...Đinh Văn Hùng.pdf

TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI
KHOA MÔI TRƢỜNG

ĐINH VĂN HÙNG

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG
NƢỚC MẶT HUYỆN TIÊN YÊN, TỈNH QUẢNG NINH
GIAI ĐOẠN 2011 - 2014

Hà Nội, 2015


TRƢỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI
KHOA MÔI TRƢỜNG

ĐINH VĂN HÙNG

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN CHẤT LƢỢNG MÔI TRƢỜNG
NƢỚC MẶT HUYỆN TIÊN YÊN, TỈNH QUẢNG NINH
GIAI ĐOẠN 2011 - 2014

Chuyên ngành

: Công nghệ kỹ thuật môi trƣờng

Mã ngành

: 52510406

:

ThS. Bùi Thị Thu Trang

NGƢỜI HƢỚNG DẪN

Hà Nội, 2015


LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành đề tài tốt nghiệp ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi đã
nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, quan tâm nhiệt tình từ tập thể, cá nhân trong và
ngoài trường.
Trước tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc tới các thầy,
cô giáo của Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội nói chung và các
thầy cô giáo trong khoa Môi trường nói riêng đã tận tình giảng dạy, truyền đạt cho
em những kiến thức, kinh nghiệm quý báu trong suốt thời gian qua.
Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn tới Th.S Bùi Thị Thu Trang – giảng viên
trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã tận tình giúp đỡ, trực tiếp chỉ
bảo, hướng dẫn em trong suốt quá trình em nghiên cứu và hoàn thành đề tài tốt
nghiệp này.
Đồng thời, tôi xin chân thành cảm ơn tới cán bộ phòng Tài nguyên và Môi
trường huyện Tiên Yên, cá nhân và hộ gia đình trên địa bàn Huyện Tiên Yên, tỉnh
Quảng Ninh đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này.
Cuối cùng tôi xin gửi tới lời cảm ơn tới gia đình, người thân và bạn bè đã
động viên tôi trong suốt quá trình hoàn thành đề tài.
Trong quá trình thực hiện đề tài, do điều kiện về thời gian, trình độ nghiên
cứu còn hạn chế nên khi thực hiện đề tài khó tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi
mong nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn sinh

viên để khóa luận tốt nghiệp này được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.!


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan khóa luận “Đánh giá diễn biến chất lƣợng môi trƣờng
nƣớc mặt huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2011 – 2014”. Là kết quả
nghiên cứu của bản thân. Những phần sử dụng tài liệu tham khảo trong khóa luận là
hoàn toàn trung thực, nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm và chịu mọi kỷ luật
của khoa và nhà trường đề ra.

Sinh viên thực hiện

Đinh Văn Hùng


MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC HINH VE
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CHUNG ........................................................................ 3
1.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Tiên Yên, tỉnh
Quảng Ninh .................................................................................................................3
1.1.1. Điều kiện tự nhiên ...................................................................................................... 3
1.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội........................................................................................... 8

1.2. Tổng quan vấn đề tài nguyên nước mặt trên thế giới và ở Việt Nam ................10
1.2.1. Vấn đề tài nguyên nước mặt trên thế giới...............................................................10
1.2.2. Vấn đề tài nguyên nước mặt ở Việt Nam ...............................................................12
CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 14
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................14
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ..............................................................................................14
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu..................................................................................................14
2.1.3. Thời gian nghiên cứu ...............................................................................................14
2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................14
2.2.1. Phương pháp thu thập tài liệu ..................................................................................14
2.2.2. Phương pháp điều tra khảo sát thực địa ..................................................................14
2.2.3. Phương pháp kế thừa ...............................................................................................15
2.2.4. Phương pháp xử lý số liệu bằng phần mềm excel .................................................16
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................ 20


3.1. Áp lực của hoạt động phát triển kinh tế tác động tới chất lượng môi trường nước
mặt tại khu vực nghiên cứu ........................................................................................20
3.1.1. Áp lực của hoạt động tăng trưởng kinh tế.............................................................20
3.1.2. Áp lực của hoạt động Ngành nông nghiệp............................................................21
3.1.3. Áp lực của hoạt động Công nghiệp .......................................................................24
3.2. Diễn biến chất lượng môi trường nước mặt tại khu vực nghiên cứu ...................26
3.2.1. Kết quả quan trắc nước mặt của huyện Tiên Yên từ năm 2011 – 2014 .............26
3.2.2. Đánh giá diễn biến chât lượng nước mặt tại khu vực và luận giải nguyên nhân ô
nhiễm ...................................................................................................................................32
3.3. Lập bản đồ phân vùng chất lượng nước mặt huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh
giai đoạn 2011– 2014.................................................................................................34
3.3.1. Tính toán chỉ số chất lượng nước (WQI)................................................................34
3.3.2. So sánh chỉ số chất lượng nước đã được tính toán với bảng đánh giá ..................36
3.3.3. Lập bản đồ phân vùng chất lượng môi trường nước mặt tại khu vực nghiên cứu

.............................................................................................................................................37
3.4. Kết quả điều tra phỏng vẫn chất lượng môi trường nước mặt trên địa bàn nghiên
cứu .......................................................................................................................................38
3.5. Đề xuất các giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi
trường nước mặt 2011 - 2014 tại khu vực nghiên cứu ...............................................42
3.5.1. Giải pháp giảm sức ép của phát triển kinh tế xã hội ............................................42
3.5.2. Giải pháp về chính sách, pháp luật và thể chế về phát triển bền vững tài nguyên
nước .....................................................................................................................................42
3.5.3. Giải pháp về đẩy mạnh công tác quản lý môi trường ..........................................43
3.5.4. Giải pháp về quản lý, bảo vệ tài nguyên nước dựa vào cộng đồng ....................44
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................... 45
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 47
PHỤ LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BTN&MT

Bộ Tài nguyên và Môi trường

QL

Quốc lộ

QCVN

Quy chuẩn Việt Nam

QCCP

Quy chuẩn cho phép

QĐ

Quyết định

QHTTPTKTXH

Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

BVTV

Bảo vệ thực vật

VLXD

Vật liệu xây dựng

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1. 1. Dự báo dân số của huyện Tiên Yên ...........................................................8
Bảng 1. 2. Chất lượng nước mặt trên thế giới. ..........................................................12
Bảng 3. 1. Tăng trưởng kinh tế của huyện Tiên Yên (giai đoạn 2010 – 2014) ........20
Bảng 3. 2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ......................................................................21
Bảng 3. 3. Diện tích đất trồng Nông nghiệp huyện Tiên Yên, 2014 ........................22
Bảng 3. 4. Lượng phân bón sử dụng ở một số loại cây trồng năm 2014 ..................22
Bảng 3. 5. Bảng danh sách các công ty và lượng nước tiêu thụ cho các hoạt động
sản xuất. .....................................................................................................................25
Bảng 3. 6. Kết quả quan trắc môi trường nước mặt huyện Tiên Yên từ năm 2011 –
2014. ..........................................................................................................................27
Bảng 3. 7. Kết quả tính toán chỉ số WQI các chỉ tiêu phân tích môi trường nước mặt
tại khu vực nghiên cứu ..............................................................................................35
Bảng 3. 8. So sánh mức đánh giá chỉ số chất lượng nước theo thang màu ..............36
Bảng 3. 9. Kết quả điều tra về chất lượng môi trường nước mặt xã Đại Dực ..........39
Bảng 3. 10. Kết quả điều tra về chất lượng môi trường nước mặt xã Đông Ngũ .....39
Bảng 3. 11. Kết quả điều tra về chất lượng môi trường nước mặt tại Thị trấn Tiên
Yên ............................................................................................................................39
Bảng 3. 12. Thống kê lượng người ảnh hưởng do ngộ độc và dịch bệnh 2011 – 2014
...................................................................................................................................40


DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 2. 1. Bản đồ vị trí lấy mẫu qua các năm của khu vực nghiên cứu ............. 16
Hình 3. 1. Đồ thị diễn biễn hàm lượng DO tại các điểm quan trắc từ năm
2011 – 2014 .............................................................................................. 28
Hình 3. 2. Đồ thị diễn biễn hàm lượng TSS tại các điểm quan trắc từ năm
2011 – 2014 .............................................................................................. 28

Hình 3. 3. Đồ thị biểu diễn hàm lượng COD tại các điểm quan trắc từ năm
2011 – 2014 .............................................................................................. 29
Hình 3. 4. Đồ thị diễn biễn hàm lượng BOD 5 tại các điểm quan trắc từ năm
2011 – 2014 .............................................................................................. 30
Hình 3. 5. Đồ thị diễn biễn hàm lượng NH 4 + tại các điểm quan trắc từ năm
2011 – 2014 .............................................................................................. 30
Hình 3. 6. Đồ thị diễn biễn hàm lượng PO 4 3- tại các điểm quan trắc từ năm
2011 – 2014 .............................................................................................. 31
Hình 3. 7. Đồ thị biểu diễn hàm biễn hàm lượng Coliform tại các điểm quan trắc
từ năm 2011 – 2014 .......................................................................................... 32
Hình 3. 8. Bản đồ phân vùng chất lượng nước mặt khu vực nghiên cứu từ năm
2011 - 2014 ...................................................................................................... 37


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nước là tài nguyên thiên nhiên quý giá, là thành phần thiết yếu của sự sống
và môi trường. Ngoài ra nước không thể thiếu cho sự tồn tại và phát triển thế giới
sinh vật và nhận loại trên trái đất. Nước còn quyết định sự tồn tại, phát triển đất
nước, và tài nguyên nước là nguồn tài nguyên vừa hữu hạn vừa vô hạn.
Ngày nay, cùng với tốc độ phát triển kinh tế xã hội và gia tăng dân số một
cách mạnh mẽ, tài nguyên nước đang đứng trước nguy cơ bị suy thoái cạn kiệt.
Cùng với sự ô nhiễm môi trường khiến cho nguồn nước sạch đang ngày một giảm
sút rất nhanh chóng tại nhiều nơi. Nước là tài nguyên có thể tái tạo nhưng dễ bị tổn
thương nếu khai thác sử dụng không hợp lý. Do đó vấn đề bảo vệ và sử dụng hợp lý
tài nguyên nước đang là vấn đề cấp thiết hiện nay.
Huyện Tiên Yên là một huyện thuộc tỉnh Quảng Ninh, kinh tế còn chậm phát
triển, nhu cầu sử dụng tài nguyên nước cho các mục đích phát triển kinh tế xã hội nói

chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng ngày càng tăng cao, điều đó gây nhiều áp
lực lên công tác quản lý tài nguyên nước. Trong nhiều năm qua tỉnh luôn quan tâm
đến các hoạt động bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước, đặc biệt là công
tác đánh giá diễn biến chất lượng môi trường nước mặt, mặc dù vậy chất lượng nước
mặt vẫn đang bị suy giảm và ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng hơn. Do đó việc đánh
giá thường xuyên hiện trạng môi trường nước nói chung và nước mặt nói riêng để
đáp ứng nhu cầu sử dụng và mục đích khác đang là một vấn đề cấp thiết đặt ra cần
phải giải quyết. Nhận thấy vai trò rất quan trọng của nguồn tài nguyên nước mặt của
huyện Tiên Yên đối với sự phát triển kinh tế một cách bền vững của tỉnh cũng như có
cơ sở đề xuất các giải pháp quản lý, khai thác hợp lý tài nguyên nước mặt của tỉnh
Quảng Ninh nói chung và tài nguyên nước mặt của huyện Tiên Yên nói riêng. Vì
những lý do trên tôi đã lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Đánh giá diễn biến chất lƣợng
môi trƣờng nƣớc mặt huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2011 - 2014”.


2

2. Mục tiêu nghiên cứu
- Diễn biến chất lượng môi trường nước mặt huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng
Ninh.
- Đánh giá được một số yếu tố chính làm ảnh hưởng đến chất lượng môi
trường nước mặt trên địa bàn nghiên cứu.
- Đề xuất các giải pháp nhằm quản lý, khai thác và sử dụng hợp lý nguồn tài
nguyên nước mặt của huyện.
3. Nội dung nghiên cứu
- Đánh giá diễn biến chất lượng môi trường nước mặt của huyện
- Đánh giá tác động của ô nhiễm môi trường nước mặt tới hoạt động sản xuất
và sức khỏe cộng đồng
- Đề xuất các giải pháp quản lý và sử dụng tài nguyên nước mặt tại huyện
Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh phù hợp với thực tế tại địa phương.

4. Ý nghĩa thực tiễn
a) Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
Giúp bản thân em có cơ hội tiếp cận với cách thức thực hiện một đề tài
nguyên cứu khoa học thực tiễn, có cơ hội được vận dụng các kiến thức đã học vào
thực tế bên cạnh đó còn được rèn luyện về kỹ năng tổng hợp và phân tích số liệu,
tiếp thu và học hỏi những kinh nghiệm từ thực tế.
b) Ý nghĩa trong thực tiễn
- Đưa ra được các tác động của hoạt động kinh tế, xã hội và một số hoạt động
khác tới môi trường, tài nguyên nước để từ đó giúp cho đơn vị quản lý có các biện
pháp quản lý, ngăn ngừa, giảm thiểu hợp lý các tác động xấu tới môi trường, cảnh
quan và con người.
- Tạo số liệu làm cơ sở cho công tác lập kế hoạch xây dựng chính sách bảo
vệ môi trường và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của huyện.
- Nâng cao nhận thức, tuyên truyền và giáo dục cho mọi người về bảo vệ môi
trường.
- Cảnh bảo nguy cơ tiềm tàng về ô nhiễm suy thoái môi trường sinh thái tự nhiên.