SKKN thuy 2011 2012 TV

SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

PHẦN THỨ NHẤT: PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Ngoại ngữ là một bộ môn văn hoá cơ bản, ngoại ngữ còn có những
điểm chung giống các bộ môn văn hoá cơ bản khác như: Cùng có mục đích
là góp phần hình thành những phẩm chất đạo đức con người mới XHCN cho
học sinh, cùng góp phần nâng cao trình độ văn hoá chung cho học sinh.
Ngoài hai mục đích ấy ra, bộ môn ngoại ngữ còn có một mục đích nữa là
trang bị cho học sinh một công cụ giao tiếp mới. Trong môn ngoại ngữ mục
đích trang bị công cụ giao tiếp là chủ yếu nhất, bao trùm nhất. Bởi vì bản
chất ngoại ngữ là công cụ giao tiếp.
Hai mục đích kia trong suốt cả quá trình dạy học đều phải bám chặt vào
mục đích thực hành giao tiếp, thông qua công cụ giao tiếp đó mà thực hiện
các mục đích giáo dục và nâng cao văn hóa cho học sinh.
Bên cạnh những điều nói trên nếu việc dạy học ngoại ngữ đặt đúng vị trí
và tiến hành đúng yêu cầu thì nó có tác dụng không nhỏ trong việc rèn luyện
các đức tính cần được khắc phục khó khăn, hăng say hiểu biết .v.v.. cho
người học sinh.
Từ lâu trên thế giới, bộ môn ngoại ngữ được đưa vào chương trình bắt
buộc của nhà trường phổ thông từ cấp II. Trong nhiều năm trở lại đây nhiều
nước đã, đang đưa ngoại ngữ vào dạy từ cấp I. Điều đó chứng tỏ ngành Giáo
Dục phổ thông ở các nước đã nhận thức được vị trí và vai trò quan trọng của
bộ môn ngoại ngữ trong sự nhiệp giáo dục thế hệ trẻ.
Mục tiêu của môn tiếng Anh là nhằm hình thành và phát triển ở học
sinh những kiến thức kỹ năng cơ bản về tiếng Anh và những phẩm chất trí
tuệ cần thiết để tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động. Vì vậy Sách
Giáo Khoa tiếng Anh Tiêủ Học được biên soạn theo cùng một quan điểm

-1-

SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

xây dựng chương trình, đó là quan điểm chủ điểm ( thematic approach ) và
đề cao các phương pháp học tập tích cực chủ động của học sinh.
Cả bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đều được quan tâm và được phối
hợp trong các bài tập và các hoạt động trên lớp và ngữ liệu là ngôn ngữ. Để
thực hiện thành thạo các kỹ năng này thì người học trước hết phải có được
vốn từ vựng và cấu trúc.
Việc dạy và học từ vựng không còn mới mẽ song từ vựng có một vị trí
rất quan trọng đối với sự hình thành và phát triển kỹ năng giao tiếp của học
sinh tiểu học, đó là kiến thức bước đầu về ngôn ngữ. Từ được ví như những
viên gạch và ngôn ngữ là một toà nhà. Thiếu những viên gạch nhỏ ấy thì
người thợ xây có tài tình đến đâu cũng không xây nổi một toà nhà. Xác định
được tầm quan trọng như vậy của vấn đề một lần nữa tôi mạnh dạn đặt việc
dạy từ vựng cho học sinh ở trên lớp là một trong những vấn đề cùng thảo
luận cùng các bạn đồng nghiệp. Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong
muốn sẽ phần nào giúp giáo viên dần khắc phục những khó khăn để tiến
hành dạy từ vựng môn tiếng Anh có hiệu quả tốt hơn, học sinh tích cực, chủ
động trong việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của bài học. Đó cũng là lý do mà
tôi chọn đề tài này.
2. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

Để thực hiện tốt đề tài nghiên cứu, người thực hiện đề tài này cần phải
thực hiện các nhiệm vụ sau:
2.1- Nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn tiếng Anh, các kỹ thuật dạy từ
mới.
2.2- Thao giảng, dạy thử nghiệm.
2.3- Dự giờ đồng nghiệp , trao đổi, rút kinh nghiệm.

-2-


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

2.4- Kiểm tra, đánh giá kết quả việc nắm bài của học sinh để từ đó có sự
điều chỉnh, bổ sung hợp lý.
3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:

Đề tài nghiên cứu giảng dạy và học tập từ vựng tiếng Anh của giáo
viên và học sinh bậc Tiểu Học. Song đối tượng nghiên cứu điển hình mà tôi
đã mạnh dạn áp dụng đề tài này là ở khối lớp 3- Trường Tiểu học Quảng
Yên.
4. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU :
Với việc nghiên cứu thành công đề tài, sáng kiến kinh nghiệm sẽ giúp
giáo viên có được những kinh nghiệm sau:
4.1. Cách thức tổ chức một tiết dạy từ vựng có hiệu quả
4.2. Các bước tiến hành một tiết dạy có hiệu quả
4.3. Hướng dẫn học sinh tự luyện tập, rèn luyện để có một vốn từ nhất
định để có thể giao tiếp cơ bản.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

5.1. Phương pháp quan sát: Người thực hiện đề tài tự tìm tòi nghiên
cứu, tiến hành dự giờ thăm lớp của đồng nghiệp ở trường bạn.
5.2. Phương pháp trao đổi, thảo luận: Sau khi dự giờ của đồng
nghiệp, đồng nghiệp dự giờ người thực hiện đề tài, đồng nghiệp và người
thực hiện đề tài tiến hành trao đổi, thảo luận để từ đó rút ra những kinh
nghiệm cho tiết dạy.
5.3. Phương pháp thực nghiệm: Giáo viên tiến hành dạy thể nghiệm
theo từng mục đích yêu cầu cụ thể một số tiết dạy.

5.4. Phương pháp điều tra: Giáo viên đặt câu hỏi để kiểm tra đánh giá
việc nắm nội dung bài học của học sinh.

-3-


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lý luận:

Mục đích của việc dạy ngoại ngữ không phải là cung cấp cho học sinh
kiến thức của ngôn ngữ đó, mà mục đích cuối cùng của việc dạy ngoại ngữ
nói chung, tiếng Anh nói riêng là dạy học sinh khả năng giao tiếp bằng tiếng
Anh. Khả năng giao tiếp của học sinh thể hiện qua các kỹ năng: Nghe, Nói,
Đọc, Viết. Kỹ năng nghe-nói tiếng Anh của học sinh được hình thành qua
một quá trình học tập rèn luyện trong môi trường Anh ngữ với số vốn từ nhất
định. Ngoài việc học tập ở trường lớp, học sinh phải tự học tập rèn luyện
thông qua các hình thức và các phương thức khác nhau.
2 - Thực trạng của vấn đề
Mặc dù có những điều kiện khách quan và chủ quan ảnh hưởng trực
tiếp trong quá trình giảng dạy nhưng chúng tôi đã biết khắc phục vượt lên
những khó khăn trước mắt, từng bước nâng cao chất lượng giờ dạy môn
tiếng Anh nhằm đáp ứng mục đích chương trình, Sách Giáo Khoa(SGK) mới
Với ý thức vừa nghiên cứu đặc điểm tình hình học tập bộ môn của học
sinh vừa tiến hành, rút kinh nghiệm. Ngay từ đầu năm học tôi đã định hướng
cho mình một kế hoạch và phương pháp cụ thể để chủ động điều tra tình
hình học tập của học sinh do lớp mình phụ trách.Thời gian đầu, tôi đã nhận
ra rằng hầu hết các em nắm từ vựng không chắc, nhiều em con ngại phải học
thuộc từ.

Trường Tiểu Học Quảng Yên là một trong những trường được thực
nghiệm thay sách đầu tiên, nên còn gặp nhiều khó khăn, trong đó có vấn đề
về tài liệu và đồ dùng dạy học, vì vậy trong quá trình dạy học tôi vẫn sử
dụng một số hình ảnh của sách giáo khoa lớp 3 các năm trước để phong phú
hơn tài liệu dạy- học.
-4-


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

Điều tra cụ thể:
Trong quá trình giảng dạy, bản thân tôi với ý thức vừa nghiên cứu đặc
điểm tình hình học tập bộ môn của học sinh vừa tiến hành rút kinh nghiệm.
Ngay từ đầu năm học tôi đã định hướng cho mình một kế hoạch và phương
pháp cụ thể để chủ động điều tra tình hình học tập của học sinh. Qua một
thời gian thử nghiệm dạy theo phương pháp truyền thống, đó là:
Cách 1: Viết các từ mới lên bảng và dịch ra tiếng Việt. Nếu cần thiết
giáo viên có thể giải thích ý nghĩa, cách sử dụng của nó trong tiếng Việt. Sau
đó giáo viên yêu cầu cả lớp nhắc lại từ mới đó vài lần. Phương pháp này
được xem là tốn ít thời gian và dễ dàng, nhưng không thật sự thú vị.
Cách 2: Viết các từ mới lên bảng, đưa ra một vài ví dụ để làm sáng tỏ
ý nghĩa và cách sử dụng của nó trong ngữ cảnh. Sau đó giáo viên yêu cầu
học sinh đọc đồng thanh từ mới đó. Nhằm mục đích để kiểm tra xem học
sinh có hiểu được ý nghĩa của từ mới đó hay không, giáo viên có thể yêu cầu
học sinh dịch sang tiếng Việt. Phương pháp này được xem là tốn ít thời gian
và dễ dàng, nhưng cũng không thật sự thú vị.
Cả hai cách trên tôi yêu cầu các em học ở nhà rồi vào tiết học sau tôi
kiểm tra từ bằng cách yêu cầu các em viết lên bảng các từ ấy bằng tiếng Anh
và tiếng Việt. Tôi phát hiện ra rằng chỉ vài hôm sau là nhiều em đã quên.
Qua điều tra tôi đã nhận ra rằng hầu hết các em nắm từ vựng không

chắc, giao tiếp bằng tiếng Anh còn hạn chế. Kết quả điều tra cụ thể như sau:
Lớp

Giỏi

TSHS

Khá

Yếu

T.Bình 

Kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

3A

28

2

7,1

1

3,5

16

57,1

9

32,3

0

0

3B

28

2

7,1

4

14,3

15

53,6

7

25

0

0

-5-


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

3C

28

2

7,1

3

10,7

15

53,6

8

28,6

0

3. Các biện pháp tiến hành.( Quá trình thử nghiệm)
Tôi xác định rằng từ là đơn vị của lời nói. Nếu học sinh nắm được từ
về nghĩa, về cách sử dụng và hình thái từ thì người học dễ dàng diễn đạt
được ý nghĩ của họ hoặc cao hơn là nói được những câu trôi chảy bằng tiếng
Anh.
Để tiết học được hấp dẫn và sinh động bao giờ tôi cũng dùng tranh,
hoặc hình vẽ, hoặc giáo cụ trực quan để giải thích nghĩa của từ. Trong một
số từ không thể kết hợp được tôi hướng dẫn các em phương pháp tìm từ trái
nghĩa hoặc đặt thành câu để các em đoán nghĩa của từ.
Vì thế, ngay trong mỗi đề mục trong các bài học cũng giúp học sinh

có thêm vốn từ phong phú, giúp học sinh hiểu được nội dung các đề mục là
gì, từ đó học sinh tiếp thu bài học mới nhanh hơn.
Ví dụ 1: Học từ qua các đề mục.

-6-

0


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

1. Look, Listen and repeat: Khi nhìn vào hình cái mắt, cái tai và hình
mũi tên quay lại học sinh hiểu ngay nghĩa của từ vựng bằng tiếng việt
“Hãy nhìn, lắng nghe và lặp lại”.
* Ví dụ 2: Học từ qua trò chơi.
Khi học Unit 2 – My name is… ngoài việc dạy bài hát The ABC song tôi
còn sử dụng hình phần 7 trang 29 sách Let’s learn English bằng cách treo
hình ảnh lên bảng yêu cầu học sinh ghép chữ cái vào tranh có chữ cái đầu
của từ vựng đó :

Ví dụ:

- Chữ cái A nằm ở vị trí quả táo - Apple.
- Chữ cái B nằm ở vị trí quyển sách - Book.
- Chữ cái C nằm ở vị trí con mèo -

Cat …

Học sinh nhớ ngay 1 số từ mới dựa vào các hình ảnh trên.
* Ví dụ 3: Học từ qua hình ảnh.

Trước khi vào bài mới Unit 19 Our Pets trang 60 tôi đưa ra hình ảnh
sau để giới thiệu vào bài.
Qua hình ảnh này học sinh có thể nhớ ngay nghĩa của từ.
( a dog, a cat, a bird, a fish)

-7-


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

Ví dụ 4 :

Học từ bằng giáo cụ trực quan
Học từ vựng chỉ về đồ dùng học tập của học sinh.
Giáo viên
Học sinh
Hỏi: Hoa! Trong cặp của em hôm nay * Có một cây viết chì, một cây viết
có những gì?
mực, một cục gôm và một cây thước
kẻ…
* Giáo viên mượn đồ dùng học tập
của học sinh để diễn ra bằng tiếng
Anh.
 A pencil ( n )
* Đọc theo sau giáo viên những
 A pen ( n )
từ ghi ở trên bảng nhiều lần và
 An eraser ( n )
cố gắng nhớ mặt chữ.
 A ruler ( n )

* Động viên học sinh cố gắng nhớ
mặt chữ và đọc được bằng tiếng Anh.
Ví dụ 5: These are pens
Trong câu trên từ pens là từ mới, tôi viết lên bảng:
These are pens gạch chân từ pens như trên
- Hướng dẫn các em đọc vài lần từ mới để các em nhớ cách phát âm của
từ mới này.Tôi đưa ra một cái bút và nói This is a pen , sau đó tôi viết a pen
-8-


SKKN: Phng phỏp dy t vng Ting Anh trong trng tiu hc

lờn bng riờng mt bờn. Tụi li a ra mt s bỳt v núi These are pens v
vit pens bờn cnh a pen . Hc sinh hiu c pens l dng s nhiu ca a
pen. Tip n tụi yờu cu hc sinh c li t ny ri c c cõu. Sau ú
s dng tụi a ra mt s bỳt cú mu sc khỏc nhau hc sinh nhn xột:
Ln 1: Gii thiu: These are pens
Ln 2: ( mt cỏi bỳt mu )
This is a red pen
The pen is red.
C nh vy tụi s dng cỏc dựng hc tp, cỏc tranh v ó c chun
b sn gii thiu cho cỏc em c bit l s dng trit cỏc hỡnh v trong
sỏch giỏo khoa.
Phn luyn tp tụi giỳp hc sinh t cõu vi t mi va c hc. S cú
nhiu hc sinh khỏ t cõu mt cỏch d dng, song cng khụng ớt em cũn
lỳng tỳng tụi s nờu tỡnh hung to iu kin cho cỏc em t tin.
Phn cng c giỳp hc sinh khc sõu t va hc, giỏo viờn kim tra
li trớ nh ca hc sinh mt ln na bng mt bi tp xp t ln xn thnh t
cú ngha.
Giỏo viờn

Hc sinh
- Cỏc em c nh li nhng t ó hc, * Lm theo yờu cu ca giỏo viờn.
khụng nhỡn vo v hc. Em hóy sp
xp nhng ch cỏi thnh t cú
ngha.
* Mt hc sinh xp mt t.(3 h.s)
1. loohcs
1. school
2. erulr
2. ruler
3. enpcil
3. pencil
* Gi 3 hc sinh lờn bng, học sinh
ở dới nhận xét bạn mình làm, số còn
lại đi vở nháp cho nhau chấm chéo.
Cỏch khỏc na l tụi s c tng t riờng l trong s cỏc t va mi hc
hc sinh vit to vo v nhỏp, tụi dựng thc ỏm hiu cho hc sinh gi cao
lờn tụi quan sỏt sa li. Vi bin phỏp ny cựng mt lỳc tụi cú th kim
-9-


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

tra được cả lớp, khen ngợi học sinh viết đúng, viết đẹp và sửa được ngay cho
những em viết sai.
PHẦN THỨ BA: KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
1. Kết quả đạt được.

Việc vận dụng sáng kiến kinh nghiệm này bản thân tôi đã đạt được
một số kết quả hết sức khả quan. Trước hết những kinh nghiệm này rất phù

hợp với chương trình, SGK mới. Học sinh có hứng thú học tập hơn, tích cực
chủ động sáng tạo để mở rộng vốn hiểu biết, đồng thời cũng rất linh hoạt
trong việc thực hiện nhiệm vụ lĩnh hội kiến thức và phát triển kỹ năng.
Không khí học tập sôi nổi nhẹ nhàng. Học sinh có cơ hội để khẳng định
mình, không còn lúng túng, lo ngại khi bước vào giờ học. Đây cũng chính là
những nguyên nhân đi đến những kết quả tương đối khả quan của đợt khảo
sát học kì I vừa qua, cụ thể là có trên 90% số học sinh khối 3 viết chính tả tốt
và đọc trôi chảy. Cụ thể như sau:

Lớp

Giỏi

TSHS

Khá

Yếu

T.Bình 

Kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

0

0

0

0

0

0

0

3A

28

3

10,7

8

28,6

17

60.7

0

3B

28

10

35,7

11

39,3

7

25

0

3C

28

8

28,6

12

42,8

8

28,6

0

0
0

Qua thực tế trên tôi rút ra được phương pháp dạy từ vựng trên lớp cho
học sinh không chỉ đơn giản là cung cấp cho các em từ mới và nghĩa của nó
mà còn phải có những thủ thuật giúp học sinh sử dụng từ mới trong thực
hành giao tiếp qua bốn bước như sau:
- Giúp học sinh nhận biết từ mới.
- Giúp học sinh sử dụng từ mới.

- 10 -


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

- Giúp học sinh hiểu rõ từ mới.
- Giúp học sinh ghi nhớ từ mới.
Trong việc cải tiến phương pháp dạy học hiện nay, người giáo viên phải
phát huy được vai trò trung tâm , tích cực học tập của học sinh, tạo cho các
em hứng thú học tập để các em có kiến thức chắc chắn và chất lượng cao.
Trên đây là những việc làm thực tế mà tôi đã tiến hành trong quá trình dạy
học và ý kiến đề xuất việc dạy từ ngắn gọn nhất mà hiệu quả đối với học
sinh tiểu học. Mong các đồng nghiệp tham khảo và góp ý để việc dạy Tiếng
Anh hiện nay có chất lượng, hiệu quả và thiết thực hơn.
2- Những kiến nghị, đề xuất:
Xuất phát từ cơ sở lý luận, thực tiển, mục đích dạy học cũng như
những thành công và hạn chế trong khi thực hiện đề tài, để góp phần cho
việc dạy tiếng Anh nói chung, dạy từ nói riêng đạt chất lựơng ngày càng cải
thiện bản thân tôi có những kiến nghị thiết thực sau:
*Về phía cơ sở:
- Là môi trường ngoại ngữ cho nên các kỹ năng phải được luyện tập
theo đăc trưng của phương pháp dạy học, vì vậy cần phải có phòng bộ môn
để tránh gây tiếng ồn cho những lớp học bên cạnh cũng như không bị tác
động của tiếng ồn từ ngoài vào. ( có thể cho kết hợp với các phòng bộ môn
khác)
- Hệ thống điện cần phải được tu sữa để đảm bảo tính hữu dụng và an
toàn khi sử dụng.
* Về phía lãnh đạo cấp trên:
Cần tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội giao lưu học hỏi và rút kinh
nghiệm qua các hội thảo chuyên đề.

- 11 -


SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

Cung cấp thêm tài liệu, đồ dùng dạy học để giáo viên và học sinh có
cơ hội tiếp cận với những đồ dùng, thiết bị tiên tiến và những đồ dùng mà
giáo viên chưa có điều kiện để làm được.
3. Kết luận
Với thời gian ngắn cũng như năng lực, kinh nghiệm giảng dạy còn hạn
chế. Tôi có nguyện vọng trình bày ở đây một khía cạnh nhỏ trong việc trao
đổi “ Phương pháp dạy từ vựng tiếng Anh trong trường Tiểu học” của bản
thân. Chắc chắn rằng mình còn nhiều khiếm khuyết, tôi rất mong được sự
góp ý chân thành của đồng nghiệp, những người có kinh nghiệm và ý kiến
đóng góp của quý bạn đọc để tôi rút kinh nghiệm và giảng dạy tốt hơn.
Về phía bản thân, tôi xin hứa sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những kết
quả đã đạt được của việc thực hiện đề tài, đồng thời không ngừng học hỏi rút
kinh nghiệm, khắc phục những khó khăn trong giảng dạy để đáp ứng yêu
cầu đổi mới chương trình, phương pháp giảng dạy môn tiếng Anh của Bộ
Giáo Dục và Đào Tạo.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

Quảng Yên, ngày 12 tháng 4 năm 2012
Người thực hiện

Phạm Thị Thuý
*Các tài liệu tham khảo:
1. SGV, SGK mới lớp 3của Bộ GD-ĐT.
2. English language Teachimg Method của Bộ GD-ĐT 2003.
- 12 -

SKKN: Phương pháp dạy từ vựng Tiếng Anh trong trường tiểu học

3.Tài liệu tập huấn đổi mới phương pháp môn tiếng Anh lớp 3- 2011

- 13 -