Bài 46. Bài tập về khúc xạ ánh sáng và phản xạ toàn phần

TRƯỜNG THPT hßn gai
TỔ VẬT LÝ - KỸ THUẬT

GIÁO ÁN
VẬT LÝ 11 – NÂNG CAO
Tiết 69

Giáo viên: Ng« Mai Thi


Bài 46
BÀI TẬP VỀ khóc x¹ ¸nh
s¸ng vµ ph¶n x¹ toµn
phÇn


¤n tËp lý thuyÕt
Hiện
tượng

Các khái
niệm

Định nghĩa
Định luật
ánh sáng Nguyên nhân
Khúc xạ

Biểu thức

n2 V1

sin i
= n21 = =
sin r
n1 V2
n1sini = n2sinr
n1 sini1 =n2sini2 =n3sini3 = ..

Phản
xạ toàn
phần

Định nghĩa
Điều kiện

Gãc tíi giíi h¹n :

n2
sin igh =
n1


II. Bài tập
Bài 1 :Một chậu chứa một lớp nớc dày
30cm ,chiết suất của nớc là 4/3
a.Chiếu một chùm tia sáng song song tới
mặt nớc góc tới 450 .Tính góc lệch hợp
bởi chùm tia khúc xạ và chùm tia tới
b.Mắt ở trong không khí ,nhìn xuống
đáy chậu sẽ thấy đáy chậu cách mặt nớc
một đoạn bao nhiêu .

c.Thả một miếng gỗ mỏng hình tròn ở
tâm O cắm vuông góc một đinh OA dài
9cm sao cho đinh nằm trong nớc .Tìm


II. Bài
tập
Bài 1 :Một chậu
chứa một lớp nớc
dày 30cm ,chiết
suất của nớc là
4/3
a.Chiếu một
chùm tia sáng
song song tới
mặt nớc góc tới
450 .Tính góc
lệch hợp bởi chùm
tia khúc xạ và


II. Bài tập
Bài 1 :Một chậu
chứa một lớp nớc
dày 30cm ,chiết
suất của nớc là 4/3
b.Mắt ở trong
không khí ,nhìn
xuống đáy chậu
sẽ thấy đáy chậu

cách mặt nớc một
đoạn bao nhiêu .


Bài 1 :Một chậu chứa
một lớp nớc dày 30cm
,chiết suất của nớc là
4/3
c.Thả một miếng gỗ
mỏng hình tròn.ở
tâm O cắm vuông
góc một đinh OA dài
9cm sao cho đinh
nằm trong nớc .Tìm
bán kính nhỏ nhất

O

A

I


II. Bài tập

Bài 2 : Một vật AB thẳng cao 5cm
đặt song song với một bản thuỷ tinh
hai mặt song song chiết suất 2,5 bề
dày là 12cm .Vật AB cách bản 24cm .
a.Vẽ đờng đi của một tia sáng xuất

phát từ đỉnh A của vât tới bản dới
góc tới 600 và đi qua bản .
b.Xác định vị trí và độ lớn của ảnh
AB của vật AB cho bởi bản mặt song


II. Bài tập

II. Bài tập

Bài 2 : Một vật AB
thẳng cao 5cm
đặt song song với
một bản thuỷ tinh
hai mặt song
song chiết suất
2,5 bề dày là
12cm .Vật AB cách
bản 24cm
a.Vẽ đờng đi của
một tia sáng xuất
phát từ đỉnh A
của vât tới bản dới


II. Bài tập
Bài 2 : Một vật
AB thẳng cao
5cm đặt song
song với một bản

thuỷ tinh hai
mặt song song
chiết suất 2,5
bề dày là 12cm
Vật AB cách bản
24cm .
b.Xác định vị
trí và độ lớn của
ảnh AB của vật


Phơng pháp giải bài tập
Phơng pháp chung : Đọc đề ;
tóm tắt đổi đơn vị ; phân
tích hiện tợng vật lý vẽ hình ;
vận dụng các kiến thức đã học
để giải quyết yêu cầu của bài
Các dạng bài tập


II. Bài
tập
Bài 1 :Một chậu
chứa một lớp nớc
dày 30cm ,chiết
suất của nớc là
4/3
a.Chiếu một
chùm tia sáng
song song tới

mặt nớc góc tới
450 .Tính góc
lệch hợp bởi chùm
tia khúc xạ và


n2 >n1
i

n1
D

n2

Ph¬ng
*C¸c d¹ng ph¸p
bµi tËp
D¹ng 1 : Bµi tËp vÒ khóc
x¹ n >1 =>i >r
NÕu
21
Lu«n cã tia khóc x¹ .
¸p dông §LKX tÝnh D = i-r
NÕu n21 < 1 => i TÝnh igh. So s¸nh i vµ igh

r
n1 >n2

Khi :i

Khi : i≥ igh cã ph¶n x¹
TP

n2
n1


II. Bài tập
Bài 1 :Một chậu
chứa một lớp nớc
dày 30cm ,chiết
suất của nớc là 4/3
b.Mắt ở trong
không khí ,nhìn
xuống đáy chậu
sẽ thấy đáy chậu
cách mặt nớc một
đoạn bao nhiêu .


A
n2 >n1

A

Dạng 2 : Bài tập về ảnh

I

H

Phơng
*Các dạng pháp
bài tập

n2

ca vt sỏng qua mt l
Đặcchất
điểm :
ỡng
-ảnh vật trái bản chất
-n21>1 :ảnh lại gần LCP

H
A
A

n1 >n2
n2
I
n1

- n21<1 : ảnh đẩy ra xa
LCP
Công thức
'

'

h
n
=
h
n

(i v r rt
nh)


Bài 1 :Một chậu chứa
một lớp nớc dày 30cm
,chiết suất của nớc là
4/3
c.Thả một miếng gỗ
mỏng hình tròn.ở
tâm O cắm vuông
góc một đinh OA dài
9cm sao cho đinh
nằm trong nớc .Tìm
bán kính nhỏ nhất

O

A

I


Phơng pháp

*Các dạng bài tập
Dạng 3 : Bài tập về
phản xạ toàn phần
O

I

áp dụng điều kin
có PXTP : i
igh

igh
i >igh
A

Khi n21 < 1 => i Tính igh.


II. Bài tập

Bài 2 : Một vật AB thẳng cao 5cm
đặt song song với một bản thuỷ tinh
hai mặt song song chiết suất 2,5 bề
dày là 12cm .Vật AB cách bản 24cm .
a.Vẽ đờng đi của một tia sáng xuất
phát từ đỉnh A của vât tới bản dới
góc tới 600 và đi qua bản .
b.Xác định vị trí và độ lớn của ảnh
AB của vật AB cho bởi bản mặt song

II. Bài tập

II. Bài tập

Bài 2 : Một vật AB
thẳng cao 5cm
đặt song song với
một bản thuỷ tinh
hai mặt song
song chiết suất
2,5 bề dày là
12cm .Vật AB cách
bản 24cm
a.Vẽ đờng đi của
một tia sáng xuất
phát từ đỉnh A
của vât tới bản dới


Phơng pháp
n1
n2
n3
n4

i1

n1

n2
n1
i3

*Các dạng bài
tập 4 : Bài tập về
Dạng
bản mặt song song
Khi có sự KX liên tiếp
ở các mặt phân cách
song song
n1sini1= n2sini2 = n3sini3 =
n4sini4 = .......
+ Nếu BMSS đặt
trong cùng một
môi trờng thì i1
+=
Nếu
i3 BMSS đặt
hai môi trờng khác
nhauthì i1
i3


II. Bài tập
Bài 2 : Một vật
AB thẳng cao
5cm đặt song
song với một bản
thuỷ tinh hai

mặt song song
chiết suất 2,5
bề dày là
12cm .Vật AB
cách bản 24cm .
b.Xác định vị
trí và độ lớn của
ảnh AB của vật


Phơng pháp
Các dạng bài tập
Dạng 4 : Bài tập về
bản mặt song song
* ảnh qua BMSS
+ảnh và vật trái bản
chất
+ ảnh có kích thớc
bằng vật
*Độ dời ảnh :
1

AA = e1
n

'


*Phơng pháp chung :Đọc kỹ đề ,tóm tắt ,biểu
diễn trên hình vẽ ,Phân tích hiện tợng vật lý để

tìm dạng
ra cách
giải
*Các
bài
tập
Dạng 1 : Bài tập về khúc
Nếu n21>1 =>ixạ
>r
Luôn có tia khúc xạ
Nếu n21 < 1 => i Khi :i igh
xạ TP
Dạng 2 : Bài tập về ảnh qua lỡng
'
'
chất
phẳng
-n21>1 :ảnh lại
gần
LC
h
n

- n21<1 : ảnh đẩy ra xa LCP

h

=

n

Dạng 3 : Bài tập về phản xạ toàn
Khi n21 < 1 => iphần
áp dụng điều kiên có PXTP : i
> ightập về bản mặt song
Tính igh.
Dạng 4 : Bài
song
1
'
AA = e1
n


C.Chọn câu sai :
1.Chiết suất tỷ đối giữa môi trờng khúc xạ và
môi trờng tới tuỳ thuộc vận tốc của ánh sáng
trong
haisuất
môituyệt
trờngđối của một môi trờng cho
2.Chiết
biết tia sáng vào môi trờng đó sẽ bị khúc xạ
nhiều hay
ít tỉ đối giữa hai môi trờng cho biết
3.Chiết
suất

tia sáng khúc xạ nhiều hay ít khi đi từ môi trờng
này
trờng
kiaxạ khi tia sáng từ môi trờng
4.Tavào
luônmôi
có tia
khúc
có chiết suất lớn hơn đến môi trờng có chiết
suất nhỏ hơn
5. Hiệu số góc tới và góc khúc xạ cho biết
góc lệch của tia sáng khi đi qua mặt phân
cách gia hai môi trờng


Bài 3 :Cho một khối
thuỷ tinh dạng bán
cầu có bán kính
R ,n = 1,5 .Chiếu
tia sáng SI vuông
góc tới mặt phng
bỏn cầu
a.Điểm tới I cách
tâm O của khối
bán cầu là R/2 Xác
định đờng đi của
tia sáng qua bán
cầu
b.Điểm I ở trong