Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề thực tiễn tên tình huống ô NHIỄM môi TRƯỜNG nước

Phòng Giáo dục và Đào tạo Vĩnh Thuận
Trường: THCS Vĩnh Bình Nam 1

Cuộc thi “Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề
thực tiễn dành cho học sinh trung học”
Năm học 2016-2017

Tên tình huống: Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG NƯỚC

Thông tin về học sinh:
Họ và tên: Nguyễn Thị Qúy Thiện
Ngày sinh: 23/08/2003
Họ và tên: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Ngày sinh: 05/02/2003
Lớp: 8/1

1


Phụ lục I
Cấu trúc bài dự thi cuộc thi vận dụng kiến thức liên môn đễ giải quyết các tình
huống thực tiễn dành cho học sinh trung học
(Kèm theo công văn 1425/SGDĐT-GDTrH ngày 06 tháng 09 năm 2016 của sở giáo
dục và đào tạo)
A/ Trang bìa
Sở giáo dục và đào tạo tỉnh Kiên Giang
Phòng giáo dục và đào tạo: Huyện Vĩnh Thuận
Trường: THCS Vĩnh Bình Nam 1
Địa chỉ: Ấp Bời Lời A- Xã Vĩnh Bình Nam - Huyện Vĩnh Thuận - Tỉnh Kiên Giang
Điện thoại: 0773828348
Email:

Thông tin về thí sinh (hoặc nhóm không quá 2 thí sinh):
1. Họ và tên: Nguyễn Thị Quý Thiện
Ngày sinh: 23/08/2003
Lớp: 8/1
2. Họ và tên: Nguyễn Thị Ngọc Hân
Ngày sinh: 05/02/2003
Lớp: 8/1
B/ Các trang tiếp theo
1. Tên tình huống
2. Mục tiêu giải quyết tình huống
3. Tổng quan về nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống
4. Giải pháp giải quyết tình huống
5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống
Mô tả quá trình thực hiện, các tư liệu sử dụng, các thiết bị sử dụng trong việc
giải quyết tình huống
6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
Mô tả ý nghỉa, vai trò của việc giải quyết tình huống được lựa chọn đối với
thực tiễn học tập và thực tiễn đời sống kinh tế-xã hội./.

2


1.Tình huống: TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
Môi trường nơi chúng ta học tập, sinh sống. Môi trường là tất cả những thứ
xung quanh chúng ta.

Cuộc sống vui tươi của người dân trong môi trường trong sạch
2. Mục tiêu giải quyết tình huống
Môi trường đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống và sự phát triển của
con người và xã hội, góp phần xây dựng cuộc sống con người tốt đẹp. Nhưng

những năm gần đây môi trường khắp cả nước nói chung và địa bàn tỉnh Kiên
Giang nói riêng đang bị ô nhiễm, có thể nói là trầm trọng.
Thông qua việc vận dụng kiến thức liên môn với môn Địa lý, Văn học, Vật
Lý, Hóa học, Sinh học, Toán học, Địa lý địa phương, Giáo dục kĩ năng sống và
ứng dụng Công nghệ thông tin giúp công tác tuyên truyền mọi người cùng bảo
vệ môi trường sẽ được nâng cao.
3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình
huống
Như chúng ta đã biết: Môi trường xung quanh ta sẽ có ảnh hưởng rất lớn
tới cuộc sống và sự phát triển của con người. Thế nhưng hiện nay, môi trường
sống xung quanh ta đang bị tàn phá một cách nghiêm trọng. Hậu quả của sự tàn
phá ấy chính là một phần hiện tượng môi trường bị ô nhiễm.

3


Hiện tượng môi trường bị ô nhiễm trầm trọng
Nhưng một thực tế đáng buồn là hiện tượng này không phải tự nhiên có,
mà là do chính con người chúng ta gây nên, trong đó có một phần của học sinh
chúng ta: Nào là sả rác bừa bãi, đi vệ sinh trên sông,...

Hình ảnh xả rác bừa bãi của học sinh
Qua bài viết này, chúng em muốn nêu một ví dụ về việc sử dụng kiến thức
liên môn vào việc “ Bảo vệ môi trường - nơi chúng ta học tập, sinh sống”. Bởi vì
qua thực tế học tập ở lớp, em thấy hiệu quả từ phương pháp học tập phối hợp
liên môn này đã mang lại hiệu quả rất cao cho tất cả các bạn học sinh trong việc
nhận thức, hiểu biết, hình thành kĩ năng sống, ý thức trách nhiệm của bản thân
với cộng đồng và xã hội.
4. Giải pháp giải quyết tình huống
- Môn Tin học: ứng dụng công nghệ thông tin giúp học sinh giải quyết tốt

công tác tìm hiểu môi trường, tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường
4


- Môn Toán học: Thống kê số liệu chính xác để dễ tuyên truyền, vận động
cộng đồng.
- Môn Hóa học: Giúp mọi người hiểu rõ các nguyên tố độc hại làm ô nhiễm
môi trường để phòng tránh khi sử dụng và thải ra môi trường.
- Vận dụng kiến thức liên môn với môn Văn học thông qua các cách dùng
ngôn từ để chứng minh về những thực trạng của ô nhiễm môi trường, cách tuyên
truyền dễ hiểu, dễ làm nhất.
- Kiến thức môn Sinh học giúp ta thấy nguyên nhân, hậu quả, giải pháp
khắc phục của ô nhiễm môi trường
- Kiến thức môn Địa lí giúp ta hiểu rõ tọa độ, vị trí địa lí tỉnh Kiên Giang
- Kiến thức Giáo dục công dân: Thông qua các bài học về giáo dục công
dân đã học tuyên truyền giáo dục, ý thức bảo bệ môi trường
- Kết hợp Giáo dục kĩ năng sống qua các hành động, việc làm nhằm bảo vệ
môi trường.
5. Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống
Ô nhiễm môi trường là tình trạng môi trường bị ô nhiễm bởi các chất hóa
học, sinh học, bức xạ, tiếng ồn,...Gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người,
động vật. Ô nhiễm môi trường xảy ra là do tác động và ý thức của con người.
Rác thải sinh hoạt và vấn đề canh tác, nhu cầu đất sinh sống và khai thác khoáng
sản, đã và đang dần biến môi trường đất bị ô nhiễm một cách trầm trọng.
Như đã biết xung quanh chúng ta có 3 loại ô nhiễm môi trường chính là: ô
nhiễm môi trường đất, ô nhiễm môi trường nước, ô nhiễm môi trường không
khí.
1> Ô nhiễm môi trường đất
Môi trường đất là nơi trú ngụ của con người và hầu hết các sinh vật cạn, là
nền móng cho các công trình xây dựng dân dụng , công nghiệp và văn hóa con

người. Đất là một nguồn tài nguyên quý giá, con người sử dụng tài nguyên đất
vào hoạt động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo nguồn cung cấp lương thực và
thực phẩm cho con người. Nhưng, trong những năm trở lại đây môi trường đất
đã bị ô nhiễm rất nhiều. Và có thể nói là trầm trọng.
Nguyên nhân chủ yếu của ô nhiễm đất đến từ các chất thải công nghiệp, các
loại chất thải sinh hoạt của con người, mà trong đó đặc biệt nguy hại là chất thải
y tế và các loại chất thải có tính độc hại khác mà hiện nay vẫn chưa được xử lí
triệt để. Ô nhiễm do chất thải nông nghiệp, chúng tích lũy dần trong đất và các
loại cây trồng và chất độc tăng lên rất lớn khi đi vào cơ thể con người ảnh hưởng
rất lớn đến sức khỏe con người.
Vận dụng kiến thức môn địa lí địa phương, chúng em được biết: Kiên
Giang có đầy đủ các điều kiện phát triển tổng hợp vì vừa có đồng bằng, có rừng
5


núi, có biển và có đảo. Kiên Giang nằm trong khoảng toạ độ địa lý: từ 101 030'
đến 105032' kinh độ Đông và từ 9023' đến 100 32' vĩ độ Bắc.
Vị trí địa lý của tỉnh có rất nhiều thuận lợi để thúc đẩy phát triển kinh tế.
Nhưng cũng từ đây, Kiên Giang cũng gánh chịu nhiều tác nhân gây ô nhiễm môi
trường đất:

Bãi rác gây ô nhiễm môi trường đất
Trong kiến thức môn sinh học lớp 9 bài 54. Ô nhiễm môi trường. Vận dụng
kiến thức ở bài học này chúng ta được hiểu:
Các tác nhân gây ô nhiễm nguồn đất:
- Áp lực tăng dân số đòi hỏi nhu cầu tăng lương thực, thực phẩm ngày càng
tăng và phải tăng cường khai thác độ phì nhiêu của đất bằng nhiều biện pháp
- Do bón phân không hợp lý. Các loại phân hóa học thuộc nhóm chua sinh
lý ure, K2SO4, KCl, còn tồn dư axít đã làm chua đất, nghèo kiệt các ion bazơ và
xuất hiện nhiều độc tố đối với cây trồng như : Al 3+, Mn2+, Fe3+; làm giảm hoạt

tính sinh học của đất.

Môi trường đất bị ô nhiễm nặng nề
2> Ô nhiễm môi trường nước
Môi trường nước là các nguồn nước mà con người sử dụng hoặc có thể
sử dụng vào những mục đích khác nhau. Nước được dùng trong các hoạt

6


động nông nghiệp, công nghiệp, dân dụng, đời sống, môi trường…Những năm
gần đây, môi trường nước đã và đang bị ô nhiễm rất trầm trọng.
- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước là do đâu? Có lẽ là do ý
thức mọi người chưa được tốt. Thứ gì không sử dụng được thì cứ vứt toẹt xuống
sông. Không những vậy, còn do một số nhà máy tham lợi nhuận. Chẳng chịu xử
lý nước thải trước khi thả ra sông, hồ,...Ở các đại dương, sự cố tràn dầu đã gây ô
nhiễm nước rất nhiều. Các loại phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, chất thải,... đã
ngấm vào nguồn nước gây ô nhiễm trầm trọng, khiến cá chết hàng loạt và ảnh
hưởng đến sức khỏe của con người và sinh vật.

Môi trường nước bị ô nhiễm trầm trọng
3> Ô nhiễm môi trường không khí
Không khí là thứ mà chúng ta hít thở hằng ngày. Không màu, không mùi
và không vị. Không khí đóng vai trò quan trọng đối với toàn thể nhân loại. Nó
cũng chính là lá phổi xanh của Trái Đất. Nhưng những năm trở lại đây, môi
trường không khí đang từng ngày, từng giờ bị ô nhiễm trầm trọng bởi những
hành động của con người.
Hiện nay không khí đang bị ô nhiễm nặng nề. Những nguyên nhân chủ yếu
gây nên hậu quả đó là do các khu công nghiệp, phương tiện giao thông...luôn
thải ra môi trường những lượng chất thải lớn mỗi ngày. Nguồn khí thải gây ô

nhiễm môi trường không khí ngày càng nhiều, yêu cầu bảo vệ môi trường không
khí càng quan trọng.

7


Ô nhiễm môi trường không khí

Ô nhiễm môi trường không khí
Vận dụng kiến thức liên môn toán bài Biểu đồ toán lớp 6 em đã thống kê
được số liệu dựa trên biểu đồ sau:

8


Biểu đồ . Tỷ lệ phát thải chất gây ô nhiễm do các phương tiện giao thông
cơ giới đường bộ của Việt Nam
Theo số liệu năm 2014 hầu hết 1.193 em học sinh của Trường Tiểu học
Bình An (xã Bình An), đều bị mắc các bệnh về đường hô hấp…
Nhận thấy ô nhiễm không khí gây hậu quả nghiêm trọng cho con người nên
việc vận dụng kiên thức liên môn hóa học, vật lí giúp học sinh nhận biết nguyên
nhân gây hại và các biện pháp phòng tránh như sau:
Trong môn Hóa học 8: Bài: Nước, Oxi. Hóa học 9 - Bài 2: Một số oxit quan
trọng, Bài 27: Các bon... giúp chúng em hiểu được các khí thải độc hại cho cơ
thể sinh vật, đó là: Khí CO2, CO, SO2, NO2
Các tác nhân lý học có thể gây ô nhiễm môi trường được vận dụng vào
môn Vật lý lớp 6: Bài 26: Sự bay hơi và ngưng tụ, đó là:
Do các chất khí thải ra từ các hoạt động đun nấu trong sinh hoạt và sản
xuất: Đun than, củi, đốt rơm, rạ sau khi thu hoạch, thải ra lượng lớn khí CO2.
Do sản xuất nông nhiệp: Phun thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật vượt

quá liều lượng cho phép.
Do các chất khí thải ra từ các phương tiện giao thông chiếm 70%: lượng
khí độc hại CO2, SO2, NO2.. các hợp chất chứa bụi, chì, khói độc gia tăng.
Bên cạnh đó còn do sự thiếu ý thức của người dân: Vứt rác bừa bãi, xác
động vật chết, không được chôn lấp đúng qui trình, bốc mùi hôi thối...
Biện pháp hạn chế và khắc phục ô nhiễm không khí mà chúng em có thể áp
dụng được:
Tuyên truyền vận động người thân ứnng dụng công nghệ sản xuất mới, thân
thiện với môi trường.
Sử dụng các phương tiện giao thông đảm bảo yêu cầu kĩ thuật, không quá
hạn.
9


Thay thế dần việc sử dụng than tổ ong trong sinh hoạt bằng bếp ga
Tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường
6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
Bảo vệ môi trường là một trong những vấn đề quan trọng được Đảng và
nhà nước ta quan tâm trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn
công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước. Cần phải bảo vệ và giữ gìn môi
trường. Việc bảo vệ môi trường sẽ giúp cho ta hình thành được ý thức sống vì
mọi người vì cộng đồng, qua đó sẽ giúp ta có được vốn sống tốt. Việc vận dụng
liên môn các môn học vào một chủ đề đem lại cho ta cảm giác thú vị và vốn
hiểu biết rộng hơn. Qua đây giúp mọi người nâng cao hiểu biết về môi trường
sống ở nông thôn để có biện pháp khắc phục và bảo vệ môi trường một cách
hiệu quả, thiết thực. Vì tương lai của đất nước vì cuộc sống của mọi người
chúng ta hãy nêu cao ý thức bảo vệ môi trường vì trái đất thân yêu.!

Người viết
Nguyễn Thị Quý Thiện

Nguyễn Thị Ngọc Hân

10