Bài 2. Sơ lược về mĩ thuật thời Lê (từ thế kỉ XV đến đầu thế kỉ XVIII)

(Tõ thÕ kû XV ®Õn ®Çu thÕ kû
XVIII)


I/ Vài nét về bối cảnh lịch sử

* Về xã hội:
-

Sau khi đánh tan giặc Minh, Lê Lợi lên ngôi vua,
lấy hiệu là Lê Thái Tổ (năm 1428). Lập nên triều
đại nhà Lê (1385-1433). Đặt tên nớc là Đại Việt,
đóng đô tại Đông Đô (Hà Nội)

-

Nhà Lê xây dựng một chính quyền phong kiến
trung ơng tập quyền ngày càng hoàn thiện, chặt
chẽ.

-

Nhà nớc tập trung khôi phục sản xuất nông
nghiệp, đắp đê và xây dựng những công trình
thuỷ lợi lớn.

-

Nhà Lê là triều đại phong kiến tồn tại lâu nhất và
có nhiều biến động nhất trong lịch sử xã hội Việt
Nam (bị nhà Mạc chiếm quyền)

Bài 2: Sơ lợc về mỹ thuật thời lê
II/ Sơ lợc về Mỹ thuật thời Lê:
II. Sơ lợc mỹ thuật thời Lê.
1/ nghệ thuật kiến trúc:
1.Nghệ thuật kiến trúc

a/ Kiến trúc cung đình:

a) Kiến trúc cung đình:
-

Xây dựng nhiều cung điện
lớn ở Thăng Long nh: điện
Cần Chánh; Kính Thiên; Vạn
Thọ,

-

Xây dựng khu Lam Kinh tại
Thọ Xuân(Thanh Hoá)

-

Tuy các công trình này ngày
nay không còn,song những
dấu tích cho ta thấy các công
trình này có quy mô to lớn.

Kinh thành Thăng Long - Điện Kính
Thiên

* Kinh thành Thăng
Long:
-

Cơ bản vẫn giữ
nguyên lối sắp
xếp nh thời Lý
Trần

- Bên trong: xây
dựng tiếp nhiều
cung điện lớn nh:
điện Cần Chánh;
Kính Thiên; Vạn
Thọ,
- Bên ngoài: xây


b) Kiến trúc tôn giáo:
- Đề cao t tởng Nho giáo nên đã cho xây dựng nhiều
miếu thờ Khổng Tử và trờng dạy Nho học.
- Xây dựng lại Văn Miếu, mở mang Quốc Tử Giám.
- Xây dựng đền thờ những ngời có công với đất nớc
nh: Phùng Hng; Ngô Quyền; Lê Lai, Đinh Tiên Hoàng,
- Thời Lê Trung Hng đã cho tu sửa và xây dựng một số
ngôi chùa theo kiến trúc Phật giáo nh: Chùa Keo (Thái
Bình); chùa TháI Lạc (Hng Yên); chùa Ngọc Khánh, Bút

Tháp (Bắc Ninh); Chùa Mía, Chùa Thầy (Hà Tây); chùa
Bảo Quốc, chùa Thiên Mụ (Huế); chùa Kim Sơn, chùa
Thanh Long Bảo Khánh (Hội An),
- Ngoài ra còn có nhiều đình làng nổi tiếng nh: Chu
Quyến (Hà Tây); Đình Bảng (Bắc Ninh),


Mét sè
®×nh,
chïa thêi
Lª

Chïa Bót Th¸p (B¾c
Ninh)

Chïa Thiªn Mô

Chïa Keo (Th¸i
B×nh)

§×nh B¶ng (B¾c


2/ nghệ thuật điêu khắc và chạm khắc trang trí:

a)Điêu khắc:
-Các pho tợng ngời và các con vật nghê, lân,
ngựa, voi,...bằng đá ở khu lăng miếu Lam Kinh,...

Lăng Dinh Hơng (Hiệp HoàB.Giang)

Giám mã dắt ngựa
Voi quỳ


Một số tác phẩm điêu khắc thời Lê ở Bắc Giang.

Lăng Họ Ngọ (Hiệp HoàB.Giang)

Nhà

Chó

Giám mã dắt
ngựa

Nghê

S tử

Quan hầu


-Tợng Rồng có kích thớc lớn
- Kinh đô Thăng Long có các bệ rồng ở điện Kính
Thiên, thành bậc đàn Nam Giao, thành bậc ở Văn
Miếu,

Tợng rồng ở thành bậc điện Kính
Thiên

-Một số pho tợng đẹp còn lại cho đến ngày nay
nh:
+ Tợng Phật bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay
(chùa Bút Tháp Bắc Ninh)
+ Tợng Quan Âm Thiên Phủ (chùa Kim Liên Hà Nội)
+ Tợng Hoàng hậu vua Lê Thần Tông (chùa Mật
Thanh Hoá)
+ Phật nhập Niết bàn (chùa Phổ Minh - Nam
Định)


Tượng Phật bà Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay
Chùa Bút Tháp – Bắc Ninh


Tượng Quan âm Thiên Phủ
Chùa Kim Liên - Hà Nội


Hoàng hậu Vua Lê Thần Tông
Chùa Mật – Thanh Hóa


Phật nhập Niết bàn
Chùa Phổ Minh – Nam Định

b) Chạm khắc trang trí:
- Nghệ thụât trang trí rất tinh xảo, các thành bậc
bằng đá, bia đá đều đợc chạm khắc hình rồng,
sóng nớc, hoa lá,

Một số bức chạm khắc thời Lê


- Nhiu chm khc g: ôm gà chọi, chèo thuyền, đánh
cờ,...

Đánh cờ
Ôm gà
chọi

Trai gái vui đùa

Chèo thuyền

Uống rợu


3. NghÖ thuËt gèm:
- KÕ thõa tinh hoa cña nghÖ thuËt gèm thêi Lý TrÇn nhng cã nÐt ®éc ®¸o, mang ®Ëm chÊt
d©n gian.


- Gèm thêi Lª võa cã nÐt trau chuèt, khoÎ kho¾n, võa cã
c¸c ho¹ tiÕt ®îc thÓ hiÖn theo phong c¸ch hiÖn thùc.

L h¬ng (Gèm men r¹n)

LiÔn (Gèm men xanh ®ång)


4.Đặc điểm của mỹ thuật thời Lê:
- Nghệ thuật chạm khắc, nghệ thuật gốm và tranh
dân gian đạt tới mức điêu luyện, giàu tính hiện
thực. Câu hỏi củng cố
1. Hãy kể tên những công trình kiến trúc tiêu biểu thời
Lê?
2. Kể tên một số tác phẩm điêu khắc và chạm khắc
trang trí thời Lê?
3. Gốm thời Lê có đặc điểm gì ? Có gì khác so với
gốm thời Lý-Trần?