Bài 32. Hợp chất của sắt

o
H

1050

H


Chương

7

SẮT VÀ MỘT SỐ
KIM LOẠI QUAN TRỌNG
(Tiết 53)

Bài

32

HỢP CHẤT CỦA SẮT

Năm häc: 20112012.


I. HỢP CHẤT SẮT (II)
Tính chất hoá học đặc trưng hợp chất sắt (II) là tính khử
Fe2+ → Fe3+ + 1e
Fe2+
Fe0

Ngoài ra :

Fe2+ + 2e → Fe

Fe3+


I. HỢP CHẤT SẮT (II)
1. Sắt (II) oxit FeO
- Chất rắn màu đen, không có trong tự nhiên
- Tác dụng với axit HNO3
t
+2
+5
+3
+2
3 FeO + 10 HNO3(loãng) → 3Fe(NO3)3 + NO↑ + 5H2O
0

Phương trình ion rut gọn:

3FeO + NO +10H → 3Fe + NO ↑ +5H 2O
3

+

3+


I. HỢP CHẤT SẮT (II)

1. Sắt (II) oxit FeO
- Điều chế FeO: dùng H2 hoặc CO khử Fe2O3 ở 500oC

Fe2O3 + CO

t0

→

2FeO

+ CO2↑


I- HỢP CHẤT SẮT (II)
2. Sắt (II) hiđroxit : Fe(OH)2
 Chất rắn màu trắng hơi xanh, không tan trong nước
 Ở nhiệt độ thường, không khí (có oxi và hơi nước) oxh
nhanh chóng Fe(OH)2 → Fe(OH)3.
+2
+3
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3 ↓
Màu trắng hơi xanh

Màu nâu đỏ

 Điều chế : dung dịch muối Fe(II) + dd kiềm
FeCl2 + 2NaOH → Fe(OH)2↓ + 2NaCl
Fe2+ + 2OH- → Fe(OH)2↓

I- HỢP CHẤT SẮT (II)
3. Muối sắt (II)
- Đa số muối sắt (II) tan trong nước, khi kết tinh ở dạng
ngậm nước.
thí dụ : FeSO4.7H2O ; FeCl2.4H2O…
- Muối sắt (II) dễ bị oxi hoá thành muối sắt (III)
+2
0
+3
2 FeCl2 + Cl2 → 2 FeCl3
- Điều chế muối sắt (II): Cho Fe (hoặc FeO; Fe(OH)2) tác dụng với
axit ( HCl , H2SO4 loãng …) thu đựơc muối sắt (II)
FeO
+ 2HCl →
Fe(OH)2 + 2HCl →

FeCl2 + H2 O
FeCl2

+ 2H2O


II- HỢP CHẤT SẮT (III) :
Fe2+

Fe0

Fe3+

Fe3+ + 1e → Fe2+
Fe3+ + 3e → Fe
⇒ Tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất sắt (III) là tính oxh


II. HỢP CHẤT SẮT (III)
1. Sắt (III) oxit Fe2O3
- Là chất rắn màu đỏ nâu, không tan trong nước. Trong
tự nhiên có dưới dạng quặng hemantit
- Là oxit bazơ nên dễ tan trong dung dịch axit mạnh
Fe2O3 + 6HCl →

2FeCl3 + 3H2O

- Bị CO, H2 khử ở nhiệt độ cao
Fe2O3 + 3 CO
- Điều chế Fe2O3

toc

→

2 Fe + 3 CO2↑

t0
2Fe(OH)3 → Fe2O3 + 3H2O


II. HỢP CHẤT SẮT (III)
2. Sắt (III) hiđroxit : Fe(OH)3

- Là chất rắn màu nâu đỏ, không tan trong nước nhưng
dễ tan trong dung dịch axit.
Fe(OH)3 + 3HNO3 →

Fe(NO3)3 + 3H2O

- Phân hủy ở nhiệt độ cao
t0
2Fe(OH)3 → Fe2O3 + 3H2O
- Điều chế : cho dd muối Fe(III) + dd kiềm
FeCl3 + 3NaOH → Fe(OH)3↓ + 3NaCl
Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3↓


II. HỢP CHẤT SẮT (III)
3. Muối sắt (III)
- Đa số muối sắt (III) tan trong nước, khi kết tinh ở dạng
ngậm nước.
thí dụ : Fe2(SO4 )3.9H2O ; FeCl3.6H2O…
- Muối sắt (III) có tính oxi hoá dễ bị khử thành muối sắt (II)
+3

2 FeCl3 +
+3

0

2 FeCl3 + Cu

0

Fe
→

→
+2

+2

3 FeCl2

2 FeCl2

+2

+ CuCl2


BÀI TẬP
1) Hoàn thành chuỗi biến hóa sau:
0

(1)

Fe

+2

FeCl2

(2)

+3

FeCl3

(3)

+2

FeCl2

Xác định sự thay đổi số oxi hóa và vai trò của sắt trong
chuỗi phản ứng trên
(1) Fe +

2HCl

t0

FeCl2 + H2

(2) 2FeCl2 + Cl2

2FeCl3

(3) 2FeCl3 + Fe

3FeCl2

0

+2

Fe, Fe : chất khử

+3

Fe: chất oxi hóa


BÀI TẬP

2) Cho các dung dịch mất nhãn gồm: FeCl2, FeCl3, MgCl2.
Phân biệt chúng bằng phương pháp hóa học

- Trích các mẫu thử và nhỏ dung dịch NaOH vào các
mẫu thử
- Nếu có kết tủa nâu đỏ là FeCl3:
FeCl3 + 3NaOH

Fe(OH)3↓ + 3NaCl

- Nếu có kết tủa trắng rồi để lâu chuyển thành màu nâu
đỏ là FeCl2:
FeCl2 + 2NaOH

Fe(OH)2↓ + 3NaCl

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O

- Nếu có kết tủa trắng là MgCl2:
MgCl2 + 2NaOH

4Fe(OH)3

Mg(OH)2 ↓ + 3NaCl


BÀI TẬP
Viết PTHH thực hiện chuyển hóa sau:

Fe

Fe

2+

Fe

3+