Bài 10. Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc

KIỂM TRA BÀI CŨ
? Nêu đặc điễm của véc tơ gia tốc trong
chuyển động tròn đều?


Trả lời
Trong chuyển động tròn đều véc tơ gia tốc có
• Điểm đặt tại vật chuyển động.
• Phương theo phương bán kính của quỹ
đạo.
• Chiều hướng vào tâm quỹ đạo.
• Độ lớn
2

aht

v
=
r




Hình 10.1a

.

.



V


Hình 10.1b
Em hãy rút ra nhận xét
từ hiện tượng trên?

.

.


V


I. TÍNH TƯƠNG ĐỐI
CỦA CHUYỂN ĐỘNG
• Vị trí và vận tốc của cùng một vật tùy
thuộc vào hệ quy chiếu.Ta nói vị trí
(do đó quỹ đạo) và vận tốc của một
vật có tính tương đối.


2. Ví dụ về chuyển động của
người đi trên bè
Xét chuyển động
của một người đi
trên một chiếc bè
đang trôi trên sông

• Hệ quy chiếu gắn với bờ là hệ quy chiếu
đứng yên.
• Hệ quy chiếu gắn với bè là hệ quy chiếu
chuyển động.
• Vận tốc tuyệt đối là vận tốc đối với HQC
đứng yên.
• Vận tốc tương đối là vận tốc đối với HQC
chuyển động.
• Vận tốc kéo theo là vận tốc của HQC
chuyển động so với HQC đứng yên.



Độ dời của người đối với bờ
là:

AB ' = AA' + A' B '

Chia 2 vế cho ∆t, ta được

AB '
AA' A' B '
=
+
∆t
∆t
∆t

Suy ra :




v1,3 = v1, 2 + v2,3


b)Trường hợp người đi ngang trên bè từ mạn này
sang mạn kia

B’
B
A

A’


Độ dời của người đối
với bờ là :

AB ' = AA' + A' B '

Chia 2 vế cho ∆t, ta được
AB '
AA'
A' B '
=
+
∆t

∆t
∆t
Suy ra :
1, 3
1, 2
2,3


v


=v


+v


3. Cơng thức cộng vận tốc
Tại mỗi thời điểm, véc
tơ vận tốc tuyệt đối
bằng tổng véctơ của
véctơ vận tốc tương
đối và véctơ vận tốc
kéo theo.




v1,3 = v1, 2 + v2,3

3. Baứi taọp vaọn duùng
Mt chic pha luụn luụn hng mi
theo phng vuụng gúc vi b sụng
chy sang b bờn kia vi vn tc 10
km/h i vi nc sụng. Cho bit
nc sụng chy vi vn tc 5 km/h.
Xỏc nh vn tc ca ph i vi mt
ngi ng trờn b.



V1, 2

O

.α


V1,3


V2,3


Hình 10.6


V1, 2


V1,3
β

.


V2,3


I - Tính tương đối của chuyển động
II – Công thức tính vận tốc
III – Củng cố, vận dụng
Vận tốc tuyệt đối là

Vận tốc của hệ quy chiếu chuyển động so với
hệ quy chiếu đứng yên

Vận tốc tương đối là

Vận tốc của vật đối với hệ quy chiếu đứng yên

Vận tốc kéo theo là

Vận tốc tương đối cộng với vận tốc kéo theo

Vận tốc tuyệt đối bằng

Vận tốc của vật đối với hệ quy chiếu chuyển động

Tính tương đối của chuyển động

Thể hiện ở sự phụ thuôc của vận tốc chuyển
động vào hệ quy chiếu

Tính tương đối của vận tốc

Thể hiện ở sự phụ thuộc của quỹ đạo chuyển
động vào hệ quy chiếu