Điều trị và quản lý COPD

NN V

Bệnh Phổi Tắc Nghẽn Mạn Tính
Những điều cần biết

Ths Nguyễn Như Vinh
Đại Học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

1


Nội dung trình bày

NN V

1.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là gì?

2.

Ai mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính?

3.

Điều trị hiệu quả BPTNMT

4.

Tương lai của người BPTNMT

2


NN V



BPTNMT là gì?

BPTNMT: tắc nghẽn đường thở không phục hồi hoàn toàn và ngày càng tiến triển.

3


BPTNMT là gì?

NN V



Là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 4 trên thế giới



Đa phần do hút thuốc lá



Diễn tiến âm thầm trong thời gian dài



Khó thở khi gắng sức là triệu chứng nổi bậc

4


Ai dễ mắc BPTNMT?

NN V



Người hút thuốc lá



Người tiếp xúc với bụi/hóa chất



Người tiếp xúc với khói từ chất đốt sinh khối

5


NN V

Hút thuốc lá và BPTNMT
80-90% BPTNMT

10-15% người hút

Hút thuốc lá

BPTNMT

Khói bếp….

6


Làm thế nào nhận biết BPTNMT?

NN V

Cần nghĩ đến BPTNMT khi có các dấu hiệu sau

Ho

Ho từng đợt hay mỗi ngày. Thường ho suốt
ngày, có thể ban đêm

Khạc đàm

Nhiều năm. Nặng lên và thay đổi màu sắc
vào những đợt cấp

Khó thở

Tiến triển (ngày càng nặng dần)

Thường trực (xuất hiện hàng ngày)
Tăng khi gắng sức
Tăng trong những đợt nhiễm trùng hô hấp

Tiếp xúc YTNC

Thuốc lá, nghề nghiệp, môi trường

7


NN V

CHẨN ĐOÁN BPTNMT

Triệu chứng

YT nguy cơ

Ho

Thuốc lá

Khạc đàm

Nghề nghiệp

Khó thở

Ô nhiễm

Hô hấp ký

8


NN V

Hô Hấp Ký

9


NN V

Dao động xung ký (IOS)

Bé 2 tuổi đang đo Dao Động Xung Ký (IOS)

10


NN V

FeNO (Fractional exhaled Nitric Oxide)

11


NN V

Mục tiêu điều trị

1.

Ngăn ngừa tiến triển bệnh

2.

Giảm triệu chứng

3.

Cải thiện khả năng gắng sức và tình trạng sức khỏe

4.

Phòng và điều trị cơn cấp  giảm tử vong

5.

Giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc

12


NN V

Tương lai của người mắc BPTNMT như thế nào?

khởi động toàn cầu chống BPTNMT

BPTNMT là bệnh có thể phòng và chữa được!

13


NN V

1. Ngăn ngừa bệnh tiến triển:
Cai thuốc lá sẽ phục hồi chức năng phổi!
Không hút thuốc hay không
nhạy cảm với thuốc

Hút thuốc và nhạy
cảm với thuốc
Ngưng ở tuổi 45

Có triệu chứng

Ngưng ở tuổi 65

Bệnh nặng

Tử vong

Tuổi
Adapted from Fletcher and Peto. BMJ 1977;1:1645-8.

14

NN V

HỖN HP

NGHIỆN
THUỐC LÁ

THỰC THỂ

NHẬN THỨC
HÀNH VI

15
15


NN V

Có nhiều phương tiện giúp cai thuốc lá thành công

16


NN V

TRẮC NGHIỆM FAGERSTROM
1. Buổi sáng sau khi thức dậy bao lâu thì hút điếu thuốc đầu tiên?
< 5 phút

3

31-60 phút

1

6-30 phút

2

> 60 phút

0

0–3

Nhẹ

2. Có thể nhịn hút thuốc lá ở nơi nghiêm cấm hút thuốc lá không?
Có thể

0

Không thể

1

3. Cảm thấy khó nhịn điếu thuốc nào nhất?
Điếu đầu tiên

1

Điếu khác

0

4. Trung bình hút bao nhiêu điếu thuốc một ngày ?
< 10  0
11-20

21-30
1

4-6

Vừa

2
> 30

3

5. Khoảng cách giữa hai lần hút ban sáng gần hơn ban chiều?
Đúng

1

Sai

0

6. Tiếp tục hút thuốc lá ngay khi ốm phải nằm liệt giường?
Đúng

1

Sai

0

7 - 10

Nặng

17


NN V

ĐO HÀM LƯNG CO TRONG HƠI THỞ RA BẰNG
MÁY CO -TESTER

0 - 5 ppm: không hút thuốc lá
5 – 10 ppm: hút thuốc lá thụ động, / ô nhiễm môi trường.
> 10 ppm: hút thuốc lá chủ động.
> 20 ppm: hít sâu, hít nhiều  nghiện nặng
18
18

NN V

KHÔNG DÙNG THUỐC

CÓ DÙNG THUỐC

19
19


2. Giảm triệu chứng

NN V



Có nhiều loại thuốc cắt cơn và dự phòng có khả
năng ngừa và giảm triệu chứng

–
–
–
–
–


Spiriva
Berodual
Seretide

Symbicort
… indacaterol

Quan trọng phải biết cách hít thuốc cho đúng vì
phần lớn sễ hít sai nếu chưa được chỉ dẫn

20


3. Cải thiện khả năng gắng sức và tình trạng sức khỏe

NN V



Thuốc



Oxy



Thể dục / vật lý trị liệu



Dinh dưỡng



Chích ngừa

21


NN V

Mục tiêu quan trọng nhất trong quản lý COPD?

4. Phòng và điều trị cơn cấp  giảm tử vong

Click to edit Master text styles
Second Level
Third Level
Fourth Level
Fifth Level

Đợt cấp

Đợt cấp đưa người bệnh đến gần tàn phế

22


Tại sao đợt cấp COPD quan trọng?

NN V



Chiếm 70% chi phí trực tiếp điều trị COPD



750.000 nhập viện ở Mỹ



Tử vong 10-15%



40% tử vong trong 1 năm và 70% sau 5 năm

www.goldcopd.com

23


NN V

Ít đợt cấp sẽ sống lâu hơn!

A: 0 không có đợt cấp
B: 1-2 đợt cấp cần nhập viện
C: > 2 đợt cấp cần nhập viện
24

Cúm

NN V



Gây tử vong hàng loạt trong lịch sử



Có thể rất nặng ở người có bệnh
mạn tính



Lây lan: 1 ngày trước khi có triệu
chứng

25