Bài 11. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

CÁC PHƯƠNG
THỨC VẬN CHUYỂN
CÁC CHẤT QUA
MÀNG SINH CHẤT


Glicoprotein

5

Kể tên các thành phần cấu trúc trên
màng tế bào và cho biết thành phần
nào trực tiếp vận chuyển các chất
qua màng?
4
1
2

Colesteron
Lớp photpholipit
kép

3
Protein
xuyên màng

Protein
bám màng

CÁC PHƯƠNG THỨC VẬN
CHUYỂN QUA MÀNG

Vận chuyển
thụ động

Vận chuyển
chủ động

Nhập bào
Xuất bào



PHIẾU HỌC TẬP 1

TÌM HIỂU VỀ VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Nội dung
Khái niệm

Hướng vận chuyển
Con đường vận
chuyển
Điều kiện thực hiện

VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG


HẾT THỜI GIAN

PHIẾU HỌC TẬP 1

TÌM HIỂU VỀ VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Nội dung
Khái niệm

Hướng vận chuyển
Con đường vận
chuyển
Điều kiện thực hiện

VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG


PHIẾU HỌC TẬP 1

TÌM HIỂU VỀ VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Nội dung

VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG

Khái niệm

Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển
các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn
năng lượng

Hướng vận
chuyển

Cùng chiều gradien nồng độ ( từ nơi có nồng độ
chất tan cao  nồng độ chất tan thấp)

Con đường
vận chuyển

- Qua lớp photpholipit
-Qua kênh protein xuyên màng

Điều kiện
thực hiện

-Sự chênh lệch về nồng độ giữa môi trường bên
trong và ngoài.
- Đặc tính lí, hoá của các chất


MT ưu trương
trong
TB

ngoài
TB

MTđẳng trương MTnhược trương
trong
TB

ngoài

TB

trong
TB

ngoài
TB


CÁC LOẠI MÔI TRƯỜNG


PHIẾU HỌC TẬP 2
MT ưu
trương

MT đẳng
trương

MT
nhược
trương

Nồng độ chất tan
so với tế bào

Cao hơn

Bằng

Thấp
hơn

Sự di chuyển của
nước

Ra > vào

Ra = vào

Ra < vào

Kết quả khi đặt tế
bào hồng cầu
vào

Tế bào
co lại

Tế bào
bình
thường

Tế bào
bị vỡ


MT ưu trương
trong
TB

Hồng
cầu
Tế bào
thực
vật

ngoai
TB

MTđẳng trương MTnhược trương
trong
TB

ngoai
TB

trong
TB

ngoai
TB


Sự hấp thụ glucozơ và đào thải urê ở tế bào quản
cầu thận. Urê và glucozơ được vận chuyển theo
phương thức nào?

Máu
[urê] = 1 lần

[glucozơ] = 1,2g/l

Đào thải
Hấp thụ

Nước tiểu
[urê] = 65 lần
[glucozơ]=0,9g/l


PHI ẾU H ỌC T ẬP 3

TÌM HIỂU VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
Nội dung
Khái niệm

Hướng vận
chuyển
Con đường vận
chuyển

Điều kiện thực
hiện

VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG


b

c

ATP

Ngoại bào

Nội bào

a

VẬN CHUYỂN
CHỦ ĐỘNG


PHIẾU HỌC TẬP 3

TÌM HIỂU VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
Nội dung
Khái niệm

Hướng vận
chuyển
Con đường vận
chuyển

Điều kiện thực
hiện

VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG

PHI ẾU H ỌC T ẬP 3

TÌM HIỂU VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG
Nội dung

VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG

Khái niệm

Vận chuyển chủ động là phương thức vận
chuyển các chất qua màng từ nơi có nồng
độ chất tan thấp đến nơi có nồng độ chất
tan cao , có tiêu dùng năng lượng

Hướng vận
chuyển

Ngược chiều gradien nồng độ .
[ thấp]  [ cao]

Con đường vận
chuyển

Qua kênh protein xuyên màng.

Điều kiện thực
hiện

-Năng lượng( ATP)
- Protein xuyên màng ( máy bơm đặc

chủng)


a

b

c


VD : Baïch caàu thöïc


NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO


PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4

Phương
thức

Khái
niệm

Cơ chế

Nhập Xuất
bào
bào

Thực bào

Ẩm bào

Các hình thức nhập bào


XUẤT BÀO


ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4
Phương
thức

Khái
niệm

Cơ
chế

Nhập bào
- Phương thức TB đưa các
chất vào bên trong TB bằng
cách biến dạng M SC.

- Phương thức TB
chuyển các chất ra
khỏi TB.

- Màng TB lõm vào bao bọc
“đối tượng” → “nuốt” đối
tượng vào bên trong TB →
liên kết ngay với lizôxôm và
phân hủy nhờ en zim.

- Hình thành các
bóng xuất bào →
liên kết với màng TB
→ màng TB biến
dạng → bài xuất
chất thải ra ngoài.

+Nhập bào với giot dịch → ẩm bào
+ Nhập bào với chất rắn → thực bào

⇒ Cả

Xuất bào

2 phương thức vận chuyển đều tiêu tốn năng lượng.