Bài 10. Đồng chí

- Lưu ý khi ghi chép:

- Những chỗ có hình tay viết thì các bạn ghi bài vào vở.
- Những chỗ không có hình tay viết các bạn chỉ cần nghe và xây dựng bài.

- Lưu ý khi đọc:

-

Đọc chậm, tình cảm, diễn tả cảm xúc lắng đọng, dồn nén.

-

Chú ý nhấn giọng ở các hình ảnh thơ.

- Ba câu cuối nhịp chậm hơn, lên giọng để thể hiện hình ảnh vừa hiện thực vừa giàu ý nghĩa biểu tượng.


TIẾT: 46 VĂN BẢN

ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)



Tiết 46:

Văn bản:

I. Đọc - tìm hiểu chú thích:

ĐỒNG CHÍ
(Chính Hữu)

1. Tác giả:

- Nhà thơ Chính Hữu tên thật là Trần Đình Đắc (1926 - 2007), quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.

-

Ông là chiến sĩ – nhà thơ.
Thơ ông viết về người lính và chiến tranh: Tình đồng chí, đồng đội, tình yêu quê hương.

2. Tác phẩm

- Hoàn cảnh: Ra đời 1948 . “Đồng chí” nằm trong tập “Đầu súng trăng treo” ( 1966).


2. Tác phẩm
- Xuất xứ : “ Đồng Chí” sáng tác năm 1948 - thời kỳ
đầu cuộc kháng chiến chống Pháp in trong tập “Đầu
súng trăng treo”
- Thể thơ : Thơ tự do .

Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Đồng chí” và
cho biết in trong tập thơ nào?


3 .Bố cục:

Đọc và tìm bố cục của bài thơ ? Nêu ý chính từng

phần?


3 .Bố cục:

3 phần

7 câu thơ đầu
- Cơ sở hình thành tình đồng chí.

Đồng chí

10 câu tiếp
- Biểu hiện của tình đồng chí.

3 câu cuối
- Biểu tượng đẹp về người lính.


II/ Đọc - tìm hiểu bài:
1. Cơ sở hình thành tình đồng chí

“Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí !”

Tác giả giới thiệu hình ảnh quê hương của
hai chiến sĩ như thế nào?


Quê hương anh nước mặn, đồng chua

Câu thơ sóng đôi, thành ngữ

Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá

Tình đồng chí bắt nguồn từ sự tương đồng về cảnh ngộ xuất thân
nghèo khó .




Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,

Điệp từ, hình ảnh có ý nghĩa tượng

Súng bên súng, đầu sát bên đầu,

trưng.

Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ

Tìm những hình ảnh, chi tiết thể hiện tình
đồng chí keo sơn, gắn bó?

Cùng chung nhiệm vụ, chung lí tưởng, chia sẻ mọi gian lao và niềm vui trong chiến
đấu.


( Chính Hữu )

ĐỒNG CHÍ!

Dòng thơ có gì đặc biệt? Mạch cảm xúc và suy nghĩ được triển khai như thế nào trước và
Câu đặc biệt, dấu chấm than , chỉ có một từ .
sau dòng
thơ đó?

Từ xa lạ

quen nhau

tri kỉ

Đồng chí

⇒ Sự kết tinh cao độ của tình bạn, tình người, tình đồng đội để hình thành tình “Đồng
chí !”


2. Những biểu hiện của tình đồng chí :

“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay!”


Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước, gốc đa nhớ người ra lính


Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay

Liệt kê, nhân hoá

Giếng nước, gốc đa nhớ người ra lính

Họ thấu hiểu, cảm thông và chia sẻ tâm tư nỗi lòng của
nhau.


“Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh,
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi.
Quần tôi có vài mảnh vá

Chân không giày”

Áo anh rách vai
Miệng cười buốt giá

Những câu thơ sóng đôi, đối ứng , từng

Tìm những chi tiết nào miêu tả cuộc
cặp

sống chiến đấu gian khổ của người
lính?

Cùng chia sẻ những khó khăn gian lao thiếu thốn của cuộc đời
người lính.


“Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”

 Cái nắm tay thể hiện sự đoàn kết, tình cảm gắn bó sâu
nặng của người lính, họ như được tiếp thêm sức mạnh
vượt qua mọi gian khổ.

Phân tích hình ảnh: “Thương nhau tay
nắm lấy bàn tay”?


3. Biểu tượng đẹp về người lính :
“Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới

Đầu súng trăng treo.”



“Rừng hoang, sương muối”: ta thấy sự đe dọa tính mạng người lính không chỉ có kẻ thù mà sự
đe dọa còn đến từ “rừng hoang”, là sự khắc nghiệt của thời tiết với cái lạnh buốt da mặn chát
của “sương muối”



“Chờ giặc tới”: nói lên cái tư thế chủ động của người lính.


Nhìn bức tranh, em thấy những hình ảnh
nào nổi bật? Phân tích vẻ đẹp và ý nghĩa
của hình ảnh ấy?


-

Ba hình ảnh gắn kết:

Người lính – khẩu súng – vầng trăng
Nổi bật nhất là hình ảnh người lính phục kích chờ giặc đứng bên nhau.

=> Sức mạnh của tình đồng chí giúp họ vượt qua mọi sự đe dọa của rừng hoang, sự
khắc nghiệt của thời tiết.


3. Biểu tượng đẹp về người lính:

“ Đầu súng trăng treo ”



Hình ảnh vừa thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng:

Súng <> trăng
Gần <> xa
Thực tại <> mơ mộng
Chất chiến đấu <> chất trữ tình
Chiến sĩ <> thi sĩ

 Súng và trăng bổ sung cho nhau, trở thành biểu
tượng đẹp về người lính cách mạng.


Tiết 41 :

ĐỒNG CHÍ
- Chính Hữu-

III/ TỔNG KẾT :
1. Nghệ thuật

•
•

Thể thơ tự do

Nêu những nét chính về nghệ thuật và

nội dung của bài thơ?

Chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng, giàu sức biểu cảm.

2. Nội dung

•

Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến
đấu.

•

Hình tượng người lính cách mạng và tình đồng chí gắn bó keo sơn

Ghi nhớ: SGK trang131


Củng cố bài giảng:

Ca ngợi vẻ đẹp của người
lính cụ Hồ thời chống Pháp