Bài 12. Thực hành: Nhận biết một số loại sâu, bệnh hại cây ăn quả

NGƯỜI THỰC HIỆN: PHẠM HOÀI KHÁNH LINH


I.

MỘT SỐ LOẠI SÂU BỆNH HẠI.

1.

Bọ xít hại nhãn, vải.

Con Trưởng
trưởng thành
thành có
có màu
màu nâu,
vàngđẻ
nâu,
trứng
mặtthành
bụng ổbao
dưới
phủ
mặt
một
lá,lớp
consáp
trưởng
màu
thành
trắng

và sáu
chiều
non
dàihút
thân
nhựa
25-30
ở các
mm.
mầm
Trưởng
hoa thành
làm cho
cómếp
tính lá
giảbịchết
héokhi
và bị
cháy
khô,động
lá cếtmạnh
vàng,hoặc
quả khi
nontrời
bị rụng.
nắng gắt thì rơi xuống đất sau khi hết động
hoặc khi trời mát lại bò lên hại. Một đến hai ngày sau khi bắt cặp trưởng
thành đẻ trứng. Trứng được đẻ thành từng khối từ 14-16 trứng ở dưới
mặt lá. Trứng mới đẻ có dạng gần tròn, màu xanh nhạt, sau đó chuyển
sang màu hồng tối. Khi sắp nở, trứng có màu xám đen. Giai đoạn ấu

trùng gồm 5 tuổi, mới nở có màu vàng tươi sau vài giờ có màu tím xám
từ tuổi 2 có màu đỏ nâu.
Ấu trùng mới nở thường sống tập trung vài giờ, sau đó bắt đầu phân tán
đi tìm thức ăn. Khi bị xáo động, ấu trùng thường giả chết rơi xuống đất
đồng thời tiết ra một chất dịch hôi.


2. Sâu đục quả nhãn, vải, xoài, chôm chôm
VÒNG ĐỜI
Con trưởng thành nhỏ, hai râu dài,
cánh nhỏ, lông mép cánh dưới dài. Ở
cánh trên chỉ có lông ở đầu cánh.
Sâu non màu trắng ngà.


3. Dơi hại vải, nhãn.
Dơi phá hại nhãn, vải còn có tên
là con Rốc, đặc điểm trông giống
con Dơi nhưng to hơn gấp 3-4
lần. Ban ngày thường ẩn nấp
vào bóng tối. Ban đêm ra ăn quả,
tâp trung từ 10 giờ đêm – 4 giờ
sáng. Dơi thường bay từng đàn
đến ăn quả chín, gây tổn thất rất
lớn.



4. Rầy xanh (rầy nhảy) hại xoài.
- Rầy nhỏ hình nêm dài 3 – 5mm,

màu xanh đến xanh nâu, đen. Rầy
đẻ trứng ở cuống, chùm hoa và
bên trong gên lá, mô và non.



5. Sâu vẽ bùa hại cây ăn quả có múi.
-Con trưởng thành (bướm) nhỏ, màu vàng nhạt có ánh bạc. Cánh
trước hình lá nhọn, lông mép dài, ở góc và đầu cánh có 2 vết đen.
- Sâu non mới nở màu xanh nhạt rồi chuyển dần sang màu xanh vàng.



6. Sâu xanh hại cây ăn quả có múi.
Con trưởng thành của loài sâu này là một loại bướm nhìn rất đẹp, có kích thước rất lớn. Con đực của
-Sâu trưởng
thành
thân
cánh
rộng
màu
loài P.polytes  mặt
trên của
cánh có
màuto,
đen,
có hàng
đốm
hìnhđen.
bầu dục màu vàng hoặc trắng, ở gần phần giữa

Trên
cánh
có
6
vệt
đỏ
vàng.
của cánh sau. Con cái có cánh trước màu đen, rìa cánh có những đốm nhỏ màu đỏ, giữa cánh sau có 4 đốm
trắng lớn và một đốm trắng nhỏ. Bướm của loài P.demoleus có chiều dài khoảng 2,5-3cm, sải cánh rộng khoảng
- Sâu
non
mùa
nâuđen,
sẫmvớirồi
chuyển
dầnvàng,
sangphần gần cuối  của 2 cánh cách nhau có 2 đốm
9,5-10cm,
mặt trên
cánh
có màu
những
đốm màu
màu đỏ. màu
Bướmxanh.
thường hoạt động vào buổi sáng.
Bướm cái đẻ trứng rải rác ( thường 1-3 quả) trên mặt lá non, búp lá. Trứng hình tròn màu trắng đục và khá lớn
( khoảng 1mm). Sau khi nở, sâu non có màu nâu đậm và nằm rải rác trên lá non, ít di chuyển, gần như bất động,
nếu không có kinh nghiệm hoặc không chú ý các bạn sẽ rất dễ lầm tưởng đó là những cục phân chim ( ảnh 6).
Sau khi nở, sâu ăn vỏ trứng sau đó ăn lá non, chồi non. Khi lớn sâu chuyển dần sang màu xanh lục, có viền

trắng như vành khăn trên đầu ( ảnh 7). Sâu ăn rất khoẻ ( nhất là ở tuổi lớn), làm cho lá bị khuyết, thủng. Đẫy
sức sâu lớn cỡ cây viết chì và dài khoảng 4cm, đến lúc này sâu có thể ăn cả lá bánh tẻ. Nếu bị hại nặng lá cam,
quýt chỉ còn trơ lại gân chính, lá càng xơ xác, ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình quang tổng hợp của cây, làm
cho cây suy yếu, còi cọc ( nhất là khi cây còn nhỏ). Sâu non tuổi lớn có màu xanh rất giống với màu xanh của lá
cây và cành non nên khó phát hiện và chúng có đặc điểm là mỗi khi đụng đến liền thò hai cái ‘‘sừng’’ ra như để
đe doạ và tiết mùi hôi để xua đuổi.
Khi sắp vào nhộng, mình sâu cong lại, nhả tơ ở đít để gắn nhộng treo mình vào mặt dưới của phiến lá hay cành
cây một cách chắc chắn.



7. Sâu đục thân đục cành hại cây ăn quả có múi.

Con trưởng thành là loại xén tóc màu nâu, sâu non màu trắng ngà,
Xén tóc dài 25mm. Sâu non màu trắng hoặc nâu nhạt, đẫy sức dài
đục phá thân cây và cành lớn. Con cái đẻ trứng vào nách lá, ngon
30mm
cành. Sâu phá hại mạnh vào tháng 5, 6.
Trưởng thành đẻ trứng trên thân, rải rác từng quả.
Sâu non đục trong thân thành những đường hầm, đôi khi đục cả
củ. Thân bị đục dễ gãy ngang.Tác hại nói chung rải rác



II. Một số loại bệnh
1. Bệnh mốc sương hại nhãn, vải.
Trên quả, vết bệnh có màu nâu đen, lõm xuống, khô hay thối ướt
rồi lan sâu vào trong thịt quả. Trên quả có thể mọc ra lớp mốc trắng
mịn.

2. Bệnh thối hoa nhãn, vải
Bệnh gây hại làm cho các chùm hoa có màu nâu, thối khô, có thể làm
giảm tới 80 – 100% năng suất quả



3. Bệnh thán thư hại xoài
Đốm bệnh trên lá màu xám nâu, tròn hay có góc cạnh, liên kết thành các mảng
màu khô tối, gây rạn nứt, thủng lá
Trên hoa, quả là các đốm màu đen, nâu làm cho hoa và quả rụng.


4. Bệnh loét hại cây ăn quả có múi
Ban đầu là những chấm nhỏ màu vàng trong, sau lớn dần, phá vỡ biểu
bì mặt lá tạo ra vết loét dạng tròn đường kính 0,2 – 0,8cm, màu xám
nâu, các mô bị rắn lại có gờ nổi lên. Quanh vết loét có quầng vàng
trong, sũng nước.