Bài 25. Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)

Tiết 39 - Bài 25

kháng chiến lan rộng ra
toàn quốc (1873 - 1884)
(Tiếp theo)
II) thực dân pháp đánh bắc kì lần thứ hai.
nhân dân bắc kì tiếp tục kháng chiến
trong những năm 1882 - 1884


CHIẾN TRƯỜNG HÀ NỘI 1882

Quân Pháp do Rivie chỉ huy đổ bộ đánh chiếm
thành Hà Nội lần thứ hai ( 25.4.1882)

Quân và dân Hà Nội do Hoàng Diệu chỉ huy quyết
chiến với địch giữ thành


“Thần là một kẻ thư sinh, biết
đâu việc binh bị mà Bệ hạ lại
giao cho cái chức vụ quá quan
trọng. Làm sao tin được lòng
giặc, nên thần lo sửa soạn đề
phòng. Việc chưa xong thì binh
Pháp kéo đến. Thần trộm nghĩ,
Hà Nội là cuống họng của Bắc
Kì, nên thần thường tâu về
triều xin thêm binh, nhưng lại
bị Bệ hạ quở trách...Một mình

thề với Long thành, nguyện
theo Nguyễn Tri Phương nơi
suối vàng vậy”.
Hoàng Diệu (1829-1882)



1.

Thực dân Pháp đánh chiếm
Bắc Kì lần thứ hai (1882)

Sau khi thành Hà Nội
thất thủ, triều đình
Huế đã có hành động
gì?
- Cầu cứu quân Thanh
- Cử ngời ra Hà Nội thơng thuyết với
Pháp
- Ra lệnh cho quân ta phải rút lên mạn
ngợc


CHIẾN TRƯỜNG HÀ NỘI 1882

Quân và dân Hà Nội do Hoàng Diệu chỉ huy quyết
chiến với địch giữ thành


CÂU HỎI THẢO LUẬN

Tại sao nghe tin Hà Nội thất thủ, triều đình vội vàng cầu cứu quân Thanh và cử người ra Hà Nội
thương thuyết với Pháp, đồng thời ra lệnh cho quân ta phải rút lên mạn ngược?

?

- Vì quyền lợi ích kỷ của dòng họ, ảo tưởng vào con đường
thương lượng.

? Hậu quả của hành động đó như thế nào?
- Tạo điều kiện cho Pháp chiếm phần còn lại của Bắc Kì.


2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục
kháng Thái
Pháp độ của nhân dân
Hà Nội và các địa ph
ơng khác nh thế nào
ngay khi quân Pháp tiến
* Tại Hà Nội:
đánh Bắc Kì lần thứ
- Nhân dân tự đốt nhà, tạo thành bức tờng lửa
hai?
chặn giặc
- Hàng nghìn ngời dân tụ tập thành đội ngũ, g
ơm giáo chỉnh tề tại đình Quang Văn (Cửa Nam)
chuẩn bị kéo vào thành đánh giặc
- Không bán lơng thực cho Pháp, phối hợp với
đồng bào các vùng xung quanh đào hầm, đắp
luỹ...

CHIẾN TRƯỜNG HÀ NỘI 1882

Quân Pháp đánh lên Sơn Tây
lần thứ hai
Quân Hoàng Tá Viêm, Lưu
Vĩnh Phúc chặn đánh quân Pháp
Nơi quân, dân Hà Nội tiêu diệt
chỉ huy Pháp


? Hoàn thành bảng thống kê sau

Nội dung
Địa điểm
Cách đánh
Lực lượng
mai phục

Trận Cầu Giấy lần một
(1873)

Trận Cầu Giấy lần hai
(1882)

Cầu Giấy

Cầu Giấy

Mai phục

Mai phục

Đội quân của Hoàng Tá Viêm và
đội quân Cờ đen của Lưu Vĩnh
Phúc

Đội quân của Hoàng Tá Viêm và
đội quân Cờ đen của Lưu Vĩnh
Phúc

Kết quả

Tiêu diệt tên tướng Pháp: Gác-ni-ê Tiêu diệt tên tướng Pháp: Ri-vi-e
(1873)
(1882)

Ý nghĩa

Địch hoang mang

Địch hoang mang, toan bỏ chạy


? Tại sao thực dân Pháp không nhượng bộ triều đình Huế
sau khi Ri-vi-e bị giết tại trận Cầu Giấy năm 1883?
- Pháp biết triều đình Huế không cương quyết chống lại.
- 7-1883, vua Tự Đức qua đời, nội bộ triều đình Huế lục
đục.
- Pháp có thêm viện binh

- Chủ nghĩa tư bản Pháp đang trên đà phát triển, muốn
kết thúc cuộc xâm lược.


Pháp tấn công Thuận An cửa ngõ Kinh thành Huế
CHIẾN TRƯỜNG HUẾ 1883,1885


3. Hiệp ớc Pa-tơ-nốt. Nhà nớc
phong kiến Việt Nam sụp đổ
Hiệp ớc

Hoàn thành bảng thống
Hoàn
Nội dung
Hậu
kê
cảnh

Hácmăng
18/8/188
(25/8/18 3, Pháp
83)
chiếm
Thuận
An
->
triều
đình
Pa-tơ- Huế xin

đình
nốt
(6/6/188 chiến
4)

quả

- Triều đình chính thức
thừa nhận nền bảo hộ của
Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì,
cắt tỉnh Bình Thuận ra
khỏi vùng Trung Kì để nhập
vào đất Nam Kì thuộc
Pháp. Ba tỉnh Thanh-NghệTĩnh đợc sáp nhập vào Bắc
Kì.
- Triều đình chỉ đợc cai
quản vùng đất Trung Kì, nh
ng mọi việc đều phải thông
qua viên Khâm sứ Pháp ở


Đấ
hộ t b ả
o

Nội dung Hiệp ớc Hácmăng

Đất
Vùng
đất

cai
quản
của
triều
đình
Huế

nửa
bảo
hộ ộc
u
h
t

t
â
Đ áp
Ph

- Triều đình chính thức
thừa nhận nền bảo hộ của
Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì,
cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi
vùng Trung Kì để nhập vào
đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba
tỉnh Thanh-Nghệ-Tĩnh đợc
sáp nhập vào Bắc Kì.
- Triều đình chỉ đợc cai
quản vùng đất Trung Kì, nh
ng mọi việc đều phải thông

qua viên Khâm sứ Pháp ở
Huế.
- Công sứ Pháp ở các tỉnh
Bắc Kì thờng xuyên kiểm
soát những công việc của
quan lại triều đình, nắm các


3. Hiệp ớc Pa-tơ-nốt. Nhà nớc phong

kiến Việt Nam sụp đổ

Hoàn thành bảng thống
Hoàn
Nội dung
Hậu
kê

Hiệp ớc
-

cảnh

Hácmăn
18/8/188
g25/8/1
3, Pháp
883
chiếm
Thuận

An
->
triều
đình
Huế xin
đình
Pa-tơ- chiến
nốt

quả

- Triều đình chính thức

thừa nhận nền bảo hộ của
Pháp ở Bắc Kì và Trung
Kì, cắt tỉnh Bình Thuận
ra khỏi vùng Trung Kì để
nhập vào đất Nam Kì
thuộc Pháp. Ba tỉnh
Thanh-Nghệ-Tĩnh đợc sáp
nhập vào Bắc Kì.
- Triều đình chỉ đợc cai
quản vùng đất Trung Kì,
nhng mọi việc đều phải

Việt
Nam là
thuộc
địa
của

Pháp


Hiệp ớc
Hácmăng
25/8/188
3

Hoàn thành bảng thống
kê
Hoàn cảnh
Nội dung

- Pháp làm - Ranh giới khu vực
Pa-tơchủ
đợc Trung
Kì
đợc
nốt
tình thế
điều chỉnh: sáp
(6/6/188
nhập thêm 3 tỉnh
4)
- Nhà Thanh
Thanh-Nghệ-Tĩnh
rút
quân
ở phía Bắc và
khỏi

Bắc
tỉnh Bình Thuận
Kì theo Quy
ở phía Nam.
ớc Thiên Tân
(11/5/1884)

Hậu
quả


Hiệp ớc Hác-măng

Đất bảo
hộ

Đâ
hộ t b
ảo

Việt
Nam
là n
ớc
thuộ
c
địa

Hiệp ớc Pa-tơnốt

Vùng
đất

Vùng
đất

cai
quản
của

Việt
Nam
là nớc

cai
quản
của

triều

triề
u

c
đìn
ộ
u

h h
t

t
Đấ áp
Huế
Ph

thuộc
đình
địa
t
nửa
ấ
Đ ộc
phon
u p
h
t há
g
P

Huế


Hoàn thành bảng thống
Hiệp ớckêHoàn cảnh
Nội dung
Hậu
quả

Hácmăng
(25/8/18

83)

- Pháp làm
Pa-tơchủ
đợc
nốt
(6/6/188 tình thế
4)
- Nhà Thanh
rút
quân
khỏi
Bắc
Kì theo Quy
ớc Thiên Tân
(11/5/1884)

- Ranh giới khu vực
Trung
Kì
đợc
điều chỉnh: sáp
nhập thêm 3 tỉnh
Thanh-Nghệ-Tĩnh
ở phía Bắc và
tỉnh Bình Thuận
ở phía Nam.

Việt
Nam

là n
ớc
thuộ
c
địa
nửa
phon
g


3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến
Việt Nam sụp đổ (1884)
Đất bảo hộ

Việt Nam
trở thành

Vùng
đất
cai
Quản

thuộc địa

của

của Pháp!

đình

triều

ộc
u
th p
t
Đấ Phá

Huế


3. Hiệp ớc Pa-tơ-nốt. Nhà nớc phong

kiến Việt Nam sụp đổ

Tại sao Pháp không giữ
nguyên bản Hiệp ớc Hácmăng mà lại kí tiếp bản
Hiệp ớc Pa-tơ-nốt với
triều
đình?
rộng
một
số điều khoản để

-> Nới
lấy lòng vua quan nhà Nguyễn.

-> Sự nham hiểm của Pháp: muốn sử
dụng nhà nớc phong kiến Nguyễn
làm tay sai (công cụ thống trị)

Câu 1: Lập bảng nêu nội dung chủ yếu của
các Hiệp ớc Hác-măng (1883) và Hiệp ớc Patơ-nốt (1884)
mẫu:
Hiệp ớc theo
Hác-măng
Hiệp ớc Pa-tơ-nốt
(1883)
(1884)
- Triều đình
chỉ đợc cai quản vùng
đất Trung
Giốn Kì, nhng mọi việc đều phải thông qua viên
Khâm sứ Pháp ở Huế.
g
- Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thờng xuyên
kiểm soát những công việc của quan lại triều
đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.
Mọi việc giao thiệp với nớc ngoài (kể cả với
Trung Quốc) đều do ngời Pháp nắm. Triều
- Triều
chính
Ranhở giới
đình
Huếđình
phải rút
quân- đội
Bắckhu
Kìvực

về
Khác Trung
thức thừa
Kì. nhận nền bảo Trung Kì đợc điều
hộ của Pháp ở Bắc Kì chỉnh:
sáp
nhập
và Trung Kì, cắt tỉnh thêm 3 tỉnh ThanhBình Thuận ra khỏi Nghệ-Tĩnh ở phía
vùng Trung Kì để nhập Bắc và tỉnh Bình
vào đất Nam Kì thuộc Thuận ở phía Nam.
Pháp. Ba tỉnh Thanh-


Nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B cho phù hợp
A
Hiệp ước

Nối

B
Nội dung

Nhâm Tuất
1862

Triều đình Huế chính thức thừa
nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kỳ
và Trung Kỳ

Giáp Tuất

1874

Triều đình thừa nhận quyền cai
quản của nước Pháp ở ba tỉnh miền
Đông Nam Kỳ

Hác-măng
1883
Pa-tơ-nốt
1884

Triều đình chính thức thừa nhận sáu
tỉnh Nam Kỳ hoàn toàn thuộc Pháp
Việt Nam trở thành thuộc địa của
Pháp

Em có nhận xét gì về thái độ của triều đình nhà Nguyễn trước quân
xâm lược Pháp?


BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Học bài 25, nắm chắc các sự kiện trọng tâm.
- Soạn bài 26.


Chúc các thầy cô giáo sức khoẻ.
Chúc các em học sinh học tập tốt.