Bài 40. Dòng điện Fu-cô

GIÁO ÁN

Bài 40: DÒNG ĐIỆN PHU-CÔ

Giáo viên hướng dẫn: Hà Thị Hoa Mai
Giáo sinh thực tập: Phạm Thị Ánh Hồng


1.Dòng điện Fu-cô
a.Thí nghiệm

Lá kim loại dao động trong từ trường dừng lại nhanh hơn lá
kim loại dao động trong không khí


Thay lá kim kim loại đặc bằng lá kim loại sẻ rãnh

Lá kim loại sẻ rãnh dao động
lâu hơn lá kim loại đặc khi
chúng dao động trong từ
trường


b. Giải thích

- Khi tấm kim loại dao động, nó cắt các đường sức từ của nam châm, do đó trong kim loại sinh ra dòng
điện cảm ứng.
- Theo định luật Len-xơ, dòng điện cảm ứng trong tấm kim loại có tác dụng ngăn cản sự chuyển động
của chính tấm kim loại đó. Do đó tấm kim loại nhanh chóng dừng lại.
- Thay lá kim loại đặc bằng lá kim loại sẻ rãnh, diện tích giảm => điện trở tăng làm cho dòng cảm ứng
giảm, do đó lá kim loại bị làm chậm ít hơn

c. Định nghĩa

Dòng điện cảm ứng được sinh ra ở trong khối vật dẫn khi vật dẫn chuyển động trong từ trường hay
được đặt trong từ trường biến đổi theo thời gian là dòng Fu- cô.

d. Tính chất
Khối kim loại

Dòng Fu -cô

Đặc tính chung của dòng Fu-cô là tính
chất xoáy, các đường dòng của dòng
Fu-cô là các đường cong kín trong
khối vật dẫn

B


2. Tác dụng của dòng điện Fu-cô
Nhận xét
Dòng điện Fu-cô là dòng điện chạy trong kim loại, bản kim loại có điện trở => tỏa nhiệt.

a.

Dòng Fu-cô có lợi

Phanh điện từ

Bếp từ


Công tơ điện

Cấu tạo


Hoạt động

- Khi dòng điện qua cuộng dây trong công tơ, nó sẽ sinh ra momen làm cho đĩa kim loại của công tơ quay.
- Khi ngắt dòng điện, mặc dù không còn momen quay tác dụng lên đĩa nhưng đĩa vẫn tiếp tuc quay vì có quán tính.
Đĩa kim loại đặt giữa hai cực cũa một nam châm hình chữ U.Để tạo ra dịng điện Fu-cô trong đĩa kim loại.làm cho
đĩa nhanh chóng dừng lại.


Đệm từ trường

Đặt một vật dẫn trên một từ trường tăng dần từ cao xuống thấp, khi vật rơi xuống bởi trọng lực sẽ có từ
thông qua nó tăng lên, tạo dòng Foucault phản kháng lại sự rơi này. Nếu vật làm bằng chất siêu dẫn, có
điện trở bằng không, tạo ra dòng điện Foucault hoàn hảo (hiệu ứng Meissner), sinh ra lực điện phản
kháng đủ lớn để có thể triệt tiêu hoàn toàn trọng lực đối kháng, cho phép tạo ra đệm từ trường, nâng vật
nằm cân bằng trên không trung. Đệm từ có thể được ứng dụng để nâng tàu cao tốc, giảm ma sát (do ma
sát chỉ có giữa thân tàu và không khí), tăng vận tốc chuyển động của tàu.


Đệm từ trường
(chiếc ghế lơ lửng trên
đệm từ trường)

Tàu điện siêu tốc chạy
trên đệm từ trường với
ma sát rất nhỏ


b. Dòng Fu-cô có hại và cách khắc phục

Trong những thiết bị điện như động cơ điện, máy biến áp, dòng Fu-cô toả nhiệt làm
cho thỏi sắt nóng lên có thể làm hỏng máy. Mặt khác dòng Fu-cô chống lại nguyên
nhân sinh ra nó. Đối với động cơ điện nó chống lại sự quay của động cơ, làm giảm
công suất của máy


Cách khắc phục

Các lõi sắt được làm bằng nhiều lá tôn Si lic ghép cách
điện với nhau, những lá thép mỏng này được đặt song
song với đường sức từ. Lúc đó dòng điện Fu- cô chạy
trong từng lá mỏng điện trở lớn nên có cường độ nhỏ
làm giảm hao phí điện năng và lõi sắt ít bị nóng.


Máy bơm nước

Ví dụ như máy bơm nước có một lõi sắt đặt
trong một ống dây có dòng điện xoay chiều
chạy qua lõi sắt này có tác dụng tăng
cường từ trường => xuất hiện dòng phu cô