3. Cập nhật chẩn đoán điều trị SXHD BsCKI Nguyễn Thanh Trường

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

CẬP NHẬT
SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

BSCK1. Nguyễn Thanh Trường
Trưởng khoa Nhiễm D-BV.BNĐ


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

TÌNH HÌNH
SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE KHU VỰC PHÍA NAM

Số ca

2015

2013

2014

Tuần

Mắc 2011
Mắc 2012
Mắc 2013

Nguồn: Viện Pasteur – Ban ĐHDA SXH


Phân bố tỉ lệ mắc SXH-D theo tuổi

100%
90%
của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

TÌNH HÌNH

80%
70%
60%

≤ 15 tuổi
> 15 tuổi

50%
40%
30%

20%
10%
0%

Miền Bắc

Miền Trung

Miền Nam

Tây Nguyên

Nguồn cục y tế dự phòng


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

TÌNH HÌNH
TỬ VONG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

Số ca

20 11

2015
2013

Chết 2011

Tuần

Chết 2012
Chết 2013

Nguồn: Viện Pasteur – Ban ĐHDA SXH
Chết 2014


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

TÌNH HÌNH

An Giang

Số c a

Đồng Tháp

Mắc 2012
Mắc 2015

Mắc 2013

Mắc 2014

Tuần

Mắc 2012
Mắc 2015

Mắc 2013

Mắc 2014

TỈNH

SỐ MẮC

SỐ NẶNG

TỬ VONG

TỈ LỆ CHẾT/NẶNG

AN GIANG

1140

97

2

2,0%

ĐỒNG THÁP

997

84

2

2,4%

(1 NL)
LONG AN

1102

67

2

Long An

Nguồn: Viện Pasteur – Ban ĐHDA SXH
Mắc 2012

Mắc 2 013

Mắ c 2014

Mắc 2015

2,9%


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE




Bệnh cảnh LS có thể thay đổi từ người này sang người khác; từ không triệu chứng đến sốc, xuất huyết
nặng, suy cơ quan và có trường hợp tử vong




Diễn tiến của khó tiên đoán trước
Cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có biện pháp điều trị ngăn chặn bệnh diễn tiến nặng, và chưa có
điều trị đặc hiệu

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

QUAN NIỆM MỚI HIỆN NAY

Vai
Vai trò
trò thuốc
thuốc tác
tác động
động lên
lên hệ
hệ

Vai trò thuốc tác động lên

MD
MD

virus

Thử nghiệm lâm sàng prednisolone

Thử nghiệm trị liệu Lovastatin

Thử nghiệm lâm sàng balapiravir


ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG

Bệnh cảnh lâm sàng
SXH-D người lớn tại BVBNĐ/2014

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN

3.2

sốc +b/c khác
SXH-D

SXH- D CẢNH BÁO

SXH-D NẶNG

1.3

viêm cơ tim

2

viêm não Dengue

2.6

suy thận cấp

3.8

xuất huyết nặng

8.4

sốc + tăng men gan

29

tăng men gan
48.7
Sốc đơn thuần
0

5 10 15 20 25 30 35 40 45 50


ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG

Triệu chứng lâm sàng
Sốt

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN

Tỷ lệ
98-100%

Ớn lạnh, lạnh run

78-86%

Nhức đầu

90-91%

Ói mửa

34-36%

Tiêu chảy

16-21%

Đau bụng

29-35%

Xuất huyết

53-67%

Vàng da

2-3%

Những thách thức mới trong điều trị
bệnh sốt xuất huyết Dengue người lớn hiện nay . BVBNĐ/2007


ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG

Biểu hiện xuất huyết

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN

Tỷ lệ %

Xuất huyết da

83%

Xuất huyết âm đạo/phụ nữ

52%

Chảy máu răng

48%

Xuất huyết tiêu hóa

41%

Chảy máu mũi

16%

Xuất huyết kêt mạc

02%

Xuất huyết não

1.7%

Những thách thức mới trong điều trị
bệnh sốt xuất huyết Dengue người lớn hiện nay . BVBNĐ/2007


ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG
Ngày vào sốc

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN
n = 93

N4

09/93 (9.7%)

N5

42/93 (45.2%)

N6

29/93 (31.2%)

N≥ 7

13/93 (13.9%)

Tái sốc

28/93 (30,1%)

Tái sốc lấn 1

18/28 (64.3%)

Tái sốc lấn 2

04/28 (14.3%)

Tái sốc lấn 3

06/28 (21.4%)

Thời gian tái sốc

n = 28

≤ 6 giờ

13/28 (46.4%)

7 – 12 giờ

05/28 (17.9%)

13 – 12 giờ

06/28 (21.4%)

≥ 24 giờ

04/28 (14.3%)


ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG

Đặc điểm TC

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN

Minimum

Maximum

Mean

Giá trị TC thấp nhất

3.00

143.00

24.55

Ngày TC thấp nhất

4

10

5.9

Ngày TC ↑ > 50K/ul

5

12

8.5

Tần suất (n=70)

Tỉ lệ (%)

Vàng da

6

8.5

Hôn mê gan

1

1.4

Xuất huyết nặng

6

8.5

Đặc điểm lâm sàng của
↑men gan nặng

Ngày hết sốt

Mean: 9.41


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG

SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN
Khác biệt với sốt xuất huyết Dengue ở trẽ em

Triệu
Tổn

Tổn
Triệu

Sốt

Biểu
Nhiều

Xuất


mức
-Xuất huyết nặng

XUẤT HUYẾT
của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

-Điều trị trễ hoặcđiều trị không đúng

-Độc lực virus

-NGUYÊN NHÂN TỬ VONG

TỬ VONG
TỬ VONG

-Phát hiện trể
-Theo dõi không sát
-ĐT không đúng phác đồ
-Tình huống khó/
xử trí không thích hợp

-Hậu quả của sốc kéo dài→DIC
-↓các yêu tố ĐMHT do thoát mạch

-Suy gan
-Thủ thuật xâm lấn


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

HƯỚNG DẪN CỦA BỘ Y TẾ 2011


Lưu ý:

◦ Chẩn đoán xác định giai đoạn bệnh
◦ Chẩn đoán mức độ nặng:
của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

CHẨN ĐOÁN





Sốt xuất huyết Dengue

Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo
Sốt xuất huyết Dengue nặng

◦ Chẩn đoán cập nhật mỗi ngày
◦ Chẩn đoán ra viện phải thể hiện mức độ nặng nhất trong thời gian nằm viện


CHẨN ĐOÁN

∆ SƠ BỘ CA LÂM SÀNG SXH-D

chuẩn:

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

Sống/ đi tới vùng dịch tể, sốt và có ít nhất 2 trong số các tiêu

-

CÁC DẤU HIỆU CẢNH BÁO

-Vật vã, lừ đừ, li bì

Chán ăn, buồn nôn

-Đau bụng vùng gan

Xung huyết da

-Gan to>2 cm

Đau đầu, đau người

-Nôn nhiều

Có 1 trong các dấu cảnh báo

-Xuất huyết niêm mạc

Nghiệm pháp dây thắt (+)

-Tiểu ít
-Hct ↑ cao, TC ↓ nhanh

Giảm bạch cầu

KHÔNG

CÓ

1.Thoát HT nặng dẫn tới sốc, SHH
Có bệnh lý nền

2.XH nặng: đánh giá bằng lâm sàng

Sống 1 mình, xa cơ sở y tế

KHÔNG

3. Suy các tạng
KHÔNG

CÓ

SXH DENGUE

ĐT ngoại trú

CÓ

SXH DENGUE CÓ

SXH DENGUE

DẤU HIỆU CẢNH BÁO

NẶNG

Nhập viện ĐT

Vào khoa HSTC


 CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH:

◦ XN nhanh: NS1, IgM

◦ XN ELISA: IgM, IgG
◦ XN PCR, phân lập vi rút

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

CHẨN ĐOÁN

→ thực tế lâm sàng:



Được chỉ định trong những trường hợp:
Khó chẩn đoán


 Bệnh cảnh nặng
 Nghiên cứu


 Xét nghiệm ∆ mức độ bệnh và theo dõi điều trị:

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

CHẨN ĐOÁN








DTHC-TC mỗi ngày
Xq tim phổi, siêu âm bụng, ECG, siêu âm tim
AST/ALT, BUN-Creatinine
Men tim
DIC test
KMĐM…


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

Chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue
dễ hay khó?

-Khám theo dõi sát mỗi ngày
-Phối hợp nhiều dữ kiện LS+CLS
-Làm XN ∆ xác định

Truyền máu, chế phẩm máu
viraemia

IgG

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

ĐIỀU TRỊ

bleeding
Multi- organ disfuntion

IgM
Inflammatory host

Capillary leakage


0



1



2



3

Bồi hoàn thể tích tuần hoàn



4



5

response


6



7

Điều trị bảo tồn, thay thế chức năng

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

ĐIỀU TRỊ TẠI

NHÀ

ĐIỀU TRỊ TẠI NHÀ


của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
CÓ DẤU HIỆU CẢNH BÁO

◦ Khuyến khích uống nước
◦ Đánh giá lâm sàng
◦ TD sát: tr/c, bilan nước xuất nhập, Hct,TC, BC/ ngày
◦ XN khác(chức năng gan thận)
◦ Duy trì HA bằng lượng dịch truyền tối thiểu (24 – 48g) để đảm bảo lượng nước tiểu 0.5ml/kg/giờ

Lạm


THEO DÕI ĐIỀU TRỊ

SXH-N1-3

SXH-N4-5

SXH-N6-7

Mục tiêu

(GĐ SỐT)

(GĐ NGUY HIỂM)

(GĐ HỒI PHỤC)

cần đạt

Đánh giá & theo dõi:

-Lúc nhập viện,

-Mỗi 1–3 giờ/ nếu có biến

-Mỗi 6- 12 giờ

- Giữ vững sinh hiệu

TG, DHST,

Mỗi 6 giờ,

chứng

-nước XN/24g

- Phát hiện sớm dấu hiệu nặng,

lượng nước xuất nhập

-DH xuất huyết

-DH cảnh báo

DH xuất huyết

biến chứng của bệnh

-nước tiểu 24g

-DH xuất huyết

dấu hiệu quá tải

-Chú ý cân BN

-Nước XN/24g

-lúc nhập viện,

-tùy diễn tiến, có thể từ 4-24g

-DTHC,TC/ ngày

DTHC,TC/Ngày

- Theo y lệnh

- Theo y lệnh

-DH Cảnh báo

-DH cảnh báo

-DH quá tải,

-can thiệp sớm các biến chứng xãy

-DH xuất huyết

-DH xuất huyết

-DH xuất huyết

ra

-DTHC tăng cao

-biến đổi Hct,TC

-DH nhiễm trùng

Xét nghiệm

- TD DTHC, TC trở về trị số BT

-theo y lệnh

Báo ngay Bác sĩ


SƠ ĐỒ CHỐNG SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN

SỐC

CẢI THIỆN

của Bộ trưởng Bộ y tế)

(Ban hành kèm theo quyết định số 458/QĐ-BYT ngày 16 tháng 2 năm 2011

HƯỚNG DẪN CHẦN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

ĐIỀU TRỊ SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NẶNG

L/R 15ml/kg trong1giờ

KHÔNG CẢI THIỆN

LR 10ml/kg/ 1 g

Cao phân tử (CPT) 10 ml/kg/1g

CẢI THIỆN

KHÔNG CẢI THIỆN
Sau CPT lần 1 ± sau LR (1), (2) hoặc (3)

LR 6 ml/kg/g: 3 – 4 g (1)

Cao phân tử (CPT) 10ml/kg/1g + CVP và Hct

CẢI THIỆN

LR 3 ml/kg /g: 5 – 12 g (2)

CVP cao

CVPthấp
(< 5)

CẢI THIỆN

LR 1.5 ml/kg/g: 13 – 24 g(3)

Vận mạch
Duy trì tốc độ trước CPT

là RL (1), (2) hay (3)

NGƯNG TRUYỀN

DTHC↓ ≥35% truyền máu

HA, Mach, Hct bình thường
Tiểu nhiều

DTHC ⊥; ↑: LR theo CVP