Bài 46. Cơ chế điều hòa sinh sản

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Sinh sản hữu tính là gì?
2. Nêu những đặc trưng cơ bản của sinh sản
hữu tính
•

•
•
•
•

TRẢ LỜI
1) Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá
thể
mới qua hình thành và hợp nhất giao tử đực (n)
và
giao tử cái (n) để tạo ra hợp tử (2n), hợp tử phát
triển thành cá thể mới


Câu 2: có 3 đặc trưng cơ bản
1. Hình thành tinh trùng và trứng.
- Quá trình giảm phân của tế
bào sinh tinh và tế bào sinh
trứng.
2. Thụ tinh.
Tinh trùng (n) + trứng (n) -> hợp
tử (2n).
3. Phát triển phôi hình thành cơ
thể mới.
Hợp tử nguyên phân và phân

hoá tế bào -> cơ thể mới.


Bài 46:

CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
I- CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG


1/ Cơ chế điều hòa sinh tinh
Tên Hoocmon
GnRH

Nơi sản xuất

Vai trò

Vùng dưới

Kích thích tuyến yên
tiết FSH và LH
Kích thích ống sinh
tinh sản xuất ra tinh
trùng
Kích thích TB kẽ tiết ra
hoocmon Testostêrôn

đồi
FSH

Tuyến yên

LH

Tuyến yên

Testosteron

Tinh hoàn

Kích thích ống sinh tinh
sản xuất ra tinh trùng


SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Vùng dưới đồi

Kích thích
từ môi trường

GnRH

Tuyến yên
Tinh hoàn

LH

Tế bào kẽ

Testosteron

Ống sinh tinh

FSH

Quan sát sơ đồ
46.1 và cho biết:
- Hoocmôn nào
kích thích sản
sinh tinh trùng?
- Mỗi loại
hoocmôn ảnh
hưởng như thế
nào đến quá trình
sinh tinh?


SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Vùng dưới đồi

Kích thích
từ môi trường

GnRH

Tuyến yên
LH

Tinh hoàn

Tế bào kẽ

Testosteron

Ống sinh tinh

FSH

Quan sát sơ đồ
46.1 và cho biết:
- Khi nồng độ
testostêrôn trong
máu tăng cao,
tinh trùng được
sinh ra quá nhiều
thì quá trình sinh
tinh được điều
chỉnh như thế
nào?


- Khi nồng độ testosteron trong máu tăng
cao, vùng dưới đồi và tuyến yên bị ức chế
=> giảm tiết GnRH, FSH, LH
2/ Cơ chế điều hòa sinh trứng


Tên Hoocmon
GnRH

Nơi sản xuất

Vai trò

Vùng dưới đồi

Kích thích tuyến yên tiết
FSH và LH

TuyÕn yªn

KÝch thÝch nang trøng
phát triển và tiết ơstrogen

LH

TuyÕn yªn

Làm trøng chÝn, rông
và tạo thể vàng

Ostrogen và
Progesteron

Nang trøng
và thÓ vµng

Lµm niªm m¹c tö cung
phát triển dày lên

FSH


SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
Vùng dưới đồi

Kích thích
từ môi trường

GnRH

Quan sát sơ đồ
46.2 và cho biết:
- Hoocmôn nào
kích thích sản
sinh trứng?
- Mỗi loại
hoocmôn ảnh
hưởng như thế
nào đến quá
trình sinh
trứng?

Tuyến yên
FSH

LH

Thể vàng
Nang trứng

Ơstrôgen
Prôgestêrôn


SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
Vùng dưới đồi

Kích thích
từ môi trường

Quan sát sơ đồ
và cho biết:

GnRH

Tuyến yên
FSH

- Khi nồng độ
ơstrogen
và
progesteron
tăng lên cao sẽ
dẫn đến điều gì?

Ức Chế

LH

Thể vàng
Nang trứng

Ơstrôgen
Prôgestêrôn


- Khi nồng độ ơstrogen và progesteron
tăng lên cao => vùng dưới đồi và tuyến yên
bị ức chế => GnRH, FSH, LH giảm tiết
- Nồng độ hoocmon sinh dục biến động
theo chu kì nên quá trình phát triển, chín và
rụng trứng cũng theo chu kì
- Các loài động vật khác nhau có chu kì
trứng chín và rụng khác nhau
VD: Ở người, trung bình 28 ngày có 1 trứng
chín và rụng; trâu 25 ngày, chuột 5 ngày


SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
Vùng dưới đồi

Kích thích
từ môi trường

Nếu trứng
không được thụ
tinh thì hiện
tượng nào có
thể xảy ra ở

người?
Hãy giải thích
cơ chế tránh
thai của thuốc
có chứa
ơstrôgen và
prôgestêron?

GnRH

Tuyến yên
FSH

LH

Thể vàng
Nang trứng

ơtrôgen
Prôgestêrôn


II- Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống đến
quá trình sinh tinh và sinh trứng
- Căng thẳng thần kinh kéo dài, sợ hãi, lo âu, buồn
phiền kéo dài rối loạn chín và rụng trứng, giảm sản
sinh tinh trùng.
- Sự hiện mùi con đựcthần kinh và nội tiết => ảnh
hưởng đến quá trình phát triển, chín và rụng trứng và
hành vi sinh dục của con cái

- Thiếu ăn, suy dinh dưỡng, chế độ ăn uống không hợp
lí, nghiện thuốc lá, nghiện rượu, ma túy  ảnh hưởng
đến sinh tinh và sinh trứng.


BÀI TẬP CŨNG CỐ
1- Khi phô n÷ mang thai, mét sè
hoocm«n duy tr× nång ®é ë møc cao,
sè kh¸c duy tr× ë møc thÊp :
FSH
A thấp
B thấp

LH
thấp
thấp

Ơstrôgen Prôgestêrôn
cao
cao
cao
thấp

C thấp
D cao
E cao

cao
cao
cao

cao
thấp
thấp

cao
thấp
cao


2. Rối loạn sản xuất hoocmon FSH, LH và
testostêrôn có ảnh hưởng đến quá
trình sản sinh tinh trùng hay không? Vì
sao?
- Có. Vì:
+ FSH kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh
trùng.
+ LH kích thích tế bào kẽ tiết testostêrôn.
testostêrôn kích thích phát triển ống sinh
tinh sản sinh tinh trùng.


3. Quá trình sản xuất hoocmon FSH, LH,
ơstrôgen và prôgestêron bị rối loạn có
ảnh hưởng đến quá trình sản sinh
trứng hay không? Vì sao?
- Có. Vì:
+ FSH, LH kích thích phát triển nang
trứng,làm cho trứng chín và rụng.
Nồng độ ơstrôgen và prôgestêron

trong máu có tác dụng lên qt sản xuất
FSH, LH của tuyến yên  ảnh hưởng
đến qt sản sinh trứng.