Bài 4. Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô-ma

Bµi 4: C¸c quèc gia cæ ®¹i ph¬ng T©y –
Hy L¹p vµ R« ma


1. Thiên nhiên và đời sống của con
ngời
a. Điều kiện tự
nhiên:
- Địa hình: Ven
biển Địa
Trung
Điều
kiện
tự
Hải, nhiều đảo:
nhiên
+ Thuân
lợi: của
Có
biển- nhiều hải
các
quốc
cảng,
giao gia
thông trên biển
cổ
đạinghề
Địa
dễ dàng,
hàng hải sớm
Trung

Hải có
phát triển.
+ gì
Khó khăn
: Đấtso
khác
canh tác ít và
xấucác
nên chỉ
với
quốc
thích hợp trồng
các cây
lu đại
niên
gia
cổ
-> Luôn phải
nhập
lơng
thực
ph
ơng
Đông?
(từ Tây á, Ai
Cập)
- Khí hậu: Ôn đới
Trong ĐKTN trên, c
- Kĩ thuật: Sử
ở đây đã phát triển

dụng công cụ
bằng sắt

dân
kinh tế
theo hớng nào?


b. Cuộc sống ban đầu:

b.công
Cuộc
- Thủ
sớmsống
phát triển với
nhiều ngành
nghề, trình
độ tinh xảo,
quy mô lớn
- Sớm biết
buôn bán, đi
biển
-> Thúc đẩy lu
thông tiền tệ
- Trồng trọt:
Nho, cam,
táo, ô-liu...


2. Thị quốc Địa Trung Hải

a. Hình thành:
- Do đất đai phân tán và ảnh hởng của nền kinh tế
công thơng.
- Gồm: Thành thị (có phố xá, lâu đài, đền thờ, sân
vận động, nhà hát, bến cảng...) làm trung tâm và
vùng phụ cận để hình thành một nớc nhỏ.
b. Xã hội: Bao gồm các tầng lớp:
- Công dân: Có t cách, quyền công dân
- Kiều dân (dân nơi khác đến): Không có quyền công
dân, phải đóng thuế.
- Nô lệ: Chiếm số đông, không có quyền gì, là tài sản
riêng của chủ nô
c. Chính trị:
- Quyền lực thuộc về Đại hội công dân, bầu ra Hội
đồng 500 ngời để điều hành đất nớc.
- Mọi công dân đợc phát biểu và biểu quyết những
công việc lớn của quốc gia.
=> Thể chế dân chủ chủ nô, dựa trên sự bóc lột tàn
bạo nô lệ.


3. Văn hóa cổ đại Hy Lạp, Rô-ma
a. Lịch và chữ viết:
* Lịch:
Tính đợc một năm
Socó
với365
chữngày
viết 1/4, nên họ

định ra một tháng
lần
l
ợt
có
30
và
31
của
c
dân
cổ
Ngời Hy Lạp và Rôngày, riêng tháng đại
hai có
28 ngày.
ph
ơng
ma đã có tiến bộ
* Chữ viết:
Đông,chữ
gì
về tínhviết
lịch ?
-Phát minh ra hệ của
thống
A, B ,C, ...
ngchữ
ời Hycái
Lạp
( Lúc đầu gồmvà

20Rô-ma
chữ, sau
thêm 6 chữ
có tiến
nữa)
bộ nh thế nào ?
-> hoàn chỉnh, đơn giản, linh hoạt, đợc
dùng phổ biến hiện nay.
-Phát minh ra chữ số La Mã


b. Sự ra đời của khoa học:
- Những hiểu biết khoa học đến đây mới thực sự trở
thành khoa học.
Toán: Ta-lét, Pi-ta-go, ơSoLý:
vớiph
ơng Đông,
clít
ác-si-mét.

văn học Hy Lạp,
Sử: Hê-rô-đốt,
tu-xi-đít
Rô-ma
có
tiến
bộ
- Các nhà khoa học nổi tiếng:
Triết gì?
học: Pla-ton, A-ri-xtốt...

c. Văn học:
- Văn học viết phát triển cao, hình thành các thể loại
văn học: tiểu thuyết, thơ trữ tình, bi kịch, hài kịch
- Xuất hiện những tác phẩm và nhà văn, nhà thơ nổi
tiếng: Hô-me với I-li-át và Ô-đi-xê.


d. Nghệ thuật
Đạt đến độ hoàn mĩ, đậm tính hiện thực
và tính dân tộc
- Kiến trúc:
+ Đền Pác-tê-nông ở Hy Lạp
+ Đấu trờng Cô-li-dê ở Rô-ma
- Điêu khắc: Tợng nữ thần A-tê-na, tợng thần Vệ nữ
Mi-lô, tợng Ngời lực sỹ ném đĩa, ...
* Khái quát văn hóa Hy Lạp Rô-ma:
- Phát triển cao, đạt tới trình độ khái quát hóa
và trừu tợng hóa.
- Có ảnh hởng sâu rộng và lâu dài tới quá trình
phát triển của lịch sử văn minh nhân loại.


* Cơ sở phát triển:
- Điều kiện tự nhiên: Cầu nối giao lu giữa các
vùng,nhiều biển.
- Thời gian hình thành: Muộn -> Tiếp thu, kế thừa
những thành tựu văn hoá của c dân phơng Đông.
sao triển
Hy Lạp
- Hình thành trên cơTại

sở phát
caovà
của trình
Rô-ma có thể phát
độ sản xuất
văn
đtrí
ợc óc, làm
- Tầng lớp chủ nô chỉtriển
chuyên
laohoá
động
chính trị hoặc làm khoanh
học,
nghệ thuật.
thế?
- Thể chế dân chủ cổ đại.


* Bài tập
Lập bảng so sánh về những đặc điểm phát triển
của các quốc gia cổ đại ở phơng Đông và phơng
Tây ( Hy Lạp, Rô-ma ) theo mẫu sau:
Đặc
điểm
Điều kiện
tự nhiên
Kinh tế
Xã hội
Chính

trị
Thành
tựu văn
hoá

Quốc gia cổ đại ph
ơng Đông

Quốc gia cổ đại ph
ơg Tây