Bài 1. Chuyển động cơ

Baøi
giaûng :


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
Đoạn phim 1

- Ô tô chuyển động là chuyển động đối với cái gì?
- Người phụ nữ ngồi trên ô tô có thay đổi vị trí so với
người đàn ông lái xe khi xe đang chạy không?
- Khi hai ôtô ở vị trí song song với nhau người ngồi
trên xe này có thấy người trong xe kia thay đổi vị trí
đối với mình hay không?


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
Ñ0AÏN PHIM 2

Trong khoảng thời gian người đi xe đạp vịn tay
vào xe ôtô người ngồi trong xe ô tô có thấy
xe đạp không chuyển động so với mình
hay không?

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

Chuyển động cơ của một vật (gọi tắt là chuyển động)
là sự thay đổi vị trí của vật đó so
với các vật khác theo thời gian.


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
Câu hỏi ta thường đặt ra khi lo lắng cho người
nhà đang đi xa:
Giờ này họ đang ở đâu?
Cách nhà bao xa?
Còn bao xa nữa họ sẽ đến nơi?
Họ sẽ đến nơi vào lúc mấy giờ?....

Mọi vật chuyển động luôn thay đổi vị trí trong không gian
theo thời gian, làm thế nào có thể xác định chính xác
vị trí của vật chuyển động ở từng thời điểm xác định?


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
CHẤT

HÀNỘI

Xe ô tô đi

từ

ĐIỂM.

VINH

TPHCM đến HÀ
NỘI

HUẾ

NHATRANG

TP.HCM


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
CHAÁT

Các em hãy xem đoạn phim sau

ÑIEÅM.

Các em có nhận xét gì về kích thước (hay độ dài)
của cái ôtô so với quãng đường đi hay so với
phạm vi mà ta quan sát trong hai
trường hợp trên?


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
CHAÁT

ÑIEÅM.

Trong trường hợp nào ta có thể nói đến vị trí xác định
của vật chuyển động ở thời điểm xác định?


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.

CHUYỂN ĐỘNG CƠ

Các nhóm làm việc với câu 2
trong phiếu 1

CHẤT ĐIỂM.

Trong các trường hợp sau trường hợp nào ta có thể coi
khích thước của vật chuyển động như một điểm?
1-Các em ở trung tâm điều hành đường sắt theo dõi lộ trình của
tàu hoả chuyển động từ Bắc vào Nam
2- Các em đứng trên ga theo dõi đồn tàu chuyển động vào ga
3- Các em ở trung tâm điều hành taxi theo dõi các xe di chu
bàn thành phố HCM
4- Các em đứng trên đường vẫy taxi đến gần
Nếu ta gọi chất điểm là như một điểm tập trung
tất cả khối lượng của vật thì
theo các em thì khi nào một
vật chuyển động được xem là chất điểm ?


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
CHAÁT

ÑIEÅM.

Một vật chuyển động được coi là một chất
điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ
so với độ dài đường đi
(hoặc so với phạm vị quan sát hay so với
khoảng cách mà ta đề cập đến).


CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ

CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ.
CHAÁT ÑIEÅM.
CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ
CHAÁT

ÑIEÅM.

Coi một vật chuyển động như một
chất điểm có ích lợi gì trong việc theo dõi
sự thay đổi vị trí của nó theo thời gian?

* Ta có thể biểu diễn toàn bộ quỹ đạo chuyển
động của vật trong phạm vi rộng lớn trên một
phạm vi nhỏ (một bản đồ, một tờ giấy)
* Trên đó vật được biểu diễn như một điểm
* Ta có thể xác định chính xác vị trí của vật ở một
thời điểm xác định


CHUYEN ẹONG Cễ

CHUYEN ẹONG Cễ.
CHAT ẹIEM.
CHUYEN ẹONG Cễ
CHAT

ẹIEM.

QUYế ẹAẽO.

Tp hp tt c cỏc v trớ ca mt cht im
chuyn ng to ra mt ng nht nh,
ng ú gi l qu o ca chuyn ng.


CHUYEN ẹONG Cễ

CHUYEN ẹONG Cễ.
CHAT ẹIEM.
CHUYEN ẹONG Cễ
CHAT

ẹIEM.

QUYế ẹAẽO.

Cỏc em hóy xem cỏc on phim sau
ẹ0AẽN PHIM 1


Ñ0AÏN PHIM 2

Nêu nhận xét về quỹ đạo của các vật trong hai đoạn phim.


CHUYEN ẹONG Cễ

CHUYEN ẹONG Cễ.
CHAT ẹIEM.
CHUYEN ẹONG Cễ
CHAT ẹIEM.

Cỏc vt trờn mt t
cú th chuyn ng theo nhng qu o
nh th no?

QUYế ẹAẽO.

ẹ0AẽN PHIM 1

ẹ0AẽN PHIM 2


CHUYỂN ĐỘNG CƠ
CỘT CÂY SỐ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.

II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

TỈNH LỘ 15
Km 5

Các nhóm làm việc với câu 1
trong phiếu 2

CẦU XÁNG
4 KM
Em hiểu gì về các thơng tin
ghi trên cột cây số này?


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

Các nhóm làm việc với câu 2

trong phiếu 2

Để xác định vị trí của vật chuyển động
ở một thời điểm xác định nào đó
ta cần biết những gì?

1- Vật được chọn làm mốc
2- Quỹ đạo của chuyển động
3- Chiều chuyển động
4- Thước đo độ dài


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

Trong từng trường hợp dưới đây chọn
vật làm mốc ở đâu là thuận lợi?

Lớp chúng ta cùng đi Du lịch Vũng Tàu nhưng chúng ta
đi từ chiều hơm trước để ghé thăm Dinh Thống Nhất.
Sáng hơm sau xuất hành từ TP HCM đi VT lúc 8h.

1- Mẹ các em ở nhà sốt ruột muốn biết lúc 10h sáng các em
ở cách nhà bao nhiêu km?
2- Một người ở TP HCM cũng đặt câu hỏi: Lúc 10h sáng các em
ở cách dinh Thống Nhất bao nhiêu km?

1- Ở nhà em (Củ chi)
2- Ở Dinh Thống Nhất (TP HCM)


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

Vật làm mốc
x’

O

←20km →

x

Củ Chi

←30km →

TP.HCM

Theo các em trong biểu diễn trên, nếu so với vật làm mốc thì:
 Khi ơtơ ở Củ Chi, ơtơ cách vật làm mốc một đoạn bao nhiêu?
Khi ơtơ đến TP.HCM, ơtơ cách vật làm mốc một đoạn bao nhiêu?
Qng đường xe đi được là bao nhiêu?

Trong thực tế khi nào ta chọn vật
làm mốc như trường hợp này?


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

Củ Chi
x
x’

O
Vật
làm mốc

←30km →

TP.HCM

Theo các em trong biểu diễn trên, nếu so với vật làm mốc thì:
 Khi ơtơ ở Củ Chi, ơtơ cách vật làm mốc một đoạn bao nhiêu?
Khi ơtơ đến TP.HCM, ơtơ cách vật làm mốc một đoạn bao nhiêu?
Qng đường xe đi được là bao nhiêu?

Trong thực tế khi nào ta chọn vật
làm mốc như trường hợp này?


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

* Nếu đã biết đường đi (quỹ đạo) của vật, ta chỉ cần chọn
một vật làm mốc là ta có thể xác định được chính xác vị
trí của vật bằng cách đo chiều dài đoạn đường từ vật làm
mốc đến vật.
* Vật làm mốc được coi là đứng n.


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.

Làm thế nào có thể xác nhanh chóng và chính xác
vi trí của vật (chất điểm) chuyển động trong
một phạm vi khơng gian rộng
vào các thời điểm khác nhau?

Biểu diễn tồn bộ quỹ đạo chuyển
động của vật trên trang giấy, bản đồ
Chọn một vật làm mốc


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ

Hệ tọa độ trong tốn học
y
3
2

TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.
2. HỆ TỌA ĐỘ.

1
-3
x’

-2

-1

0
-1
-2
-3

y’

1

2

3

x


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊx’

y

y
M
•
x
x’

O

TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.
2. HỆ TỌA ĐỘ.

x
O

y’

y’

y

M
•
x

x’

O
•
M

•
M

y

x
x’

y’

Hãy xác định vị trí của điểm M
trong các trường hợp sau

O

y’


CHUYỂN ĐỘNG CƠ

CHUYỂN ĐỘNG CƠ.
CHẤT ĐIỂM.
CHUYỂN ĐỘNG CƠ
. CHẤT ĐIỂM.
3. QUỸ ĐẠO.
II. CÁCH XÁC ĐỊNHVỊ
TRÍ CỦAVẬT.
1. VẬT LÀM MỐC
VÀ THƯỚC ĐO.
2. HỆ TỌA ĐỘ.

Bằng cách nào có thể xác định vị trí của một
điểm ở một thời điểm bất kỳ nào đó?
Thứ nhất: Vật chuyển động trên mặt phẳng theo một
quỹ đạo cong (phẳng) bất kỳ

Thứ hai: Vật chuyển động theo quỹ đạo thẳng

Các nhóm làm việc với câu 3, 4, 5
trong phiếu 2