Bài 24. Từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua

Giáo viên: HOÀNG MINH THƯ


Câu hỏi : Nêu quy ước chiều đường sức từ

Quy ước: Đường sức từ là những đường cong đi ra
từ cực Bắc và đi vào cực Nam của nam châm


Bài 24


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm

Rắc đều một lớp mạt sắt trên tấm nhựa có
luồn các vòng dây của một ống dây dẫn có
dòng điện chạy qua. Gõ nhẹ tấm nhựa.


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm

Gõ
nhẹ

+

12 V


C1: So sánh từ phổ của ống dây và từ phổ của thanh nam châm, cho
biết chúng có gì giống nhau, khác nhau?
* Giống nhau: Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy
qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau
* Khác nhau: Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được
sắp xếp gần như song song

N

S

Từ phổ của thanh nam châm

Từ phổ của ống dây


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm

Dựa vào các đường mạt sắt, hãy vẽ một vài
đường sức từ của ống dây ngay trên tấm nhựa.
C2: Nhận xét về hình dạng của các đường sức từ

2) Kết luận

- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có
dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh
nam châm giống nhau.
- Đường sức từ của ống dây là những
đường cong khép kín.

-

+
12 V

Đường sức từ của ống dây tạo thành những
đường cong khép kín.


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm
2) Kết luận
- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có
dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh
nam châm giống nhau.

Đặt các kim nam châm nối tiếp nhau trên một
trong các đường sức từ vừa vẽ được. vẽ mũi tên
chỉ chiều đường sức từ.
C3: Cho nhận xét về chiều của đường sức từ ở
hai đầu ống dây so với chiều các đường sức từ
ở hai cực của thanh nam châm

- Đường sức từ của ống dây là những
đường cong khép kín.

-

+
12 V

Giống như thanh nam châm, tại hai đầu ống
dây, các đường sức từ cùng đi vào ở một đầu
và cùng đi ra ở đầu kia


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
1) Thí nghiệm
2) Kết luận
- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có
dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh
nam châm giống nhau.
- Đường sức từ của ống dây là những
đường cong khép kín.
- Hai đầu của ống dây có dòng điện
chạy qua cũng là hai từ cực. Đầu có
các đường sức từ đi ra gọi là cực Bắc,
đầu có các đường sức từ đi vào gọi là
cực Nam.

* Hai đầu của ống dây có dòng điện chạy qua cũng
là hai từ cực. Đầu có các đường sức từ đi ra gọi là
cực Bắc, đầu có các đường sức từ đi vào gọi là cực
Nam.

S

N

+

12 V


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
II. QUY TẮC NẮM BÀN TAY
PHẢI
1) Chiều của đường sức từ của
ống dây có dòng điện chạy qua
phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chiều đường sức từ của ống dây
phụ thuộc vào chiều của dòng
điện chạy qua các vòng dây.

-

+
12 V

+

12 V


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
II. QUY TẮC NẮM BÀN TAY
PHẢI
1) Chiều của đường sức từ của
ống dây có dòng điện chạy qua
phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chiều đường sức từ của ống dây
phụ thuộc vào chiều của dòng
điện chạy qua các vòng dây.
2) Quy tắc nắm bàn tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho
bốn ngón tay hướng theo chiều
dòng điện chạy qua các vòng dây
thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều
các đường sức từ trong lòng ống
dây

Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn
ngón tay hướng theo chiều dòng điện
chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái
choãi ra chỉ chiều các đường sức từ trong
lòng ống dây

Chiều
dòng
điện

Chiều
đường
sức từ
bên trong
ống dây


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
II. QUY TẮC NẮM BÀN TAY
PHẢI
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho
bốn ngón tay hướng theo chiều
dòng điện chạy qua các vòng dây
thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều
các đường sức từ trong lòng ống
dây
III. VẬN DỤNG

C4: Cho ống dây AB có dòng điện chạy
qua. Một nam châm thử ở đầu B, khi đứng
yên nằm định hướng như hình vẽ. Xác
định tên các từ cực của ống dây.

SS A

B N
N


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG
ĐIỆN CHẠY QUA
II. QUY TẮC NẮM BÀN TAY
PHẢI
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho
bốn ngón tay hướng theo chiều
dòng điện chạy qua các vòng dây
thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều
các đường sức từ trong lòng ống
dây
III. VẬN DỤNG

C5: Trên hình 24.5 có một kim nam châm bị
vẽ sai chiều. Hãy chỉ ra đó là kim nam châm
nào và vẽ lại cho đúng. Dùng quy tắc nắm tay
phải xác định chiều dòng điện chạy qua các
vòng dây.
2

3

4

1

A

5

B

Kim nam châm số 5 vẽ sai
chiều

Chiều Chiều
dòng đường
sức từ
điện
bên trong
ống dây


I. TỪ PHỔ, ĐƯỜNG SỨC TỪ C6: Hình 24.6 cho biết chiều dòng điện chạy
CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG qua các vòng dây. Hãy dùng quy tắc nắm tay
ĐIỆN CHẠY QUA
phải để xác định tên các từ cực của ống dây.
II. QUY TẮC NẮM BÀN TAY
PHẢI
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho
bốn ngón tay hướng theo chiều
Chiều
dòng điện chạy qua các vòng dây
dòng

điện
N
S
thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều
các đường sức từ trong lòng ống
dây
Chiều
đường
B
A
sức từ
III. VẬN DỤNG
bên trong
ống dây


Höôùng daãn veà nhaø

- Học bài
- Đọc phần: “Có thể em chưa biết”
- Làm bài tập trong SBT để tiết sau sửa bài tập