sinh bị thầy giáo gọi
lên bảng.
=>Câu bị động


VẬN DỤNG
Viết một đoạn văn ngắn từ 3-5 câu, chủ đề bảo vệ môi trường,
trong đó có dùng 1 câu chủ động, 1 câu bị động.

Khái niệm

Khái niệm

Liên kết câu


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ
1. Học thuộc phần ghi nhớ.
2. Đặt 3 câu chủ động, 3 câu bị động rồi chuyển ngược lại.
3. Chuẩn bị bài: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị
động (Tiếp theo)
Làm tất cả các bài tập .