Quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay (LA tiến sĩ)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.86 MB, 207 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
PHẠM VĂN PHONG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC
NGÀNH THANH TRA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG
HÀ NỘI – 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
PHẠM VĂN PHONG
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC
NGÀNH THANH TRA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số : 62 34 04 03
LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. PGS.TS. Nguyễn Quốc Sửu
2. PGS.TS. Trần Thị Cúc
HÀ NỘI – 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, dữ
liệu nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học trong luận án chưa
từng được công bố trong bất cứ công trình khoa học nào.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Phạm Văn Phong
LỜI CẢM ƠN
Sau một thời gian và quá trình nghiên cứu, Luận án “Quản lý nhà nước đối
với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay” đã được hoàn thành với sự
nỗ lực của bản thân, sự giúp đỡ của người hướng dẫn khoa học, của các cơ quan,
đơn vị có liên quan, của thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tập thể người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS Nguyễn Quốc Sửu và PGS.TS Trần Thị Cúc đã tận tâm giúp đỡ, chỉ bảo tôi
trong suốt quá trình hoàn thành luận án.
Xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc Học viên Hành chính Quốc gia, Khoa
sau đại học, Khoa Nhà nước và Pháp luật đã tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình hoàn thành luận án.
Xin cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, những người đã khuyến khích,
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện luận án này.
Hà Nội, ngày
tháng
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Phạm Văn Phong
năm
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
CBCC
: Cán bộ, công chức
CTTCN
: Công chức thanh tra chuyên ngành
ĐT – BD
: Đào tạo, bồi dưỡng
SL
: Số lượng
TTV
: Thanh tra viên
TTVC
: Thanh tra viên chính
TTVCC
: Thanh tra viên cao cấp
UBND
: Ủy ban nhân dân
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ................................................................................................ 9
1.1. Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án .......................... 9
1.2. Những kết quả đạt được của các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề
tài luận án ............................................................................................................ 23
1.3. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án ................................. 24
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÔNG
CHỨC NGÀNH THANH TRA........................................................................... 26
2.1. Quan niệm về ngành Thanh tra ................................................................... 26
2.2. Công chức ngành Thanh tra và vai trò của công chức ngành Thanh tra
trong tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra .............................................. 33
2.3. Quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra............................... 43
2.4. Kinh nghiệm quốc tế trong quản lý nhà nước đối với công chức và bài học
trong quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ............................ 75
CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÔNG
CHỨC NGÀNH THANH TRA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY .............................. 84
3.1. Thực trạng công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay ................... 84
3.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt
Nam hiện nay ....................................................................................................... 89
3.3. Ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những ưu điểm, hạn chế trong quản
lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay........... 132
CHƯƠNG 4. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ
NƯỚC ĐỐI VỚI CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA Ở VIỆT NAM ...... 145
4.1. Quan điểm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh
tra ở Việt Nam ................................................................................................... 145
4.2. Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra ........................................................................................................... 152
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 182
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC
GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ............................................. 185
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 186
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ TRONG LUẬN ÁN
Bảng 3.1: Số lượng lao động ngành Thanh tra các năm 2013, 2014, 2015 ........ 84
Bảng 3.2: Chất lượng công chức ngành Thanh tra năm 2015 ........................... 86
Bảng 3.3: Thẩm quyền của các cơ quan trong quản lý nhà nước đối với công
chức ngành Thanh tra ....................................................................................... 100
Bảng 3.4: Thẩm quyền bổ nhiệm thanh tra viên các cấp................................. 113
Bảng 3.5: Tổng hợp tình hình đào tạo, bồi dưỡng tại trường Cán bộ Thanh tra ..119
Bảng 4.1 : Tiêu chí đánh giá.............................................................................. 173
Bảng 4.2 : Kết quả đánh giá và xếp loại ........................................................... 174
Bảng 4.3: Hệ thống tiêu chí đánh giá quản lý nhà nước đối với công chức
ngành Thanh tra ................................................................................................ 178
Hình 3.1: Biểu đồ số lượng công chức trong ngạch TTV các năm 2013, 2014, 2015 ....... 85
Hình 4.1: Khung năng lực lãnh đạo, quản lý Hành chính công theo thông lệ quốc tế .. 158
Hình 4.2: Khung năng lực lãnh đạo, quản lý ngành Thanh tra ...................... 161
Hình 4.3: Thời gian làm việc cho từng vị trí việc làm ...................................... 172
Sơ đồ 3.1: Hoạt động xác định vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức đối với
công chức ngành Thanh tra .............................................................................. 105
Sơ đồ 3.2: Quy trình tuyển dụng công chức ngành Thanh tra ........................ 109
Sơ đồ 3.3: Quy trình thi nâng ngạch đối với công chức ngành Thanh tra...... 116
Sơ đồ 3.4: Quy trình thi đào tạo, bồi dưỡng đối với công chức ngành Thanh tra .118
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết nghiên cứu đề tài
Con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Trong bất kì tổ
chức nào, dù ở khu vực công hay khu vực tư, yếu tố con người luôn đóng vai trò
quyết định trong việc hoàn thành sứ mệnh, mục tiêu, nâng cao hiệu quả hoạt động
của tổ chức. Cũng bởi lẽ đó, quản lý nguồn nhân lực là một hoạt động trọng yếu.
Trong cơ quan nhà nước, quản lý nguồn nhân lực lại càng chiếm vai trò đặc
biệt quan trọng. Điều này trước hết xuất phát từ chính vị trí, chức năng của nhà
nước – tổ chức xã hội đặc biệt, thiết lập quyền lực công và thực hiện quản lý về mọi
mặt của đời sống xã hội.Vì vậy, hiệu quả hoạt động của cơ quan nhà nước sẽ ảnh
hưởng và tác động đến toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội. Mà trên thực tế,
hiệu quả đó lại được quyết định chủ yếu bởi đội ngũ cán bộ, công chức - những
người được nhà nước trao quyền lực để trực tiếp tham gia hoạch định và thực thi
chính sách công, trực tiếp cung cấp các dịch vụ công cho xã hội. Vậy câu hỏi đặt ra
là làm sao để đội ngũ cán bộ, công chức hoạt động hiệu quả, làm sao để họ luôn
phấn đấu và nỗ lực hết mình, luôn đặt lợi ích của nhà nước, nhân dân lên trên hết?
Và “Quản lý nhà nước đối với cán bộ, công chức” được xem như một trong những
biện pháp quan trọng nhất nhằm giải đáp cho câu hỏi trên. Bởi chỉ có quản lý mới
có thể khiến đối tượng quản lý thực hiện theo những mục tiêu mà chủ thể quản lý đã
đề ra và cũng chỉ có “quản lý nhà nước” mới có đủ phương pháp, công cụ, nguồn
lực để đảm bảo đội ngũ cán bộ, công chức hành động đúng theo nguyên tắc, chuẩn
mực, không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động.
Hệ thống công chức Việt Nam được cấu thành bởi công chức từ nhiều ngành,
lĩnh vực khác nhau. Mỗi ngành, lĩnh vực có những yếu tố đặc thù dẫn đến sự khác
nhau về đặc điểm đội ngũ công chức; đòi hỏi tất yếu phải có sự khác biệt trong quản
lý nhà nước đối với công chức của từng ngành, lĩnh vực. Bởi vậy, nghiên cứu quản
lý nhà nước đối với công chức từng ngành, lĩnh vực là cơ sở quan trọng để tăng
cường hiệu quả quản lý nhà nước đối với công chức, nâng cao chất lượng thực thi
công vụ trong từng ngành, lĩnh vực nói riêng và trong bộ máy nhà nước nói chung.
1
Công chức ngành Thanh tra là một bộ phận trong hệ thống công chức Việt
Nam. Hơn hết đây là lực lượng giữ vai trò quyết định trong thực hiện sứ mệnh của
ngành thông qua 3 trụ cột nhiệm vụ: thanh tra; giải quyết khiếu nại, tố cáo và
phòng, chống tham nhũng. Từ đó, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý,
làm trong sạch bộ máy nhà nước; khẳng định, nâng cao uy tín của Đảng và Nhà
nước trước nhân dân. Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và
nhân dân giao phó đòi hỏi công tác quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra phải đảm bảo hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu phát triển trong
thời kỳ mới. Điều này xuất phát từ một số lý do sau:
Thứ nhất, xuất phát từ vị trí và vai trò của thanh tra trong quản lý nhà nước.
Thanh tra là phương thức bảo đảm cho quản lý nhà nước diễn ra ổn định, đúng pháp
luật, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm nguyên tắc
pháp chế xã hội chủ nghĩa và là biện pháp răn đe, cảnh tỉnh hữu hiệu đối với các
chủ thể có ý đồ thực hiện hành vi vi phạm pháp luật. Những vai trò này sẽ không
thể hiện thực hóa nếu thiếu đi đội ngũ công chức ngành Thanh tra và lực lượng này
khó có thể hoạt động hiệu quả nếu thiếu đi quản lý nhà nước.
Thứ hai, xuất phát từ thực tiễn quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ song vẫn chưa đáp ứng
mục tiêu đề ra. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý công chức ngành
Thanh tra còn chưa đảm bảo tính toàn diện, phù hợp; việc phân bổ lực lượng trong
ngành còn chưa phù hợp với số lượng và cơ cấu trình độ công chức, xảy ra tình trạng
có nơi thiếu, nơi thừa; những mặt trái của nền kinh tế thị trường ảnh hưởng không
nhỏ tới phẩm chất đạo đức, chính trị của công chức ngành Thanh tra…
Thứ ba, trước bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và yêu cầu thực
hiện thành công công cuộc cải cách hành chính đòi hỏi đội ngũ công chức ngành
Thanh tra phải có phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng; không ngừng
nâng cao tri thức về thông tin, khoa học kĩ thuật hiện đại; nhạy bén, thích nghi với
hoàn cảnh luôn thay đổi của hoạt động quản lý nhà nước. Công chức ngành Thanh
tra cần được cơ cấu, bố trí hợp lý, đảm bảo đúng người, đúng việc; phù hợp với
chuyên môn, nghiệp vụ đã được đào tạo. Những nội dung trên sẽ khó được thực
hiện nếu thiếu sự chú trọng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra
hoặc hoạt động này diễn ra không đạt hiệu quả như mong đợi.
2
Xuất phát từ những lý do nói trên, việc nghiên cứu quản lý nhà nước đối với
công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay được đặt ra như một yêu cầu cần
thiết. Vì vậy, tác giả đã chọn đề tài: “Quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra ở Việt Nam hiện nay” làm luận án tiến sĩ Quản lý công.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu một cách hệ thống những vấn đề lý luận, thực tiễn trong
quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra; luận án góp phần xây dựng cơ
sở lý luận đồng thời đề xuất những quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý
nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích trên, luận án tập trung giải quyết những nhiệm vụ cơ
bản sau:
Thứ nhất, khảo cứu một số công trình có nội dung liên quan đến quản lý nhà nước
đối với công chức ngành Thanh tra nhằm thấy được những ưu điểm, hạn chế, những
kết quả mà luận án kế thừa cũng như các vấn đề cần tiếp tục đào sâu nghiên cứu.
Thứ hai, xây dựng cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra thông qua việc làm sáng tỏ các khái niệm công cụ về ngành Thanh tra,
công chức ngành Thanh tra, quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
Thứ ba, khảo sát, đánh giá thực trạng; tìm ra những ưu điểm, hạn chế và
nguyên nhân của những ưu điểm, hạn chế trong quản lý nhà nước đối với công chức
ngành Thanh tra.
Thứ tư, đề xuất một số quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà
nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản lý nhà nước đối với công
chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay.
3
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra là
một vấn đề rộng và phức tạp, bao gồm nhiều nội dung khác nhau. Trong phạm vi đề
tài này, luận án tập trung nghiên cứu ba nội dung chính của quản lý nhà nước đối
với công chức ngành Thanh tra bao gồm: ban hành chính sách, pháp luật; tổ chức
thực hiện chính sách, pháp luật và kiểm soát việc thực hiện chính sách, pháp luật
đối với công chức ngành Thanh tra.
Phạm vi về không gian: thực hiện nghiên cứu quản lý nhà nước đối với công
chức ngành Thanh tra diễn ra trên phạm vi toàn quốc.
Phạm vi về thời gian: thực hiện nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước đối với
công chức ngành Thanh tra từ khi Luật Thanh tra năm 2004 có hiệu lực đến nay.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp luận
Luận án được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng,
phương pháp luận duy vật lịch sử; trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra; dựa trên quan điểm của Đảng, Nhà nước
về công tác thanh tra, về quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra được
thể hiện trong các văn bản pháp luật hiện hành.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, luận án sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau:
- Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp: phương pháp phân tích tài liệu thứ
cấp được sử dụng đối với các nhóm tài liệu sau:
+ Thứ nhất, nhóm các tài liệu là các công trình nghiên cứu có liên quan đến
thanh tra nhà nước, quản lý nhà nước đối với nhân sự của cơ quan nhà nước, quản
lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra. Phân tích nhóm tài liệu này nhằm
mục đích thấy được kết quả nghiên cứu của những tác giả đi trước, từ đó có những
quan điểm kế thừa, bổ sung, phát triển và đặt ra các vấn đề cần tiếp tục được nghiên
cứu. Đây còn là cơ sở để tác giả phân tích, tổng hợp nhằm tìm ra những luận điểm,
luận cứ phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài.
4
+ Thứ hai, nhóm các văn bản chính sách, pháp luật có liên quan đến hoạt động
thanh tra, quản lý nhà nước đối với công chức và quản lý nhà nước đối với công
chức ngành Thanh tra. Nghiên cứu, phân tích các văn bản chính sách, pháp luật là
cơ sở để thấy được thực trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra,
phát hiện những điểm còn thiếu sót, bất cập trong hệ thống chính sách, pháp luật và
có những kiến nghị để bổ sung, hoàn thiện.
+ Thứ ba, nhóm các tài liệu có liên quan đến quản lý nhà nước đối với công
chức ngành Thanh tra bao gồm các báo cáo về số lượng, chất lượng công chức, về
tình hình hoạt động của ngành Thanh tra. Nhóm các tài liệu này cung cấp những số
liệu tổng quát, là cơ sở mang đến cái nhìn tổng quan về thực trạng quản lý nhà nước
đối với công chức ngành Thanh tra.
- Phương pháp khảo sát, điều tra xã hội học: Tác giả thực hiện khảo sát bằng
phiếu hỏi đối với 1000 nhân sự ngành Thanh tra hiện đang công tác tại 20 cơ quan
Thanh tra nhà nước (Thanh tra Chính phủ, 4 cơ quan Thanh tra bộ, 5 cơ quan Thanh
tra tỉnh, 5 cơ quan Thanh tra sở, 5 cơ quan Thanh tra huyện ). Phương pháp này
được thực hiện nhằm cung cấp cái nhìn chân thực về thực trạng quản lý nhà nước
đối với công chức ngành Thanh tra từ chính đối tượng trực tiếp làm việc tại cơ quan
Thanh tra nhà nước. Những kết quả thu thập được là cơ sở để đánh giá thực trạng và
đưa ra những biện pháp phù hợp để tăng cường chất lượng quản lý nhà nước đối với
đội ngũ công chức ngành Thanh tra.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: tác giả sử dụng phương pháp phỏng vấn sâu
đối với một số nhà khoa học nhằm tìm hiểu thực trạng và những nguyên nhân dẫn
tới ưu điểm, hạn chế trong quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra
hiện nay.
- Phương pháp phân tích – tổng hợp: phương pháp phân tích - tổng hợp được
sử dụng nhằm kế thừa kết quả của phương pháp điều tra xã hội học, phương pháp
phân tích tài liệu thứ cấp để đưa ra những nhận định về thực trạng quản lý nhà nước
đối với công chức ngành Thanh tra đồng thời đưa ra các phương hướng, giải pháp
tăng cường quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
5
Bên cạnh đó, luận án còn sử dụng một số phương pháp khác như phương pháp
so sánh nhằm áp dụng kinh nghiệm quản lý công chức ở nước ngoài vào quản lý
nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam, phương pháp kế thừa một
số kết quả nghiên cứu trong quản lý công chức, phương pháp tổng kết tình hình
thực tiễn trong nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra…
5.1. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
5.1.1. Câu hỏi nghiên cứu
Quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra bao gồm những nội
dung gì và có vai trò như thế nào?
Thực trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam
hiện nay như thế nào? Ưu điểm, hạn chế và những nguyên nhân của ưu điểm, hạn
chế đó?
Để hoàn thiện quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra cần dựa
trên những phương hướng, quan điểm và giải pháp cụ thể nào?
5.1.2. Giả thuyết nghiên cứu
Quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra là tập hợp hoạt động của
các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm hiện thực hóa chủ trương, đường lối của
Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước về công chức ngành Thanh tra, nâng cao
chất lượng đội ngũ công chức ngành Thanh tra và là điều kiện thúc đẩy sự phát triển
của ngành Thanh tra.
Thực tế hiện nay, quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra đã đạt
được những thành tựu nhất định song vẫn tồn tại một số bất cập, hạn chế trong việc
quy định thẩm quyền của các cơ quan, trong hệ thống quy phạm pháp luật và trong
việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật.
Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp từ hoàn thiện chính sách, pháp luật; nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý nhà nước đối với
công chức ngành Thanh tra cho đến thay đổi các phương thức tuyển dụng, đào tạo,
bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật…là yêu cầu cần thiết nhằm hoàn thiện quản lý nhà
nước đối với công chức ngành Thanh tra.
6
6. Những đóng góp mới của luận án
Luận án là công trình khoa học đầu tiên nghiên cứu một cách hệ thống về quản
lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra. Những đóng góp của mới của luận
án thể hiện ở những bình diện sau:
Thứ nhất, luận án xây dựng được những quan điểm có tính khoa học về lý
thuyết quản lý nhà nước đối với công chức ngành vốn chưa có nhiều công trình đề
cập đến. Luận án đã phân biệt rõ “quản lý công chức” và “quản lý nhà nước đối với
công chức”; đưa ra quan niệm về “ngành Thanh tra”, “công chức ngành Thanh tra”,
“quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra”, góp phần định hình nội
dung của quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra và các yếu tố có ảnh
hưởng đến quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
Thứ hai, luận án khái quát được tình hình công chức ngành Thanh tra hiện nay
cả về số lượng và chất lượng. Trên cơ sở phân tích, đánh giá một cách cụ thể về thực
trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra hiện nay, luận án đã làm
rõ được những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân dẫn tới những ưu điểm, hạn chế và
những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
Thứ ba, luận án đề xuất một số quan điểm và giải pháp nhằm hoàn thiện quản
lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
7. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận án
7.1. Ý nghĩa lý luận
Luận án hệ thống và xây dựng được một khuôn khổ lý thuyết tương đối hoàn
thiện về quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra. Những kết quả
nghiên cứu về mặt lý luận của luận án sẽ làm phong phú thêm hệ thống lý thuyết về
quản lý đối với công chức ngành, lĩnh vực; trở thành nguồn tư liệu tham khảo để
các tác giả khác tiếp tục đào sâu nghiên cứu.
7.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Kết quả nghiên cứu của luận án có ý nghĩa thực tiễn trong việc kiến nghị
hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý nhà nước đối với công chức ngành
Thanh tra hiện nay.
7
- Những kết quả của luận án có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho
các cơ quan nhà nước để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước đối với
công chức ngành Thanh tra.
- Luận án có thể sử dụng làm tài liệu chuyên khảo cho việc nghiên cứu và
giảng dạy về quản lý nhà nước đối với công chức, quản lý nhà nước đối với công
chức ngành Thanh tra, khoa học Thanh tra…
8. Cấu trúc của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận án gồm có 4
chương:
Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án.
Chương 2. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
Chương 3. Thực trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở
Việt Nam hiện nay.
Chương 4. Quan điểm và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với
công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay.
8
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về thanh tra
Đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu về “Thanh tra” dưới nhiều quy mô, hình thức
khác nhau, từ các đề tài khoa học cấp Nhà nước, cấp Bộ, sách chuyên khảo cho đến
luận án Tiến sĩ, luận văn Thạc sĩ, các ấn phẩm khoa học được công bố trên các tạp
chí. Các công trình nghiên cứu đều chủ yếu tập trung vào các nội dung như những
vấn đề lý luận về công tác thanh tra (khái niệm, mục đích, vai trò, nguyên tắc, hình
thức, phương pháp..); tổ chức, hoạt động của các cơ quan thanh tra; hệ thống pháp
luật thanh tra. Trong số đó, có thể kể đến một số công trình tiêu biểu như:
- Đề tài khoa học độc lập cấp Nhà nước Hoàn thiện cơ chế thanh tra, kiểm tra,
giám sát nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, do Vụ trưởng Vụ Thanh tra
Kinh tế II Trần Đức Lượng làm chủ nhiệm, (2002). Đề tài tập trung nghiên cứu
những nội dung về vấn đề lý luận, quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác
thanh tra, kiểm tra, giám sát; tổ chức và hoạt động của các cơ quan có chức năng
thanh tra, kiểm tra, giám sát ở một số nước trên thế giới; các quy định của pháp luật
về tổ chức và hoạt động của các cơ quan có chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát
ở nước ta; thực trạng phân định chức năng, nhiệm vụ và thực hiện cơ chế phối hợp
giữa các cơ quan có chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát; hoàn thiện cơ chế
thanh tra, kiểm tra, giám sát với việc đổi mới tổ chức, hoạt động thanh tra và tăng
cường hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham nhũng. Ở mức độ
nhất định, phần nào đề tài đã làm rõ một số quan điểm, góc nhìn cơ bản về vai trò
của các cơ quan thanh tra nhà nước.
- Đề tài trọng điểm cấp Bộ Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra, do
Tổng Thanh tra Chính phủ Quách Lê Thanh làm chủ nhiệm, (2004) đã tập trung làm
rõ một số vấn đề lý luận chung của tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra. Đề
tài đã tập trung nghiên cứu nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh, định hướng nghiên
cứu Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác thanh tra; làm rõ nội dung Tư tưởng Hồ Chí
9
Minh về công tác thanh tra như quan niệm về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu
nại, tố cáo, chống tham ô, lãng phí; vai trò, mục đích, nguyên tắc của thanh tra; sự
kết hợp của thanh tra nhà nước và thanh tra nhân dân; vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, chống tham ô, lãng phí và
yêu cầu đối với cán bộ thanh tra viên giai đoạn hiện nay. Những kết quả của đề tài
rất hữu ích cho tác giả trong quá trình nghiên cứu cơ sở lý luận về ngành Thanh tra
cũng như quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
- Đề tài khoa học trọng điểm cấp Bộ Đổi mới hệ thống tổ chức và hoạt động
của ngành Thanh tra trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa - Luận
cứ khoa học và hoàn thiện pháp luật về Thanh tra do Tổng Thanh tra Chính phủ
Trần Văn Truyền làm chủ nhiệm, (2008). Đề tài là công trình nghiên cứu tương đối
toàn diện về hệ thống tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra trong cơ chế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong đó tác giả đã đề cập chi tiết tới những
nội dung như: những vấn đề cơ bản về công tác thanh tra, quan điểm của Đảng, Nhà
nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác thanh tra; thực trạng tổ chức và hoạt
động thanh tra kể từ khi ban hành Luật Thanh tra; định hướng và giải pháp đổi mới
tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra đáp ứng yêu cầu của cơ chế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa. Công trình chưa đi sâu vào quản lý nhà nước đối với
công chức ngành Thanh tra nhưng đã gợi mở cho tác giả về quản lý công chức
ngành Thanh tra trong mối tương quan với sự phát triển chung của ngành.
- Đề tài khoa học cấp Bộ Các nguyên tắc trong hoạt động thanh tra - Một số
vấn đề lý luận và thực tiễn do đồng chí Nguyễn Thái Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ 3
Thanh tra Chính phủ làm chủ nhiệm, (2011). Đề tài đã làm rõ một số vấn đề lý luận
về thanh tra và các nguyên tắc trong hoạt động thanh tra, bao gồm các vấn đề về
khái niệm, đặc điểm thanh tra; mục đích, vai trò của các nguyên tắc trong hoạt động
thanh tra, các yếu tố tác động đến hoạt động thanh tra, sự hình thành các nguyên tắc
trong hoạt động thanh tra. Bên cạnh đó, đề tài đã đi sâu phân tích thực trạng các quy
định pháp luật và việc thực hiện các nguyên tắc của hoạt động thanh tra. Trên cơ sở
phân tích các nguyên tắc hoạt động thanh tra trong từng giai đoạn tiến hành thanh
tra, đề tài đã đánh giá những quy định của pháp luật, những tồn tại, hạn chế trong
10
quá trình áp dụng vào thực tế làm cơ sở cho việc đề xuất, kiến nghị. Tuy không đề
cập trực tiếp đến quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra nhưng những
kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở để tác giả có sự nhìn nhận rõ nét và thấu đáo
về hoạt động thanh tra – tiền đề quan trọng trong quá trình nghiên cứu về công chức
ngành Thanh tra cũng như quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
- Sách chuyên khảo, Đổi mới tổ chức và hoạt động ngành Thanh tra nhằm
tăng cường năng lực phòng, chống tham nhũng, Nhà xuất bản Chính trị - Hành
chính, (2005) do TS. Nguyễn Quốc Hiệp, Viện trưởng Viện Khoa học Thanh tra
làm chủ biên. Tác giả phân tích và nhận định một số vấn đề chung về công tác thanh
tra - cơ sở thiết lập tổ chức và hoạt động của ngành Thanh tra, trong đó đề cập đến
vị trí, vai trò, đặc điểm của công tác thanh tra; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của
cơ quan thanh tra; yêu cầu đối với công tác thanh tra trong điều kiện phát triển nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và cải cách hành chính. Bên cạnh
đó, tác giả đề cập đến khuôn khổ thể chế và việc đổi mới tổ chức, hoạt động của
ngành Thanh tra góp phần phòng, chống tham nhũng thông qua nghiên cứu tổ chức
và hoạt động của ngành Thanh tra trong giai đoạn thực hiện Pháp lệnh Thanh tra
năm 1990, giai đoạn thực hiện Luật Thanh tra năm 2004; tổ chức và hoạt động của
ngành Thanh tra với định hướng tăng cường năng lực phòng, chống tham nhũng
theo quy định của Luật Thanh tra năm 2010. Tuy nội dung trọng tâm của cuốn sách
không đề cập đến vấn đề quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra
nhưng đã gợi mở cho tác giả trong quá trình làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về
ngành, ngành Thanh tra.
- Sách chuyên khảo Quản lý nhà nước về công tác Thanh tra, của 2 tác giả
Mai Trung Sơn và Nguyễn Ngọ, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, (2004). Đây là
cuốn sách có tính lý luận và tính nghiệp vụ, phục vụ thiết thực cho công tác chỉ đạo,
điều hành của lãnh đạo các cơ quan thanh tra nói riêng và các cán bộ thanh tra nói
chung. Cuốn sách đã giới thiệu một số vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với
công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo; thanh tra, kiểm tra trách nhiệm giải
quyết khiếu nại tố cáo; kiểm tra trách nhiệm của Thủ trưởng các cơ quan hành chính
nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về chống tham nhũng; nội dung cơ bản
11
công tác tổng hợp của các tổ chức thanh tra. Đây là tài liệu tham khảo có giá trị hữu
ích, đặc biệt khi tác giả tiếp cận lý luận về quản lý nhà nước đối với công chức
ngành Thanh tra.
- Cuốn sách Lịch sử Thanh tra Việt Nam 1945 – 2010, Nhà xuất bản Chính trị
Quốc gia, (2011) do Thanh tra Chính phủ biên soạn. Nội dung cuốn sách phản ánh
khá đầy đủ, toàn diện, có hệ thống quá trình ra đời, phát triển về tổ chức và những
hoạt động, đóng góp chủ yếu của ngành Thanh tra qua các giai đoạn cách mạng;
đồng thời rút ra những kinh nghiệm quý báu phục vụ cho việc xây dựng bộ máy của
ngành ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Nghiên cứu về thanh tra nhà nước nói chung và quản lý nhà nước đối với công chức
ngành Thanh tra nói riêng không thể không tiếp cận cuốn sách này.
Tầm quan trọng và vị trí đặc biệt của Thanh tra nhà nước trong Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng tạo hứng khởi cho nhiều nhà khoa học lựa
chọn làm chủ đề nghiên cứu của các luận án Tiến sĩ, luận văn Thạc sĩ chuyên
ngành. Có thể kể đến một số công trình nghiên cứu như:
- Luận án Tiến sĩ Luật học của Phạm Tuấn Khải, Cơ sở lý luận và thực tiễn của
vấn đề đổi mới tổ chức, hoạt động của Thanh tra nhà nước ở Việt Nam, (1996) tại
Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Đây là một trong những công trình chuyên khảo
đầu tiên trong khoa học pháp lý Việt Nam nghiên cứu tương đối toàn diện và hệ
thống về vấn đề tổ chức, hoạt động của cơ quan thanh tra nhà nước trên cả bình diện
lý luận cũng như thực tiễn. Luận án đã trình bày những nội dung cụ thể về cơ sở lý
luận và thực tiễn tổ chức, hoạt động của cơ quan thanh tra nhà nước. Từ đó kiến nghị
một số giải pháp nhằm nâng cao công tác tổ chức và hoạt động của thanh tra nhà
nước ở Việt Nam trong thời kỳ này. Luận án tiếp cận ngành Thanh tra dưới góc độ tổ
chức bộ máy – đây cũng là một yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến quản lý nhà nước
đối với công chức ngành Thanh tra và là một nội dung nghiên cứu của đề tài.
- Luận án Tiến sĩ Luật học của Nguyễn Thị Thương Huyền, Hoàn thiện pháp
luật thanh tra trong giai đoạn hiện nay, (2009) tại Viện Nhà nước và Pháp luật –
Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Nội dung của đề tài xoay quanh vấn đề:
phân tích cơ sở lý luận cơ bản về hoàn thiện pháp luật thanh tra và những nội dung
12
cơ bản của pháp luật thanh tra; nhận xét sự hình thành và pháp triển của pháp luật
thanh tra từ năm 1945 đến 2009; đánh giá thực trạng pháp luật thanh tra và việc
thực hiện pháp luật thanh tra ở nước ta; phân tích những yêu cầu khách quan từ đó
đề xuất kiến nghị hoàn thiện pháp luật thanh tra. Nội dung đề tài không tập trung
nghiên cứu về quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra tuy vậy những
vấn đề liên quan đến hoàn thiện pháp luật thanh tra có giá trị tham khảo hữu ích khi
tác giả triển khai thực hiện luận án này.
- Luận văn Thạc sĩ Quản lý Hành chính công của Nguyễn Thị Ánh Tuyết,
Hoàn thiện tổ chức bộ máy Thanh tra Chính phủ (2012) tại Học viện Hành chính.
Nội dung luận văn đã làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản về vị trí và vai trò của
Thanh tra Chính phủ nói riêng và các cơ quan thanh tra nhà nước nói chung trong
quản lý nhà nước, thực trạng tổ chức bộ máy của Thanh tra Chính phủ, từ đó đưa ra
phương hướng, giải pháp hoàn thiện tổ chức bộ máy Thanh tra Chính phủ.
Rất nhiều các bài báo khoa học đăng tải trên các Tạp chí chuyên ngành luận
bàn về những vấn đề có liên quan đến công tác thanh tra cũng như các cơ quan
thanh tra nhà nước. Có thể kể đến một số bài báo tiêu biểu sau: Yêu cầu và định
hướng hoàn thiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành ở Việt Nam hiện nay, Tạp
chí Thanh tra, 2015, Ths. Bùi Thị Thanh Thúy - Học viện Hành chính Quốc gia;
Quá trình phát triển của nhận thức, quy định của pháp luật và những ván đề thực
tiễn về thanh tra chuyên ngành, Tạp chí Thanh tra, 2015, TS. Đinh Văn Minh – Phó
Viện Trưởng Viện Khoa học Thanh tra; Thực hiện kết luận, kiến nghị sau thanh tra
– thực trạng và giải pháp, Ths. Nguyễn Thị Hồng Thúy, Trường Cán bộ Thanh tra
– Thanh tra Chính phủ; Những tồn tại, vướng mắc trong hoạt động thanh tra hiện
nay, Tạp chí Thanh tra, 2015, Vũ Việt Hà - Khoa Nhà nước và pháp luật - Học viện
Hành chính; Bàn về vai trò của thanh tra trong bộ máy nhà nước, Tạp chí Thanh
tra, 2014, Ths. Nguyễn Văn Tuấn, Trưởng phòng - Vụ Pháp chế - Thanh tra Chính
phủ; Vai trò và ý nghĩa của kết quả hoạt động thanh tra tới các hoạt động kinh tế xã hội, Tạp chí Thanh tra, 2014, TS. Đinh Văn Minh - Phó Viện trưởng Viện Khoa
học Thanh tra; Hoạt động thanh tra hành chính góp phần nâng cao hiệu quả quản
lý nhà nước, Tạp chí Thanh tra, 2013, Nguyễn Tân Đông - Phó Chánh Thanh tra
13
tỉnh Đồng Tháp; Những yếu tố tác động tới kết quả hoạt động thanh tra, Tạp chí
Thanh tra, 2013, Ths Văn Tiến Mai, Phó Vụ trưởng, Vụ Kế hoạch Tổng hợp Thanh tra Chính phủ; Vai trò của các cơ quan thanh tra nhà nước trong điều kiện
xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Tạp chí Tổ chức Nhà nước, Ths.
Nguyễn Huy Hoàng – Phó Hiệu trưởng Trường Cán bộ Thanh tra…
Bên cạnh những công trình nghiên cứu của các tác giả trong nước, có thể kể
đến một số công trình nghiên cứu của các tác giả nước ngoài về hoạt động thanh tra:
- Nghiên cứu “Kerata Ombudsman” (Cơ quan thanh tra Kerata) của tác giả
Joshsua J.M Stark; nghiên cứu tình huống về trách nhiệm giải trình thuộc sáng kiến
trách nhiệm giải trình do Quỹ nghiên cứu về quản trị công của Ấn Độ thực hiện năm
2010. Nghiên cứu đã đề cập và phân tích về mặt lý luận, nguồn gốc hình thành của tổ
chức thanh tra; kinh nghiệm quốc tế liên quan đến việc thành lập, tổ chức, hoạt động
của các cơ quan thanh tra; sự phát triển của các tổ chức thanh tra và đặc điểm cơ bản;
phân tích về tổ chức, hoạt động, đặc biệt là việc tiếp nhận và giải quyết khiếu nại, tố
cáo của thanh tra bang Kerata, Ấn Độ; từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động của tổ chức thanh tra ở các bang của Ấn Độ.
- Nghiên cứu “Coping with changes on all Fronts: Reaffirming the
ombudsman’s Power and Adapting its actions” (“Đối phó với những thay đổi trên
mọi phương diện: Khẳng định lại thẩm quyền của cơ quan thanh tra về thích ứng và
hành động”) của Clare Lewis (Cơ quan thanh tra của Bang Ontario, Ca-na-đa),
2003. Nghiên cứu đã chỉ ra những thách thức mà các cơ quan thanh tra phải đối mặt
trước sự thay đổi của kinh tế, chính trị, xã hội. Theo đó, các cơ quan thanh tra theo
mô hình truyền thống cần có những điều chỉnh thích hợp để thích ứng với tình hình
mới như đảm bảo sự tiếp cận một cách thuận lợi và hiệu quả của công dân với cơ
quan thanh tra; tăng tính chủ động trong hoạt động giải quyết khiếu nại; không chỉ
giải quyết những khiếu nại đơn lẻ mà còn phải tìm ra những sơ hở trong cơ chế
quản lý, chính sách để tìm ra các giải pháp khắc phục mang tính vĩ mô.
- Nghiên cứu “The Classical Ombudsman – An Effective reviever of
administrative
decisions
by
government
agencies
–
A
New
Zealand
Perspective”(“Mô hình thanh tra cổ điển – Một công cụ rà soát hiệu quả các quyết
14
định hành chính của của các cơ quan nhà nước – Nhìn từ góc độ của Niu-di-lân)
của Brian Elwood, Chánh thanh tra Niu-di-lân và Chủ tịch tổ chức thanh tra quốc tế,
năm 2001. Tác giả đã làm rõ khái niệm, chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền của
các cơ quan thanh tra theo mô hình cổ điển đồng thời chỉ ra rằng cơ quan thanh tra
có khả năng giải quyết hiệu quả các vấn đề của nền hành chính đặc biệt là các khiếu
kiện hành chính. Theo tác giả, trong giải quyết khiếu kiện hành chính, cơ quan
thanh tra không làm thay hoặc đối đầu với cơ quan ra quyết định hành chính mà giữ
vai trò hỗ trợ, giúp khắc phục những hạn chế của bộ máy hành chính.
Những công trình nghiên cứu trên đã cung cấp cho tác giả những vấn đề lý luận
về công tác thanh tra, những vấn đề về tổ chức hoạt động của thanh tra nhà nước tại
Việt Nam cũng như trên thế giới và những vấn đề về hệ thống pháp luật thanh tra hiện
nay. Đây là những căn cứ quan trọng để tác giả tiếp cận và nghiên cứu đề tài “Quản lý
nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra ở Việt Nam hiện nay”.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công
Có rất nhiều cách tiếp cận khác nhau về thuật ngữ “khu vực công”. Theo nghĩa
rộng, khu vực công bao gồm nhà nước và các tổ chức hoạt động vì mục đích công
cộng. Theo nghĩa hẹp, khu vực công chính là khu vực nhà nước. Trong phạm vi
luận án, khái niệm khu vực công được tiếp cận theo nghĩa hẹp.
Nguồn nhân lực trong khu vực công là đối tượng được trao quyền lực nhà
nước trong quá trình thực thi công vụ; chất lượng của đội ngũ này sẽ trực tiếp quyết
định đến chất lượng của nền công vụ. Bởi lẽ đó, quản lý nguồn nhân lực trong khu
vực công là vấn đề có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng và được đề cập đến ở rất
nhiều công trình nghiên cứu. Có thể kể đến một số công trình tiêu biểu sau:
- Cuốn sách chuyên khảo Quản lý nguồn nhân lực chiến lược trong khu vực
công và vận dụng vào thực tiễn Việt Nam của PGS.TS Nguyễn Thị Hồng Hải
(2013), NXB Lao động. Cuốn sách gồm ba phần nghiên cứu về khu vực công,
nguồn nhân lực trong khu vực công, quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công;
những vấn đề lý luận về quản lý nguồn nhân lực chiến lược và sự áp dụng vào khu
vực công; sự vận dụng quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công ở Việt Nam.
Cuốn sách đã cung cấp cho tác giả những luận cứ khoa học về quản lý nguồn nhân
15
lực trong khu vực công và đây cũng là công trình đầu tiên đề cập một cách hệ thống
về quản lý nguồn nhân lực chiến lược trong khu vực công tại Việt Nam. Đây là
những gợi mở quan trọng cho tác giả trong quá trình nghiên cứu về quản lý nguồn
nhân lực chiến lược trong ngành Thanh tra – hướng đi cần thiết để tăng hiệu lực,
hiệu quả của quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
- Cuốn sách chuyên khảo Quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công – Lý
luận và kinh nghiệm một số nước do PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải và TS. Nguyễn
Thị Thanh Thủy đồng chủ biên (2015), NXB Chính trị Quốc gia. Nội dung cuốn
sách nghiên cứu những vấn đề lý luận về quản lý nguồn nhân lực trong khu vực
công và thực tiễn quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công ở một số quốc gia
trên thế giới như Hoa Kỳ, Đức, Đan Mạch, Nhật Bản, Hàn Quốc, Xingapo, Trung
Quốc. Những nghiên cứu về thực tiễn quản lý nguồn nhân lực trong khu vực công ở
một số quốc gia trên thế giới là cơ sở để tác giả đưa ra những giải pháp nhằm hoàn
thiện quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
- Cuốn sách chuyên khảo Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực trong
khu vực công của PGS.TS Ngô Thành Can, NXB Lao động, (2014). Cuốn sách
cung cấp những kiến thức chuyên sâu về hoạt động đào tạo, bồi dưỡng phát triển
nguồn nhân lực trong khu vực công như khái niệm, vị trí, vai trò, mục tiêu, đặc
điểm và những nguyên tắc cơ bản trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên
chức; quá trình đào tạo, bồi dưỡng; các phương pháp và các trang thiết bị cần dùng
cho hoạt động đào tạo bồi dưỡng. Không chỉ cung cấp những nội dung kiến thức
chuyên sâu, cuốn sách còn đề cập đến mô hình đào tạo, bồi dưỡng của một số quốc
gia trên thế giới. Cuốn sách đã cung cấp những tri thức hữu ích cho tác giả trong
quá trình nghiên cứu hoạt động đào tạo, bồi dưỡng đối với công chức ngành Thanh
tra – một trong những nội dung quan trọng của luận án.
- Đề tài khoa học cấp Bộ, Hoàn thiện tiêu chí và phương pháp đánh giá công
chức cấp xã đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính do Ths. Đoàn Nhân Đạo làm chủ
nhiệm đề tài, 2014. Đánh giá công chức là một trong số những nội dung cơ bản của
quản lý nhà nước đối với công chức nói chung và công chức ngành Thanh tra nói
riêng. Trong công trình nghiên cứu của mình tác giả tập trung làm rõ một số nội
16
dung chủ yếu như những vấn đề lý luận cơ bản về tiêu chí và phương pháp đánh giá
công chức cấp xã; thực trạng thực hiện tiêu chí và phương pháp đánh giá công chức
cấp xã đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính. Qua đó đề xuất một số giải pháp hoàn
thiện tiêu chí và phương pháp đánh giá công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu cải cách
hành chính. Đề tài không nghiên cứu tổng thể đội ngũ công chức nói chung mà tập
trung vào đối tượng công chức cấp xã, tuy vậy ở mức độ nhất định, thông qua đề
tài, nghiên cứu sinh có thể hiểu rõ những kiến thức cơ bản, nền tảng nhất về công
chức Việt Nam và lý luận về đánh giá công chức. Đây là cơ sở để tác giả thực hiện
nghiên cứu quản lý nhà nước đối với công chức ngành Thanh tra.
- Đề tài khoa học cấp Bộ, Cơ sở khoa học hoàn thiện tiêu chuẩn chức danh và
nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính, do TS. Đỗ Viết Minh, Vụ Công chức,
viên chức – Bộ Nội vụ làm chủ nhiệm đề tài, 2013. Nội dung đề tài đã làm rõ cơ sở
lý luận về tiêu chuẩn chức danh và nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính;
phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện tiêu chuẩn chức danh và nghiệp vụ các
ngạch công chức hành chính. Qua đó đề xuất một số giải pháp hoàn thiện tiêu chuẩn
chức danh và nghiệp vụ các ngạch công chức hành chính. Nghiên cứu về quản lý
nhà nước đối với công chức nói chung và công chức ngành Thanh tra nói riêng bắt
buộc phải tiếp cận hệ thống cơ sở khoa học về cơ cấu ngạch công chức và tiêu
chuẩn chức danh. Bởi vậy, đề tài là công trình nghiên cứu khoa học có giá trị tham
khảo hữu ích khi tác giả thực hiện luận án.
- Luận án Tiến sĩ Quản lý Hành chính công của Lại Đức Vượng, Quản lý nhà
nước về đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính trong giai đoạn hiện nay, tại Học
viện Hành chính, 2009. Đề tài Luận án tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận công tác
quản lý nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính; đưa ra thực trạng
quản lý nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính trong giai đoạn hiện
nay. Từ đó đề xuất một số kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý nhà nước về đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính ở Việt Nam trong
thời gian tới. Đào tạo, bồi dưỡng là nội dung cơ bản, quan trọng trong quản lý nhà
nước đối với công chức ngành Thanh tra. Những lý luận về đào tạo, bồi dưỡng công
chức sẽ là kiến thức có giá trị tham khảo hữu ích khi tác giả thực hiện luận án.
17
- Luận văn Thạc sĩ Quản lý hành chính công của Lê Thị Bình, Quản lý nhà
nước đối với công chức ngành Tài chính ở Việt Nam hiện nay, tại Học viện Hành
chính, 2012. Đây là công trình nghiên cứu có nội dung khá sát với đề tài luận án của
tác giả. Nội dung chính của luận văn, tác giả Lê Thị Bình đã tập trung làm rõ cơ sở
lý luận về quản lý nhà nước đối với công chức ngành Tài chính; phân tích và đánh
giá thực trạng quản lý nhà nước đối với công chức ngành Tài chính ở Việt Nam
những năm vừa qua. Từ đó kiến nghị một số giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả
hoạt động quản lý nhà nước đối với công chức ngành Tài chính.
Rất nhiều các bài báo khoa học đăng tải trên các Tạp chí chuyên ngành luận
bàn về những vấn đề có liên quan đến quản lý nhà nước đối với nhân sự cơ quan
nhà nước. Có thể kể đến một số bài báo tiêu biểu sau: Cải cách quy trình đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ, công chức nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ, NGƯT.TS.
Vũ Thanh Xuân - Hiệu trưởng Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức - Bộ
Nội vụ, Tạp chí Tổ chức nhà nước, 2015; Kinh nghiệm đào tạo công chức của nền
công vụ Cộng hòa Ấn Độ, ThS. Bùi Quang Vinh - Viện Khoa học tổ chức nhà nước,
Bộ Nội vụ, Tạp chí Tổ chức nhà nước, 2015; Một số vấn đề về trách nhiệm công vụ
của cán bộ, công chức ở nước ta hiện nay, PGS.TS. Nguyễn Minh Phương, Trường
Đại học Nội vụ Hà Nội, Cổng thông tin điện tử Viện Khoa học Tổ chức nhà nước,
Bộ Nội vụ, 2014; Phân định cán bộ và công chức - một vấn đề cơ bản để phát triển
nguồn nhân lực trong hoạt động công vụ, TS. Trần Anh Tuấn, Tạp chí Kiểm toán số
6, 2011; Đổi mới chính sách tiền lương công chức hành chính trong giai đoạn phát
triển mới,TS. Bùi Sỹ Lợi - Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội, Báo điện tử
Đại biểu nhân dân, 2014…
Trong các nghiên cứu của các tác giả ngoài nước về quản lý nguồn nhân lực
trong khu vực công tiêu biểu có thể kể đến:
- Cuốn sách Quản lý nguồn nhân lực trong khu vực nhà nước của Christian
Batal (2002), tập 1, 2, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Cuốn sách là một
công trình tương đối tiêu biểu và toàn diện về hoạt động quản lý nguồn nhân lực
trong khu vực nhà nước. Tập 1 cuốn sách đã làm sáng tỏ khái niệm, đặc điểm của
quản lý nguồn nhân lực trong khu vực nhà nước; đưa ra các nguyên tắc, phương
18
