Bài 4. Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô-ma

Bài 4.
Các quốc gia cổ đại phương Tây
Hy Lạp và Rô ma



1. Điều kiện hình thành
a. Điều kiện tự nhiên:

Hình thành trên bờ Bắc bờ Địa Trung Hải

- Thuận lợi:
+ Khí hậu ấm áp, trong lành.

+ Hàng hải, ngư nghiệp và thương nghiệp biển.

- Khó khăn:

đất nông nghiệp ít và xấu

=> thiếu lương thực.



1. Điều kiện hình thành
b. Công cụ lao động và hoạt động kinh tế:

- Công cụ: đầu thiên niên kỉ I TCN biết sử dụng đồ sắt.

- Kinh tế:
+ Nông nghiệp:

trồng nho, ôliu, cam chanh…

+ Thủ công nghiệp:
+ Thương mại:

Làm đồ mĩ nghệ, rượu nho, dầu ô liu…
phát đạt

* Bán:
* Mua:
* Có tiền riêng

sản phẩm thủ công, nô lệ…
lúa mì, gia súc, tơ lụa…


Chanh

Rừng cây ô-liu

Cam


Xưởng chế biến dầu ô liu ở Nam Italia
(có khoảng 40 chum, chứa gần 6000 lít dầu ăn)
Vò gốm cổ Hy

Lạp

Xưởng chế biến dầu ô liu ở Nam Italia


Hải cảng Pi-rê (Hi Lạp)



1. Điều kiện hình thành
a. Điều kiện tự nhiên:
b. Công cụ lao động và hoạt động kinh tế:

=> Đầu thiên niên kỉ I TCN hình thành các
Thị quốc Địa Trung Hải


2. Đặc trưng của các quốc gia cổ đại phương Tây
a. Xã hội:

Chủ nô, chủ xưởng, nhà buôn
Chủ nô

giàu có và có quyền lực

Công dân: tự do,
có quyền công dân

Bình dân
Kiều dân: tự do, không
(Công dân và Kiều dân)

có quyền công dân

Bị bóc lột, không có quyền, tài sản
của chủ nô.

Nô lệ

Chế độ chiếm hữu nô lệ



-

Do thường xuyên bị chủ nô bạc đãi, bóc lột nặng nề, khinh rẻ nên nô lệ
thường phản kháng chủ nô.



Xã hội
phương Đông

Xã hội

Vua

phương Tây

Chủ nô
Quý tộc

Bình dân

(Công dân và Kiều dân)

Nông dân công xã

Nô lệ
Nô lệ


2. Đặc trưng của các quốc gia cổ đại phương Tây
b. Chính trị:

10 quan chấp chính

Hội đồng 500

Đại hội công dân

=> Bản chất: nền dân chủ chủ nô


Viện nguyên lão


Pê-ri-clet
(495? – 429 TCN)

2. Đặc trưng của các quốc gia cổ đại phương Tây
c. Quan hệ giữa các thị quốc:
- Quan hệ trao đổi, buôn bán.
- Thôn tính lẫn nhau


Đế quốc Rô Ma


“Đường nào cũng về La Mã”



ĐẾ CHẾ LA MÃ


2. Đặc trưng của các quốc gia cổ đại phương Tây
d. Các cuộc đấu tranh của nô lệ:
- Nguyên nhân: bị bóc lột nặng nề
- Hình thức: bỏ trốn, trễ nải lao động, phá hoại sản phẩm,
khởi nghĩa.


Bài ca Xpác-tác
Mi-khai-xvét-lốp
Hãy cầm vũ khí!
Lên ngựa, tuốt gươm!
Không hầu hạ nữa
Các ngài cao sang!
Dù cho lửa đỏ

Thiêu cháy thân mình!
Chúng ta chẳng sợ
Đốt cháy thành Rôm!
Qua đêm tối, qua đói lạnh, qua thời gian
Dẫn chúng ta đi, dũng cảm lên, Xpác-tác!
Ta những con người
Tự do say đắm.
Dưới ánh mặt trời
Mọi người bình đẳng.
Trống nổi lên rồi,
Hy sinh chẳng ngại.
Lũ quý tộc Rôm,
Ta quyết dánh bại.
Qua đêm tối, qua đói lạnh, qua thời gian
Dẫn chúng ta đi, dũng cảm lên, Xpác-tác!
...
Ta chịu đã lâu
Cái nhục nô lệ
Im lặng cúi đầu
Giờ đây không thể!
Dù cho cái chết
Chờ đợi ngày đêm
Đi tới hạnh phúc
Lòng ta vẫn tin
Qua đêm tối, qua đói lạnh, qua thời gian
Dẫn chúng ta đi, dũng cảm lên, Xpác-tác!


3. Văn hóa cổ đại phương Tây.

Lĩnh vực

Thành tựu

Lịch và
thiên văn

Chữ viết

Khoa học

Văn học

Kiến trúc
Nghệ thuật

Điêu khắc