Bài 20. Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế

KIỂM TRA BÀI CŨ

2. Một vật rắn có trục quay cố định khi chịu tác dụng
đồng thời của hai lực
F1 vàvật
F2 rắn
nhưcóhình.
kiện
1. Một
trụcNêu
quayđiều
cố định
O
r khi chịu tác dụng của lực F hoặc F’
để vật rắn cân bằng?
VẬT QUAYrQUANH TRỤC
F LÀM
như hình. Lực F và F’ có tác dụng gì
(thuận)
F
đối với vật rắn?1
d1

M th = M ng

d2

O

r

F'

r
F2

F1.d1 = F2 .d 2
(ngược)

KHÔNG LÀM VẬT QUAY QUANH TRỤC


BÀI 20. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT
CHÂN ĐẾ
I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
II. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ
MẶT CHÂN ĐẾ


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
1

CÂN BẰNG KHÔNG BỀN

Mô tả lại hiện
tượng và nêu nhận
Một xét?
vật bị lệch ra
khỏi vị trí cân bằng
không bền thì

không tự trở về
được vị trí đó.



2

G
G
P
P

G

G

G

3

P

P
P
4
5


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
CÂN BẰNG BỀN

Mô tả lại hiện
Một vật bị lệch ra
tượng và nêu nhận
khỏi vị trí cân bằng
xét?
thì nó có thể tự trở
về được vị trí đó.

G
G
P

G
P

2



1

P
3


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
CÂN BẰNG PHIẾM ĐỊNH
Mô vậttảbị lệch
lại ra
hiện

Một
khỏi vị
và nêu
nhận
trítượng
cân bằng
phiếm
định thì
nóxét?
có thể cân bằng tại mọi
vị trí.

G
2
P
P

3

1


Cho biết các dạng cân bằng của quả bóng trong
hình và giải thích?
B

C

A

Tìm các ứng dụng của các dụng cân bằng trong đời
sống?.


Cho biết dạng cân bằng của quả bóng ở vị trí A, B,
C trong hình vẽ? Giải thích?

Cân bằng
không bền

Cân
bền

bằng

N

Cân bằng
phiếm định

B

F

N

N

P
F

P

C

P

A


Nêu một số ứng dụng các dạng cân bằng trong đời
sống?


Nội
dung

Cân bằng
không bền

Cân bằng
bền

Tính
chất

Khi vật bị lệch ra
khỏi VTCB, Vật
không thể tự trở
về VTCB ban đầu

Khi vật bị lệch
ra khỏi VTCB,
Vật tự trở về
VTCB ban đầu

Đặc
điểm

Trọng tâm cao
nhất so với các vị
trí lân cận khác.

Có hợp lực khác 0
hoặc momen lực
Nguyên khác không tác
dụng vào vật đưa
nhân vật rời xa vị trí
cân bằng ban đầu.

Cân bằng
phiếm định
Khi vật bị lệch ra
khỏi VTCB, Vật có
thể cân bằng ở mọi vị
trí

Trọng tâm thấp Trọng tâm có độ cao
nhất so với các vị không đổi hoặc có vị
trí lân cận khác.
trí không đổi

Có hợp lực khác
0 hoặc momen
lực khác không
tác dụng vào vật
đưa vật trở về vị
trí cân bằng ban
đầu.

Có hợp lực bằng 0
hoặc momen lực
bằng không tác
dụng vào vật đưa
vật trở về vị trí cân
bằng mới.


II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT
CHÂN ĐẾ
Mặt chân đế

B

A

C

D

II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
r
P

B

A

Q

M

P

N

Hình 1




II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

r
P

B

r
P

B
A

C

A

Q

M

Q1

M

P

N

P1

N

Hình 1

Hình 2



A


II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

r
P

B

B
A

Q

M

P

N

Hình 1

r
P
C

G

r

P

B
H
D

A

A

Q1

M

Q2

M

P1

N

P2

N

Hình 3

Hình 2



A


II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

r
P

B
A

Q

M

P

N

Hình 1

r
P
C

A

G

r
P

B
H
D

A

Q1

M

Q2

M

P1

N

P2

N

Hình 2
Tại sao
khối gỗ
lại bị lật đổ?

r
P
A
M
N

Hình 4

Hình 3



A


II. CÂN BẰNG CỦA VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
r
P

r
P

B
A

G

C

r
P

B
H

A

D

A

Q

M

Q1

M

Q2

M

P

N

P1

N

P2

N

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Khối
gỗ
dưới
Mức
Khốivững
gỗ ởnào
vàng
hình
của
1 cóđây
cân
diệnvững
bằng
tích
vàng
nhất?
sao?
Khối

gỗVì
cân
bằng
phải
thoả
phụ
mặt
thuộc
chân
vào
đế
lớn
những
nhất,
yếu
trọng
tố
mãn
điều
kiện
gì?vàng nhất.
nào?
tâm
thấp
nên
vững

r
P
A

M

N

Hình 4


Làm thế nào để một vật trở
nên vững vàng hơn?

Hạ thấp
trọng tâm
G

Tăng diện tích
mặt chân đế

G


Các võ sĩ
xuống
tấn
nhằm mục
đích gì?


ỨNG DỤNG

Nội dung 1

CỦNG CỐ

Các nội dung cần nắm vững
trong bài học?

Nội dung 3

Hãy giải thích tại sao
không thể lật đổ được
con lật đật?

Nội dung 2

Một khúc gỗ cao 40 cm, rộng
20cm được đặt cân bằng trên
một mặt phẳng nghiêng với
góc nghiêng α. Tìm góc
nghiêng lớn nhất để khúc gỗ
không bị đổ?
Nội dung 4

Nghệ sĩ xiếc lúc đang đi
trên dây có cầm trong tay
một cái gậy nặng, dài
nhằm mục đích gì?

VẬN DỤNG

Hàng
Câu 1. Xe ô tô nào dễ bị lật đổ nhất? Vì nặng
sao?

A Rất tiếc

B Rất tiếc

C Chính xác

Vì hàng nặng chất trên nóc xe làm trọng tâm của xe
cao, giá của trọng lực xuyên qua gần mép ngoài của
mặt chân đế nên xe kém vững vàng, dễ bị lật đổ.


Câu 2. Nghệ sĩ xiếc (trong hình bên)
đang đứng cân bằng trên dây. Cân
bằng này thuộc dạng cân bằng nào?
A. Cân bằng bền
√ B. Cân bằng không bền
C. Cân bằng phiếm định
Câu 3. Một xe tải lần lượt chở các vật liệu với khối lượng
bằng nhau. Trường hợp xe nào khó bị lật đổ nhất?

√ A. Xe chở thép lá
B. Xe chở gỗ

C. Xe chở bông

D. Xe chở vải


Câu 4.

VẬN DỤNG

vẫn thoả
mãn điều kiện cân bằng, giá của
Tại Vì
saochúng
tháp nghiêng
pisa
Tại sao hòn đá chưa
trọng
mặt chân đế.
nghiêng
màlực
vẫnxuyên
chưa qua
bị đổ?
bị đổ?


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ HỌC BÀI
1. Làm thế nào để tăng mức vững vàng của vật rắn?
2. Xe ô tô chở hàng cần lưu ý những vấn đề gì?
3. Tại sao khó đứng cân bằng trên 1 chân?
4. Tại sao chân các cột điện, bờ đê, móng nhà…
thường làm rộng ra?

5. Bài tập về nhà: Bài 5, 6 SGK, các bài trong SBT
6. Ôn tập kiến thức về vận tốc góc, định luật II Niu
- tơn và mô men lực. Đọc bài mới bài 21.
7. Tự làm những con lật đật ngộ nghĩnh từ các vật có
sẵn trong đời sống?


Tại sao con rùa bị lật ngửa thường không
thể tự lật lại được?