Bài 18. Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH

Môn: Sinh học – Khối 10


Phân bào
1 TB hợp tử

75000 tỷ TB
(cơ thể trưởng thành)

1 TB hợp tử
75000 tỷ TB


CHƯƠNG IV: PHÂN BÀO

BÀI 18: CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN


NỘI DUNG

I.

Chu kỳ tế bào

II.

Ý nghĩa của quá trình nguyên phân

I. Chu kỳ tế bào
1. Khái niệm.

Chu kỳ TB là gì?
TB gan người

Chu kì TB

Lần 1

6 tháng

Lần 2

6 tháng

Lần 3

6 tháng


I. Chu kỳ tế bào
2.1.
Kì trung
gianchu kì tế bào
2. Đặc
điểm của

Chu kì TB được chia làm mấy giai đoạn? Cho biết

Kì trung gian gồm mấy pha, đó là những pha nào?

thời gian diễn ra của từng giai đoạn?


I. Chu kỳ tế bào
2.1. Kì trung gian


I. Chu kỳ tế bào
2.1. Kì trung gian

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Hoàn thành đặc điểm các pha của kỳ trung gian theo bảng sau:

 
TT

Các pha

Đặc điểm

1

G1

 
Tổng hợp các chất cần cho sự sinh tr ưởng

2

S

 
Nhân đôi ADN, NST

3

G2

 
Tổng hợp tất cả các chất cần cho quá trình phân bào


b

I. Chu kỳ tế bào

2.2. Quá trình nguyên phân


I. CHU KÌ TẾ BÀO
2.2. Quá trình nguyên phân

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Hoàn thành đặc điểm các kì của quá trình nguyên phân theo bảng sau:

Các kì

Kì đầu

Kì giữa

Kì sau

Kì cuối

Đặc điểm


KÌ ĐẦU
Edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

- NST kép dần co xoắn.

- Màng nhân tiêu biến.

- Thoi phân bào xuất hiện.


KÌ GIỮA
Edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

- NST co xoắn cực đại.

- NST kép tập trung thành 1 hàng ở mặt
phẳng xích đạo của TB.

- Thoi phân bào di chuyển đính vào
NST tại tâm động..


KÌ SAU
Edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

Mỗi NST kép tách nhau ở tâm động và di
chuyển về 2 cực của TB.


KÌ CUỐI
Edit Master text styles
Second level
Third level
Fourth level
Fifth level

- Phân chia TBC để tạo 2 TB con:
+ TBĐV màng TB co thắt ở giữa.

+ TBTV hình thành vách ngăn mới giữaTB.

- NST dãn xoắn.

- Màng nhân và nhân con xuất hiện.

- Thoi phân bào tiêu biến.


2. QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

Các kỳ

Đặc điểm

- NST kép dần co xoắn.
Kỳ đầu

- Màng nhân tiêu biến.
- Thoi phân bào xuất hiện.

- NST co xoắn cực đại.

Kỳ giữa

- NST kép tập trung thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của TB.
- Thoi phân bào di chuyển đính vào NST tại tâm động..

Kỳ sau

Mỗi NST kép tách nhau ở tâm động và di chuyển về 2 cực của TB.

- NST dãn xoắn.
Kỳ cuối

- Màng nhân và nhân con xuất hiện.
- Thoi phân bào tiêu biến.
- Phân chia TBC để tạo 2 TB con.


Quá trình nguyên phân

Hãy cho biết kết quả của quá trình nguyên
phân? Từ đó thử xây dựng công thức tính số
TB con tạo ra sau n lần nguyên phân liên tiếp
từ 1 TB mẹ?


I. Chu kỳ tế bào

Pha G1

Kỳ trung gian

Pha S

Pha G2

Chu kỳ TB
Kỳ đầu

Kỳ giữa
Quá trình nguyên phân
Kỳ sau

Kỳ cuối


I. Chu kỳ tế bào
3. Sự điều hòa chu kì tế bào

-

Chu kỳ TB được điều khiển bằng tín hiệu bên trong và bên ngoài TB.
Sự điều hòa chu kỳ TB giúp đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể.


II. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

1. Ý nghĩa sinh học

Nhờ quá trình nào mà từ 1 cá thể

Nguyên phân có ý nghĩa gì đối
trùng roi ban đầu có thể tạo ra được

với sinh vật đơn bào nhân thực?
2 cá thể trùng roi?

Với SV nhân thực đơn bào và SV đa bào

sinh sản sinh dưỡng: nguyên phân là cơ chế
Nguyên phân

sinh sản.


II. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

1. Ý nghĩa sinh học

Nhờ đâu mà từ ban đầu lá nhỏ
sau đó lại to ra?

Với SV nhân thực đa bào: nguyên phân làm
tăng số lượng TB giúp cơ thể sinh trưởng,
phát triển


II. Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN

2. Ý nghĩa thực tiễn.
- Ứng dụng trong trồng trọt để giâm, chiết, ghép cành….
- Ứng dụng trong nuôi cấy mô phục vụ trong lai tạo giống, trong y học….


CỦNG CỐ

Câu hỏi 1: Hoàn thành 1 số CH trắc nghiệm sau:
1. Trong nguyên phân, các NST co xoắn và xuất hiện thoi phân bào làm phương tiện chuyên chở, xảy ra ở:
A.A Kì đầu

C. Kì sau.

B. Kì giữa.
D. Kì cuối.

2. Bộ NST sẽ bị ảnh hưởng như thế nào nếu ở kì giữa của nguyên phân các thoi phân bào bị phá vỡ?
A. NST không tự nhân đôi, không phân li về 2 cực tế bào.
B. NST không tự nhân đôi, phân li về 2 cực tế bào.
C
C.
NST tự nhân đôi, không phân li về 2 cực tế bào. Bộ NST 2n tăng lên 4n.

D. NST tự nhân đôi, phân li về 2 cực tế bào.
3. Có 1 tế bào sinh dưỡng nguyên phân 3 lần liên tiếp thì số tế bào con là bao nhiêu ?
A

A. 23 = 8.
C. (2+3).10 = 20

B. 2.3 = 6.
D. (23 - 1) - 1 = 70


CỦNG CỐ

Nhờ đâu mà nguyên phân lại có thể tạo
TạiNhờ
sao đâu
lại cómà
sự2khác

nhau trong
phân
sợi Cromatit
tách
rời chia TBC
giữa
TBĐV
và TBTV?
ra các
TB con
có bộ NST giống y hệt TB
nhau ra đi về 2 cực TB?
mẹ?


CỦNG CỐ

Câu hỏi: Tại sao khi bị đứt tay thì sau 1 thời gian da lại liền lại?