Bài 5. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

Nhiệt liệt chào mừng
hội thi giáo viên giỏi cấp huyện
năm học 2015- 2016


Kiểm tra bài cũ
Câu 1: Nêu nhận xét của em về nhân vật Vũ Nương trong “
Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ ?

Vũ Nương là người phụ nữ đẹp người,
đẹp nết, thủy chung, hiếu thảo khao khát
cuộc sống bình an, hạnh phúc nhưng lại
gặp nhiều oan ức, bất hạnh; là đại diện
của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ
phong kiến.


Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Tác phẩm “ Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ gồm bao nhiêu truyện ?
A : 15 truyện
C: 25 truyện

B
B: 20 truyện
D: 30 truyện

Câu 3: Nhân vật chính của các câu chuyện trong tác phẩm “ Truyền kì mạn lục”
là những đối tượng nào?
A: Là những phụ nữ nết na ,đức hạnh .
B: Là những người con trai có tài nhưng bất mãn với thời cuộc.
C : Là những anh hùng oai phong trên chiến trận.

DD : Là những phụ nữ nết na ,đức hạnh, xinh đẹp nhưng gặp nhiều oan trái
hoặc những trí thức có tài,có tâm huyết nhưng bất mãn với thời cuộc.


Thứ 4 Ngày 23 tháng 09 năm 2015
Tiết 22: Đọc thêm:TiÕt
ChuyÖn
trong
22-cò
V¨n
b¶nphñ chóa trÞnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)

PHỦ CHÚA TRỊNH


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)
I: Đọc và tìm hiểu chung.
* Tác giả- Tác phẩm
1. Tác giả:
Phạm Đình Hổ ( 1768-1839) còn
gọi là Chiêu Hổ, người làng Đan
Loan, huyện Đường An, tỉnh Hải
Dương.
Ông sống vào thời buổi đất nước
loạn lạc muốn ẩn cư.
- Ông sáng tác rất nhiều những tác
phẩm văn chương khảo cứu về nhiều
lĩnh vực như : Văn học, triết học,

lịch sử... bằng chữ Hán.
2. Tác phẩm:

Em hãy nêu
khái quát về
tác giả,tác
phẩm


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)
I: Đọc và tìm hiểu chung
. * Tác giả- Tác phẩm
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
“VŨ TRUNG TÙY BÚT” : Tùy bút viết
trong những ngày mưa
Được viết khoảng đầu đời Nguyễn
Gồm 88 mẩu chuyện nhỏ viết theo thể tùy
bút
Nội dung: Bàn về những lễ nghi, phong
tục,tập quán ghi chép những việc xảy ra
trong xã hội lúc đó
“ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh” : Ghi
chép về cuộc sống của phủ chúa thời
Thịnh vương Trịnh Sâm


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)

I: Đọc và tìm hiểu chung.
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm
3 . Đọc văn bản.
a . Đọc.
b . Tìm hiểu chú thích .
c. Bố cục.

Đoạn trích
chia làm mấy
phần? Nêu
nội dung
từng phần?

Hướng dẫn đọc: Đọc to, rõ ràng, chậm rãi, giọng
bình thản, hàm ý phê phán kín đáo.
Chú ý những chú thích 3,7,8,9,13 SGK .
Văn bản được chia làm 2 phần :
Phần 1: Từ đầu …..đến “kẻ thức giả biết đó là
triệu bất tường”. -> Vài nét về chúa Trịnh và
những thứ ăn chơi xa xỉ.
Phần 2 :Phần còn lại -> Bọn quan lại và những
thủ đoạn nhũng nhiễu dân lành.


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)
I: Đọc và tìm hiểu chung.
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm

3 . Đọc văn bản.

II: Hướng dẫn đọc hiểu văn bản.
1 . Vài nét về chúa Trịnh và những thứ
ăn chơi xa xỉ

- Thích chơi đèn đuốc, thường
ngự ở các ly cung
- Xây dựng đình đài liên miên
- Mỗi tháng 3,4 lần dạo chơi Tây
Hồ “Sưu tầm” đồ quý hiếm, cây
cảnh lạ. Thú chơi những loài trân
cầm dị thú, cổ mộc quái thạch,
chậu hoa cây cảnh

? Theo
Tìm
Nhậnnhững
em
xét những
vềchi
cách
tiếtcủa
thứ
kể
thể
“ Trân
tác
hiệngiả
cầm

thói
như
dịăn
chơinào?
thú...”
thế
của
đóchúa
có được
Trịnh
là
do đâu?
Sâm ?
=> Cướp đoạt, dùng quyền uy để
chiếm lấy
Nghệ thuật : Sự việc đưa ra cụ thể,
chân thực, khách quan, không xen
lời bình, có liệt kê và cũng có miêu
tả tỷ mỷ vài sự kiện để khắc họa ấn
tượng



Cảm xúc của Hải Thượng Lãn Ông (Lê Hữu Trác)
khi vào phủ chúa

Lính gác cửa vác đòng nghiêm ngặt
Cả trời Nam sang nhất là đây
Lầu từng gác vẽ tung mây
Rèm châu, hiên ngọc, bóng mai ánh vào .

Hoa cung thoảng ngạt ngào đưa tới
Vườn ngự nghe vẹt nói đòi phen
Quê mùa, cung cấm chưa quen
Khác nào ngư phủ Đào Nguyên thuở nào .


Chúa Trịnh
1545–1787
Phủ chúa Trịnh thế kỷ XVII.
–
–
–
–
–

Thủ đô Thăng Long
Ngôn ngữTiếng Việt; Tiếng Hán
Tôn giáoTam giáo quy nguyên
Chính thể Quân chủ chuyên chế
Lịch sử - Trịnh Kiểm xưng Thái
sư Lạng Quốc công1545 - 
Nguyễn Hữu Chỉnhcông phá 
Trịnh phủ1787 
Tả Vọng Đình
–  Trịnh Bồng mất ngôi1787
– Tiền tệ: Tiền xu


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)

I: Đọc và tìm hiểu chung.
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm
3 . Đọc văn bản.

II: Đọc và tìm hiểu văn bản.
1 . Vài nét về chúa Trịnh và những
thứ ăn chơi xa xỉ
=> Cuộc sống ở phủ chúa hết sức xa
hoa, lãng phí
2. Bọn quan lại và những thủ đoạn
nhũng nhiễu dân lành
- Vừa ăn cướp vừa la làng : Vừa ních
đầy túi tham vừa được tiếng là mẫn cán
- Tình thế người dân: Vừa bị mất của
vừa bị mất tiền=> bị cướp đến 2 lần
- Chọn giải pháp: Chặt phá, tránh tai vạ
=> hết sức khốn khổ

???Người
Bên
Chúa
phải
Quacạnh
đódân
em
hãy
chọn
Trịnh
nhưpháp

thế thi
nào?
nhậngiải
xét
cuộc
sống
Điều
bọn
quan
đóchúa
cho
lạinhư
thấy
nhưthế
ở phủ
điều
thế
nào?
gì? Chúng có
nào?
thủ đoạn gì?


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)
I: Đọc và tìm hiểu chung.
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm
3 . Đọc văn bản.

II: Đọc và tìm hiểu văn bản.
1 . Vài nét về chúa Trịnh và những
thứ ăn chơi xa xỉ.
2. Bọn quan lại và những thủ đoạn
nhũng nhiễu dân lành
3. Thái độ của tác giả:
- Âm thanh trong phủ chúa: Gợi cảm
giác ghê rợn, chết chóc
- Xem đó là triệu bất tường: Điềm gở
chẳng lành, báo trước sự suy vong tất
yếu của một triều đại chỉ biết ăn chơi
hưởng lạc

? Kể
Đọcchuyện
Xem
đoạn
“đó là
văn
nhà
triệu
trên
và nhận
bất
mình
thường
có xét
tác“cách
dụng
báo

miêu
hiệu
gì?
Điều
điều
tả âm
đó
gìthanh
thể
? hiện
và
hìnhđộ
thái
ảnhnào
như
của
thếtác
nào?
giả?
Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng,
tiếng chim kêu vượn hót ran
khắp bốn bể, hoặc nửa đêm ồn
ào như trận mưa sa gió táp, vỡ
tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó
là triệu bất tường

- Kể chuyện nhà mình =>kín đáo thể hiện thái độ bất bình, phê phán chúa Trịnh


Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)
I: Đọc và tìm hiểu chung.
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm
3 . Đọc văn bản.

II: Đọc và tìm hiểu văn bản.
1 . Vài nét về chúa Trịnh và những
thứ ăn chơi xa xỉ.
2. Bọn quan lại và những thủ đoạn
nhũng nhiễu dân lành
3. Thái độ của tác giả:
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật: Chọn chi tiết chân thực,
khách quan, cụ thể, khắc họa sinh
động
2. Nội dung: Phản ánh đời sống xa hoa
của chúa Trịnh và sự nhũng nhiễu dân
lành của bọn quan lại

? Qua tìm hiểu ở
trên hãy nêu khái
quát về nghệ thuật
và nội dung đặc sắc
của đoạn trích?


Thảo luận
Thể tùy văn tùy bút trong bài có
gì khác so với thể truyện mà các

em đã học ở các bài trước?


Đáp án
Truyện

Tuỳ bút

- Hiện thực của cuộc sống
được phản ánh thông qua số
phận con người cụ thể nên có
cốt truyện, nhân vật… Cốt
truyện được triển khai, nhân
vật được khắc hoạ nhờ hệ
thống chi tiết nghệ thuật
phong phú: sự kiện, xung đột,
nội tâm, ngoại hình, tính
cách...có thể hư cấu.

- Ghi chép về con người, sự
việc cụ thể, có thực, qua đó
bộc lộ sự đánh giá của mình
về con người và cuộc sống một
cách trực tiếp. Ghi chép tuỳ
theo cảm hứng chủ quan, tản
man, không gò bó theo hệ
thống, kết cấu, nhưng vẫn đi
theo một tư tưởng hay cảm
hứng chủ đạo.

* Củng cố:
? Theo em đánh giá nào đúng nhất về giá trị tư tưởng bài tuỳ
bút “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”?
A. Phê phán thói ăn chơi xa hoa hưởng lạc của bọn vua chúa thời LêTrịnh
B. Vạch trần tệ nhũng nhiễu, tước đoạt và bộ mặt gian hiểm của lũ hoạn
quan cung giám.
C. Bầy tỏ lòng thương cảm của tác giả đối với nhân dân.
D. Dự báo sự sụp đổ của cơ nghiệp Lê - Trịnh
E Tất cả các phương án trên đều đúng.
E.
? Nhận định nào nói Sai nghệ thuật thể hiện thói ăn chơi xa sỉ,
vô độ thói ăn chơi của chúa trịnh?
A. Đưa các sự việc cụ thể, khách quan.
B. Sử dụng biện pháp nghệ thuật liệt kê, miêu tả tỉ mỉ một số sự kiện
tiêu biêu biểu.
C. Không xen lời bình của tác giả để sự việc tự nói lên ý nghĩa của
chúng
D. Sự kiện, xung đột, nội tâm, ngoại hình, tính cách...có thể hư cấu.
D


Hướng dẫn học tập :
-Làm bài tập ở sách giáo khoa, yêu cầu viết đoạn
ngắn phát biểu cảm nghĩ về tình cảnh khốn khổ của
người dân thời vua Lê chúa Trịnh
-Tìm đọc tác phẩm Hoàng Lê Nhất Thống Chí
-Tóm tắt hồi thứ 14
-Soạn bài Hoàng Lê Nhất Thống Chí