Bài 12. Độ to của âm

Kiểm tra bài cũ:
1.Tần số là gì? Đơn vị tần số.
2.Độ cao của âm phụ thuộc yếu tố nào?
Nêu cụ thể sự phụ thuộc đó.


Tiết 13: ĐỘ TO CỦA ÂM
I.Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động:
1.Biên độ dao động:

Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của
vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.


Biên độ dao động

Vị trí cân bằng


Tiết 13: ĐỘ TO CỦA ÂM
I.Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động:
1.Biên độ dao động:

Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của
vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.
2.Độ to của âm phụ thuộc yếu tố nào?


Thí nghiệm 1:Cố

định một đầu thước thép đàn hồi có chiều dài

khoảng 10cm trên mặt hộp gỗ. Khi đó thước thép đứng yên tại
vị trí cân bằng. Nâng đầu tự do của thước lệch khỏi vị trí cân
bằng rồi thả tay cho thước dao động trong hai trường hợp
a) Đầu thước lệch nhiều
b) Đầu thước lệch ít


* Thí nghiệm 1( vị trí 1,2,3 thực hiện TN trước sau đó
Hết
giờ
117
33
38
37
36
32
35
34
59
58
57
56
55
54
53
52
51
50
49
48

47
46
45
44
43
42
41
40
39
30
27
11
10
13
18
17
16
12
15
14
22
21
20
19
9
8
7
6
5
4

3
2
1
31
29
26
25
24
28
23
đến vị trí 4,5,6)

Bảng 1
Cách làm thước dao
động

Đầu thước dao
động mạnh hay
yếu

Âm phát ra to
hay nhỏ

Nâng đầu thước lệch
nhiều

Mạnh

To

Nâng đầu thước lệch
ít

Yếu

Nhỏ


Từ kết quả bảng 1 , trả lời:
C2: Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng
nhiều (ít) biên độ dao động càng
càng ……….......,
lớn (nhỏ) âm phát ra càng …………..
to (nhỏ)
…………….,


Thí nghiệm 2:Treo quả cầu bấc sao cho khi dây treo thẳng đứng thì
quả cầu vừa chạm vào giữa mặt trống.
Lắng nghe tiếng trống và quan sát dao động của quả cầu trong hai
trường hợp:
a.Gõ nhẹ
b.Gõ mạnh


* Thí nghiệm 2:

Hết
117
27

11
10
13
18
17
16
12
15
14
22
21
20
19
9giờ
8
7
6
5
4
3
2
1
29
26
25
24
28
23

Bảng 2

Cách thực
hiện
a) Gõ nhẹ
b) Gõ mạnh

Độ lệch của
quả cầu bấc

Ít
Nhiều

Biên độ dao
động của mặt
trống

Nhỏ
Lớn

Tiếng trống
phát ra

Nhỏ
To


Tiết 13: ĐỘ TO CỦA ÂM
I.Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động:
1.Biên độ dao động:

Biên độ dao động là độ lệch lớn nhất của

vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.
2.Độ to của âm phụ thuộc yếu tố nào?
-Độ to của âm phụ thuộc biên độ dao động
của nguồn âm
-Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của
nguồn âm càng lớn và ngược lại.


Tiết 13: ĐỘ TO CỦA ÂM
I.Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động:
II.Độ to của một số âm:

Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben

( kí hiệu là dB).


Người ta có thể dùng máy để đo độ to của âm:

Đề xi ben – Kế


Bảng độ to một số âm:
Tiếng nói thì thầm
20 dB
Tiếng nói chuyện bình thường
40 dB
Tiếng nhạc to
60 dB
Tiếng ồn rất to ở ngoài phố

80 dB
Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng
100dB
Tiếng sét
120dB
Ngưỡng đau (làm đau nhức tai)
(Tiếng động cơ phản lực ở cách 4m)
130 dB


Những âm có độ to từ 130dB trở lên sẽ
làm chói tai, đau nhức tai, có thể làm
thủng màng nhĩ, làm tai bị điếc, ảnh
hưởng xấu đến sức khỏe.
Dùng
cụđộ
nút
hoặc
tai
Khi
códụng
âm có
totai
quá
lớn,che
ta thường
(bằng
tay,vệ
bông
làm

gì bàn
để bảo
tai?gòn…) để giảm
bớt tiếng ồn, nếu có thể nên tránh
hay giảm tiếp xúc, giảm độ to nguồn
âm đó.


Tiết 13: ĐỘ TO CỦA ÂM
I.Âm to, âm nhỏ-Biên độ dao động:
II.Độ to của một số âm:
III.Vận dụng:

C4: Khi gảy mạnh một
dây đàn, tiếng đàn sẽ to
hay nhỏ? Tại sao?

Khi gảy mạnh một dây đàn,
tiếng đàn sẽ to, vì biên độ dao
động của dây đàn lớn.


C5: Hãy so sánh biên độ dao động của

điểm giữa sợi dây đàn (điểm M) trong hai
trường hợp dưới đây.

Biên độ dao
động của điểm
giữa sợi dây

đàn ở trường
hợp a lớn hơn

•

•

a)

b)

M

M


C6: Khi máy thu thanh phát ra âm to, âm nhỏ thì
biên độ dao động của màng loa khác nhau như
thế nào?

Màng loa

- Khi phát ra âm to, biên độ dao động của màng loa lớn.
- Khi phát ra âm nhỏ, biên độ dao động của màng loa
nhỏ.


1.Điền vào chỗ trống cho thích hợp trong các
câu sau:

a.Độ lệch lớn nhất của vật dao động
so với vị trí cân bằng của nó gọi là:
…………………
biên độ dao động
b. Độ to của âm phụ thuộc biên độ
vào………….
dao động
………………Dao động càng mạnh,
lớn
biên độ dao độngtocủa nguồn âm
càng……... âm phát ra càng……….


dexiben
c.Đơn vị độ to của âm là………
Ngưỡng đau có thể làm điếc tai có
130
giá trị………dB
yếu
d.Dao động càng ………..,
biên độ
dao động của nguồn âm càng
nhỏ
nhỏ, âm phát ra càng……….
e.Khi truyền đi xa,độ……..của
âm
to
biên độ
thay đổi do……………….dao
động của âm thay đổi.

2.Bản thân các em có thể là nguồn âm và có
thể điều chỉnh độ to của một số nguồn âm
sao cho phù hợp không ảnh hưởng xấu đến
người xung quanh.
Theo em việc nào sau đây nên làm?
A. Nói chuyện riêng trong giờ học;
B. Phát biểu to rõ trong giờ học;
C. Mở lớn máy phát thanh vào ban trưa;
D. Nói to khi đi ngang qua lớp đang học;
E. Nói quá nhỏ trong giao tiếp.
F. Mở lớn nhạc và nghe thường xuyên bằng tai
nghe.


Hướng dẫn về nhà:
-Học bài 11 và 12 kiểm tra 15 phút.
-Làm bài tập của bài 12.1 => 12.5 SBT,
-Đọc “Có thể em chưa biết”
-Tìm hiểu:
Tại sao ngày xưa, khi thấy bụi mù từ xa, để
phân biệt là lốc xoáy hay vó ngựa của quân
địch, người ta thường áp lỗ tai xuống đất ?