Bài 30. Quá trình đẳng tích. Định luật Sác-lơ

Bài 30: QUÁ TRÌNH ĐẲNG TÍCH
ĐỊNH LUẬT SÁC-LƠ.


Quá trình đẳng tích

Nội dung bài học
hôm nay là gì ta ?

Định luật Sác - lơ

Đường đẳng tích


Thí nghiệm 1:

Thí nghiệm vẽ ở Hình 30.1 cho phép ta rút ra nhận xét gì về
mối quan hệ giữa áp suất và nhiệt độ khi thể tích không đổi?

Khi đưa xi lanh vào trong nồi nước


I/. Quá trình đẳng tích

Quá trình biến đổi trạng thái khi thể tích không đổi là quá trình đẳng
tích


II/ Định luật Sác – Lơ (Charles)
1 – Thí nghiệm:
Cố định vị trí pít-tông để giữ cho thể tích khí trong xi lanh không đổi. Dùng nư

ớc nóng trong bình để thay đổi nhiệt độ của khí trong xi lanh. Sự thay đổi áp
suất của khí trong xi lanh được đo bằng áp kế


THÍ NGHIỆM

x

1.
5

2. 0

0. 5

1.0

KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM

5

10 Pa

-5
-4

P

Lần

T

(105 Pa)

(K )

1

1,0

301

2

1,1

331

3

1,2

350

4

1,25

365

-3

-2
-1

BẾP ĐIỆN

ON/OFF

NHIỆT KẾ ĐIỆN TỬ

0
3365
331
350
01

Reset
6

K

On/Off


Hãy tính các giá trị của

C1

P

T

ở Bảng 30.1. Từ đó rút ra mối liên hệ giữa p
và T trong quá trình đẳng tích


Lần

P
5
(10 Pa)

T

P

(K)

T

1

1,00

301

0.0033

2

1,10

331

0.0033

3

1,20

350

0.0034

4

1,25

365

0.0034


Nhận xét

P P
1 ≈ 2 ≈.....
T T
1 2

Tỉ số

P
T

xấp xỉ bằng

nhau hay bằng hằng số


2 – Định luật Sác – Lơ
Trong quá trình đẳng tích của một lượng khí nhất định áp suất tỉ thuận với nh
iệt độ tuyệt đối

p~T

hay

hay

P =hằng số
T

P P
1= 2
T T
1 2


III/. Đường đẳng tích

Bài tập ví dụ

o

Tính áp suất của một lượng khí ở 30 C, biết áp
o
5
suất ở 0 C là 1,20.10 Pa và thể tích khí không đổi


Tóm tắt:
Trạng thái 2

Trạng thái 1
5
p1 : 1,20.10 Pa

T2 = 273 +30
= 303 K

T1 : 273 K

p2 = ?

Giải
Vì thể tích không đổi nên ta có thể áp dụng ĐL Sác – lơ:

p1
p2
p2T1 2 p1T1

⇒ T2 =
=
= 2T1 = 606 K
=
p1
p1
T1
T2


C2
Hãy dùng các số liệu trong bảng kết quả thí nghiệm để vẽ đường biểu diễn sự
biến thiên của áp suất theo nhiệt độ tuyệt đối trong hệ tọa độ (p, T)

-

5
Trên trục tung 1 cm ứng với 0,25.10 Pa.
Trên trục hoành 1 cm ứng với 50 K

13


Củng cố
Bài 1:
Trong các hệ thức sau đây, hệ thức nào không phù hợp với định luật
Charles?
A. p ~ T
B. p ~ t
C.

D.

P =hằng số
T
p1 p2
=
T1 T2


Bài 2:
Trong hệ tọa độ (p, T), đường biểu diễn nào sau đây là đường đẳng
tích?

A.

Đường hyperbol

B.

Đường thẳng kéo dài qua gốc tọa độ

C. Đường thẳng không đi qua gốc tọa độ
D. Đường thẳng cắt trục p tại điểm p = p0


Bài 3:
Trong các hệ thức sau đây, hệ thức nào không phù hợp với định luật
Charles?
A. p ~ t

B.

p1 p3
=
p1 p3

C.

p
= hằng số
t

D.

p1 T2
=
p1 T1


0
100

C

80

60

40

20

17


100

80

60

40

20

0
C


Cảm ơn thầy và các bạn
Đã theo dõi