Bài 13. Điện năng - Công của dòng điện

BÀI 13

ĐIỆN NĂNG- CÔNG CỦA DÒNG ĐIỆN

• Gv : TRẦN THỊ THỦ ĐỨC
• Truờng THCS Chu Văn An


• Kiểm tra bài cũ:
1.Công suất điện là gì ?
2.Nêu các công thức tính công suất của
dòng điện?
Đáp án:
• Công suất điện của một đoan mạch
bằng tích của hiệu điện thế giữa hai
đầu đoạn mạch và cường độ dòng điện
qua nó.
• Công thức tính công suất:

•
•

2

U
P = UI
R
P = I2.R =


• Khi nào một vật mang năng lượng ?

• Một vật có khả năng thực hiện công hoặc
có thể làm thay đổi nội năng của vật
: ta nói vật đó có mang năng lượng
• Vậy dòng điện có mang năng lượng
không?
• Để trả lời câu hỏi trên, chúng ta
cùng nghiên cứu bài học mới.


ĐIỆN NĂNG – CÔNG CỦA
DÒNG ĐIỆN
I.ĐIỆN NĂNG:
C1: Hãy quan sát
hình 13.1và cho
biết :
Dòng điện thực
hiện công cơ
học trong hoạt
động của các
dụng cụ và
thiết bò nào?

• MÁY
KHOAN

• BÀN LÀ ĐIỆN

• NỒI CƠM ĐIỆN
• MÁY BƠM NƯỚC• MỎ HÀN ĐIỆN

• Trả lời :TRONG MÁY KHOAN, MÁY
BƠM NƯỚC


• Dòng điện cung cấp nhiệt lượng trong hoạt
động của các dụng cụ và thiết bò nào?
- Mỏ hàn, nồi cơm điện, bàn là
• Vì sao ta biết dòng điện thực hiện công cơ học
trong hoạt động của máy khoan, máy bơm?
- Khi có dòng điện chạy qua → máy bơm, máy
khoan hoạt động
• Vì sao ta biết nhiệt lượng được cung cấp trong
hoạt động của các dụng cụ trên (Mỏ hàn,
nồi cơm điện, bàn là)?
- Khi có dòng điện chạy qua → các dụng cụ
này nóng lên, nhiệt năng thay đổi (nhiệt
năng tăng)


• Qua các ví dụ trên chứng tỏ dòng
điện có khả năng gì ?
• Dòng điện có khả năng thực hiện
công,
cũng như có thể làm thay đổi nhiệt
năng của vật.
• Vậy dòng điện có mang năng lượng


ĐIỆN NĂNG – CÔNG CỦA
DÒNG ĐIỆN



I.ĐIỆN NĂNG:
1.Dòng điện có mang năng lượng
Dòng điện có mang năng lượng vì nó
có khả năng thực hiện công, cũng như
làm thay đổi nhiệt năng của các vật.
Năng lượng của dòng điện được gọi là
điện năng
2.Sự chuyển hóa điện năng thành
những dạng năng lượng khác




C2 :Các dụng cụ điện khi hoạt động đều biến đổi
điện năng thành các dạng năng lượng khác.
Hãy chỉ ra các dạng năng lượng được biến đổi từ
điện năng trong hoạt động của mỗi dụng cụ ở bảng
1 : (hoạt động nhóm)

Dụng cụ
Bóng đèn
dây tóc
Đèn LED
Nồi cơm
điện,bàn là
Quạt
máy
nước

điện,
bơm

Điện năng được biến đổi
thành dạng năng lượng
nào ?
Nhiệt năng và năng
lượng ánh sáng
Năng lượng ánh sáng và
nhiệt năng
Nhiệt năng
Cơ năng và nhiệt năng




Điện năng là năng lượng của dòng
điện.Điện năng có thể chuyển hóa thành
các dạng năng lượng khác, trong đó có phần
năng lượng là có ích, là vô ích.



C3: Hãy chỉ ra trong hoạt động của mỗi dụng
cụ điện ở bảng 1, phần năng lượng nào được
biến đổi từ điện năng là có ích, là vô ích.
NL có ích
NL
vô ích



NL ánh sáng

Bóng đèn dây tóc, đèn LED
: năng
Nhiệt
Nhiệt năng
ánh sáng



Nồi cơm điện, bàn là:



Cơ
năng
Quạt điện, máy bơm nước:
có)
năng

NL
(nếu
Nhiệt


• Em hãy nhắc lại khái niệm hiệu suất đã
học ở lớp 8.

• Tỉ số giữa phần năng lượng có ích với năng
lượng toàn phần gọi là hiệu suất
3.Kết luận :
• Điện năng là năng lượng của dòng
điện.Điện năng có thể chuyển hóa
thành các dạng năng lượngkhác, trong đó
có phần năng lượng là có ích, là vô ích.
• Tỉ số giữa phần NL có ích được chuyển
hóa từ điện năng và toàn bộ điện
năng tiêu thụ đựoc gọi là hiệu suất

A1
H =A
tp

phần

+ A1 : năng lượng có ích
+ Atp : năng lượng toàn


ĐIỆN NĂNG – CÔNG CỦA DÒ
II.CÔNG CỦA DÒNG ĐIỆN:
1.Công của dòng điện :
 Công của dòng đđiện sinh ra trong một đoạn
mạch là số đo lượng điện năng mà đoạn
mạch đó tiêu thụ để chuyển hóa thành
các dạng năng lượng khác
2.Công thức tính công của dòng điện:

• C4: Từ kiến thức đã học ở lớp 8, em
hãy cho biết mối liên hệ giữa công A
và công suất P

A=Pt
C5: Xét đoạn mạch được đặt vào hiệu
điện thế U, dòng điện chạy qua nó có
cường độ I và công suất điện của đoạn
mạch này là P. Hãy chứng tỏ rằng,
công của dòng điện sản ra ở đoạn
mạch này, hay điện năng mà đoạn mạch
này tiêu thụ, được tính bằng công thức :

A = P t = UIt
Từ C4 ⇒ A = P t
Ta có P = UI
Thay vào công thức A = P t
⇒ A = UIt
Vậy A = P t = UIt


A = P t = UIt
U : hiệu điện thế (V)
I : cường độ dòng điện (A)
t : thời gian (s)
A : công của dòng điện (J )
1J = 1W.1s = 1V.1A.1s
Ngoài ra công của dòng điện còn được đo
bằng đơn vò kilôoat giờ (kWh)

1kWh =
=

1000W.360
0s

3600000
3,6.106 J

J

=

• Dựa vào công thức tính A, hãy cho biết
muốn đo công của dòng điện phải dùng
những dụng cụ nào ?
•
Vônkế, ampe kế, đồng hồ đo thời gian.


3.Đo công của dòng điện :
• Theo công thức trên, để đo công của
dòng điện cần phải dùng ba dụng cụ là
vôn kế, ampe kế và đồng hồ đo thời gian
gian. Trong thực tế, công của dòng điện
hay điện năng sử dụng được đo bằng công
tơ điện . Khi các dụng cụ và thiết bò tiêu
thụ điện năng hoạt động, đóa tròn của
công tơ quay, số chỉ của công tơ tăng
dần. Lượng tăng thêm của số chỉ này

là số đếm của công tơ




C6: Bảng 2 ghi lại số đếm của công tơ khi
sử dụng một số dụng cụ điện.

Lần
sử
dụng

1

Bóng
đèn

Công suất
Sử dụng

Thời
gian sử
dụng

100W0,1kW

3 giờ

0,3

Nồi cơm
500W1 giờ
0,5
điện
0,5kW
Từ bảng
này cho biết
số đếm của công
3 (sốBàn
tơ
chỉ của
tơ tăng
1 đơn 0,5
vò)
là công
1000W1kW thêm
0,5 giờ
ứng
với lượng điện năng đã sử dụng là
1 kWh
……………………
2



Dụng cụ
điện

Số
đếm

Của
công
tơ


III.VẬN DỤNG:
• C7: Một bóng đèn có ghi 220V- 75W
được thắp sáng liên tục với hiệu
điện thế 220V trong 4 giờ. Tính lượng
điện năng mà bóng đèn này sử
dụng và số đếm của công tơ khi đó?
• Tóm tắt :
Đ: 220V-75W
t=4h
U = 220V
A = ? ⇒ số đếm của công tơ ?










Tóm tắt :
Đ: 220V-75W
t = 4 h , U = 220V
A = ? ⇒ số đếm của công tơ?

Bài giải
Vì đèn được sử dụng đúng với hiệu điện
thế đònh mức là 220V nên công suất
của đèn đạt giá trò đònh mức : 75 W
75W = 0,075kW
Lựơng điện năng mà đèn sử dụng:
A = P.t = 0,075x4 = 0,3 kWh
Tương ứng với số đếm của công tơ là 0,3
số


Vì sao em biết dòng điện có mang năng lượng?
 Vì dòng điện có khả năng thực hiện công, cũng
như có thể làm thay đổi nhiệt năng của vật.
 Công của dòng điện sinh ra trong một đoạn mạch là
số đo …………………………………mà đoạn mạch đó
lượng điện
tiêu thụ để ………………………………thành các
năng
Chuyển
dạng năng
………………………………………khác


hóa

A = P t = UIt

lượng

Muốn đo lượng điện năng sử dụng ta dùng dụng
cụ gì?
Công tơ điện
 Mỗi số đếm của công tơ điện cho biết lượng
1kWh
điện năng đã được sử dụng là ………………


1kWh = 3600000

3,6.106 J

J

=


• C8: Một bếp điện hoạt động liên tục
trong 2 giờ ở hiệu điện thế 220V. Khi
đó số chỉ của công tơ điện tăng
thêm 1,5 số.Tính lượng điện năng mà
bếp điện sử dụng, công suất của
bếp điện và cường độ dòng điện
chạy qua bếp trong thời gian trên.
Tóm tắt :
• U = 220V 1,5 kWh
• t = 2h
• 1,5 số ⇒ A =
• A=?J
• P=?

• I=?


• U = 220V, t = 2h
1,5 soá ⇒ A = 1,5 kWh
• A = ? J, P = ?
• I=?A
6
1kWh 3,6.10
=
J
6
1,5x3,6.10
=
A = 1,5 kWh =
5,4.106 J
A
A =P .t ⇒ P =
t

⇓

P
U

P = UI ⇒ I =


• Bài tập về nhà : bài 13.1
đến 13.6

• Đọc phần có thể em chưa
biết