Bài 11. Lực hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn

Lực nào giữ cho Mặt Trăng chuyển động quanh Trái Đất
Chuyển
động
củaĐất
Mặtchuyển
Trăngđộng
quanh
Trái
? Lực
nào giữ
cho Trái
quanh
Mặt
Đất
và của TráiTrời
Đất? quanh Mặt Trời

Mặt Trăng

Trái Đất

Mặt Trời




I. Lực hấp dẫn:
- Mọi vật trong vũ trụ đều hút nhau với một lực
gọi là lựcTừ
hấpnhững

dẫn. kết quả quan sát
- Lực hấp
dẫn
là lực
tácnghiên
từ xa, qua
thiên
văn
và tương
kết quả
cứukhông
gian giữa
các vật cho
.
Niu-Tơn
rằng tính chất hút

lẫn nhau là đặc trưng cho mọi vật.


II. Định luật vạn vật hấp dẫn:

Lực hấp dẫn có
đặc điểm gì? Yếu
tố nào ảnh hưởng
đến độ lớn của lực
hấp dẫn?


QUAN SÁT HIỆN TƯỢNG VÀ NHẬN XÉT

Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tăng
lên khi khoảng cách giữa chúng giảm

m1 F
hd

Fhd m2


II. Định luật vạn vật hấp dẫn:

1. Định luật:
Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì
tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của
chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương
khoảng cách giữa chúng.


II. Định luật vạn vật hấp dẫn:
2. Hệ thức:
Fhd= G

m1m2
r

2

uuur
Fhd1

m1

uuur
Fhd2
r

m2

Trong đó:
• F hd : Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm (N)
• m1, m2: khối lượng của 2 chất điểm (kg)
• r: khoảng cách giữa 2 chất điểm (m)
• G: hằng số hấp dẫn (G = 6,67.10-11 Nm2/kg2)


*ĐẶC ĐIỂM CỦA LỰC HẤP DẪN

- Là lực hút
- Điểm đặt: Đặt tại trọng tâm của vật ( chất điểm )
- Giá của lực : Là đường thẳng đi qua tâm 2 vật

m1 F
hd

Fhd m2


* Phạm vi áp dụng hệ thức:
- Khoảng cách giữa hai vật rất lớn so với kích
thước của chúng ( Được coi là chất điểm)

- Đối với các vật đồng chất và có dạng hình
cầu, r là khoảng cách giữa 2 tâm và lực hấp dẫn
nằm trên đường thẳng nối 2 tâm và đặt vào 2
tâm đó .

m
1

m2
Fhd

r

Fhd


SỰ TỒN TẠI CỦA LỰC HẤP DẪN TRONG TỰ
NHIÊN
Lực hấp dẫn của Mặt Trời làm các hành
tinh quay quanh Mặt Trời.


Hiện tượng thủy triều
- Chiến thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng của Ngô Quyền
vào năm 938. (Nhờ hiện tượng thủy triều)
- Chiến thắng Bạch Đằng lần 2 năm 1288.


Trái đất

HIỆN TƯỢNG THỦY TRIỀU

Mặt
trăng

Mặt trời

Trái đất
Mặt
trăng

Trái đất
Mặt
trăng

Mặt trời


III. Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn
- Trọng lực của một vật là lực hấp
dẫn của Trái Đất và vật đó.

Sau khi học xong
- Trọng tâm
là điểm
lựccủa
hấpvậtdẫn,
em đặt
của trọnghiểu
lực tác

thếdụng
nào lên
là vật.
trọng lực?

m

P


III. Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn
m
Xét một vật có khối
lượng m ở độ cao h so
với mặt đất. Gọi M và R
lần lượt là khối lượng và
bán kính của Trái Đất.

g P
h

R
M

O


III. Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn
- Lực hấp dẫn giữa vật và Trái Đất:

m

mM
(1)
Fhd= G
(R+h)2
- Trọng lực tác dụng lên vật:
P = mg

(2)

h

Với P = Fhd
GM
Gia tốc rơi tự do: g =
(R+h)2
Nếu vật ở gần mặt đất (h<g=

g P

GM
R2

R
M

O

III. Trọng lực là trường hợp riêng của lực hấp dẫn
Gia tốc rơi tự do:

GM
g=
(R+h)2

m

g P

Nếu vật ở gần mặt đất (h<GM
g=
R2
* Nhận xét: Gia tốc rơi tự do phụ
thuộc vào
cao của
Cóđộnhận
xétvật
gì và coi là
như nhau
đối
với
các
vật
ở
gần
về gia tốc rơi tự

mặt đất.do của các vật?

h

R
M

O


CỦNG CỐ BÀI HỌC

BÀI 11

I.LỰC HẤP DẪN

II. ĐỊNH LUẬT
VẠN VẬT HẤP
DẪN

Lực hút lẫn
nhau giữa mọi
vật trong vũ
trụ.

Fhd

m1 m2
= G. 2
r

III. TRỌNG
LỰC LÀ
TRƯỜNG
HỢP RIÊNG
CỦA LỰC
HẤP DẪN

g=

G.M
( R + h) 2

g=

G.M
R2


CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Chọn phát biểu đúng.
Hệ thức của định luật vạn vật hấp dẫn:
m1 m2
A. Fhd = G. 2
r
G.m1
B. Fhd =
m2 .r 2

C. Fhd
D.Fhd

G.m2
=
m1 .r 2

m1.m2
= G.
r


CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

Câu 2: Câu nào sau đây là đúng khi nói về
lực hấp dẫn do Trái đất tác dụng lên Mặt
trăng và do Mặt trăng tác dụng lên Trái đất ?
A.

Hai lực này cùng phương, cùng chiều.

B.

Hai lực này cùng phương, ngược chiều nha

C.

Hai lực này cùng chiều , cùng độ lớn.

D.

Phương hai lực này luôn thay đổi và
không
trùng nhau.


BÀI TẬP VẬN DỤNG

Câu 3: Hai xe tải giống nhau, mỗi xe có khối
lượng 2.104 kg, ở cách xa nhau 40m. Hỏi
bằng bao nhiêu? (xem chúng là chất điểm).
Giải:

Tóm tắt:
m1= m2= 2.104kg

Lực hấp dẫn giữa hai xe tải là

r = 40 m
G = 6,67.10-11Nm2/kg2
Fhd= ?

4 2
m1 .m2
−11 ( 2.10 )
Fhd = G 2 = 6,67.10
r
40 2
= 1,67.10 −5 N

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ
- Học bài cũ về lực hấp dẫn
- Đọc phần: “Em có biết?” trang 70 SGK.
- Chuẩn bị bài mới: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật
Húc.
-(Ôn lại các khái niệm: lực đàn hồi, biến dạng đàn hồi,
tính chất đàn hồi của lò xo).