Bài 10. Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921 - 1941)

I. CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI VÀ CƠNG CUỘC KHƠI PHỤC KINH TẾ
(1921-1925) .

1. Chính sách KT mới
* Hồn cảnh: nước Nga xây dựng đất nước trong hoàn cảnh hết
sức khó khăn:
- Nền KT bị tàn phá nghiêm trọng.
- Tình hình chính trị khơng ổn định,
đe dọa đến sự tồn tại của CQ xô viết
- Các lực lượng phản CM nổi dậy
chống phá ở nhiều nơi.

=> Tháng 3/1921, Đảng Bơnsê-vích quyết định thực hiện
Chính sách kinh tế mới.


* Nội dung:
Bãi bỏ trưng thu LT thừa, ban hành thuế lương
- Nông nghiệp: thực, thuế nộp bằng hiện vật.
-Công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng. Cho phép
tư nhân, tư bản đầu tư. Nhà nước nắm các ngành
KT chủ chốt.

- Thương nghiệp-tiền tệ: Tư nhân được tự do buôn bán, nhà nước
mở lại các chợ, đẩy mạnh mối quan hệ
giữa thành thị với nông thôn.
=> Thực chất là chuyển từ nền KT do nhà nước nắm độc quyền
sang nền KT hàng hóa nhiều thành phần có sự kiểm soát của
nhà nước

Triệu

691

105
105
56.6
37.6
0.7
0.7
0.3
0.3
0.2
0.1
0.2
0.1
(Tấn)

(Tấn)

(Tấn)

(mét)

0.551.1
0.551.1
(kW/h)

Sản lượng một số sản phẩm kinh tế của nước Nga (1921-1923)

1. Chính sách KT mới
* Ý nghĩa:
-Những khó khăn về KT và chính trị được khắc phục giúp
nước Nga hồn thành khôi phục KT.
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm đối với công cuộc xây
dựng CNXH trên thế giới.



So sánh chính sách Cộng sản thời chiến và chính sách NEP.

Chính sách Cộng sảnChính sách kinh tế mớ
thời chiến

Nông nghiệp Trưng thu lương thực thừa

Công nghiệp Nhà nước kiểm sốt tồn bộ

Thương nghiệp

Tiền tệ

Cấm bn bán
Sử dụng đồng tiền cũ

Ban hành thuế lương thực
Khơi phục CN nặng,
khuyến khích đầu tư nước ngoài,

NN nắm độc quyền các ngành KT chủ chốt

Tự do bn bán, trao đổi hàng hóa
Phát hành đồng Rúp mới


2. Sự thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết.
- Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước đòi hỏi các dân tộc trên
lãnh thổ Xô viết phải liên minh chặt chẽ để tăng cường sức mạnh
về mọi mặt.
- Cuối tháng 12/1922, Liên bang Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Xơ
viết được thành lập (gọi tắt là Liên Xô).


Lược đồ Liên Xô năm 1922
BẮC BĂNG DƯƠNG

Bê lô rút xi a
Úcraina
Ngoại Cáp ca dơ

Nga


1. Armenia 2. Azerbaidjan 3. Belorussia 4. Estonia 5. Gruzia 6. Kazakhstan
7. Kirghizia 8. Latvia 9. Litva 10. Moldavia 11. Nga 12. Tadjikistan
13. Turkmenia 14. Ukraina 15. Uzbekistan
LƯỢC ĐỒ LIÊN XÔ NĂM 1940

II. CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CNXH Ở LIÊN XÔ (1925-1941)

1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên.
* Hoàn cảnh:
- Sau khi hồn thành cơng cuộc khơi phục KT, Liên Xơ bước
vào xây dựng CNXH với nhiệm vụ trọng tâm: công nghiệp
hóa XHCN, biến LX từ 1 nước NN thành 1 nước CN.
- Q trình CNH cần có những kế hoạch dài hạn với những
mục tiêu cụ thể cho từng thời kỳ.


1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên
* Kết quả:
- Công nghiệp: Năm 1937, sản lượng CN chiếm 77.4% tổng sản
phẩm quốc dân.
- Nơng nghiệp: Cơng cuộc tập thể hóa đã đưa 93% nơng dân với
trên 90% diện tích đất canh tác vào tập thể.
- VH và GD: Xóa nạn mù chữ, hoàn thành GD phổ cập tiểu
học cả nước và GD trung học ở cấp thành phố.
- Xã hội:

GC bóc lột bị xóa bỏ, chỉ cịn hai GC lao động là
cơng nhân, nơng dân và tầng lớp trí thức.


Bảng thống kê một số sản phẩm công
nghiệp ở Liên xô (1929-1938)
Năm
Sản phẩm

1929

1938

Than

40,1

132,9

Gang

8,0

26,3

Thép

4,9

18,0


Triệu tấn
132.9

40.1
26.3
8.0

18.0
4.9

Sản lượng một số sản phẩm công nghiệp của Liên Xô
(1929-1938)



Sự phát triển vượt bậc trong nông nghiệp ở Liên Xơ. Máy móc đã
được sử dụng phổ biến. Mỗi năm có 100.000 máy kéo được đưa về
Máy kéo được sử dụng trong nơng trang nói lên điều gì ?
nơng thơn, thực hiện điều Lê-nin đã từng mơ ước. Nền nông nghiệp
tập thể hố, cơ giới hố có qui mơ sản xuất lớn được xây dựng ở
Liên Xô.



2. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô.
- Từng bước thiết lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng
giềng ở Châu Á và Châu Âu
-Từng bước phá vỡ trong chính sách bao vây, cơ lập của các
nước đế quốc.
- Đến năm 1925, Liên Xơ đã chính thức thiết lập quan hệ
ngoại giao với trên 20 quốc gia.

=> Vị thế của Liên Xô ngày càng nâng cao trên trường
quốc tế.


BÀI TẬP CỦNG CỐ

1. Đảng Bơn-sê-vích Nga đã có biện pháp gì để giải quyết khó khăn sau CM tháng Mười?

a. Kêu gọi nhân dân tích cực sản xuất,
phát triển lực lượng quân sự
b. Thực hiện chính sách kinh tế mới do Lênin đề xướng

Sai
Đúng

c. Đàm phán với bọn phản động

Sai

d. Nhờ sự giúp đỡ của các nước đế quốc

Sai


BÀI TẬP CỦNG CỐ
2. Nội dung cơ bản của “Chính sách kinh tế
mới” mà nước Nga Xô viết thực hiện là:
a.Tạo ra nền kinh tế nhiều thành phần, nhưng vẫn đặt dưới
sự kiểm soát của Nhà nước

Đúng

b.Nhà nước Xô viết nắm độc quyền kinh tế về mọi mặt

Sai

c.Nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công
nghiệp,trưng thu lương thực thừa của nông dân

Sai

d.Thi hành chế độ lao đông cưỡng bức đối với toàn dân

Sai


BÀI TẬP CỦNG CỐ
3. Nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc xây dựng
CNXH ở Liên Xô từ năm 1925 đến 1941 là:

a. Phát triển công nghiệp nhẹ

Sai

b. Công nghiệp hóa xã hội chủ nghóa Đúng
c. Phát triển công nghiệp quốc phòng

d. Phát triển giao thông vận tải

Sai
Sai


BÀI TẬP CỦNG CỐ
4. Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất ở Liên
Xô được hoàn thành trong thời gian :

a. 4 năm

Sai

b. 4 năm 3 tháng

Đúng

c. 4 năm 8 tháng

Sai

d. 5 naêm

Sai


Liên minh công
nông – biểu tượng
sức mạnh của
nhà nước Xô viết