Bài 42. Sự chảy thành dòng của chất lỏng và chất khí. Định luật Béc-nu-li

TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI
TỔ VẬT LÝ

SINH VIÊN THỰC TẬP

: NGUYỄN THẾ MẠNH

KHOA

: VẬT LÝ – KHÓA 28

LỚP THỰC TẬP

: 10A21

GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: Cô NGUYỄN THỊ THÙY LINH



CÂU HỎI:

• - TẠI SAO HÌNH DẠNG CỦA CÁC LOẠI XE
(TÀU) LẠI ĐƯC THIẾT KẾ KHÁC NHAU?

 HÌNH DẠNG XE (TÀU) LÀ YẾU
TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỘ TỐC ĐỘ
CỦA XE (TÀU) KHI CHUYỂN ĐỘNG.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU :
THỔI NHỮNG LUỒNG KHÍ
(LỎNG) VÀO MÔ HÌNH ÔTÔ
(TÀU)  QUAN SÁT SỰ CHUYỂN

ĐỘNG CỦA NHỮNG DÒNG KHÍ


-

CHUYỂN ĐỘNG CỦA CHẤT LỎNG CÓ
THỂ CHIA LÀM 2 LỌAI CHÍNH:
CHẢY ỔN ĐỊNH ( CHẢY THÀNH DÒNG)
CHẢY KHÔNG ỔN ĐỊNH (CHẢY CUỘN
XOĂY)

CHỈ XÉT CHUYỂN ĐỘNG
CỦA CHẤT LỎNG LÝ TƯỞNG.
CHẤT LỎNG CHUYỂN ĐỘNG
PHẢI ĐÁP ỨNG NHỮNG ĐIỀU
KIỆN GÌ THÌ ĐƯC XEM LÀ LÝ


I. CHUYỂN ĐỘNG CỦA CHẤT LỎNG
LÝ TƯỞNG:

CHUYỂN ĐỘNG CỦA CHẤT LỎNG THỎA
MÃN CÁC ĐIỀU KIỆN SAU :

- CHẤT LỎNG KHÔNG NHỚT, TỨC
LÀ BỎ QUA MA SÁT TRONG LÒNG
CHẤT
LỎNG.
 VẬT CHUYỂN
ĐỘNG TRONG CHẤT LỎNG KHÔNG

NHỚT THÌ KHÔNG CHỊU MỘT LỰC CẢN ( MA SÁT ) NÀO.

- SỰ CHẢY LÀ ỔN ĐỊNH HAY
THÀNH LỚP, THÀNH DÒNG.
 KHI ĐÓ VẬN TỐC CỦA TẤT CẢ CÁC ĐIỂM CÓ
THỂ KHÁC NHAU, NHƯNG KHÔNG THAY ĐỔI THEO THỜI
GIAN VỀ ĐỘ LỚN CŨNG NHƯ VỀ HƯỚNG.

- CHẤT LỎNG KHÔNG CHỊU NÉN,
TỨC LÀ KHỐI LƯNG RIÊNG CỦA


- QUAN SÁT THÍ NGHIỆM SỰ CHẢY ỔN
ĐỊNH:

- NHẬN XÉT :
– KHI CHẤT LỎNG CHẢY ỔN
ĐỊNH, MỖI PHẦN TỬ CỦA
CHẤT LỎNG CHUYỂN ĐỘNG
THEO MỘT ĐƯỜNG NHẤT ĐỊNH.

–
CÁC ĐƯỜNG NÀY
KHÔNG GIAO NHAU.


II. ĐƯỜNG
DÒNG:
1. ĐINH
-

KHINGHĨA:
CHẤT LỎNG CHẢY ỔN ĐỊNH, MỖI

PHẦN TỬ CỦA CHẤT LỎNG CHUYỂN
ĐỘNG
THEO MỘT ĐƯỜNG NHẤT ĐỊNH, GỌI LÀ
ĐƯỜNG DÒNG.
- CÁC ĐƯỜNG NÀY KHÔNG GIAO
NHAU.


II. ĐƯỜNG uu
r
2. TÍNH CHẤT:V
DÒNG:
A

uur
VB

-VẬN TỐC CỦA PHẦN TỬ NƯỚC ( VẬN
TỐC CỦA CHẤT LỎNG ) TẠI MỘT ĐIỂM
TRÊN
ĐƯỜNG
DÒNG:
 PHƯƠNG
TIẾP TUYẾN VỚI ĐƯỜNG
DÒNG TẠI ĐIỂM ĐÓ VÀ HƯỚNG THEO
DÒNG

CHẢY. ĐIỂM KHÁC NHAU THÌ
 TẠI NHỮNG
VẬN TỐC CÓ THỂ KHÁC NHAU, NHƯNG
TẠI MỘT ĐIỂM NHẤT ĐỊNH THÌ VẬN
TỐC KHÔNG ĐỔI.


III. ỐNG DÒNG:
- ỐNG DÒNG LÀ MỘT
PHẦN CỦA CHẤT LỎNG
CHUYỂ N ĐỘNG CÓ MẶT
BIÊN TẠO BỞI CÁC ĐƯỜNG
DÒNG.


-

ĐỂ BIỂU DIỄN CHUYỂN ĐỘNG
CỦA MỘT PHẦN TỬ NƯỚC TA
DÙNG ĐƯỜNG DÒNG.
-TRONG MỘT ỐNG DÒNG, CÁC
ĐƯỜNG DÒNG ĐƯC BIỂU
DIỄN NHƯ THẾ NÀO?
 SỐ LƯNG ĐƯỜNG DÒNG.
KHỎANG CÁCH GIỮA CÁC ĐƯỜNG
DÒNG


IV. HỆ THỨC GIỮA VẬN TỐC VÀ
TIẾT DIỆN TRONG MỘT ỐNG

DÒNG:
2

S1

S

- XÉ
T MỘ
T ĐỌA N Ố
NG DÒ
NG NHƯ HÌNH VẼ
.
MỘ
T PHẦ
N TỬCHẤ
T LỎ
NG
+KHI ĐI QUA TIẾ
T DIỆ
N S1 CÓVẬ
N TỐ
C LÀv1
+KHI ĐI QUA TIẾ
T DIỆ
N S2 CÓVẬ
N TỐ
C LÀv2

IV. HỆ THỨC GIỮA VẬN TỐC VÀ
TIẾT DIỆN TRONG MỘT ỐNG
DÒNG:
2

S

S1

- SAU KHỎ
A NG THỜ
I GIAN ∆t,

TÍNH THỂTÍCH CHẤ
T LỎ
NG ĐÃCHẢ
Y QUA S1 VÀS2.
+ QUA S1 : V1=S1.v1.∆t
+QUA S2 : V2 =S2.v2.∆t
CHẤ
T LỎ
NG KHÔ
NG BỊNÉ
N ⇒ V1=V2

⇒ S1.v1.∆t=S2.v2.∆t

v1 S2
⇒
=

v2 S1

- NHẬN XÉT : TRONG MỘT ỐNG DÒNG, VẬN
TỐC CỦA CHẤT LỎNG TỈ LỆ NGHỊCH VỚI
DIỆN TÍCH TIẾT DIỆN CỦA ỐNG.


V. LƯU LƯNG :
v1 S2
=
v2 S1

v1.S1 = v2.S2 = A

ĐẠI LƯNG A CÓ GIÁ TRỊ KHÔNG ĐỔI
TẠI MỖI ĐIỂM TRONG MỘT ỐNG DÒNG VÀ
GỌI LÀ LƯU LƯNG CHẤT LỎNG.

- PHÁT BIỂU:

KHI CHẢY ỔN ĐỊNH, LƯU LƯNG
CHẤT LỎNG TRONG MỘT ỐNG DÒNG
LÀ KHÔNG ĐỔI.
3

- ĐƠN VỊ: m /s


- BÌNH ĐỰNG NƯỚC NHƯ HÌNH
VẼ.

- NẾU CHẤT LỎNG ĐỨNG YÊN  ÁP
SUẤT TẠI MỖI ĐIỂM TRÊN MỘT MẶT PHẲNG
NẰM NGANG NHƯ THẾ NÀO?
 ÁP SUẤT p LÀ NHƯ NHAU ( p=
hằng số )
- VẬY KHI CHẤT LỎNG CHUYỂN ĐỘNG
TRONG MỘT ỐNG DÒNG NẰM NGANG THÌ ÁP
SUẤ T Ở NHỮNG ĐIỂM KHÁC NHAU ( CÙNG
NẰM TRÊN MỘT MẶT PHẲNG NẰM NGANG)
CÓ CÒN BẰNG NHAU KHÔNG?


CHO ỐNG DÒNG NẰM
NGANG:
1 2
ng số
- BIỂU THỨCp:+ ρ v = hằ
2
ρ : khố
i lượng riê
ng (kg/m3)
v : vậ
n tố
c (m/s)

- NHẬN
XÉT:

ÁP SUẤT p TRÊN NHỮNG

ĐIỂM KHÁC NHAU CỦA ỐNG
DÒNG NẰM NGANG CÒN PHỤ
THUỘC VÀO VẬN TỐC TẠI ĐIỂM



CHO ỐNG DÒNG NẰM
NGANG:
1 2
ng số
- BIỂU THỨCp:+ ρ v = hằ
2
3
ρ : khố
i lượng riê
ng (kg/m )
v : vậ
n tố
c (m/s)

kg m 2 kgm
.
1
2
ρ .v cóđơn vòlà 3 ( ) = 2 . 2 = N / m
m s
s m
2
2
N / m = Pa ⇒ ρ .v cóđơn vòcủ

a á
p suấ
t
2

1
2
ρ .v gọi làá
p suấ
t độ
ng
2
đểphâ
n biệ
t vớ
i á
p suấ
t tónh p


CHO ỐNG DÒNG NẰM
NGANG:

1 2
p + ρ v : gọi làá
p suấ
t tò
an phầ
n.
2

VẬY : TẠI 1 ĐIỂM TRÊN
ĐƯỜNG DÒNG, TỔNG ÁP SUẤT
TĨNH VÀ ÁP SUẤT ĐỘNG GỌI LÀ
1 2 PHẦN.
1
2
ÁP
SUẤT
TÒAN
Ta có: p + ρ v = p + ρ v =hằ
ng số
1

2

1

2

2

2

- NHẬN
:
XÉTÁP
SUẤT TÒAN PHẦN TẠI

MỖI ĐIỂM TRÊN ỐNG DÒNG NẰM

NGANG LÀ NHƯ NHAU


CỦNG CỐ
:
- ĐIỀU
KIỆN ĐỂ ÁP DỤNG ĐỊNH LUẬT
BERNOULLI.
 CHẤT LỎNG KHÔNG NHỚT, TỨC
LÀ BỎ QUA MA SÁT TRONG LÒNG
CHẤT
LỎNG.
 VẬT CHUYỂN
ĐỘNG TRONG CHẤT LỎNG KHÔNG
NHỚT THÌ KHÔNG CHỊU MỘT LỰC CẢN ( MA SÁT ) NÀO.

 SỰ CHẢY LÀ ỔN ĐỊNH HAY
THÀNH LỚP, THÀNH DÒNG.
 KHI ĐÓ VẬN TỐC CỦA TẤT CẢ CÁC ĐIỂM CÓ
THỂ KHÁC NHAU, NHƯNG KHÔNG THAY ĐỔI THEO THỜI
GIAN VỀ ĐỘ LỚN CŨNG NHƯ VỀ HƯỚNG.

CHẤT LỎNG KHÔNG CHỊU NÉN, TỨC
LÀ KHỐI LƯNG RIÊNG CỦA CHẤT


CỦNG CỐ
:
- BIỂU
THỨC LIÊN HỆ GIỮA VẬN TỐC

VÀ TIẾT DIỆN.

v1 S2
⇒
=
v2 S1
- BIỂU THỨC ĐỊNH LUẬT
BERNOULLI.

1 2
p + ρ v = hằ
ng số
2


• - NỘI DUNG CHÍNH :
 CHUYỂN ĐỘNG CỦA CHẤT LỎNG LÝ
TƯỞNG.
 ĐƯỜNG DÒNG – ỐNG DÒNG.
 HỆ THỨC LIÊN HỆ GIỮA VẬN TỐC
VÀ TIẾT DIỆN.
 ĐỊNH LUẬT BERNOULLI

BÀI TẬP : 1,2,3 TRANG 162 SGK