Bài 13. Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

GVTH: ĐÀO THỊ KIM Ý


Tiết 22. Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII

• I.Nhà Trần thành lập
1 Nhà lý sụp đổ
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
3. Pháp luật thời Trần



09/23/17

4


Bõy gi nh vua võn c tiờn hnh moi viờc thụ
mục khụng ngng, nghe núi ngoi kinh thnh cú
gic cp, cung gia v lm ng ờ bng bớt i,
chỉ ham thớch cua cai. Cỏc bõy tụi (quan lai) ờu
bt chc, tranh nhau bỏn quan buụn nguc,
ngoi ra khụng cũn nghi ờn viờc gỡ.
Chớnh s ngy cng rỏch nỏt, đói kém
xảy ra luôn luôn. Nhân dân cùng
quẫn, khốn khó, giặc cớp nổi lên ở
nhiều nơi.
(Khõm inh Viờt s thụng giỏm cng muc)

Qua hai đoạn trích trên em cho
biết tỡnh hỡnh nhà Lý cuối thế kỉ XII

nh thế nào?



Trong ngày lễ lên ngôi của Trần Cảnh,
tổng chỉ huy Trần Thủ Độ nhấn mạnh:
Hiện nay, giặc cớp đều nổi, hoạ loạn mỗi
ngày một tăng nhà Lý suy yếu, thế nớc
nghiêng đổ, nguy ngập. Nữ chúa Chiêu
Hoàng không thể gánh vác nổi mới uỷ
(Khâm định Việt sử thông giám
thác cho chồng.

? Qua câu nói của Trần Thủ Độ, em
thấy việc nhà Trần thành lập có
cần thiết không? Tại sao?


Trần Thủ Độ (1194 - 1264) là người có
công sáng lập ra triều Trần, được vua
phong làm Thái sư. Bằng tài năng, uy tín
của mình, ông đã củng cố nước Việt vững
mạnh cả về chính trị, kinh tế, quân sự...
Ông có vai trò rất quan trọng trong thắng
lợi của cuộc kháng chiến chống Mông Nguyên lần thứ nhất (1258), lưu danh với
câu nói bất hủ: "Đầu thần chưa rơi xuống
đất, xin bệ ha đừng lo".
    

Trong đền thờ ông trên đồi Lim (Tiên
Sơn, Hà Bắc) có hai câu đối treo ở
trước bàn thờ như sau: 

- Công đức của ông để mãi đến
ngày nay, không chỉ bó hẹp trong
hai trăm năm đời nhà Trần.
- Sau nghìn đời, công luận đã
định, ông đáng liệt vào bậc thứ
nhất dưới trời Nam. 


SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Vua
Thái Thợng Hoàng

Cấp triều ỡnh

Quan
vn

Quan
võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan

Các chc quan

12 lộ
Phủ

Các đơn vị
hành chính
trung gian

Châu, huyện

Xã

Các đơn vị
hành chính Cơ
sở


SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI lý

SƠ Đồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN

Vua
(Thái Thợng Hoàng)

Vua
Quan
văn

Quan

võ

24 lộ, phủ
(Tri phủ, tri châu)

Quan
văn

Quan
võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan
Quố
c sử
viên

Huyện

Hơng, Xã

Thái
y
viên

Tôn
nhâ

n
phủ

Các chức quan
Hà
đê
sứ

12 lộ
(Chánh, phó an phủ sứ)
Phủ
(Tri phủ)
Châu, huyện
(Tri chậu tri
huyện)

Tho lun nhúm (2 phỳt) : So vi b
mỏy nh nc thi Lý, thi Trn cú
gỡ ging v khỏc? Nhn xột?

Khuy Đồn
ến
điề
nông n sứ
sứ

Xã
(Xã quan)

+ Giống: Bộ máy quan lại.
+ Khác:
- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng.
- Các quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ.
- Đặt thêm các cơ quan, chức quan để trông coi sản
xuất.
- Cả nước chia làm 12 lộ.
=> Nhận xét: Bộ máy nhà Trần hoàn chỉnh, chặt chẽ hơn
nhà Lý. Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tâm tới
nhiều mặt của đất nước. Năng lực quản lý của nhà
Trần được nâng cao.


SƠ ẹồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN
Vua
Thái Thợng Hoàng

Cấp triều ỡnh

Quan
vn

Quan
võ

(Họ Trần)

(Họ Trần)

Các cơ quan

Quố
c
Sử
viện

Thái
Y
viện

Tôn
nhâ
n
phủ

Các chc quan
Khyế
ồn
Hà
đê
sứ

12 lộ

n
nông
sứ

( Chánh, phó An phủ
sứ)
Phủ

điề
n
Sứ

Các đơn vị
hành chính
trung gian

( Tri phủ)

Châu, huyện
( Tri châu, tri
huyện))

Xã
( Xã quan)

Các đơn vị
hành chính Cơ
sở


BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM


09/23/17

15

Chuông ở thềm
Điện Long TrìBắc Ninh

Vua đi thăm
các địa phơng


CHƯƠNG III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN
TIẾT 22 - BÀI 13: NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII

I/ NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
1. Nhà Lí sụp đổ
- Từ cuối thế kỉ XII đầu thế kỉ XIII nhà Lí ngày càng suy yếu:
+ Vua quan ăn chơi sa đọa.
+ Mất mùa lũ lụt, hạn hán, thiên tai xảy ra liên tục.
+ Nhân nhân đói khổ, nổi dậy khắp nơi.
- Tháng 12/1226 Lí Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh.
 Nhà Trần được thành lập.

2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
Chế độ quân chủ TW tập quyền
được hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn.

3. Pháp luật thời Trần
- Ban hành bộ luật mới: Quốc triều hình luật.
- Đặt thêm các cơ quan có thẩm xét xử.
09/23/17
 Pháp luật hoàn thiện và nghiêm minh.

17


Di tích đền nhà Trần


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

1. Học bài cũ. Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần.
2. Tìm hiểu bài mới: Bài 13-II. Nhà Trần xây dựng
quân đội và phát triển kinh tế.