Bài 10. Tính tương đối của chuyển động. Công thức cộng vận tốc

???


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 :
Từ công thức gia tốc hãy suy ra
công thức gia tốc hướng tâm theo
vận tốc góc ?
Câu 2 :
Trong chuyển động tròn, gia tốc
của chất điểm là gia tốc hướng
tâm, đúng hay sai ? Giải thích ?
Câu 3 :
Thí dụ về tính tương đối của
chuyển động ?



I. TÍNH TÖÔNG ÑOÁI CUÛA CHUYEÅN
ÑOÄNG :


I. TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN
Kết quả xác đònh vò trí và vận
ĐỘNG :
tốc của cùng một vật tùy thuộc
hệ quy chiếu, vò trí (do đó quỹ
đạo), vận tốc của một vật có
tính tương đối.

II.Ta gọi
THÍ: DỤ chuyển động của
Hệ quy chiếu gắn với bờ sông : Hệ quy
người
đi trên bè
chiếu đứng yên.
Hệ quy chiếu gắn với bè : Hệ quy chiếu
chuyển động
Vận tốc của người đối với hệ quy chiếu
đứng yên : Vận tốc tuyệt đối.
Vận tốc của người đối với hệ quy chiếu
chuyển động : Vận tốc tương đối.
Vận tốc của hệ quy chiếu chuyển động
đối với hệ quy chiếu đứng yên : Vận tốc
kéo theo.

B
A

A’

B’


II. THÍ DỤ chuyển động của
1 / Trường hợp người đi dọc từ cuối về
người
AB’ : Độđi
dời
của bè

người đối với bờ: Độ dời
trên
phía đầu bè :
tuyệt đối
 AA’ : Độ dời của bè đối với bờ: Độ dời
kéo theo.
 A’B’ : Độ dời của người đối với bè: Độ dời
tương đối
 Độ dời của người đối với bờ
là :

AB’ = AA’ + A’B’ = A’B’ + AA’

B
A

A’

B’


II. THÍ DỤ chuyển động của
1 / Trường hợp người đi dọc từ cuối về
người đi trên bè

phía đầu bè :

Do doi cua nguoi doi voi bo
uuuu
r uuuu

r uuuur uuuur uuuu
r
AB' =AA' +A'B' =A'B' +AA'

− Chia cả hai vế cho ∆t, ta có :

uuuu
r uuuu
r uuuur uuuur uuuu
r
AB' AA' A'B' A'B' AA'
=
+
=
+
∆t
∆t
∆t
∆t
∆t

r
r
r
⇒ v1,3 =v1,2 +v2,3

B
A

A’

B’


II. THÍ DỤ chuyển động của
1 / Trường hợp người đi dọc từ cuối về
người đi trên bè

r
r
r
⇒ v1,3 =v1,2 +v2,3

phía đầu bè :

− Trong đó :
+ V1,3 : Vận tốc của người (1) đối với bờ
(3) : Vận tốc tuyệt đối
+ V1,2 : Vận tốc của người (1) đối với bè
( 2 ) : Vận tốc tương đối.
+ V2,3 : Vận tốc của bè (2) đối với bờ (3) :
Vận tốc kéo theo.

B
A

A’

B’

II. THÍ DỤ chuyển động của
người
đi trên
1 / Trường
hợpbè
người đi dọc từ cuối
về phía đầu bè :
2 / Trường hợp người đi ngang trên bè
từ mạn này sang mạn kia :

B’

B
A

A’


II. THÍ DỤ chuyển động của người
đi trên bè
2 là
/ Trường
hợpdời
người
đi ngang
trênngười
bè
+ AB’
vectơ độ

tuyệt
đối của
từ
đốimạn
vớinày
bờ. sang mạn kia :
+ AA’ là vectơ độ dời kéo theo của bè đối
với bờ.
+ A’B’ là vectơ độ dời tương đối của người
đối với bè.
B’

B
A

A’

= là
AA’: + A’B’
− Độ dời của người đối vớiAB’
bờ


II. THÍ DỤ chuyển động của người
đi trên bè
2 / Trường hợp người đi ngang trên bè
từ mạn này sang mạn kia :

uuuu
r uuuu

r uuuur uuuur uuuu
r
AB' =AA' +A'B' =A'B' +AA'
− Chia cả hai vế cho ∆t, ta có :

uuuu
r uuuu
r uuuur uuuur uuuu
r
AB' AA' A'B' A'B' AA'
=
+
=
+
∆t
∆t
∆t
∆t
∆t

r
r
r
⇒ v1,3 =v1,2 +v2,3


II. THÍ DỤ chuyển động của người
đi trên bè
2 / Trường hợp người đi ngang trên bè
từ mạn này sang mạn kia :

r
r
r
v1,3 =v1,2 +v2,3

− Trong đó :
+ V1,3 : Vận tốc của người (1) đối với
bờ (3) : Vận tốc tuyệt đối
+ V1,2 : Vận tốc của người (1) đối với
bè ( 2 ) : Vận tốc tương đối.
+ V2,3 : Vận tốc của bè (2) đối với bờ
(3) : Vận tốc kéo theo.


II. THÍ DỤ chuyển
người đi trên bè

động

của

r
r
r
 Ý Nghóa v
: 1,3 =v1,2 +v2,3

Vận tốc tuyệt đối của người
đối với bờ bằng vận tốc tương

đối của người đối với bè cộng
với vận tốc kéo theo của bè đối
với bờ.


III. CÔNG THỨC CỘNG VẬN TỐC

v1,3 = v1,2 +
v2,3
Tại mỗi thời điểm,
• vectơ vận tốc tuyệt đối bằng
tổng vectơ của
• vectơ vận tốc tương đối
•và vectơ vận tốc kéo theo.


IV. BÀI TẬP VẬN DỤNG

Một chiếc phà luôn luôn hướng
mũi theo phương vuông góc với bờ
sông chạy sang bờ bên kia với vận
tốc 10 km/h đối với nước sông. Cho
biết nước sông chảy với vận tốc 5
km/h. xác đònh vận tốc của phà đối
với một người đứng trên bờ.
V
V
1,2
1,3
 Đáp số :

Vận tốc của phà
đối với người đứng
yên trên bờ có độ
lớn v1,3 = 11,2 km/h,
có phương hợp phương

α

V2,3


???