Thực trạng và giải pháp nâng cao hệ thống y tế việt nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA Y

BÀI THU HOẠCH MODULE QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
VÀ MODULE KINH TẾ Y TẾ

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HỆ THỐNG Y TẾ VIỆT NAM

Tp. HCM, 08/2017


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên cho em gửi lời cảm ơn chân thành đến toàn thể quý thầy cô trong Module
Quản lý bệnh viện và Kinh tế y tế Khoa Y – ĐHQG TPHCM đã bớt chút thời gian quý giá của
mình để truyền lại cho chúng em những bài học hết sức thiết thực và cần thiết trong cuộc đời
hành nghề bác sĩ sau này. Qua các bài giảng của các thầy cô chúng em đã học tập và cập nhật
thêm được rất nhiều kiến thức, hiểu thêm được những trải nghiệm và những tình huống khó
khăn mà nền Y tế Việt Nam đã đang và sẽ phải đối mặt.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin bày tỏ lòng biết ơn đến thầy Nguyễn
Thế Dũng – Trưởng bộ môn Quản lý bệnh viện và Kinh tế y tế Khoa Y. Thầy đã đặt nền tảng
cho bộ môn này, một bộ môn khá là xa lạ với chuyên môn nghề Y, nhưng thực tế là rất cần
thiết cho bác sĩ như chúng em sau này ra trường có những cái nhìn đúng đắn và đưa ra những
phương hướng cách giải quyết thích hợp cho sự phát triển hệ thống Y tế Việt Nam. Thầy đã
rất tâm huyết và giành rất nhiều thời gian để dạy cho chúng em những điều bổ ích, những
kinh nghiệm vô giá trong cuộc đời hành nghề Y của mỗi người bác sĩ. Qua đó thầy còn là
người thầy truyền lửa đam mê đến cho chúng em vững tin thực hiện và sống cùng đam mê ấy.
Em xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới đã tạo điều cho

chúng em về trang thiết bị, phòng học đầy đủ tiện nghi để chúng em có một môi trường học
tập tốt nhất.
Cuối cùng cho em gửi cảm ơn đến Ban chủ nhiệm Khoa Y – ĐHQG TPHCM và ban
điều phối module đã thiết kế cho chúng em bộ hôm hết sức thiết thực này. Qua môn học
chúng em đã học được rất nhiều điều, cập nhật được rất nhiều kiến thức để áp dụng vào thực
tiễn sau này chúng em ra trường. Và hiểu rằng bác sĩ không đơn thuần chỉ biết về chuyên môn
mà còn cần biết thêm nhiều vấn đề xã hội liên quan trực tiếp đến ngành y tế.
Với kiến thức và tầm nhìn còn hạn hẹp chắc hẳn bài viết của em không tránh khỏi
những sai sót, mong quý thầy cô góp ý để bài viết của em được hoàn thiện hơn và qua đó em
học hỏi được nhiều điều hơn nữa.
TPHCM, ngày 01 tháng 08 năm 2017

2


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

ĐẶT VẤN ĐỀ
Qua 2 tuần học về Quản lý Bệnh viện và Kinh tế y tế có rất nhiều điều nổi cộm, nhiều
vấn đề đáng quan tâm và em tâm đắc. Tuy nhiên vì thời gian viết bài báo cáo thu hoạch hạn
hẹp không thể viết về hết các vấn đề, nên em xin trình bày vấn đề về “ Thực trạng hệ thống y
tế Việt Nam”. Đây cũng là những hình ảnh em thấy hằng ngày khi học tập và thực hành tại
BV, đặc biệt là những BV tuyến cuối như BV Từ Dũ, BV Nhi Đồng 1...Và em không biết rằng
nhà nước có những chính sách giải pháp gì để can thiệp, các nhà quản lý có chiến lược thực
hiện để cải thiện những vấn đề này như thế nào. Đây là vấn đề đã rất nhiều năm phải đối mặt
nhưng trong đó cũng có những vấn đề mới mẻ và thu hút quan tâm từ báo chí, xã hội.
Trong môn học này, các thầy cô cũng giúp em cũng hiểu được phần nào về hệ thống y
tế Việt Nam. Nhưng em cũng muốn chính bản thân mình tìm hiểu vấn đề, tham khảo tài liệu
thì hẳn rằng em sẽ thu thập được nhiều kiến thức hơn.

Trong bài báo cáo của mình, em xin trình bày về mô hình y tế, cách tổ chức hệ thống y
tế Việt Nam, thực trạng nền y tế nước ta như thế nào, các phương hướng giải pháp để khắc
phục và nâng cao nền y tế nước nhà. Và nêu lên một số ý kiến của bản thân về vấn đề này.

3


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

ĐỀ MỤC

4


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

DANH SÁCH HÌNH VẼ
Danh sách hình
Tên hình
Hình 1
Hình 2
Hình 3
Hình 4
Hình 5

Mô hình chung tổ chức bộ máy y tế Việt Nam

Trang

4

Kết quả tìm kiếm qua website www.google.com.vn với 9
từ khóa “quá tải bệnh viện”
Trẻ em mắc bệnh hô hấp phải nằm 5 bé trên 1 giường ở 10
BV Nhi Đồng 1
Bài báo trên trang báo VNExpess online
10
Những ý kiến bình luân của đọc giả trên bài báo “ Bệnh 11
nhân đau chân trái, bác si mổ chân phải” của báo
VNExpress online.

5


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

DANH SÁCH BẢNG BIỂU

Danh sách bảng biểu
Tên bảng
Bảng 1

Trang
Kết quả thực hiện các chỉ tiêu năm 2016 và đề 26
xuất năm 2017.

6

Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

DANH SÁCH CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
BV: BV
BYT: Bộ Y tế
CBYT: Cán bộ y tế
KCB: Khám chữa bệnh
KST: Ký sinh trùng
PGS – TS: Phó giáo sư – Tiến sĩ
ST: Sốt rét
TP HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
UBND: UBND
WHO: World Health Organization - Tổ chức Y tế thế giới.
YHCT: Y học cổ truyền

7


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
Như chúng ta đã biết, một đất nước phát triển thì cần có rất nhiều yếu tố hội tụ lại và
không thể chỉ một lĩnh vực đơn lẻ phát triển mà có thể đưa một đất nước đi lên, mọi lĩnh vực
phải có sự tương tác, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Theo PGS-TS Ngô Ngọc Thắng, giám đốc học
viện chính trị hành chính khu vực I, đã có viết bài về những nhân tố cần cho sự phát triển bền
vững đó là [1]:
1. Thực hiện tăng trưởng và phát triển kinh tế là nền tảng của phát triển bền vững.
2. Tạo lập môi trường chính trị - xã hội ổn định, lành mạnh là điều kiên tiên quyết của

phát triển bền vững.
3. Phát huy cao độ ba nhân tố cơ bản, then chốt: sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của
nhà nước và quyền làm chủ của nhân dân.
4. Phát huy tối đa nhân tố con người, coi con người là chủ thể, nguồn lực chủ yếu và là
mục tiêu của sự phát triển.
Trên đây là 4 nhân tố góp phần ảnh hưởng to lớn cho sự phát triển bền vững của một đất
nước. Tất cả những nhân tố đó đều chung một điểm là cần đến là một nguồn nhân lực để thực
hiện. Để có một nhân lực tốt, hiệu quả chất lượng thì song hành đó phải là một nền y tế phát
triển nhằm chăm sóc và nâng cao sức khỏe của con người. Việt Nam cũng là một đất nước có
định hướng chiến lược phát triển bền vững thì những nhân tố trên là điều hết sức cần thiết.
Ngạn ngữ Nga có câu: “Người có sức khỏe có 100 ước muốn, Người không có sức khỏe chỉ
có một ước muốn duy nhất: sức khỏe”. Như vậy, sức khoẻ là vốn quý nhất của mỗi con người
hầu như ai ai cũng biết. Nhiệm vụ của ngành y tế chính là bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức
khoẻ nhân dân. Đó cũng là hoạt động nhân đạo, trực tiếp bảo đảm nguồn nhân lực cho sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là một trong những chính sách ưu tiên hàng đầu của
Đảng và Nhà nước. Đầu tư cho lĩnh vực này là đầu tư phát triển.
Vậy, vấn đề quan trọng cho một đất nước như thế thì chúng ta cần biết rằng:
-

-

Nền y tế của chúng ta đang đứng ở đâu?
Thực trạng như thế nào? Ví dụ như hằng ngày chứng kiến hàng ngàn người chen chúc
đến khám tại các BV tuyến cuối như BV Nhi Đồng 1, BV Từ Dũ, BV Chợ Rẫy… và
hình ảnh người bệnh phải nằm ghép, 2 – 3 cháu bé 1 giường thậm chí còn nằm hành
lang dưới nền nhà.
Những vấn đề gì còn tồn tại: cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, chất lượng khám chữa bệnh,
giao tiếp bệnh nhân và nhân viên y tế …
Cần có những giải pháp gì để khắc phục điều đó.

Đó cũng chính là vấn đề mà xã hội đang hết sức quan tâm và các nhà quản lý đang đau đầu để
đưa ra những chiến lược phù hợp nhất.

8


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
CHƯƠNG II: TỔNG QUAN LÝ THUYẾT
2.1/ Tổng quan về hệ thống y tế và tổ chức y tế Việt Nam
2.1.1. Một số định nghĩa
Hệ thống y tế (Health system) là hệ thống cung cấp các dịch vụ y tế có chất lượng với tất cả
mọi người dân vào thời gian và địa điểm người dân cần với mức giá có thể chi trả được.
Theo định nghĩa của WHO “Hệ thống y tế tốt (Good health system) cung cấp dịch vụ chất
lượng cho mọi người, khi nào và ở đâu họ cần đến. Mô hình chính xác của các dịch vụ thay
đổi theo từng quốc gia, nhưng trong mọi trường hợp đòi hỏi một cơ chế tài chính mạnh mẽ;
Một lực lượng lao động được đào tạo và được thanh toán đầy đủ; Thông tin đáng tin cậy để
đưa ra quyết định và chính sách; Các phương tiện và hậu cần được duy trì tốt để cung cấp các
loại thuốc và công nghệ có chất lượng.”
2.1.2. Mô hình tổ chức y tế Việt Nam [2]
Có nhiều hình thức phân chia tổ chức y tế theo các mô hình khác nhau:
a. Dựa theo tổ chức hành chính nhà nước
- Tuyến trung ương
+ Bộ Y tế
+ Các BV, viện trung ương
+ Các trường đại học, cao đẳng thuộc Bộ Y tế
- Tuyến y tế địa phương bao gồm
+ Tuyến y tế tỉnh, thành phố
+ Tuyến y tế quận, huyện, thị xã

+ Tuyến y tế xã, phường, cơ quan, trường học …
b. Dựa theo thành phần kinh tế (đầu tư kinh phí)
- Cơ sở y tế nhà nước
- Cơ sỏ y tế tư nhân
c. Dựa theo lĩnh vực hoạt động
- Lĩnh vực khám chữa bệnh, điều dưỡng, phục hồi chức năng
Lĩnh vực này bao gồm các cơ sở KCB, điều dưỡng, phục hồi chức năng từ trung ương đến
địa phương, kể cả các cơ sở của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng và các ngành khác. .
- Lĩnh vực y tế dự phòng, y tế công cộng
Tại tuyến trung ương, lĩnh vực gồm có các Viện Trung ương, viện khu vực, phân viện và
trung tâm. Tại địa phương, tất cả các tỉnh/ thành phố đều có trung tâm y tế dự phòng. Một
số tỉnh còn có trung tâm phòng chống bệnh xã hội, trung tâm phòng chống SR, Trung tâm
9


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
phòng chống AIDS. Ngoài ra còn có các trung tâm y tế các ngành: công nghiệp, giao thông,
xây dựng, nông nghiệp và bưu điện
- Lĩnh vực đào tạo nhân lực Y tế
Hệ thống đào tào nhân lực y tế cả nước gồm có các trường Đại học Y Dược (15 trường đại
học Y Dược, Y tế công cộng, điều dưỡng). Hệ thống các trường Cao đẳng y tế (04 trường)
và hệ thống các trường Trung học và dạy nghể (58 trường Trung học y tế, 01 trường Kỹ
thuật thiết bị Y tế, 04 Trung tâm đào tạo cán bộ y tế, 04 Lớp trung học Y tế)
- Lĩnh vực giám định, kiểm định, kiểm nghiệm
+ Về giám định: có 2 Viện nghiên cứu là Viện giám định y khoa trung ương và Viện
pháp y trung ương. Viện giám định y khoa trung ương và các hội đồng giám định y khoa
(trung ương và tỉnh) trực tiếp làm nhiệm vụ giám định sức khỏe, bệnh tật cho nhân dân.
Viên pháp y trung ương là một viện nghiên cứu về y pháp trong ngành Y tế, giám định mức
độ tổn thương, mức độ tổn hại sức khỏe, giám định tử thi, hài cốt, giám định nguyên nhân

gây chết. Tại các tỉnh đều có hệ thống mạng lưới về giám định y khoa, giám định y pháp và
giám định tâm thần.
+ Về kiểm nghiệm, kiểm định: có một Viện kiểm nghiệm, một phân viện kiểm nghiệm,
một trung tâmm kiểm định quốc gia sinh phẩm y học và trung tâm kiểm nghiệm vệ sinh an
toàn thực phẩm thuộc cụ quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Lĩnh vực dược – thiết bị y tế
Ngành Y tế hiện có 5 đơn vị bao gồm 2 Viện ( Viện kiểm nghiệm, Viện trang thiết bị và
công trình Y tế), 2 tổng công ty (Tổng công ty dược, tổng công ty dược thiết bị y tế) và Hội
đồng dược điển Việt Nam. Hệ thống này còn có 14 doanh nghiệp dược trung ương, 132
công ty xí nghiệp dược địa phương và các doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần, công ty
trách nhiệm hữu hạn, các dự án đầu tư liên doanh sản xuất dược ( đã được cấp giấy phép).
- Lĩnh vực giáo dục, truyền thông và chính sách y tế
Lĩnh vực này có 2 viện (Viện thông tin – Thư viện Y học trung ương và Viện Chiến lược –
Chính sách Y tế), 1 trung tâm (Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe, tại các tỉnh/
thành phố cũng có Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe), 1 tờ báo ( Báo sức khỏe và
đời sống) và một số tạp chí (Tạp chí y học thực hành, dược học, tạp chí vệ sinh phòng dịch,
tạp chí thông tin y học, tạp chí nghiên cứu y học, AIDS…).
d. Chia theo hai khu vực và các tuyến

10


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

Hình 1. Mô hình chung tổ chức bộ máy y tế Việt Nam
2.1.3. Tổ chức theo các tuyến y tế
a. Tuyến trung ương [3]
- Vị trí, chức năng
Bộ Y tế là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chăm sóc và

bảo vệ sức khoẻ nhân dân, bao gồm các lĩnh vực: y tế dự phòng, khám, chữa bệnh, phục
hồi chức năng, YHCT, thuốc phòng chữa bệnh cho người, mỹ phẩm ảnh hưởng đến sức
khỏe con người, an toàn vệ sinh thực phẩm và trang thiết bị y tế quản lý nhà nước các dịch
vụ công thuộc các lĩnh vực quản lý của Bộ và thực hiện đại diện chủ sở hữu phần vốn của
Nhà nước tại doanh nghiệp có vốn nhà nước thuộc Bộ quản lý theo quy định của pháp luật.
- Nhiệm vụ, quyền hạn
1. Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các dự án luật, pháp lệnh và dự thảo văn bản
quy phạm pháp luật khác về chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân
2. Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chiến lược, quy hoạch, kế hoạch dài hạn, năm
năm và hàng năm về lĩnh vực chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân và các công trình,
dự án quan trọng của Bộ Y tế
3. Ban hành theo thẩm quyền các quyết định, chỉ thị, thông tư thuộc phạm vi quản lý nhà
nước của Bộ

11


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
4. Chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện các văn bản quy
phạm pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và các chương trình quốc gia sau khi
được phê duyệt và các văn bản pháp luật khác thuộc phạm vi quản lý của Bộ tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về các lĩnh vực chăm sóc và bảo vệ sức
khoẻ nhân dân
5. Hướng dẫn các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương về việc thực hiện các chủ trương, chính sách, quy định
của pháp luật có liên quan đến hoạt động chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân.
6. Về y tế dự phòng: Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch, phân tuyến kỹ
thuật hệ thống y tế dự phòng và hệ thống kiểm dịch y tế biên giới Quy định tiêu chuẩn
ngành về chuyên môn, kỹ thuật thuộc các lĩnh vực: các bệnh nhiễm trùng, các bệnh không

nhiễm trùng, HIV/AIDS tai nạn thương tích, sức khỏe trường học, sức khoẻ lao động và
bệnh nghề nghiệp về dinh dưỡng cộng đồng về vệ sinh an toàn nước uống, nước sinh hoạt
về vacxin và sinh phẩm y tế về các loại hoá chất, chế phẩm diệt khuẩn, diệt côn trùng
trong lĩnh vực y tế về chăm sóc sức khoẻ ban đầu và về truyền thông giáo dục sức khoẻ
về điều kiện sản xuất, kinh doanh vacxin, sinh phẩm y tế…
7. Về khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng: Trình Thủ tướng Chính phủ quy hoạch, phân
tuyến kỹ thuật mạng lưới khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, giám định (giám định y
khoa, y pháp, tâm thần). Quy định các điều kiện, tiêu chuẩn, quy chế chuyên môn, kỹ
thuật về khám, chữa bệnh, chăm sóc, điều dưỡng, phục hồi chức năng, chỉnh hình, thẩm
mỹ, giám định (giám định y khoa, giám định y pháp, giám định tâm thần) Quy định các
danh mục: thuốc, phẫu thuật, thủ thuật, xét nghiệm cận lâm sàng được thanh toán đối với
người có BHYT bắt buộc, BHYT người nghèo và người có công với nước khi khám, chữa
bệnh.
8. Về YHCT
9. Về thuốc và mỹ phẩm: Quy định tiêu chuẩn và điều kiện đối với các tổ chức, tư nhân
được sản xuất, lưu thông và nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc, chế độ sản xuất, lưu
thông, sử dụng, tồn trữ các loại thuốc độc, thuốc và chất dễ gây nghiện, gây hưng phấn và
ức chế tâm thần…
10. Về an toàn vệ sinh thực phẩm: Ban hành theo thẩm quyền các tiêu chuẩn về an toàn
vệ sinh thực phẩm, các quy trình, quy phạm kỹ thuật bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm
Thống nhất quản lý việc cấp và thu hồi giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh
thực phẩm, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các quy định về an toàn vệ sinh
thực phẩm.
11. Về trang thiết bị và công trình y tế: Quy định danh mục, tiêu chuẩn kỹ thuật về trang
thiết bị cho các cơ sở y tế, các trường y, dược và các trường thiết bị kỹ thuật y tế Phối hợp
với Bộ Xây dựng ban hành thiết kế mẫu các công trình y tế theo phân tuyến kỹ thuật
Thẩm định theo thẩm quyền các dự án đầu tư xây dựng các công trình y tế Quyết định các
12

Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
dự án đầu tư thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Quy định về điều kiện sản xuất trang thiết
bị y tế…
12. Về đào tạo cán bộ y tế: Quản lý các trường Đại học Y, Đại học Dược theo quy định
của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
13. Tổ chức và chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch nghiên cứu khoa học, ứng dụng nghiên
cứu khoa học, công nghệ trong lĩnh vực y, dược và trang thiết bị y tế.
14. Thực hiện hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực về chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân
dân theo quy định của pháp luật.
15. Thẩm định và kiểm tra việc thực hiện các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ
theo quy định của pháp luật.
16. Quyết định các chủ trương, biện pháp cụ thể và chỉ đạo việc thực hiện cơ chế hoạt
động của các tổ chức dịch vụ công trong các lĩnh vực về chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ
nhân dân.
17. Quản lý, chỉ đạo hoạt động đối với các tổ chức sự nghiệp trực thuộc Bộ.
18. Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể thuộc quyền đại diện chủ sở hữu phần vốn của
Nhà nước tại doanh nghiệp có vốn nhà nước trong lĩnh vực y tế thuộc Bộ quản lý theo
quy định của pháp luật.
19. Quản lý nhà nước đối với các hoạt động của hội và tổ chức phi Chính phủ trong các
lĩnh vực về chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân theo quy định của pháp luật.
20. Thanh tra, kiểm tra công tác y tế dự phòng, khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng,
trang thiết bị và công trình y tế, thực hiện các quy định của pháp luật về an toàn vệ sinh
thực phẩm giải quyết khiếu nại, tố cáo chống tham nhũng, chống tiêu cực, chống lãng phí
và xử lý các vi phạm pháp luật trong các lĩnh vực về chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân
dân thuộc thẩm quyền của Bộ.
21. Quyết định và chỉ đạo thực hiện chương trình cải cách hành chính của Bộ theo mục
tiêu và nội dung Chương trình cải cách hành chính nhà nước đã được Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt.
22. Quản lý về tổ chức bộ máy, biên chế bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán

bộ, công chức, viên chức nhà nước thuộc phạm vi quản lý của Bộ đào tạo, bồi dưỡng về
chuyên môn, nghiệp vụ đối với cán bộ, công chức, viên chức trong các lĩnh vực về chăm
sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân.
23. Quản lý tài chính, tài sản được giao và tổ chức thực hiện ngân sách được phân bổ theo
quy định của pháp luật.
- Cơ quan Bộ y tế
Các tổ chức giúp Bộ trưởng thực hiện chức năng quản lý nhà nước:
1. Vụ Điều trị
13


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
2. Vụ YHCT
3. Vụ Sức khoẻ sinh sản
4. Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế
5. Vụ Khoa học và Đào tạo
6. Vụ Hợp tác quốc tế
7. Vụ Kế hoạch - Tài chính
8. Vụ Pháp chế
9. Vụ Tổ chức cán bộ
10. Văn phòng
11. Thanh tra
12. Cục Y tế dự phòng và Phòng chống HIV/AIDS
13. Cục Quản lý Dược Việt Nam
14. Cục An toàn vệ sinh thực phẩmCác đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ gồm có các bệnh viện
trung ương, viện nghiên cứu có giường và không giường, các trường đào tạo nhà xuất bản…
(Bảng 2 phần phụ lục)
1. BV Hữu nghị
2. BV Thống nhất

3. BV C Đà Nẵng
4. BV E
5. BV Đa khoa Trung ương Thái Nguyên
6. BV Đa khoa Trung ương Huế
7. BV Chợ Rẫy
8. BV Bạch Mai
9. BV Hữu nghị Việt - Đức
10. BV K
11. BV Nội tiết
12. BV Tâm thần Trung ương 1 (Thường Tín - Hà Tây)
13. BV Tâm thần Trung ương 2 (Biên Hoà- Đồng Nai)
14. BV Điều dưỡng - Phục hồi chức năng Trung ương (Sầm Sơn - Thanh Hoá)
15. BV Nhi Trung ương
14


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
16. BV Phụ - Sản Trung ương
17. BV YHCT Trung ương
18. BV Châm cứu
19. BV Lao và Bệnh phổi Trung ương
20. BV Mắt Trung ương
21. BV Tai - Mũi - Họng Trung ương
22. BV Răng - Hàm - Mặt TP HCM
23. Viện Y học Biển
24. Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương
25. Viện Vệ sinh y tế công cộng TP HCM
26. Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên
27. Viện Pasteur TP HCM

28. Viện Pasteur Nha Trang
29. Viện SR- KST - Côn trùng Trung ương
30. Viện SR - KST - Côn trùng Quy Nhơn
31. Viện SR - KST - Côn trùng TP HCM
32. Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường
33. Viện Dinh dưỡng
34. Viện Dược liệu
35. Viện Giám định Y khoa
36. Viện Y pháp Trung ương
37. Viện Chiến lược và Chính sách y tế
38. Trường Đại học Y Hà Nội
39. Trường Đại học Dược Hà Nội
40. Đại học Y - Dược TP HCM
41. Trường Đại học Y Thái Bình
42. Trường Đại học Y Hải Phòng
43. Trường Đại học Y tế công cộng
44. Trường Đại học Răng Hàm Mặt
45. Trường Đại học Y - Dược Cần Thơ
15


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
46. Trung tâm tin học
47. Báo Sức khoẻ và Đời sống
48. Tạp chí Y học thực hành
49. Tạp chí Dược học.
Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Nội vụ xây dựng đề án sắp xếp lại các
đơn vị sự nghiệp khác trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.
b. Tổ chức Y tế địa phương và y tế ngành [4]

Tổ chức địa phương gồm có các Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các đơn vị
trực thuộc Sở Y tế, phòng Y tế huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và các trạm y tế xã
phường, thị trấn.
• Sở Y tế:

- Vị trí, chức năng:
Sở Y tế là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau
đây gọi chung là UBND cấp tỉnh) có chức năng tham mưu, giúp UBND cấp tỉnh thực hiện
chức năng quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh về chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân,
gồm: y tế dự phòng, khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, y dược học cổ truyền, thuốc
phòng chữa bệnh cho người, mỹ phẩm ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, an toàn vệ sinh
thực phẩm, trang thiết bị y tế về các dịch vụ công thuộc ngành Y tế thực hiện một số nhiệm
vụ, quyền hạn theo sự uỷ quyền của UBND cấp tỉnh và theo quy định của pháp luật.
Sở Y tế chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và hoạt động của UBND cấp tỉnh,
đồng thời chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra về chuyên môn, nghiệp vụ của Bộ
Y tế.
- Nhiệm vụ và quyền hạn
Trình UBND cấp tỉnh ban hành các quyết định, chỉ thị về công tác bảo vệ, chăm sóc và
nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới thuộc phạm vi quản lý của địa phương
và phân cấp của Bộ Y tế.
+ Trình UBND cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch, kế hoạch dài hạn, 5 năm và hàng năm, các
chương trình, dự án thuộc lĩnh vực quản lý của Sở phù hợp với quy hoạch tổng thể phát
triển kinh tế - xã hội của địa phương, quy hoạch phát triển ngành của Bộ Y tế.
+ Trình UBND cấp tỉnh việc phân công, phân cấp hoặc uỷ quyền quản lý công tác bảo vệ,
chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân đối với UBND huyện, quận, thị xã, thành phố
thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện) và các đơn vị sự nghiệp y tế theo quy định
của pháp luật.
+ Trình UBND cấp tỉnh quy hoạch mạng lưới khám, chữa bệnh, mạng lưới y tế dự phòng
để Chủ tịch UBND cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định phù hợp với
định hướng quy hoạch phát triển ngành y tế.

+

16


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
+

+

+

+

+

+

+

+

Tổ chức chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và chịu trách nhiệm về việc thực hiện các văn bản
quy phạm pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án y tế đã được phê duyệt
công tác truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về bảo vệ, chăm sóc và
nâng cao sức khoẻ nhân dân.
Về y tế dự phòng: Trình UBND cấp tỉnh quy chế, giải pháp huy động, quản lý, sử dụng
các nguồn lực để thực hiện công tác y tế dự phòng và phòng, chống dịch bệnh tại địa
phương chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt. Chỉ đạo, kiểm tra,

giám sát các hoạt động về sức khoẻ môi trường, sức khoẻ trường học, sức khoẻ lao
động, vệ sinh nguồn nước ăn uống, quản lý bệnh nghề nghiệp và dinh dưỡng cộng đồng
trên địa bàn tỉnh. Làm thường trực về lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS của Ban chỉ
đạophòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm tỉnh.
Về khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng: Trình UBND cấp tỉnh quy hoạch mạng lưới
khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, giám định trên địa bàn tỉnh để UBND trình Hội
đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định theo thẩm quyền. Quy định các điều kiện, tiêu chuẩn
chuyên môn, kỹ thuật về khám, chữa bệnh, chăm sóc, điều dưỡng, phục hồi chức năng,
giám định, chỉnh hình, thẩm mỹ, chăm sóc sức khoẻ sinh sản và thực hiện dịch vụ kế
hoạch hoá gia đình trên cơ sở quy định, hướng dẫn của Bộ Y tế theo phân cấp và theo
phân tuyến kỹ thuật
Về thuốc và mỹ phẩm: Tổ chức thực hiện, kiểm tra, thanh tra và xử lý các vi phạm trong
việc thực hiện các quy định, quy trình chuyên môn về thuốc, vắc xin, sinh phẩm y tế và
mỹ phẩm lưu hành trên địa bàn tỉnh. Cấp, đình chỉ, thu hồi chứng chỉ hành nghề chứng
nhận đủ điều kiện hành nghề dược, vắc xin, sinh phẩm y tế tư nhân giấy phép lưu hành,
giới thiệu thuốc, mỹ phẩm trên địa bàn tỉnh theo phân cấp và theo quy định của pháp
luật.
Về an toàn vệ sinh thực phẩm: Trình UBND cấp tỉnh chương trình hành động, quyết
định các biện pháp bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trên địa bàn tỉnh và tổ chức triển
khai thực hiện. Hướng dẫn, đôn đốc kiểm tra, thanh tra và xử lý các vi phạm quy định về
an toàn vệ sinh thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn
tỉnh theo quy định của pháp luật.
Về trang thiết bị và công trình y tế: Trình UBND cấp tỉnh kế hoạch đầu tư, nâng cấp
trang thiết bị và công trình y tế thuộc nguồn ngân sách nhà nước theo tiêu chuẩn chuyên
môn, kỹ thuật của Bộ Y tế…
Về đào tạo cán bộ y tế: Trình UBND cấp tỉnh kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân
lực y tế và đề xuất các chính sách, giải pháp hỗ trợ đào tạo và sử dụng nhân lực y tế của
địa phương. Quản lý các trường đào tạo cán bộ y tế theo sự phân công của UBND cấp
tỉnh chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các quy định về chương trình
đào tạo cán bộ y tế theo quy định của pháp luật.

Trình UBND cấp tỉnh quyết định thành lập, sáp nhập, giải thể, xếp hạng các đơn vị sự
nghiệp y tế trên địa bàn tỉnh theo phân cấp và theo quy định của pháp luật.

17


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
Chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra và xử lý các vi phạm trong việc thực
hiện các quy định, quy trình về chuyên môn, nghiệp vụ đối với các đơn vị sự nghiệp y tế
thuộc lĩnh vực quản lý của Sở.
+ Giúp UBND cấp tỉnh quản lý nhà nước đối với các Hội và tổ chức phi chính phủ trong
lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân ở địa phương theo quy định
của pháp luật.
+ Nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ xây dựng hệ thống thông tin,
lưu trữ tư liệu về các lĩnh vực quản lý của Sở.
+ Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân
dân theo quy định của pháp luật và sự chỉ đạo của UBND cấp tỉnh.
+ Trình UBND cấp tỉnh chương trình, kế hoạch cải cách hành chính, xã hội hoá hoạt động
bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện sau
khi được phê duyệt.
+ Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Y tế huyện để trình UBND cấp
tỉnh ban hành theo thẩm quyền và chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra về chuyên môn,
nghiệp vụ đối với Phòng Y tế.
+ Thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng, tiêu cực và xử lý các vi phạm
pháp luật về các lĩnh vực y tế dự phòng, khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, y dược
học cổ truyền, thuốc phòng chữa bệnh cho người, mỹ phẩm ảnh hưởng đến sức khoẻ con
người, an toàn vệ sinh thực phẩm, trang thiết bị y tế theo quy định của pháp luật.
• Phòng y tế
+

- Chức năng: Phòng Y tế là cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là UBND cấp huyện) thực hiện chức năng quản lý nhà
nước về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trên địa bàn huyện, gồm: y tế dự
phòng, khám, chữa bệnh, phục hồi chức năng, y dược học cổ truyền, thuốc phòng chữa
bệnh cho người, mỹ phẩm ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, an toàn vệ sinh thực phẩm,
trang thiết bị y tế thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo phân cấp của UBND cấp tỉnh
và uỷ quyền của Sở Y tế. Phòng Y tế chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công
tác của UBND cấp huyện, đồng thời chịu sự chỉ đạo, kiểm tra về chuyên môn, nghiệp vụ
của Sở Y tế.
- Nhiệm vụ và quyền hạn: Phòng Y tế thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn quản lý nhà nước
về y tế trên địa bàn huyện theo hướng dẫn của UBND cấp tỉnh tham mưu cho Chủ tịch
UBND cấp huyện chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác vệ sinh phòng bệnh, vệ sinh môi
trường quản lý các trạm y tế xã, phường, thị trấn và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn
khác theo sự uỷ quyền của Sở Y tế.

2.3 Mục tiêu phát triển

18


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
Sức khoẻ là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội. Bảo vệ, chăm sóc và nâng
cao sức khoẻ nhân dân là hoạt động nhân đạo, trực tiếp bảo đảm nguồn nhân lực cho sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là một trong những chính sách ưu tiên hàng đầu của
Đảng và Nhà nước. Đầu tư cho lĩnh vực này là đầu tư phát triển, thể hiện bản chất tốt đẹp của
chế độ.
Chính vì thế mà đất nước ta đã có những mục tiêu cho việc nâng cao hệ thống y tế Việt Nam.
Cụ thể [5]

Đó là “Giảm tỷ lệ mắc bệnh, tật và tử vong, nâng cao sức khoẻ, tăng tuổi thọ, cải thiện chất
lượng giống nòi, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, chất lượng nguồn nhân lực, hình
thành hệ thống chăm sóc sức khỏe đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở và thói quen giữ gìn sức
khỏe của nhân dân, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.”
Để thực hiện được những mục tiêu đó, Bộ Y tế đã đề ra những chỉ tiêu cụ thể cần đạt được
trong năm 2017 (Phụ lục bảng 1)
Trong báo cáo chung tổng quan y tế hằng năm (JAHR: Joint Annual Health Review). Hội thảo
chiến lược ngành y tế 2011-2020 tổ chức tại Đồ Sơn – Hải Phòng ngày 6-7/5/2011 có đề cập
đến các mục tiêu [6]:
- Mục tiêu tổng quát: “Bảo đảm mọi người dân được hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ
ban đầu, mở rộng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế có chất lượng. Mọi người đều được
sống trong cộng đồng an toàn, phát triển tốt về thể chất và tinh thần. Giảm tỷ lệ mắc bệnh,
nâng cao thể lực, tăng tuổi thọ và cải thiện chất lượng dân số.”
- Mục tiêu cụ thể:
+ Giảm tỷ lệ mắc bệnh, tử vong và tàn tật; khống chế các bệnh truyền nhiễm, các bệnh
gây dịch thường gặp và mới nổi, không để dịch lớn xẩy ra. Giữ vững thành quả thanh
toán bại liệt, loại trừ uốn ván sơ sinh, loại t rừ bệnh sởi, mở rộng việc sử dụng vắc xin để
phòng ngừa các bệnh khác. Hạn chế, tiến tới kiểm soát các yếu tố nguy cơ của các bệnh
không lây nhiễm, bệnh tật học đường, các bệnh liên quan đến môi trường, lối sống, hành
vi, an toàn vệ sinh thực phẩm, dinh dưỡng. Đẩy mạnh chăm sóc sức khỏe theo hướng
toàn diện, chú trọng dự phòng tích cực và chủ động, sàng lọc phát hiện sớm và điều trị
kịp thời bệnh tật.
+ Nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh và phục hồi chức năng ở tất cả các
tuyến. Đẩy nhanh tốc độ phát triển y tế chuyên sâu song song/đồng thời với y tế phổ cập.
Mở rộng dịch vụ KCB cho y tế cơ sở. Tăng cường kết hợp y học hiện đại với y học cổ
truyền, dự phòng và điều trị. Phát triển y tế tư nhân/ngoài công lập, phối hợp công-tư.
Nâng cao chất lượng dân số, duy trì mức sinh thấp hợp lý, đáp ứng đủ nhu cầu kế hoạch
hoá gia đình của người dân, tăng khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe sinh sản có chất
lượng, kiểm soát tốc độ tăng tỷ số giới tính khi sinh; tăng cường lồng ghép các yếu tố về

dân số vào hoạch định chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội ở các cấp, các
ngành.
19


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
+ Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực y tế cả về số lượng và chất lượng, phát triển nhân
lực y tế có trình độ cao nhằm đáp ứng tốt nhu cầu của ngành Y tế; tăng cường nhân lực y
tế cho khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa và một số chuyên khoa (cận lâm
sàng, y tế dự phòng, nhi, truyền thông và tư vấn sức khỏe…). Bảo đảm cân đối giữa đào
tạo và sử dụng cán bộ y tế.
+ Đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính ngành y tế, tăng nhanh đầu tư công cho y
tế, phát triển BHYT toàn dân, điều chỉnh phân bổ và sử dụng tài chính y tế để tăng hiệu
quả.
+ Bảo đảm cung ứng đủ thuốc, vắc-xin, sinh phẩm y tế và trang thiết bị y tế có chất
lượng với giá cả hợp lý cho nhu cầu phòng bệnh, khám chữa bệnh của nhân dân; sử
dụng thuốc hợp lý, an toàn và có hiệu quả; tăng cường hiệu quả quản lý và sử dụng trang
thiết bị y tế.
+ Nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách y tế, đẩy mạnh
cải cách hành chính, phát triển hệ thống thông tin y tế; tăng cường giám sát, đánh giá,
thanh tra, kiểm tra để đáp ứng nhu cầu đổi mới và phát triển ngành y tế.

20


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG

3.1 Thành tựu nền y tế đã đạt được
Về các thành tựu nổi bật năm 2016 [7]
- Đổi mới, đột phá và triển khai đồng bộ các giải pháp hướng tới sự hài lòng của người
bệnh, tập trung vào việc:
+ Đổi mới toàn diện phong cách, thái độ phục vụ của nhân viên y tế đối với người bệnh
+ Xây dựng cơ sở y tế xanh – sạch – đẹp
+ Tăng cường quản lý các dịch vụ từ bên ngoài vào BV, các dịch vụ phi y tế. Kết quả
đã có sự chuyển biến rõ rệt tại các BV, từ tư duy “phục vụ” sang “cung cấp dịch vụ”, bước
đầu được người dân đánh giá cao, được VTV bình chọn là 1 trong 10 sự kiện tiêu biểu trong
năm 2016
- Chỉ số cải cách hành chính của Bộ do Chính phủ công bố đã tăng 09 bậc so với 2015, từ
xếp thứ 17/19 bộ, ngành lên thứ 8/19 bộ, ngành
- Tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 81,7%, vượt mục tiêu Quốc hội giao (76%) là 5,7%, vượt
mục tiêu Thủ tướng Chính phủ giao (79%) là 2,7%, đã đạt được mốc >80% dân số tham gia
BHYT vào năm 2020
- Với mục tiêu phục vụ, mang lại hạnh phúc cho nhân dân nhất là những gia đình, phụ nữ
không có khả năng sinh đẻ, Bộ Y tế đã triển khai ngay và hoàn thành việc xây dựng các văn
bản về mang thai hộ theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình sửa đổi năm 2014, đầu
năm 2016 đã có em bé đầu tiên ra đời bằng phương pháp mang thai hộ tại nước ta, đến nay
đã có hơn 30 trường hợp đã sinh con trong số 200 hồ sơ mang thai hộ được duyệt và thực
hiện.
- Đưa tiền lương vào giá dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT tại 36 tỉnh, thành phố, trong đó có
Hà Nội, TP Hồ Chí Minh theo lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ công, góp phần giảm số
người hưởng lương từ ngân sách nhà nước, tái cơ cấu phân bổ ngân sách, chuyển ngân sách
cấp cho BV sang hỗ trợ người dân tham gia BHYT để thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân.
- Đề án xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới được Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 2348/QĐ-TTg ngày 05/12/2016, làm cơ sở quan trọng
để củng cố, đổi mới tổ chức bộ máy, cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, phát triển nguồn
nhân lực để nâng cao năng lực cung ứng và chất lượng dịch vụ của mạng lưới y tế cơ sở,
nâng cao hiệu quả hoạt động của trạm y tế xã, thực hiện theo dõi, quản lý sức khỏe đến từng

người dân.
- Sản xuất thành công vắc xin phối hợp sởi – rubella và dự kiến đưa vào Tiêm chủng mở
rộng từ năm 2017.
- Lần đầu tiên tại Việt Nam, thực hiện phẫu thuật nội soi bằng robot cho người lớn.
- Bộ mã danh mục dùng chung trong quản lý khám, chữa bệnh và thanh toán BHYT được
xây dựng và triển khai rộng rãi, hoàn thành việc kết nối liên thông cơ sở dữ liệu giữa cơ sở
21


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
khám, chữa bệnh với cơ quan BHXH nhằm quản lý đầy đủ, chính xác thông tin về người
bệnh và thuận lợi trong thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT
- Tiếp tục hội nhập sâu rộng với Quốc tế và Việt Nam được bầu vào Ban chấp hành của Tổ
chức y tế thế giới, nâng cao vị thế của Việt Nam và tạo điều kiện cho ngành y tế tiếp nhận
các hỗ trợ về tài chính, kỹ thuật.
3.2 Những bất cập và yếu kém [5]
- Hệ thống y tế chậm đổi mới, chưa thích ứng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa và sự thay đổi của cơ cấu bệnh tật
- Chất lượng dịch vụ y tế chưa đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của nhân dân điều kiện
chăm sóc y tế cho người nghèo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số còn nhiều khó
khăn.
- Năng lực sản xuất và cung ứng thuốc còn yếu, giá thuốc chữa bệnh còn cao so với thu
nhập của nhân dân.
- Tổ chức và hoạt động của y tế dự phòng còn nhiều bất cập.
- Một bộ phận nhân dân chưa hình thành được ý thức và thói quen tự bảo vệ, chăm sóc và
nâng cao sức khoẻ.
- Vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm chưa được kiểm soát chặt chẽ.
- Những việc làm vi phạm đạo đức nghề nghiệp của một số cán bộ y tế chậm được khắc
phục.

Nguyên nhân chính của những yếu kém trên là do:
- Quản lý nhà nước trong lĩnh vực y tế còn nhiều bất cập, một số chính sách về y tế không
còn phù hợp nhưng chậm được sửa đổi hoặc bổ sung việc quản lý hoạt động khám, chữa
bệnh và hành nghề y dược tư nhân chưa chặt chẽ.
- Đầu tư của Nhà nước cho y tế còn thấp, phân bổ và sử dụng nguồn lực chưa hợp lý, kém
hiệu quả.
- Chưa có những giải pháp hữu hiệu để huy động các nguồn lực từ cộng đồng và xã hội cho
công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe.
- Đội ngũ cán bộ y tế còn thiếu và yếu, cơ cấu chưa hợp lý, chế độ đãi ngộ chưa thỏa đáng.
- Một số cấp uỷ đảng và chính quyền chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác
bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, nhiều nơi còn trông chờ vào bao cấp của
Nhà nước.
3.3 Những thách thức với hệ thống y tế [5]
Bên cạnh những yếu tố chủ quan thể hiện qua những bất cập và yếu kém của ngành y tế thì
còn có những yếu tố khách quan ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của nền y tế Việt
Nam. Đó chính là nhưng thách thức to lớn mà tất cả đất nước nói chung và ngành y tế nói
22


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế
riêng phải đối mặt. C ụ thể cũng được đề cập đến trong nghị quyết số 46 NQ/TW ngày
23/02/2005 về công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe và nâng cao sức khỏe nhân dân trong
tình hình mới:
- Nhiều vấn đề xã hội mới phát sinh như ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội đang ảnh
hưởng xấu đến sức khỏe của nhân dân chênh lệch về thu nhập trong nhân dân đang đặt ra
những thách thức lớn về bảo đảm công bằng trong khám, chữa bệnh mặt trái của kinh tế thị
trường có nguy cơ làm phai mờ giá trị đạo đức cao quí của người thầy thuốc.
- Quy mô dân số của nước ta những năm tới vẫn tiếp tục tăng, nhu cầu chăm sóc sức khoẻ
của nhân dân ngày càng cao và đa dạng, trong khi khả năng đáp ứng của hệ thống y tế còn

hạn chế.
- Chi phí cho chăm sóc sức khoẻ ngày càng lớn, trong khi về cơ bản nước ta vẫn còn là một
nước nghèo, đầu tư cho công tác chăm sóc sức khoẻ còn thấp.
- Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế vừa đem lại những cơ hội thuận lợi, đồng thời
cũng đặt nước ta trước những nguy cơ bị lây truyền các bệnh dịch nguy hiểm và những
thách thức trong lĩnh vực sản xuất thuốc và ứng dụng công nghệ cao trong y tế.
3.4. Hình ảnh thực tế của nền y tế Việt Nam
Thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nói lên những hạn chế của ngành y tế nước ta
trong bài báo của báo điện tử VNEpress.net. [8] Gồm có:
- Tình trạng quá tải bệnh viện.
- Sai sót y khoa.
- Bất cập trong quản trị bệnh viện.
- Hạn chế về cải cách thủ tục hành chính khám chữa bệnh.
- Tình trạng chậm tiến độ xây dựng một số bệnh viện tuyến trung ương.
- Bất cập trong quản lý dược phẩm, trang thiết bị y tế; dấu hiệu lợi ích nhóm trong mua
sắm thuốc, đấu thầu trang thiết bị y tế.
- Thất thoát trong công tác quản lý bảo hiểm y tế.
- Công tác an toàn thực phẩm chưa được quan tâm đúng mức.
- Mô hình y tế quận, huyện chưa thống nhất, nhiều trạm y tế xã còn tồn tại nhiều bất cập.
Nổi cộm lên rõ nhất là tình trạng quá tải bệnh viện, sai sót trong y khoa và các mô hình y tế cơ
sở còn nhiều bất cập.
3.4.1 Quá tải bệnh viện
Mỗi người dân ai ai cũng mong muốn được chăm sóc sức một cách tốt nhất, nhanh nhất cũng
như chi phí hợp lý. Bên cạnh đó cũng cần đến sự chăm sóc nhiệt tình và chu đáo của cán bộ
nhân viên y tế. Thế nhưng hình ảnh những dòng người đông đúc chen chúc nhau ở các bệnh
23


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

viện, nhiều người phải đến chờ lấy số từ 3-4 giờ sáng, ngồi vật vờ chờ đến lượt được khám…
liệu rằng chất lượng khám chữa bệnh có còn hiệu quả? Một bài báo trên trang báo Tuổi Trẻ
online ngày 31/10/2014 “Khám bệnh …1 phút”; đọc đến tiêu đề không biết mọi người nghĩ
gì? Hẳn rằng 1 phút đó chỉ đủ kịp hỏi tên tuổi bệnh nhân và hỏi được đôi ba câu thì làm sao ra
bệnh, làm sao giải thích kịp cho bệnh nhân bị bệnh gì và điều trị ra sao, diễn tiến như thế nào.
Quá tải bệnh viện đã tạo nên một môi trường khám chữa bệnh bất cập như thế.
Chỉ một từ khóa “quá tải bệnh viện” trên trang chưa đầy 0.5s đã
hiển thị khoảng 2780000 bài viết, thông tin liên quan đến tình trạng quá tải cho thấy đây là
vấn đề đang rất được quan tâm của báo chí và xã hội.

Hình 2: Kết quả từ website www.google.com với từ khóa “quá tải bệnh viện”
Phần đa các bệnh viện quá tải là các bệnh viện lớn, tuyến cuối như BV Ung Bướu, BV Chợ
Rẫy, BV Từ dũ. Ai ai cũng muốn đến đây khám để được chăm sóc tốt, sử dụng những trang
thiết bị máy móc hiện đại. Nhưng đằng sau đó là những hậu quả kéo theo là chất lượng
KCB, môi trường bệnh viện, vấn đề giao tiếp giữa bệnh nhân và nhân viên y tế… bác sĩ
làm việc quá tải nên tỏ ra "lạnh lùng" với bệnh nhân, bác sĩ trở thành "cái máy" khám bệnh
còn bệnh nhân được bác sĩ cho toa về mà không được lời an ủi, dặn dò nào từ "từ mẫu".
Một bài báo trên trang báo Tuổi Trẻ online ngày 5/10/2016 có tựa đề “Bệnh hô hấp vào
mùa: 13 trẻ chung 1 giường!”

24


Khoa Y – ĐHQG TP.HCM
Bài thu hoạch Module Quản lý bệnh viện & Kinh tế y tế

Hình 3: Trẻ em mắc bệnh hô hấp phải nằm 5 bé trên 1 giường ở BV Nhi Đồng 1
Trong bài báo BS Trần Anh Tuấn, trưởng khoa Hô hấp BV Nhi Đồng 1 cho biết “hiện đang là
điểm cao của bệnh hô hấp. Những ngày này, số trẻ nhập viện nằm điều trị tại khoa dao động
400 đến hơn 500 trẻ/ngày, ngày cao nhất có 514 trẻ nằm điều trị, đạt kỷ lục từ trước đến nay,

trong khi số giường bệnh thực tế khoa chỉ có 100 giường.” [9]
Gần đây có bài báo đưa tin điều dưỡng phải cấp cứu bệnh nhân trên sàn nhà, có nhiều tranh
luận về việc đúng sai về quy trình nhưng đó cũng chính là vấn đề quá tải của bệnh viện.
3.4.2 Sai sót y khoa
Trong những năm gần đây những tai biến, những sai sót trong y khoa xuất hiện khá nhiều.
Chắc hẳn ai cũng biết đến sự việc “Mổ nhầm chân ở bệnh viện Việt Đức” đó là bệnh nhân bị
liệt thần kinh mác chung chân trái đã được hội chẩn để mổ nhưng đến khi mổ thid bác sĩ lại
mổ nhầm chân phải và sau khi phát hiện đã mổ chân trái để sửa chữa. Sự việc đó mặc dù hậu
quả không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe bệnh nhân, nhưng đã để lại những tiếng xấu cho đội
ngũ y bác sĩ cũng như ngành y tế.

25