MỘT số GIẢI PHÁP NÂNG CAO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG tác hòa GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT đơn THƯ KHIẾU nại tố cáo tại THỊ TRẤN EA KAR

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT ĐƠN THƯ KHIẾU NẠI TỐ
CÁO TẠI THỊ TRẤN EA KAR
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Trong đời sống hằng ngày, những mâu thuẫn, tranh chấp nảy sinh trong gia
đình, cộng đồng nếu không được giải quyết sớm có thể dẫn đến hậu quả phức tạp,
nhất là khi hiểu biết pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế. Bởi vậy,
công tác hòa giải ở cơ sở luôn được các cấp ủy, chính quyền quan tâm, chăm lo,
chỉ đạo và tổ chức thực hiện.
Hòa giải ở cơ sở là nét đẹp truyền thống đạo lý của dân tộc Việt Nam, là hoạt
động mang tính tự nguyện, tính xã hội và nhân văn sâu sắc. Hoạt động hòa giải ở
cơ sở về bản chất là hướng dẫn, giúp đỡ thông qua việc thuyết phục, vận động các
bên đi đến thỏa thuận, tự nguyện giải quyết với nhau các mâu thuẫn, tranh chấp, vi
phạm pháp luật dựa trên nguyên tắc tôn trọng ý chí, quyền và lợi ích hợp pháp của
các bên, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác; không xâm phạm lợi ích của
Nhà nước và lợi ích công cộng. Vì vậy hòa giải ở cơ sở đã khẳng định vai trò to
lớn, ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội, góp phần tăng cường tình đoàn kết
trong cộng đồng dân cư, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, kịp thời
ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm ổn định, trật tự, an
toàn xã hội, giảm bớt các vụ việc phải chuyển đến Tòa án hoặc cơ quan nhà nước
có thẩm quyền giải quyết, tiết kiệm thời gian, kinh phí cho Nhà nước và Nhân dân,
từ đó góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Những địa phương làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở thì tình hình an ninh,
trật tự được giữ vững, tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống
người dân. Ngược lại, ở những nơi còn coi nhẹ công tác hòa giải, tình hình mâu
thuẫn, tranh chấp có chiều hướng tăng, dẫn đến mất trật tự, trị an xã hội. Thông

thường, những mâu thuẫn, va chạm trong cuộc sống, lúc đầu đơn giản, nhưng do
không được quan tâm giải quyết kịp thời cho nên đã nhanh chóng trở thành phức
tạp, thậm chí là nguyên nhân xuất hiện những “điểm nóng” về khiếu kiện. Vai trò
của công tác hòa giải ở cơ sở quan trọng như vậy, song cơ chế, chính sách đối với
những cán bộ làm công tác hòa giải còn nhiều bất cập. Đội ngũ cán bộ làm công
tác hòa giải thường kiêm nhiệm nhiều công việc khác nhau, cho nên không có
nhiều thời gian dành cho việc tiếp cận đối tượng để hòa giải. Cán bộ làm công tác
hòa giải thường xuyên phải làm việc vào ngày nghỉ hoặc buổi tối để giảng giải,
phân tích, vận động người dân chấp hành pháp luật. Có những cán bộ hòa giải ở
miền núi, vùng sâu, vùng xa, hằng ngày phải di chuyển trên những đoạn đường
khó khăn, cách trở. Vất vả là vậy, song chế độ đãi ngộ đối với những cán bộ làm
công tác này ở cơ sở thường rất thấp. Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hòa giải cũng
1
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

chưa được quan tâm. Trong quá trình “hành nghề”, phần lớn, những cán bộ làm
công tác hòa giải tự vận dụng kiến thức và kinh nghiệm để hoàn thành nhiệm vụ,
chứ chưa có các lớp tập huấn, bồi dưỡng một cách bài bản, chuyên nghiệp. Thiết
nghĩ, khi xã hội phát triển thì các mối quan hệ, làm ăn càng trở nên đa dạng, phức
tạp, dễ dẫn đến những mâu thuẫn nảy sinh trong cuộc sống thì Nhà nước nên cải
tiến chế độ đãi ngộ một cách thỏa đáng đối với người làm công tác hòa giải. Cơ
quan chuyên ngành quan tâm công tác đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ hòa giải ở
cơ sở, bảo đảm có đủ năng lực, phẩm chất và lòng say mê nghề nghiệp. Một trong
những phương pháp để hai bên đi đến thỏa thuận trong trường hợp họ không chấp
nhận thì tổ viên tổ hòa giải phải nhờ đến sự trợ giúp của người đại diện chính

quyền như công an hay đại diện của tổ chức xã hội để tạo nên một tâm lý nhất định
đối với một hoặc các bên tranh chấp, để họ đồng ý chấp nhận việc hòa giải. Đương
nhiên sự tác động tâm lý này không được mang tính ép buộc mà chỉ là sự hỗ trợ
cho hòa giải viên thực hiện thành công việc hòa giải. - Hòa giải phải khách quan,
công minh, có lý, có tình, giữ bí mật thông tin đời tư của các bên tranh chấp, tôn
trọng quyền, lợi ích hợp pháp của người khác, không xâm phạm lợi ích của Nhà
nước, lợi ích công cộng. Thông thường khi mâu thuẫn xảy ra, mỗi bên tranh chấp
đều đưa ra lý lẽ để tự bảo vệ mình cho mình là đúng, không nhìn nhận được cái sai
của mình đã gây ra cho người khác. Do đó người hòa giải phải thực sự khách quan,
vô tư, công minh, đề cao lẽ phải, tìm cách thuyết phục để mỗi bên hiểu rõ sai trái,
không xuề xòa “dĩ hòa vi quý” cho xong việc. Hơn nữa sự công minh, khách quan,
vô tư của người hòa giải sẽ là yếu tố để hai bên đặt lòng tin và cùng nhau giải
quyết vụ việc.
Thiết nghĩ mỗi đơn vị ủy ban xã phường thị trấn cần phải có một nhận thức
đúng đắn về công tác hòa giải, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, để có những
giải pháp phù hợp nâng cao hiệu quả công tác quản lý hành chính, nâng cao và thể
hiện rõ tính chất của nhà nước ta công bằng và dân chủ. Nâng cao công tác hòa giải
ở cơ sở tạo lòng tin của nhân dân trong thực hiện các hoạt động phục vụ nhân dân
góp phần xây dựng hệ thống chính trị, chính quyền ở cơ sở ngày càng vững mạnh
hơn.
Những năm vừa qua, hòa giải ở thị trấn Ea Kar không ngừng được củng cố
về tổ chức, đội ngũ, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, góp phần
quan trọng trong việc giữ gìn tinh thần đoàn kết tương thân tương ái trong cộng
đồng dân cư, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, kịp thời ngăn ngừa các
hành vi vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm ổn định, trật tự, an toàn xã hội, giảm
bớt các vụ việc phải chuyển đến Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải
quyết, tiết kiệm thời gian, kinh phí cho Nhà nước. Không chỉ có vậy, hòa giải cơ sở
còn là một truyền thống, đạo lý tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, mang đậm tính nhân
văn, hoạt động vì mọi người trên cơ sở đạo đức xã hội và nền tảng pháp luật, góp
phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.. Đề tài này được nghiên cứu trong phạm

vi Ủy ban nhân dân thị trấn Eakar, thông qua đề tài góp phần giúp toàn thể cán bộ,
2
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

công chức, nhân viên khối Ủy ban, khối đoàn thể nhận thức được ý nghĩa tầm quan
trọng cũng như thực hiện tốt công tác hòa giải và giải quyết đơn thư khiếu nại tố
cáo tại thị trấn Ea Kar. Đó là lý do tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao
chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo”.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận: Hòa giải là hành vi thuyết phục các bên đồng ý chấm dứt
xung đột hoặc xích mích một cách ổn thỏa. Hòa giải cũng là giải quyết các tranh
chấp, bất đồng giữa hai hay nhiều bên tranh chấp bằng việc các bên dàn xếp,
thương lượng với nhau có sự tham gia của bên thứ ba (không phải là bên tranh
chấp). Hòa giải còn được hiểu ở góc độ rộng hơn là một quá trình, trong đó bên thứ
ba giúp hai bên tranh chấp ngồi lại với nhau để cùng giải quyết vấn đề của họ. Hòa
giải cũng được coi là sự tiếp nối của quá trình thương lượng, trong đó các bên cố
gắng làm điều hoà những ý kiến bất đồng.
Hòa giải có ý nghĩa lớn, nó là cho những tranh chấp, xung đột, mâu thuẫn, xích
mích được giập tắt họăc không vượt qua giới hạn sự nghiêm trọng, giúp cho các
bên tránh được một sự xung đột được giải quyết bằng bạo lực hoặc chiến tranh.
Giúp các bên hiểu biết lẫn nhau, giữ gìn cục diện ổn định… Chính vì vai trò to lớn
này nên trong quy định pháp luật của nước ta thường đặt ra vấn đề hòa giải trong
giải quyết các tranh chấp.
Một hoạt động được xem là hòa giải thì phải có các yếu tố sau:
Là một quá trình hoạt động xã hội với đặc trưng nhận biết là hành vi hoặc một tập

hợp cách hành vi với mục đích thuyết phục.
Trong mối quan hệ về hòa giải ít phải có ba bên chủ thể, trong đó hai bên
(hoặc các bên) có tranh chấp, xung đột, xích mích hay mâu thuẫn với nhau và bên
thứ ba đóng vai trò trung gian, độc lập với hai bên, giải quyết vấn đề của hai bên
(hoặc các bên). Các bên có thể là cá nhân, tổ chức, quốc gia, tổ chức quốc tế…
Hoạt động này phải có tính chất thuyết phục, giúp đỡ hai bên đi đến điểm
chung chứ không phải là sự áp đặt hay đơn thuần là các hành vi mang tính môi
giới. Nói chung, tất cả các hành vi trong quá trình hòa giải đều mang tính tự
nguyện.
Mục đích của việc hoà giải là nhằm làm cho hai bên tự nguyện chấp dứt
xung đột hoặc đưa hai bên ngồi lại với nhau để thương lượng, giải quyết vấn đề
hoặc đi tới những điểm mà hai bên có thể thoả thuận được.
Việc hòa giải được coi là kết thúc khi:
+ Vụ tranh chấp, xung đôt, mâu thuẫn, xích mích đó đã chấm dứt.
+ Các bên tranh chấp chấp nhận các kết luận, khuyến nghị của bên hòa giải.
+ Các bên tự nguyện thi hành những kiến nghị hòa giải, tự nguyện chấm dứt
xung đột một cách ổn thỏa.
+ Các bên hoặc một bên tranh chấp bác bỏ các kết luận, khuyến nghị đó (hòa
giải không thành)
3
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

Bên thứ ba đóng vai trò trung gian, hoà toàn độc lập với hai bên, không có
quyền áp đặt, thiên vị, hay hành động như một người môi giới, giúp hai bên ngồi
lại với nhau và tìm cách đưa các bên tranh chấp tới những điểm mà họ có thể thoả

thuận được.
Trong hòa giải có nhiều loại như hòa giải truyền thống, hòa giải chính trị,
hòa giải quốc tế, hòa giải theo luật…. trong phạm vi của sáng kiên kinh nghiệm
trên tôi chủ yếu đề cập đến công tác hòa giải dân sự, kết hợp truyền thống và dựa
trên các văn bản pháp luật trong hòa giải tại UBND thị trấn Ea Kar.
2. Thực trạng của vấn đề: Những năm vừa qua, hòa giải ở cơ sở không
ngừng được củng cố về tổ chức, đội ngũ, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả
hoạt động, góp phần quan trọng trong việc giữ gìn tình đoàn kết tương thân tương
ái trong cộng đồng dân cư, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, kịp thời
ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm ổn định, trật tự, an
toàn xã hội, giảm bớt các vụ việc phải chuyển đến Tòa án hoặc cơ quan nhà nước
có thẩm quyền giải quyết, tiết kiệm thời gian, kinh phí cho Nhà nước. Không chỉ
có vậy, hòa giải cơ sở còn là một truyền thống, đạo lý tốt đẹp của dân tộc Việt
Nam, mang đậm tính nhân văn, hoạt động vì mọi người trên cơ sở đạo đức xã hội
và nền tảng pháp luật, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Thực tế công
tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo ở Ủy ban nhân dân thị trấn
Eakar có những thuận lợi và khó khăn như sau:
Năm 2017 là năm thứ 3 thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn lần
thứ Vl, nhiệm kỳ 2015-2020 với mục tiêu phấn đấu xây dựng thị trấn Ea Kar trong
sạch mững mạnh, xây dựng thị trấn trở thành thị xã. Để đạt được những mục tiêu
trên thì vấn đề cần đặc biệt quan tâm từ cơ sở đó là công tác hòa giải cơ sở.
Trong thời gian qua, công tác hòa giải cơ sở trên địa bàn thị trấn Ea Kar luôn
được cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm, đặc biệt chú trọng đến công tác xây
dựng, củng cố và kiện toàn tổ chức hòa giải từ thôn buôn đến thị trấn. Trong năm
2017, sau khi củng cố, kiện toàn, thì toàn thị trấn có 16 tổ hòa giải với 160 hòa giải
viên ở thôn buôn và 1 hội đồng hòa giải của thị trấn. Hằng năm, bình quân tổ hòa
giải cơ sở các phường thuộc quận đã tiếp nhận và hòa giải thành 36 vụ việc về lĩnh
vực hôn nhân & gia đình, dân sự; đất đai.
Với đặc thù là một đơn vị trung tâm văn hóa kinh tế của huyện Ea Kar, cơ
cấu kinh tế chủ yếu là thương mại và dịch vụ; trong thời gian qua, cộng với sự tác

động của cơ chế thị trường, tình trạng tranh chấp trong các giao dịch, quan hệ xã
hội có chiều hướng gia tăng, nhất là các tranh chấp đất đai, dân sự, hôn nhân gia
đình xảy ra ngày càng đa dạng, phức tạp. Đứng trước thực trạng như vậy, đội ngũ
công chức tư pháp – hộ tịch làm công tác chuyên môn tham mưu UBND thị trấn
trong việc triển khai, hướng dẫn củng cố, kiện toàn các tổ hòa giải thôn buôn, tham
gia tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng cho các hòa giải viên ở thôn buôn, TDP, củng cố
kiện toàn hội đồng hòa giải của thị trấn để công tác hòa giải ở cơ sở ngày càng
khẳng định vai trò quan trọng trong việc góp phần giải quyết các vụ việc mâu
4
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

thuẫn, tranh chấp nhỏ ngay tại địa phương, giảm bớt các tranh chấp đến các cơ
quan cấp trên.
Năm 2013, ngay khi Luật Hòa giải cơ sở được thông qua cùng với các văn
bản hướng dẫn triển khai thực hiện của cơ quan cấp trên, đội ngũ công chức tư
pháp hộ tịch thị trấn đã tham mưu UBND thị trấn đã tổ chức triển khai thi hành
trên địa bàn thị trấn. UBND thị trấn đã hướng dẫn và tiến hành hành rà soát và kiện
toàn hoạt động hòa giải ở Thôn, Buôn, TDP; tổ chức các buổi triển khai, giới thiệu
Luật Hòa giải cơ sở và các văn bản mới có liên quan; tham gia các đợt tập huấn
nghiệp vụ công tác hòa giải do cấp trên tổ chức….
Tuy nhiên, xét chi tiết về tình hình hoạt động của công tác hòa giải cơ sở
từng thôn buôn, và hội đồng hòa giải ở thị trấn thì có những còn mặt hạn chế, bị
động như: thị trấn chưa tổ chức giao ban định kỳ, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho
hòa giải viên; thêm vào đó là đội ngũ hòa giải viên bao gồm nhiều thành phần,
nhiều đối tượng nên việc chọn thời gian để quy tụ các hòa giải viên để cùng sinh

hoạt, nâng cao kỹ năng là rất khó; phương pháp hoạt động của các tổ hòa giải chưa
phù hợp, các tổ hòa giải không có kế hoạch, quy định cho riêng từng tổ, không tổ
chức sinh hoạt định kỳ; việc cập nhật kiến thức pháp luật của các hòa giải viên
không đồng đều; kinh phí hỗ trợ hoạt động cho các tổ hòa giải chưa có quy định,
chỉ hỗ trợ cho mỗi vụ hòa giải thành; …
Nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại, hạn chế trên chủ yếu là do việc huy
động nguồn lực cho công tác hòa giải ở cơ sở chưa được tiến hành một cách đồng
bộ và thống nhất; đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về hòa giải phải
kiêm nhiệm nhiều việc; việc bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ hòa giải ở
một số địa phương chưa được thực hiện thường xuyên; chính sách hỗ trợ về kinh
phí cho hoạt động của Tổ hòa giải và hòa giải viên còn hạn chế; việc thực hiện
chức năng của cơ quan Tư pháp nói chung và công chức Tư pháp-hộ tịch địa
phương nói riêng chưa được xác định đầy đủ; trách nhiệm của UBND các cấp
trong việc thực hiện quản lý nhà nước cũng như trách nhiệm của các cơ quan, ban,
ngành liên quan trong hoạt động hòa giải ở cơ sở chưa được xác định rõ ràng.
Thiết nghĩ, công tác hòa giải cơ sở là nhiệm vụ rất quan trọng trong tổng thể
của việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn lần thứ VI, thực
hiện mục tiêu của thị trấn là phát triển nhanh và bền vững, bền vững từ cái gốc gác
của người dân, mỗi tổ hòa giải thôn buôn có thể xem là "cánh tay nối dài" của
chính quyền địa phương, hạn chế đến mức tối thiểu việc kiện tụng, cần lắm sự
đồng thuận của toàn dân. Cho nên, hơn tất cả cần có một giải pháp phù hợp để đưa
công tác này ngày càng đạt chất lượng với đúng nghĩa với cái tên của tổ chức cơ sở
này.
3.Hệ thống các giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong
giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo.
Theo quy định của Pháp lệnh Tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở: “Hòa
giải ở cơ sở được thực hiện thông qua hoạt động của tổ hòa giải hoặc các tổ chức
5
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

thích hợp khác của nhân dân ở thôn, xóm, bản, ấp, tổ dân phố và các cụm dân cư
khác phù hợp với pháp luật, đạo đức xã hội và phong tục tập quán tốt đẹp của nhân
dân”. Việc hòa giải được tiến hành đối với những việc vi phạm pháp luật và tranh
chấp nhỏ trong cộng đồng dân cư, bao gồm: “Mâu thuẫn, xích mích giữa các cá
nhân với nhau; tranh chấp về quyền, lợi ích phát sinh từ quan hệ dân sự, hôn nhân
gia đình; những vi phạm pháp luật khác mà theo quy định của pháp luật chưa đến
mức xử lý bằng biện pháp hình sự hoặc biện pháp hành chính”
Thứ nhất, Là một tổ chức quần chúng trong cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà
nước quản lý, Nhân dân làm chủ, Tổ hoà giải không thể đứng ngoài sự lãnh đạo
của Đảng, không thể thiếu vai trò quản lý của Nhà nước và sự tham gia của Mặt
trận và các tổ chức đoàn thể xã hội trong hoạt động hoà giải. Ủy ban Mặt trận các
cấp và các tổ chức thành viên thường xuyên phối hợp chặt chẽ và phối hợp thực
hiện tốt những quy định của pháp luật về hòa giải nhằm tăng cường mối liên hệ
mật thiết giữa Nhân dân với Nhân dân, giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước.
Các cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo,
chỉ đạo đối với công tác hòa giải ở cơ sở; phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQ
cùng cấp nâng cao vai trò, trách nhiệm của mình trong việc thực hiện pháp luật về
công tác hòa giải ở cơ sở, hướng dẫn các tổ hòa giải xây dựng quy chế hoạt động.
Ngành Tư pháp và các ngành liên quan tăng cường tổ chức tập huấn chuyên đề, bồi
dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng và kinh nghiệm hòa giải cho đội ngũ hòa giải
viên; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, hội thi hòa giải viên giỏi, tuyên
truyền viên pháp luật giỏi với nội dung, hình thức phong phú để nâng cao trình độ
kiến thức và kỹ năng, kinh nghiệm hòa giải nhằm xây dựng đội ngũ hòa giải viên
đảm bảo về chất lượng. Tiếp tục xây dựng, quản lý tủ sách pháp luật để có nguồn
văn bản cho các hòa giải viên, nhân dân cùng tham gia nghiên cứu, tìm hiểu các

vấn đề có liên quan đến pháp luật. Tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá định kỳ, qua
đó rút kinh nghiệm và biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với các tổ hòa giải,
hòa giải viên có thành tích xuất sắc, góp phần nâng cao vai trò, tầm quan trọng của
công tác hòa giải ở cơ sở đối với việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã
hội ở địa phương
Thứ hai, tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, quán triệt đường lối, chủ
trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước để không ngừng nâng cao
nhận thức và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp Nhân dân đối
với vị trí, vai trò của công tác hòa giải ở cơ sở. Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp
luật, hội thi hoà giải viên giỏi, tuyên truyền viên pháp luật giỏi với những nội dung
phong phú, đa dạng và sinh động
Các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, hội thi hòa giải viên là một trong các hoạt động
tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật có sức hấp dẫn và hiệu quả, thông qua
các hội thi những nội dung pháp luật được truyền tải đến các đối tượng một cách
đơn giản, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, sinh động hơn, tránh được sự cứng nhắc, khô
khan; đối tượng của hội thi rất rộng rãi, tiếp nhận các kiến thức pháp luật một cách
6
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

thỏa mái và hoàn toàn chủ động qua đó khả năng áp dụng pháp luật của đối tượng
được nâng cao. Vì vậy, pháp luật có điều kiện lan tỏa, phát huy rộng rãi trong cuộc
sống người dân.
Ngoài ra, có thể đưa công tác hoà giải lồng vào các hoạt động phong trào khác của
địa phương, như: phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống văn hóa ở khu
dân cư; phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc.....

Thứ ba, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy vai trò,
trách nhiệm của cơ quan Tư pháp trong công tác hòa giải ở cơ sở, nhất là trong việc
phối hợp với Ủy ban MTTQ và các tổ chức thành viên cùng cấp của Mặt trận để
thực hiện tốt công tác hòa giải ở cơ sở.
Thứ tư, hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành pháp
luật về công tác hòa giải ở cơ sở phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo khả thi.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện hệ
thống pháp luật hòa giải ở cơ sở để hoạt động hòa giải ngày càng mang lại hiệu quả
thiết thực hơn.
Thứ năm, tiếp tục củng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng tổ hòa giải và hòa
giải viên thông qua việc rà soát số lượng, chất lượng đội ngũ hòa giải viên; chuẩn
hóa các tiêu chuẩn, điều kiện để được công nhận là hòa giải viên; bồi dưỡng kiến
thức pháp luật, kỹ năng hòa giải; tạo điều kiện cho hòa giải viên giao lưu, học hỏi
kỹ năng hòa giải thông qua các hoạt động như thi hòa giải viên giỏi, học hỏi kinh
nghiệm.
Thứ sáu, trang bị cơ sở vật chất, phương tiện làm việc cho cơ quan quản lý
nhà nước và hòa giải viên. Tạo điều kiện cho các hòa giải viên trong việc tiếp cận
thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin. Đặc biệt, UBND các cấp quan tâm bảo
đảm kinh phí hoạt động cho công tác hòa giải ở cơ sở; giải quyết kịp thời, đầy đủ
các chính sách, chế độ cho hoà giải viên và kinh phí cho hoạt động hoà giải để
động viên những người làm công tác hòa giải, qua đó góp phần nâng cao chất
lượng và hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở.
Thứ bảy, kết hợp chặt chẽ công tác hòa giải ở cơ sở với hoàn thiện quy chế
dân chủ ở cơ sở; cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; phong
trào xây dựng nông thôn và thực hiện chuẩn tiếp cận pháp luật ở cơ sở. Thực hiện
tốt giải pháp này là cơ sở quan trọng để góp phần đảm bảo tình hình an ninh trật tự
ở địa phương, hạn chế các vụ việc tiêu cực và các xích mích trong cộng đồng dân
cư.
Thứ tám, thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo; công tác thanh tra,
kiểm tra; sơ kết, tổng kết và khen thưởng đối với công tác hòa giải ở cơ sở.Qua đó

giúp ngành Tư pháp chủ động nắm bắt được thông tin về tổ chức và hoạt động hoà
giải ở cơ sở một cách sát thực để đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo hoạt động sát thực,
biết được cách làm hay, những nơi hoạt động có hiệu quả để nhân rộng mô hình
trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, thực hiện tốt việc sơ kết, tổng kết công tác hoà giải ở
7
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

cơ sở để kịp thời biểu dương khen thưởng các tập thể và cá nhân có thành tích
trong hoạt động hoà giải ở cơ sở.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Với mục đích và ý nghĩa đó, nhằm phát huy vai trò của hòa giải ở cơ sở, đưa
các hoạt động hòa giải ở cơ sở ngày càng nâng cao về chất lượng và mang lại
những hiệu quả thiết thực trong cộng đồng dân cư. Trong những năm qua, thị trấn
Ea Kar luôn quan tâm chú trọng đến công tác kiện toàn, nâng cao năng lực, chất
lượng hoạt động của các tổ hòa giải; định hướng việc tổ chức bầu chọn đội ngũ hòa
giải viên đảm bảo dân chủ với phương châm “Hoạt động của nhân dân do nhân dân
tiến hành” và phải đảm bảo sự đa dạng về thành phần phù hợp với đặc điểm, tình
hình, có sự gần gũi, hiểu biết về cộng đồng dân cư, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy
tín trong cộng đồng dân cư và có khả năng thuyết phục, vận động nhân dân.
Theo đó, năm 2017 toàn thị thị trấn có 16 Tổ hòa giải với 160 Hòa giải viên,
01 hội đồng hòa giải ở thị trấn. Bằng sự hiểu biết pháp luật và sự nhiệt tình, trong
những năm qua lực lượng hoà giải ở thôn buôn, TDP và hội đồng hòa giải thị trấn
đã hòa giải thành công 28 vụ việc mâu thuẫn trong nhân dân và 8 vụ việc do hội
đồng hòa giải thị trấn hòa giải thành công. Để hoà giải thành công một vụ việc mâu
thuẫn trong nội bộ nhân dân, đặc biệt là trong nội bộ đồng bào dân tộc thiểu số, các

hoà giải viên và các tổ hoà giải phải vừa nắm vững phong tục tập quán của đồng
bào, vừa nhiệt tâm với công việc hoà giải; giúp người dân ứng xử hợp lý, hợp tình
trong mọi mối quan hệ. Cũng từ đây các tập tục lạc hậu, bạo lực gia đình, ngược
đãi phụ nữ dần dần được loại bỏ, mối đoàn kết trong nhân dân được tăng cường.
Không chỉ tiên phong trong việc “hướng dẫn, thuyết phục, dàn xếp, giúp đỡ”
những mâu thuận trong cộng đồng dân cư, lực lượng hòa giải viên cơ sở còn phối
hợp với Ban công tác Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Người
cao tuổi, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân, những người có uy tín, nhất là những
người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo tích cực tuyên
truyền vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước; nhiệt tình hưởng ứng các phong trào thi đua yêu
nước, các cuộc vận động do cấp trên phát động; nhất là trong các phong trào:
“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, xây dựng văn minh
đô thị; khuyến học, khuyến tài; nhân đạo, từ thiện…. Đó là những cơ sở để chúng
ta khẳng định: Hòa giải viên cơ sở không chỉ hỗ trợ đắc lực cho chính quyền địa
phương trong việc giải quyết trực tiếp những vụ việc vi phạm pháp luật, tranh chấp
nhỏ trong nhân dân, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, góp phần hạn chế đơn thư, khiếu
nại vượt cấp và “an dân”, tiết kiệm thời gian và tiền bạc của cơ quan nhà nước và
công dân; phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân, hình thành trong mỗi cá
nhân ý thức chấp hành pháp luật, kỷ cương của Đảng và Nhà nước, từng bước xây
dựng ý thức “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” trong nhân dân mà
còn góp phần to lớn trong việc phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ
8
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, giúp nhau phát triển kinh tế, xóa
đói, giảm nghèo, xây dựng thị trấn ngày càng gàu mạnh, văn minh.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Bài học kinh nghiệm: Phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo khẩn trương, quyết liệt;
thường xuyên kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của lãnh
đạo Đảng ủy - HĐND - UBND thị trấn để công tác hòa giải đạt hiệu quả cao.
Kinh nghiệm về công tác chỉ đạo: Tổ hoà giải là một tổ chức tự quản của quần
chúng ở cơ sở, thành viên tổ hoà giải tham gia hoạt động chủ yếu là sự tự giác
nhiệt tình và ý thức trách nhiệm công dân.
Thực tiễn cho thấy ở nơi nào có sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của
cấp uỷ Đảng, chính quyền có sự phối hợp tốt giữa cơ quan tư pháp, Mặt trận Tổ
quốc và các tổ chức thành viên trong chỉ đạo thì ở đó công tác hoà giải có nhiều
thuận lợi. Đó là những điều kiện giúp cho hoà giải viên tại tổ hoà giải phát huy tốt
hơn vai trò, trách nhiệm của mình. Sự ủng hộ về tinh thần, định hướng chỉ đạo,
giao trách nhiệm cụ thể, có kiểm tra, đôn đốc thường xuyên, hỗ trợ về kinh phí và
các yếu tố khác…là những điều kiện giúp cho hoà giải viên hoạt động và tổ hoà
giải phát huy tốt hơn vai trò, tác dụng của mình.
Kinh nghiệm về kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng hoà giải viên: Chất
lượng hoà giải viên là một yếu tố quan trọng, quyết định đến chất lượng hoà giải ở
cơ sở. Vì vậy khi lựa chọn bầu tổ viên, tổ trưởng tổ hoà giải phải là những người
có đủ sức khoẻ, có uy tín trong nhân dân, am hiểu pháp luật, bản thân, gia đình
luôn gương mẫu chấp hành thực hiện tốt pháp luật và các điều kiện khác theo quy
định của pháp luật. Về cơ cấu số lượng tổ hoà giải nên theo mô hình thôn, tổ dân
phố phù hợp với thực tế địa phương.
Định kỳ hàng năm tổ hoà giải phải được tập huấn nghiệp vụ hoà giải và các văn
bản pháp luật, đặc biệt là các văn bản pháp luật mới liên quan đến hoà giải để cập
nhật thông tin, được cung cấp tài liệu bảo đảm thận lợi cho hoạt động hoà giải.
Kinh nghiệm về phương pháp hoà giải: Khi áp dụng các quy định của pháp luật
vào việc giải quyết tranh chấp, việc áp dụng phải linh hoạt. Vận dụng những phong
tục tập quán tốt đẹp để các bên cân nhắc. Để làm tốt được việc này thì vai trò của

các hoà giải viên rất quan trọng, phải là người hiểu biết pháp luật, có khả năng
thuyết phục các bên lựa chọn cách giải quyết phù hợp nhất, đúng đắn nhất.
Kinh nghiệm về kết hợp hoà giải với công tác PBGDPL:Hoạt động hoà giải ở cơ
sở có mối liên hệ chặt chẽ với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Là cầu nối
đưa pháp luật đến với nhân dân. Muốn làm tốt hai việc này, mỗi hoà giải viên phải
luôn tự học hỏi, nghiên cứu để tích luỹ cả kinh nghiệm hoà giải và kiến thức pháp
luật. Từ đó, chủ động vận dụng cả lý và tình để hoà giải, nhằm đạt kết quả “thấu
tình, đạt lý”. Bên cạnh đó, cần tìm hiểu thêm nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở
địa phương, các vùng phát sinh nhiều mâu thuẫn để gắn hoạt động hoà giải với
công tác phổ biến, giáo dục pháp luật giúp người dân tự giác thực hiện tốt quyền và
9
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo


Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật, phát huy quyền làm chủ ở cơ sở,
đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội.
-. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm: Từ thực tiễn công tác hòa giải thời
gian qua đã khẳng định rõ vị trí, vai trò, ý nghĩa quan trọng của hoạt động hòa giải
ở cơ sở. Hòa giải viên thực hiện việc hòa giải trên cơ sở pháp luật, đạo đức xã hội
và phong tục tập quán tốt đẹp mang tính nhân đạo và nhân văn sâu sắc, thể hiện
nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thông qua đó nhân dân tham gia quản lý nhà nước và
quản lý mọi mặt đời sống xã hội. Thông qua hoạt động hòa giải, các bên tranh chấp
thỏa thuận, tự nguyện giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp một cách kịp thời, không
để các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trở thành lớn, việc đơn giản trở nên phức tạp,
gây xung đột xã hội, từ đó góp phần giải tỏa mâu thuẫn, tranh chấp, vướng mắc
pháp luật, ngăn ngừa phát sinh tội phạm, giữ gìn tình đoàn kết trong nội bộ nhân

dân, ổn định trật tự an toàn xã hội.
- Khả năng ứng dụng triển khai: Đề tài đã được tổ chức triển khai thực
hiện tại Ủy ban nhân dân thị trấn Eakar và đã được tất cả cán bộ công chức, nhân
viên và ngành đoàn thể ứng dụng thực hiện nhiệm vụ được giao đều đạt chất lượng
và hiệu quả cao. Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm được tất cả các cán bộ, công
chức và nhân viên ủy ban, các tổ hòa giải thôn buôn và nhân dân công nhận và tiếp
tục tổ chức thực hiện trong thời gian tới là minh chứng cho khả năng vận dụng vào
thực tiễn của đề tài. Đây cũng là những giải pháp cơ bản, hợp lý, đầy tính thực tiễn
có thể giới thiệu cho các đơn vị xã, phường, thị trấn tham khảo và thực hiện linh
hoạt, sáng tạo tùy theo tình hình cụ thể của đơn vị mình để đạt hiệu quả cao nhất.
Những kiến nghị đề xuất: Hoạt động hòa giải ở cơ sở cũng như các hoạt
động xã hội khác đều phải có sự quản lý của Nhà nước. Tuy nhiên, hoạt động hòa
giải ở cơ sở là hoạt động mang tính tự nguyện, tự quản của nhân dân, nên quản lý
nhà nước không nhằm “hành chính hóa” hoạt động này, mà chủ yếu là tạo ra hành
lang pháp lý và những điều kiện thuận lợi cho hoạt động được duy trì, phát triển.
Ủy ban nhân dân cấp cơ sở cần:
+ Chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, phường, thị
trấn hướng dẫn, tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật về hòa giải ở cơ sở; lồng
ghép thực hiện pháp luật về hòa giải ở cơ sở trong xây dựng và thực hiện hương
ước, quy ước của thôn, làng, bản, ấp, cụm dân cư; hỗ trợ tài liệu, phổ biến pháp
luật phục vụ hoạt động hòa giải ở cơ sở cho cá nhân quy định tại Điều 2 của Nghị
định này.
+ Phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã hướng dẫn Ban
công tác Mặt trận phối hợp với trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố thành lập, kiện
toàn tổ hòa giải và công nhận, cho thôi tổ trưởng tổ hòa giải, hòa giải viên;
+ Xây dựng dự toán kinh phí hỗ trợ cho hoạt động hòa giải trình Hội đồng
nhân dân cùng cấp hoặc cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định; thực hiện hỗ
trợ kinh phí cho hoạt động hòa giải tại xã, phường, thị trấn;
10
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo

Sáng kiến kinh nghiệm năm 2017

Vũ Anh Khang

+ Chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp cơ sở tổ chức
kiểm tra, sơ kết, tổng kết và khen thưởng về hòa giải ở cơ sở theo quy định của
pháp luật về thi đua, khen thưởng; tiếp nhận, tổ chức thực hiện, khen thưởng hoặc
đề nghị Ủy ban nhân dân cấp huyện khen thưởng tổ chức, cá nhân tham gia, đóng
góp, hỗ trợ cho công tác hòa giải ở cơ sở của xã, phường, thị trấn khi cần thiết;
định kỳ sáu tháng, hằng năm và đột xuất khi có yêu cầu thực hiện thống kê, báo
cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp, Phòng Tư pháp kết quả thực hiện pháp luật về
hòa giải ở cơ sở.
Trên đây là một số biện pháp và những công việc đã thực hiện để góp phần
nâng cao hiệu quả công tác hòa giải trong giải quyết đơn thu khiếu nại tố cáo trên
địa bàn thị trấn Eakar, đề tài được kiểm chứng và đúc kết từ thực tiễn, đạt kết quả
đáng kể đã góp phần phát triển diện mạo Ủy ban nhân dân thị trấn ngày càng trong
sạch vững mạnh. Rất mong nhận được sự góp ý của Hội đồng sáng kiến cấp Huyện
và sự thông cảm, chia sẻ của đồng nghiệp./.
Người viết sáng kiến

Vũ Anh Khang
XÁC NHẬN CỦA UBND TT
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
..........................................................................

XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG SKKN HUYỆN

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
...........................................................................

11
Giải pháp nâng cao chất lượng công tác hòa giải trong giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo